تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیههای کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهمترین آثار تاریخی ایران شناخته میشود؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820780547
نقد و بررسي تعاريف ممكن براي «علم ديني»
واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: نقد و بررسي تعاريف ممكن براي «علم ديني»
«علم ديني» اصطلاحي تقريبا نوپديد در ادبيات علمي و ديني ماست كه نياز به تبيين و توضيح دارد. علاوه بر معاني تصوري علم ديني، بحثهاي زيادي بر سر امكان تحقق علم ديني هم در گرفته است.
آيا علم، قابل ديني شدن است؟ آيا علم ديني با علم غيرديني متفاوت است؟ وجه تمايز علم ديني با غيرديني چيست؟ آيا هر علمي را ميتوان به دو قسم ديني و غير تقسيم كرد؟ اينها سؤالاتي است كه در اين بخش سعي خواهيم كرد پاسخ دهيم. «علم ديني»، يك تركيب وصفي در تركيب وصفي «علم ديني»، ديني صفتي براي علم است. آيا اين وصف توضيحي است يا احترازي؟ اگر قيد ديني توضيحي باشد به اين معناست كه هر علمي، ديني است، ولي تلقي عمومي از اين تركيب آن است كه علم، در يك حالت و بر اساس يك سلسله ملاكها ديني است و در حالتي ديگر، غيرديني. براي يافتن معاني علم ديني بايد تعاريفي كه در شمارههاي پيشين از واژههاي علم و دين بيان كرديم را مدنظر قرار دهيم و بر اساس هر يك از آنها معناي علم ديني را تشريح نماييم، همچنين بايد ملاكها و مناسبتهايي كه عرفا موجب ميشوند تا وصف ديني به علم نسبت داده شوند، بررسي شوند زيرا به لحاظهاي مختلفي ميتوان صفتي را به چيز ديگر نسبت داد و هنگامي كه علم ديني به صورت تركيب وصفي به كار ميرود عامل نسبت هم دخالت ميكند. اگر اين معيارها را در نسبتهاي ممكن ميان معاني علم و دين ضرب كنيم، رقمي بزرگ به دست ميآيد كه نشان دهنده وجوه محتمل براي معناي علم ديني است، البته امكان نسبت دادن دين به علم بر اساس برخي تعريفهايي كه پيش از اين براي اين دو واژه بيان شد، با در نظر گرفتن برخي جهات اتصاف از نظر عرفي بيمعنا و در نتيجه غيرممكن است. پس علم بر اساس برخي معاني نه ديني است و نه غيرديني اما بر اساس برخي از ديگر تعاريف براي علم و دين تعبير علم ديني ميتواند معنادار باشد كه در اينجا به مهمترين وجوه محتمل آنها اشاره ميكنيم: علمي با خاستگاه اسلامي رقيقترين مناسبت كه ديني و اسلامي خواندن برخي از علوم را توجيه ميكند، پيدايش يا رشد يك نظريه در سرزمين اسلامي است. گاهي برخي از علوم يا برخي نظريات علمي، به اين دليل كه در يك سرزمين اسلامي متولد شده يا رشد كردهاند شايسته وصف اسلامي دانسته ميشوند. چنين برداشتي از علم اسلامي گرچه از نظر ادبي صحيح است و علاوه بر توصيف واقعيات ممكن است بتوان درسهايي عملي از آن استنتاج كرد اما وجه اتصاف آن به اسلام بسيار ضعيف و ناقص است، علاوه بر اينكه از نظر ادبي نيز استعمالي حقيقي به حساب نميآيد. علمي كه موضوعش اراده الهي باشد يكي ديگر از وجوه مفروض براي جواز به كار بردن وصف ديني درباره يك رشته يا گزاره علمي آن است كه موضوع علم اراده الهي باشد. در توضيح اين معنا ممكن است چنين گفته شود كه اگر «علم» به معناي كشف واقع يا شناخت مطابق با واقع در نظر گرفته شود در صورتي ديني است كه درباره اراده تشريعي يا تكويني خداوند به مطالعه بنشيند و از آنجا كه هستي همه حقايق وابسته به اراده تكويني خداوند متعال است، هر علمي كه با چنين نگاهي به موضوع خود بپردازد در جرگه علوم ديني وارد شده است، بنا بر اين گرچه يك حقيقت ممكن است از راههاي مختلفي كشف شود و صرف مطابقت علم با واقعيت براي علم بودن آن كافي است لكن اين واقعيت مكشوف را ميتوان با نظري الهي نگريست و آن را مخلوق اراده خداوند دانست و ميتوان آن را با نظري طبيعي و مادي نگاه و موجودي مستقل فرض كرد كه طبق اين تعريف در صورت اول با علم ديني و در صورت دوم با علمي غيرديني سر و كار داريم. اين اصطلاح از آن جهت كه كاربردي ويژه براي اين واژگان ارائه ميدهد مشكل منطقي يا فلسفي ندارد ولي بايد به پيشفرضها و لوازم آن توجه شود تا از يك سو با ديگر معاني علم ديني اشتباه نشود و از ديگر سو، محدوده و ميزان تأثيرگذاري آن در حل مشكل علم ديني روشن شود. در اين اصطلاح اولاً تنها دانستههايي علم تلقي ميشوند كه صحيح و مطابق با واقع باشند، خواه از روش علقي به دست بيايند يا تجربه يا ديگر روشهاي ممكن، ثانياً تنها علوم يقيني مطابق با واقع موضوع علم ديني قرار ميگيرند و ثالثاً نگاه الهي به پديدهها و دخالت دادن اراده الهي در روابط ميان آنهاست كه ديني بودن يك علم را رقم ميزند. لازمه پيشفرض اول اين است كه فرضيات علمي و نيز نظرياتي كه از جهت منطقي به حد يقين نميرسند كه (اكثر نظريات علمي را شامل ميشوند) از دايره علم خارجند. لازمه پيشفرض دوم نيز آن است كه دانشهاي ظني كه ممكن است دستخوش تغيير شوند هيچ نسبتي با دين ندارند و بنابراين نه دينياند و نه غيرديني. اما پيشفرض سوم نياز به تأمل بيشتري دارد. همانگونه كه در معارف ديني و مباحث علمي كلام و تفسير بحث شده است «دين» كاشف از اراده تشريعي الهي است نه كاشف از هر ارادهاي تا شامل اراده تكويني او هم بشود. اين اراده الهي به حوزه رفتارهاي اختياري انسان مربوط شده از سنخ اراده تشريعي الهي است و ارتباطي با اراده تكويني او ندارد، بنا براين نميتوان از اين مقدمه كه علوم ديني در اصطلاح رايج كاشف از اراده الهياند نتيجه گرفت هر علمي كه كاشف از هر نوع اراده الهي (حتي اراده تكويني) باشد «ديني» است و چنين استدلالي مشتمل بر مغالطه اشتراك لفظي است. علاوه بر آن دخالت دادن نوع نگاه دانشمند در علم جعل اصطلاحي جديد براي علم برخلاف اصطلاح متعارف و مورد بحث در محافل مربوط است. پرسشي كه در محافل ديني و علمي درباره رابطه ميان علم و دين و معناي علم ديني مطرح است به معنايي از علم نظر دارد كه نوع نگاه و تفسير دانشمند تأثيري در نتيجه تحقيق نداشته باشد، البته نگاه دانشمند اين اثر را دارد كه وي از نتيجه تحقيق خود در يك مسئله يا رشته علمي چه استفادهاي براي ديگر زمينهها داشته باشد. تنظيمكننده: محمد زند
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۰ تير ۱۳۹۳ - ۱۵:۴۸
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[مشاهده در: www.javanonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]
صفحات پیشنهادی
مرکز پژوهشهای مجلس چالشهای اجرای بودجه 93 را بررسی کرد تأثیر هدفمندی بر افزایش تورم/ رویکرد انقباضی نقدینگی/
مرکز پژوهشهای مجلس چالشهای اجرای بودجه 93 را بررسی کردتأثیر هدفمندی بر افزایش تورم رویکرد انقباضی نقدینگی افزایش واریزی به صندوق توسعه ملی رشد اقتصادی کاهش مییابدمرکز پژوهشهای مجلس در بررسی چالشهای اجرای قانون بودجه سال جاری ضمن اشاره به تأثیر هدفمندسازی یارانهها بر افزاعودت 31 میلیون تومان وجه نقد گمشده توسط معلم کردستانی
عودت 31 میلیون تومان وجه نقد گمشده توسط معلم کردستانی سنندج - ایرنا - خدیجه سهراب نژاد فرهنگی بازنشسته کردستانی بعد از پیدا کردن مبلغ 9 هزار و 700 دلار معادل 31 میلیون تومان وجه نقد تمامی مبلغ را بدون هیچگونه چشمداشت و وسوسه ای تحویل صاحبش داد به گزارش روابط عمومی اداره کل آمومفاخر علمی، فرهنگی و دینی استانهای کشور تجلیل می شوند/ برگزاری بزرگداشت آیت الله العظمی ملک حسینی در یاسوج
استانها جنوب کهگیلویه و بویراحمد نجفی خبرداد مفاخر علمی فرهنگی و دینی استانهای کشور تجلیل می شوند برگزاری بزرگداشت آیت الله العظمی ملک حسینی در یاسوج یاسوج – خبرگزاری مهر معاون فرهنگی دانشگاه پیام نور کشور از بزرگداشت مفاخر علمی فرهنگی و دینی استانها از سوی این دانشگاه خمعضل طلاق در کشور به طور علمی مورد بررسی قرار گیرد
معضل طلاق در کشور به طور علمی مورد بررسی قرار گیرد گچساران - ایرنا - استاد اخلاق حوزه علمیه مشهد گفت معضل طلاق در کشور باید به طور علمی مورد بررسی قرار گیرد و این امر نیازمند همکاری و مشارکت تمام دستگاه های متولی است به گزارش خبرنگار ایرنا حجت الاسلام محمدکاظم راشد یزدی پیش ازشهید بهشتی یکی از پایههای علمی، فقهی و دینی نظام بود
استاندار همدان شهید بهشتی یکی از پایههای علمی فقهی و دینی نظام بود خبرگزاری رسا ـ استاندار همدان گفت شهید آیت الله بهشتی به عنوان یکی از پایه های علمی فقهی و دینی نظام بود به گزارش خبرگزاری رسا در چهارمین روز از هفته قوه قضاییه نیک بخت استاندار همدان به همراه جمعی ازدیدگاه گفتاری بودن متن قرآن نقد و بررسی شد
در نمایشگاه قرآن دیدگاه گفتاری بودن متن قرآن نقد و بررسی شد خبرگزاری رسا ـ در نشستی علمی در نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم کتاب تحریم و تأویل تألیف نصر حامد ابو زید و دیدگاه گفتاری بودن متن قرآن از سوی اساتید حوزه و دانشگاه مورد نقد و بررسی قرار گرفت به گزارش خبرنگار خبرگزاری ربخش چهارم مناظره مکتوب علی پایا و حسین سوزنچی امکان علم دینی
بخش چهارم مناظره مکتوب علی پایا و حسین سوزنچیامکان علم دینیدعاوی معرفتی راجع به واقعیت اند آموزه های روش شناسانه تجویز هایی برای پالایش دعاوی معرفتی اند تجویز ها علی التعریف دعوی معرفتی نیستند زیرا اساساً در قالب گزاره ها بیان نمی شوند بخش چهارم و پایانی اشاره علی پایا فسومین شماره تحقیقات کلامی منتشر شد/ بررسی گستره علم امام در اندیشه علمای شیعه
دین و اندیشه سومین شماره تحقیقات کلامی منتشر شد بررسی گستره علم امام در اندیشه علمای شیعه به همت انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه قم سومین شماره تحقیقات کلامی با مدیرمسئولی رضا برنجکار و با مقالات متنوعی مانند گستره علم امام در اندیشه علمای شیعه به قلم محمدرضا بهدار استادیار دانشگامدیر موسسه نجوم کبریای قم:طلاب علوم دینی باید به علم نجوم اشراف کامل داشته باشند
مدیر موسسه نجوم کبریای قم طلاب علوم دینی باید به علم نجوم اشراف کامل داشته باشند سنندج- ایرنا- مدیر موسسه نجوم کبریای قم با تاکید بر فراهم کردن زمینه مطالعات نجومی برای طلاب علوم دینی گفت مباحث نجومی باید به عنوان دروس رسمی در حوزه های علمیه تدریس شود تا طلاب بر این موضوعات تسلطدر پارک علم و فناوری پردیس صورت گرفت بررسی مشکلات شرکتهای دانشبنیان با حضور وزیر نفت و معاون رئیس جمهور
در پارک علم و فناوری پردیس صورت گرفتبررسی مشکلات شرکتهای دانشبنیان با حضور وزیر نفت و معاون رئیس جمهورمشکلات شرکتهای دانشبنیان در پارک علم و فناوری پردیس با حضور وزیر نفت و معاون رئیس جمهور بررسی شد به گزارش خبرگزاری فارس از پردیس عصر امروز وزیر نفت معاون علمی و فنآوری رئانیمیشن جام جهانی 2014در شهرکرد نقد و بررسی می شود
انیمیشن جام جهانی 2014در شهرکرد نقد و بررسی می شود شهرکرد- ایرنا- سرپرست اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان شهرکرد از برگزاری نشست تخصصی نقد و بررسی انیمیشن جام جهانی 2014 در شهرکرد خبر داد سهراب علیرضایی روز شنبه در گفت وگو با ایرنا افزود انیمیشن جام جهانی برزیل محصول 2014ایگفتوگوی فارس با کامران شرفشاهی درباره علی معلم اعتراض معلم به نقدهای آتشین شاعران/با زبان محاوره هم میتوان و
گفتوگوی فارس با کامران شرفشاهی درباره علی معلماعتراض معلم به نقدهای آتشین شاعران با زبان محاوره هم میتوان وارد دنیای حماسه شداستاد معلم به هر شاعری از جنبهای تذکر میدادند و یک مرتبه حجم نقدها آوار نمیشد که موجب خجالتزدگی و دلزدگی شاعر بشود در هر شعر به چند نکته اشاره میکرتجربه نگاری موردکاوی چند مجموعه تربیتی نقد و بررسی می شود
دین و اندیشه تجربه نگاری موردکاوی چند مجموعه تربیتی نقد و بررسی می شود دهمین نشست روند تجربه نگاری تربیتی با حضور جمال یزدانی با موضوع تجربه نگاری موردکاوی چند مجموعه تربیتی فردا دوشنبه 2 تیرماه برگزار می شود به گزارش خبرگزاری مهر این نشست از ساعت 18 در مؤسسه اشراق واقع در خیابخش دوم مناظره مکتوب دکتر علی پایا و حجت الاسلام والمسلیمن دکتر حسین سوزنچی امکان علم دینی
بخش دوم مناظره مکتوب دکتر علی پایا و حجت الاسلام والمسلیمن دکتر حسین سوزنچیامکان علم دینیبرخی از تصاویر علم دینی قطعاً تصاویر نامعقولی اند که متأسفانه توسط برخی از مدعیان طرفداری از علم دینی نیز مطرح می شوند و همین ها است که مسأله را مبهم و مبهم تر کرده و بحث ها را بی حاصل نمودهبررسی سند جامع توسعه دریایی در ستاد راهبردی نقشه جامع علمی کشور
دانش و فناوری کبگانیان خبر داد بررسی سند جامع توسعه دریایی در ستاد راهبردی نقشه جامع علمی کشور قائم مقام ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور از بررسی سند جامع توسعه دریایی در این ستاد خبر داد و اعلام کرد این سند تا کمتر از یک سال آینده نهایی می شود به گزارش خبرنگار مهر منصور کبگبرگزاری همایش علمی بررسی آراء و اندیشههای امام خمینی
برگزاری همایش علمی بررسی آراء و اندیشههای امام خمینی خبرگزاری رسا ـ در بیست و پنجمین سالگرد امام خمینی ره همایش علمی بررسی آراء و اندیشههای امام ره با رویکرد معنویت در جهان معاصر در تالار ملی علوم ارمنستان برگزار شد به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از سازمان تبلیغاتبررسی و نقد نگاه پستمدرنیسم به تعلیم و تربیت ارزشها
بررسی و نقد نگاه پستمدرنیسم به تعلیم و تربیت ارزشهامهمترین نقاط ضعف نگاه پستمدرنیستها به تعلیم و تربیت ارزشها نداشتن مبانی متقن و قابل دفاع عقلی ستیز با واقعیتهای تکوینی معرفتهای یقینی و ارزشهای جاودانی است که موجب گسیختگی اندیشههای پستمدرنیستی شده است بخش دوم اهد-
گوناگون
پربازدیدترینها