واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری پانا: یادداشت اقتصادی توسعه صنعتی مستلزم مدیریت انرژی با ابزار هسته ای خبرگزاری پانا: سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل(UNIDO) هر ساله شاخصی تحت عنوان شاخص عملکرد رقابتی صنعتی(CIP)ارائه می كند که در ارزیابی توانایی صنعتی کشورها مورد استفاده قرار میگیرد. در این شاخص نمره ای از 0 تا 1 به هر کشور اختصاص داده می شود.
۱۳۹۳ يکشنبه ۱۷ فروردين ساعت 10:22
به گزارش خبرگزاری پانا ،نمره 1 نشان دهنده بهترین حالت و بالاترین حد توان صنعتی و نمره صفر نشانگر کمترین حد توان صنعتی است. بر مبنای گزارش 2013 یونیدو ژاپن با نمره 0.54 رتبه اول جهان را بین 133 كشور دارد و ایران با كسب نمره 0.05 در این رتبه بندی مقام 55 را دارد و البته بسیاری از كشورهای همسایه همچون كویت، تركیه و عربستان دارای رتبه مناسبتری از ایران می باشند.
این درحالی است كه مرور اسناد بالادستی ایران در 50 سال گذشته نشان می دهد كه همواره تاكید زیادی بر توسعه كمی و كیفی صادرات محصولات صنعتی وجود داشته است و در قالب قوانین برنامه پنج ساله و بودجه های سالیانه تاكنون سیاستهای تجاری، مالیاتی،گمركی، ارزی و اعتباری بشكل كثیری به بوته آزمایش گذاشته شده است.
صرف نظر از تحلیل كمی و كیفی تاثیر گذاری این سیاستها بر صادرات صنعتی ایران، تحلیل محتوای این سیاستها حاكی است كه سیاستها مذكور بیشتر متمركز بر اهدافی همچون ایجاد انگیزه برای صادرات و ایجاد محیط امن برای فعالیت های صادراتی بوده است. این در حالی است كه تجربه كشورهای توسعه یافته صنعتی حاكی است كه این كشورها برای ارتقای جایگاه شان در رقابت برای صادرات صنعتی به فكر كاهش هزینه تولیدات صنعتی با بهره¬گیری از انرژی های ارزان و یا فناوری های كاهنده مصرف انرژی بوده اند. چراكه مصرف انرژی های فسیلی و برق همواره بیشترین وزن را در هزینه های عملیاتی خطوط تولید صنعتی دارند و این درحالی است كه ذخایر انرژی های فسیلی جهان متناسب با افزایش مصرف در حال کاهش است. در واقع بحران انرژی فسیلی كشورهای صاحب صنعت را در وهله اول وادار به حركت به سوی تكنولوژی های كاهنده مصرف كرد و درحال حاضر جایگزینی انرژی های تجدید پذیر به جای انرژی های فسیلی را مبنای عملكرد آنها قرار داده است.
با وجود چنین رویكردی در مدیریت انرژی صنایع، سهم انرژی های فسیلی مورد مصرف در صنایع كشور ایران واقعا بالاتر از استاندارد می باشد چراكه براساس آمار منتشر شده در خصوص صنایع كارخانه¬ای كشور، تمام انرژی مصرفی در صنایع ایران یا مستقیم فسیلی هستند و یا منبعث از مصرف این نوع انرژی می باشند.
آمار نشان می دهد حدود 22 درصد از انرژی مصرفی صنایع كارخانه ای گاز طبیعی است و 61 درصد نیز مربوط به برق می باشد. نكته اینجاست كه حتی بخش عمده ای از این انرژی برق نیز تولید نیروگاه های حرراتی ، توربین گاز و یا سیكل تركیبی است. كه در همه انواع این نیروگاه ها برای تولید برق از گاز طبیعی استفاده می شود.
این حجم گسترده مصرف انرژی گاز در تولید برق مصرفی در حالی صورت می گیرد كه ما به اتكا منابع گازی غنی مان قیمت این نوع انرژی را با سوبسید به این نیروگاهها و صنایع ارائه می دهیم و این یعنی صرف نظر از بخش عمده¬ای از درآمدهای حاصل از فروش گاز به بهانه حمایت از صنایع كشور كه البته این موضوع خود ناقض تمام رویكردهای بهره¬وری محور ¬می باشد.
این درحالی است كه اكثر كشورهای صنعتی دنیا از نیروگاههای هسته ای به عنوان جایگزین انرژی های فسیلی بهره گرفته اند. مجمع جهانی هسته ای چند ماه پیش گزارشی را ارائه نمود كه بر اساس آن 45 كشور درحال توسعه و توسعه یافتی صنعتی از نیروگاه های هسته ای برای تولید انرژی استفاده می نمایند.
كشور چین به عنوان یكی از متقاضایان اصلی نیروی برق در حال حاضر نه تنها به ساخت راكتورهای هسته ای معمولی ادامه می دهد بلكه حتی به دنبال ایجاد راکتورهای شكاف اورانیوم با نورتون های سریع نیز هست كه از تكنولوژی بهتری نسبت به راکتورهای معمولی شکاف اورانیوم بهره می برد. چینیها با استفاده از این تكنولوژی جدید در راكتورهای هسته ای به دنبال تولید حدود 81 گیگا وات برق در سال 2020 میلادی می باشند.
جالب اینكه حتی كشورهای منطقه نیز به اهمیت این موضوع پی برده و بدنبال تولید برق هسته ای می باشند. بطور مثال دولت تركیه با حمایت از شركت خصوصی آكیو و با مشاركت روس ها حدود20 میلیارد دلار برای راه اندازی نیروگاه هسته ای هزینه كرده است. دولت عربستان نیز با پیش بینی نیاز 120 گیگا واتی نیروی برق در سال 2013 میلادی، درصدد است كه تا سال 2030 میلادی 16راكتور هسته ای در این كشور ایجاد نماید. امارات نیز پس از قرارداد توسعه همكاری هسته ای با كشور آمریكا در سال 2009 در سال 2013 میلادی نیز قرارداد جدیدی با شركت های ژاپنی منعقد كرده است.
درمجموع با عنایت به رشد روز افزون تقاضا برای انرژی برق در ایران و محدودیتهای انرژی فسیلی و با علم به این واقعیت كه تغییر ساختارهای نیروگاه¬های حرارتی و تركیبی در كوتاه مدت امكان پذیر نیست. لاجرم برای خروج از این شرایط غیر كارا، هئیت دولت باید به فكر تغیر میزان مصرف گاز طبیعی در نیروگاههای كشور باشد. در این مورد تجربه كشورهای پیشرو نیز نشان می دهد اولین گزینه در دسترس بهره برداری گسترده از انرژی هسته¬ای می باشد.
لذا پیشنهاد می شود كه اولا سعی دولت بر این باشد در فضای مذاكرات بین¬المللی موضوع هسته¬ای ایران را از حالت امنیتی و سیاسی خارج كند و ثانیا دولت با اعطای تسهیلات و مشوق ها به سرمایه گذاران بخش خصوصی و تضمین خرید برق استخراجی از آنها، زمینه¬های حضور مستقیم سرمایه گذاران داخلی و خارجی را در بخش هسته ای ایران فراهم نماید.
محمد رضایی پور، عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری پانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]