واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
نگاهی به آداب و سنن مردم بیرجند در ماه مبارک رمضان بیرجند - ایرنا - ماه مبارک رمضان در نظر مردم خراسان جنوبی همچون سایر مسلمان برجستگی، اهمیت و اعتباری خاص دارد زیرا ماه ضیافت آفریدگار و عبادت خداوند است.
همچنین به این دلیل که قرآن مجید در ماه مبارک رمضان بر رسول اکرم(ص) نازل و شب قدر نیز در این ماه واقع شده همه مسلمانان برای آن احترام و اهمیت خاصی قائلند و آن را مبارک دانسته و همیشه عزیزش می دارند.
در گویش بیرجندی کلمه رمضان ˈرمزا [ن][ ˈremazo[nتلفظ می شود و 11 ماه دیگر سال ˈسالگانˈ گفته می شود زیرا مردم با این نامگذاری ˈرمضانˈ را از ماههای دیگر ممتاز می نمایند.
در این دیار مردم با ˈپیشوازˈ که روزه گرفتن در روز پایانی ماه شعبان است به استقبال رمضان می روند تا ثوابی بزرگ را کسب کنند.
از گذشته های نه چندان دور مردم بیرجند و روستاهای این شهرستان از فردای شبی که هلال ماه رمضان رویت می شود با آیینهایی روزه داری را آغاز می کنند.
با آغاز نخستین روز رمضان در وضع زندگی مردم تغییراتی حاصل می شود زیرا بیشتر از هر کاری به عبادت پرداخته و مساجد رونق مضاعف می یابند.
مناجات و شب خوانی( شوخانی) از نخسین شب رمضان آغاز می شود بدینسان که هر شب برخی مردان خوش صدا پس از نیمه شب سه نوبت بر بالای بام خانه رفته و با صدای بلند به خواندن ادعیه و نیایش می پردازند که با این عمل، مردم با شنیدن صدای آنان از خواب بیدار شده و تدارک سحری را می بینند.
این آیین هنوز در روستاهای بیرجند رواج دارد.
مجالس پر رونق افطاری به ویژه دعوت افراد مسکین، فامیل و همسایگان دور و نزدیک نیز از نمودهای بارز احیاء سنت زیبای ˈصله رحمˈ طی ماه مبارک رمضان است.
شب نشینیهای معنوی همراه با ختم قرآن و قرائت نهج البلاغه در قبل و بعد از اذان صبح، اقامه نماز مستحبی و صرف سحری در جمع نیز جلوه ای از پاکی و نورانیت را طی این شبها در منظر هر بیننده نمایان می سازد.
علاوه بر آن در این مجالس بزرگان خانواده بعد از افطار با بیان رشادتهای مولای متقیان و فضایل اخلاقی حضرت علی(ع) به مجلس حال و هوای معنوی می بخشند. رفت و آمدهای خانوادگی و شب نشینی تا سحر طی ماه رمضان در این منطقه رونق بیشتری می یابد.
در این ماه زنان و دختران خانواده نیز برای پختن شیرینیهای محلی و آماده کردن مواد غذایی ماه رمضان به منزل یکدیگر می روند.
جمع آوری خیرات و کمکهای نقدی مردم هر منطقه برای کمک به یتیمان و بی سرپرستان و تعمیر و توسعه مساجد از دیگر برنامه های ماه مبارک رمضان در مناطق مختلف بیرجند است.
مردم این شهرستان در زمان افطار از آش رشته، نان، پنیر و سبزی، حلوا، خرما، فرنی، شله زرد، زولبیا و بامیه برای روزه گشودن استفاده می کنند و ساکنین برخی مناطق روستایی بیرجند نیز به یاد حضرت علی(ع) روزه خود را با نمک افطار می کنند.
برخی مردم این شهرستان با رفتن به آسایشگاهها و پرورشگاهها دست محبت بر سر کودکان بی سرپرست می کشند و دلهای چشم به راه مادران و پدران بزرگسال را شاد می کنند.
کودکانی هم که هنوز به سن تکلیف نرسیده اند با تمرین تعظیم و تسلیم در مقابل امر حق تعالی و با گرفتن روزه های به اصطلاح ˈکله گنجشکیˈ والدین خود را در این آزمون الهی همراهی می کنند.
یکی دیگر از مراسم قدیمی ماه مبارک رمضان در بیرجند خواندن ˈرمضانیˈ است. این مراسم بدینگونه است که در شبهای رمضان پس از نماز و افطار جمعی از پسران و نوجوانان در دسته های چهار تا شش نفری به راه افتاده و به در خانه های همسایه به ویژه سرشناسان و توانگران می روند و به قصد گرفتن انعام برنامه ویژه ای اجرا می کنند.
آنان با خواندن اشعاری معروف به رمضانی با لهجه بیرجندی از صاحبخانه طلب انعام می کنند. برخی ابیات این اشعار:
رمضو یارب، یارب رمضو آمد خوشنام خدا. رمضو آمد، مهمانش کنید بز و بزغاله قربانش کنید، رمضو آمد خود سیصد سوار چوبی وردشته که آی روزه بدار رمضو آمد، مهمانش کنید بز و بزغاله رو قربانش کنید، بز و بزغاله که چیزی نمشو گاو و گوساله را قربانش کنید، این سرا از کیه، رو ور باده دو پسر داره که نو داماده، این سرا از کیه رو ور روزه دو دختر داره که مخمل دوزه، این سرا از کیه رو ور قبرستو پدر مو گفته برو دو قرو بستو.
رمضانی خوانی با یک مقدمه دعایی که توسط استاد خوانده می شود آغاز شده و با آمین شاگردان ادامه پیدا می کند.
خواندن اشعاری در مدح حضرت محمد(ص) و علی(ع) و رباعیهایی در مرثیه ائمه اطهار(ع) از دیگر اشعار خوانده شده در مراسم ˈرمضانی خوانیˈ است.
این گروه با خواندن اشعاری مبنی بر تشکر و آرزوی توفیق برای صاحبخانه، برای خواندن رمضانی به خانه بعدی مراجعه می کنند.
علاوه بر آن شرکت در نماز جمعه و جماعت، مجالس قرآن، استفاده از محضر علمای دین، برگزاری دعاهای توسل، کمیل و ندبه، قرائت سی جزء قرآن، زیارت امام زادگان، غبارروبی مساجد و اماکن مقدسه و ادای نذر و نیاز از دیگر برنامه های روحانی مردم بیرجند در ماه مبارک رمضان است.
سرزدن به مزار رحلت کنندگان از دنیای فانی به جهان باقی در روزهای پنجشنبه هر هفته طی این ماه از رونق فزونتری برخوردار می شود و برخی نیز در سر قبر عزیزان از دست رفته خود روزه را افطار می کنند.
برنامه ریزی مردم بیرجند در ماه مبارک رمضان بگونه ای است که تا حد امکان از مسافرت و برپایی مجالس عروسی اجتناب می نمایند تا با فراغت خاطر، از برکات بیشمار این ایام بیشتر بهره مند گردند.
مردم با شرکت گسترده در آیینهای شبهای قدر و برگزاری مراسم سوگواری ایام شهادت مولای متقیان حضرت علی(ع)، سینه زنی و تعزیه خوانی همزمان با سراسر کشور به سوگ نخستین امام خود می نشینند.
665/660
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
09/04/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 52]