تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایقسواری تالاب انزلی؛ تجربهای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکسترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1815315802
جام جم ایام | نیمه تاریک زندگی عیاران
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
سخن از لوطیان که به میان میآید، ناخودآگاه ایرانی جماعت به یاد رفاقتهای تا تهخط و یکرنگیهای بیغش و عشقهای پاک بیدروغ و قهوهخانههای باصفا و زورخانههای مالامال از ذکر یاعلی و زبانشیرین لوطیانه و احترام به ریشسفید و کرنش در مقابل دستان مادر و مرشد و ولی میافتد. فرهنگ لوطی و لوطیگری برای ما ایرانیان یادآور نامهای بزرگ و دستان پرسخاوت و دلهای دریایی است، اما در کنار این دنیای شیرین و باصفا، در میان این گروه با مرام و خاکی، جنبههای دیگری نیز نهفته است. که نباید از مقابل دیدگان تیزبین اهل تاریخ و فرهنگ مخفی بماند، زیرا در صورت تغافل در شناخت این جوانب بدرستی و بدقت، کارکردهای اجتماعی این طبقه برای اهلفن شناخته نخواهد شد. با توجه به علاقه و تخصص مولف این سطور ـ که بیشتر متمرکز بر مطالعه ایران عصر صفوی است ـ برخی از جنبههای منفی حیات لوطیان این دوره مورد بررسی قرار خواهد گرفت، عادت مصرف تنباکو یکی از این جنبههای منفی است.
یکی از بهترین منابع شناخت طبقات اجتماعی ایرانیان دوره صفوی، اثر گرانبهایی متعلق به ادبیات عامیانه این دوران به نام حسین کردشبستری است؛ در این اثر ادبی که بر مبنای درگیری میان ایرانیان و ازبکان نوشته شده است، پهلوانان شاهعباس چون حسین کرد و مسیح تکمهبند تبریزی همراه با نوچههایشان عموما شب هنگام و زمانی که دکانها تعطیل است و مردمان خفتهاند در چهارسوقها و گذرگاهها به مقابله با پهلوانان ازبک میپردازند. پهلوانان ایران در این روایت شفاهی اغلب در تکیهای که محل تجمع آنان است، به تمرینات بدنی سخت و یادگیری فنون رزم میپردازند. در همه جای اثر، نقال و راوی، شرح هیکل و قدرت بدن پهلوانان ایران را میدهد. بخصوص جایی که سخن از مبارزه گل سرسبد پهلوانان شاهعباس اول یعنی حسین کرد شبستری است، در کنار این روایت شیرین، راوی فضای شهرهای ایرانی این دوره را به زیبایی هر چه تمامتر به تصویر میکشد، بویژه قهوهخانهها که گاه محل تجمع لوطیان است، قهوهخانههای این دوره دارای حیاط خلوتی بودهاند، اغلب مربع شکل که در صورت تمایل مراجعان میتوانستند در آنجا رحل اقامت بیفکنند. چنانکه حسین کرد در بسیاری مواقع برای کشیدن قلیان در حیاط خلوت قهوهخانه مینشسته است . حاصل سخن آنکه از این اثر چنان بر میآید که پهلوانان ایران گرچه به صفات بدنی فوقالعاده آراسته بودند و در بهادری و قلدری هر یک حریف چند ازبک میشدند اما کشیدن تنباکو از علاقههای همیشگی آنان بوده است. در کنار این نشست و برخاستها در قهوهخانه، گاه، داستانهای فرعی نیز شکل میگرفته است، از آن جمله عشق حسین کرد به شاگرد قهوهچی به نام یوسف است. از عادی مطرح شدن این بحث در متن اثر میتوان نتیجه گرفت که عشق به شاگرد قهوهچیها در میان طبقه لوطی و پهلوان این دوران چندان امر غریبی نبوده است . قهوهخانه این دوران دارای یک تالار اصلی بوده است که نقل نقالان و حرکت موزونان، اغلب در این مکان نسبتا وسیع صورت میپذیرفته است. موزونان پس از اتمام برنامه خود، کاسهای به دست گرفته و انعام جمع میکردند. غیر از قهوهخانهها در این دوره برای کشیدن قلیان مکانهای کوچکتری نیز وجود داشته است که از آن به عنوان دکان قلیانی یاد میشود، برخلاف قهوهخانهها احتمالا در این مکان چیزی بجز قلیان عرضه نمیشده است، بزرگ پهلوانان ایران، حسین کرد، علاقه فراوانی به دکان قلیانی داشته و اغلب پیش از شروع هر شب و آغاز درگیری با پهلوانان ازبک سری به دکان قلیانی میزده و شاید با این کار، کمی تمدد اعصاب میکرده است یکی دیگر از بزرگترین مشکلات جامعه صفوی که مانند خوره به جان ایرانیان این دوره چنگ انداخته بود، همانا معضلی است که متاسفانه از آن دوره تا به ایران کنونی امتداد داشته است. مساله پیچیده و مشکلزای اعتیاد. این مقاله جای پرداختن مفصل به ریشههای این مشکل اجتماعی در ایران عصر صفوی نیست، تنها به این نکته اشاره میشود که اضطرابهای گسترده جامعه ایران به واسطه تسلط حکومتی که دائما درگیر با پادشاهی قدرتمند عثمانی از یکسو و ازبکان از سوی دیگر بوده است و بیتوجهی برخی پادشاهان صفوی چون شاه طهماسب اول به زندگی مردم و خشونت شدید برخی دیگر از این پادشاهان چون شاه اسماعیل دوم صفوی. در نیمه اول تسلط این سلسله و در نیمه دوم آن پس از شاهعباس اول، حضور پررنگ پادشاهان ناکار آمد و رجل سیاسی بیلیاقت ـ که به اوضاع به اقتصادی دامن میزده و امنیت کشور را زیر سوال میبرده است ـ از دلایل اجتماعی است که مصرف گسترده مخدر در ایران این دوره را توجیه میکند. یکی از دلایلی که میتوان بر گستردگی استعمال اینگونه مواد اقامه کرد، یکی هم در دوره سلطان حسین سقوط سریع و کم مقاومت پایتخت در مقابل قوایی است که فاقد آرایش نظامی مشخص و نیروهای کار آزموده بودند. از متون دوره صفوی چنان بر میآید که کوکنار، پر مصرفترین نوع مخدر در میان ایرانیان این دوره بوده است. این نوع مخدر که حالت مایع داشته است، به 2 روش تهیه میشده است؛ روش گرانقیمت مخصوص درباریان بوده و در آن از انواع شکوفههای میوه چون شکوفه سیب و هلو بهره برده میشده و پوسته خشخاش که چند ساعتی درون مایع گرانقیمتی از این شکوفههای معطر میخواباندند و سپس با استفاده از هل و خوشبوکنندههای مایع مورد نظر را برای استفاده درباریان آماده میکردند و روشی ارزانقیمت که مخصوص فروش در کوکنارخانههای سطح شهر و برای مصرف توده جامعه بوده است، که در تهیه آن از جوشانده گیاه شقایق کوهی و حبه خشخاش بهره میبردند. شاردن از علاقه ایرانیان به مصرف کوکنار یاد میکند. وی همچنین درباره اوضاع وخیم جسمی کسانی که در کوکنارخانهها به آماده کردن این مایع افیونی میپرداختند، بصراحت سخن میراند، اینها افرادی لاغر و رنگ پریده، نحیف و مرتعش و لرزان بودند . تاورنیه و کمپفر نیز در همه جای سفرنامههای خود به توصیف حالات افرادی که اقدام به استعمال این مخدر میکردند، پرداختند برای مثال البته ذکر این نکته لازم است که در زمان آرامش نسبی کشور و حضور رجال قدرتمند بر مسند کار عموما حکومت تلاشهایی برای منع مصرف مخدر در جامعه و بستن کوکنارخانهها به عمل میآورده است. اوج این تلاشها در زمان شاهعباس اول صفوی نمایان است . مصرف گسترده کوکنار در سطح جامعه شاید به شکستهشدن قبح اجتماعی این موضوع یاری رسانده باشد. زیرا از مهمترین متن داستانی بر جای مانده از این دوران چنان استنباط میشود که مثبتترین چهرههای اجتماعی که همانا پهلوانان و لوطیان هر شهر بودهاند نیز دستی بر آتش استعمال این مخدر داشتهاند. در اثر روایی حسین کرد شبستری، پهلوانان بسیاری هستند که علاقه وافر آنان به این نوع مخدر مایع، در همه جای اثر به وضوح نمایان شده است 3 نفر از مهمترین نوچههای شاهعباس صفوی در این اثر، شخصیتهایی به نام پیچک، میرقلی و قران هستند، اینان در متن اثر در صحنههای کارزار هر یک بهتنهایی چند ازبک را حریف هستند و تصویری که نقال از زور بازوی آنان ارائه میکند، بیشباهت به قهرمانان آثار سینمای کنونی آمریکا نیست. اما در هر فرصتی در محل اقامتشان که همانا تکیه است به کوکنارخوری مشغول میشوند . در اینجاست که ذکر مهمترین نکته جامعهشناسی تاریخی ایران ضروری مینماید و آن اینکه حد والای زیستن اجتماعی که همان تبلور آن در لوطیان و پهلوانان هر جامعه است، در نهایت افقی بلندتر از سطح معمول و مورد تصور اعضای جامعه از حیات اجتماعی در بر ندارد. بهعبارت دیگر، لوطی و پهلوانی که در رو ساخت ظاهری اثر نقالی، نیرویی برابر 100 مرد از خود بروز میدهد در زیرساختهای اجتماعی اثر همانا چون عادیترین مردم درگیر مشکلات و معضلاتی است که حیات نامطلوب و کج اجتماعی و سیاسی برای زندگی مردمان رقم زده است. این وجه رفتار بروز دیگری از در چاه افتادن رستم و مرگ وی به دست برادر خویش، یا چاقو خوردن و کشته شدن داش آکل توسط کاکارستم است، گرچه این پایانی تراژیک بر یک اثر ادبی است، اما هر کدام از این وجوه یاد شده در حقیقت، کجی رفتار اجتماعی را میرساند که بازتاب آن، گریبانگیر نخبهترین و پالودهترین ساخت اجتماعی ایرانیان، یعنی لوطیان و پهلوانان نیز شده است. این نکته ظریف به تمامی بیانگر یک واقعیت است: بررسی حیات اجتماعی لوطی و پهلوانان بدون شناخت زیرساختهای اجتماعی که شخصیت آن پهلوان و لوطی به تمامی درون آن اجتماع نضج گرفته است عملا ناقص و ناکارآمد خواهد بود. منش بزرگان هر جامعه نیز در ورای شأن برتریجویانه خویش نسبت به طبقات عادی جامعه باز هم دارای مایههایی است که به دور از شناخت رفتار جامعه دوران حیاتشان، قابل دسترس نخواهد بود. همایون نوریپناه دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامیدانشگاه شیراز منابع : کسروی، احمد (1335). تاریخچه قلیان، تهران: اقبال پورداوود، ابراهیم (1380). هرمزد نامه، تهران: اساطیر شاردن، ژان (1335). سیاحت نامه، محمد عباسی، تهران: امیر کبیر اولئاریوس، آدام (1363). سفرنامه، احمد بهپرور، تهران: اتکا تاورنیه ژان با ستیس (1388). سفرنامه، حمید ارباب شیرانی، تهران: نیلوفر افشار، ایرج، افشاری، مهران (1386) تصحیح حسین کرد شبستری، تهران: چشمه طاهری، ابوالقاسم (1383). تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران، تهران: علمیو فرهنگی مومنی، محسن (1389) مواد مخدر در ایران عصر صفوی، اخلاق و تاریخ پزشکی، دروره سوم، شماره 4، پاییز بدلیسی، شرف الدین (1278 هـ . ق ) شرفنامه، تصحیح و لیا مینوف، پطورزبورغ: آکادمیه سلطنتی امپراتوری
1 فروردین 1393 ساعت 21:25
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 160]
صفحات پیشنهادی
در ایام فاطمیه انجام میشود تبیین سبک زندگی فاطمی در سیستان و بلوچستان
در ایام فاطمیه انجام میشودتبیین سبک زندگی فاطمی در سیستان و بلوچستانمدیر کل تبلیغات اسلامی سیستان و بلوچستان از برگزاری نشستهایی با موضوع سبک زندگی فاطمی و توجه به حفظ وحدت در جامعه اسلامی طی ایام دهه فاطمیه در استان خبر داد به گزارش خبرگزاری فارس از زاهدان به نقل از روابطهمزمان با ایام فاطمیه صورت گرفت برگزاری جلسه هیئتهای مذهبی «جامعه ایمانی مشعر» در کرمان
همزمان با ایام فاطمیه صورت گرفتبرگزاری جلسه هیئتهای مذهبی جامعه ایمانی مشعر در کرمانهمزمان با ایام عزاداری سالروز شهادت حضرت زهرا س جلسه هماندیشی هیئتهای مذهبی عضو جامعه ایمانی مشعر در کرمان برگزار شد به گزارش خبرگزاری فارس از کرمان صبح امروز جلسه هماندیشی و همافزایی باجام جم ایام | بستن بازار ؛ مهمترین اقدام تجار علیه دولت قاجار
دکتر مرتضی دهقاننژاد دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان است با وی در مورد وضعیت بازاریان و تجار در دوره قاجار و ارتباط تاجران با عناصر تصمیمگیر و تصمیمساز جامعه به گفتوگو نشستیم بازرگانان ایرانی از چه دورهای با تجار غربی ارتباط برقرار کردند و این ارتباط چه تاثیری بر اجام جم ایام | سیر تحولات نظامی در تاریخ ایران
در 13 دی ماه 1300 شمسی رضاخان ساختار ارتش ایران را دگرگون کرد وی بعد از این اقدام سروصدای زیاد راه انداخت اما ارتش رضاخانی در جنگ جهانی دوم با کمترین مقاومت در مقابل متفقین تسلیم شد گزارشی که میخوانید به سیرتحولات نظامی در تاریخ ایران میپردازد با تشکیل اولین حکومتهای اجام جم ایام | قتل گریبایدوف
قتل گریبایدوف صاحب منصب روس در ایران در 25 دی برابر با 30 ژانویه 1829 از جمله موضوعات مورد بحث در تاریخ معاصر است برخی این اتفاق را به غیرت مذهبی ایرانیان نسبت میدهند اما مطالعه اسناد و مدارک نشان میدهد که عوامل دیگری در این قضیه دخیل است مقاله زیر روایت دیگری از این حادثه ارجام جم ایام | فداکاری در بلندیهای زاگرس
روز از تاجگذاری احمد شاه آخرین پادشاه خاندان قاجار گذشته بود که ناقوس جنگ جهانی اول به صدا درآمد دولت ایران پس از آغاز جنگ بیدرنگ بیطرفی کامل خود را اعلام داشت اما دولتهای درگیر جنگ این بیطرفی را به هیچ گرفتند و سپاهیان بیگانه از هر سو به خاک ایران حملهور شدند این درآمدیزمان برگزاری نیمه نهایی جام حذفی انگلستان در ومبلی اعلام شد
ورزشی ورزش جهان زمان برگزاری نیمه نهایی جام حذفی انگلستان در ومبلی اعلام شد تیم فوتبال آرسنال در مرحله نیمه نهایی رقابتهای جام حذفی انگلستان در ماه آوریل با ویگان اتلتیک دیدار خواهد کرد این در حالی است که شفیلد یونایتد با هال سیتی رو به رو خواهد شد به گزارش خبرگزاری مهر تیمجام جم ایام | نقش های چندگانه کمپانی هند شرقی در آسیا
قرنهای متمادی بود که اروپاییان در اندیشه رسیدن به مشرق همه راههای رفته و نرفته را امتحان کرده بودند در هر مرحلهای امپراتوری قدرتمند ایران به عنوان بزرگترین مانع در برابر رسیدن آنها به کعبه امالشان که همان سرزمین افسانهای هند باشد پشت دروازههای ایران ماندند و منتظر قرنهاتردد در سه محور ارتباطی زنجان بخاطر وجود مه و لغزندگی سطح جاده به کندی انجام می گیرد
تردد در سه محور ارتباطی زنجان بخاطر وجود مه و لغزندگی سطح جاده به کندی انجام می گیرد زنجان - ایرنا - مسوول مرکز مدیریت راه های استان زنجان گفت تردد خودروها در سه محور ارتباطی این استان به خاطر وجود مه غلیظ نبود دید کافی و لغزندگی سطح جاده به کندی و با احتیاط بیشتر انجام می گیردجام جم ایام | ایران در سفرنامه مارکوپولو
سفرنامهها منابع ارزشمندی برای مطالعات تاریخی است این آثار جزییاتی از آداب عادتها و حیات اجتماعی اقوام گذشته را ثبت کردهاند سیاحتنامه فیثاغورث در ایران منسوب به فیثاغورث دانشمند برجسته یونان قدیم المسالک و الممالک ابنخردادبه سفرنامه ابنفضلان سفرنامه ابودلف سفجام جم ایام | امیرکبیر؛ پیشگام ترقی و پیشرفت
20 دی 1230 سالروز قتل امیرکبیر است وی یکی از پیشگامان نوسازی در کشور بود تاسیس دارالفنون اعزام دانشجو به خارج تنظیم امور مالی و از مهمترین اقدامات امیرکبیر بود در گزارشی که میخوانید شرحی از اقدامات مترقی این صدراعظم ایرانی ارائه شده است از نخستین اقدامات امیرکبیر را میجام جم ایام | ناکامی های ایران در جامعه ملل
9 دی ماه 1300 مجلس شورای ملی عضویت ایران در جامعه ملل را مورد تصویب قرار داد کارگزاران ایرانی به منظور آگاه کردن کشور های فاتح جنگ جهانی اول از خواسته های ملت ایران اقدام به این کار کردند با شروع جنگ جهانی اول این احتمال وجود داشت که استقلال و تمامیت ارضی ایران بخاطر موقعیت سوجام جم ایام | بازار؛ ساختاری اقتصادی، با طبقات مختلف اجتماعی
در دنیایی که هر روز دچار تغییر می شود اهمیت بازار در بودن آن است یادگار روزهای کهن میراث پدرانی که بزرگترین افتخارشان آوردن نان از عرق جبین بر سفره خانه بود اهمیت بازار در بودن آن است در نقش آن بهعنوان یک حلقه رابط یک واسطه میان خریدار و فروشنده مرکز و شهرستان داخل واعلام برنامه مرحله نیمه نهایی و فینال جام حذفی فوتسال
چهارشنبه ۲۸ اسفند ۱۳۹۲ - ۱۶ ۲۲ برنامه مسابقه مرحله نیم نهایی و فینال جام حذفی فوتسال از سوی سازمان لیگ فوتسال اعلام شد به گزارش ایسنا بر اساس اعلام سایت فدراسیون فوتبال برنامه این مسابقات بدین شرح است مرحله نیمه نهایی دیدارهای رفت 26 اردیبهشت 93 ساعت 17 میثاق تهران - تاسیساتبرنامه مرحله نیمه نهایی و فینال جام حذفی فوتسال اعلام شد
ورزشی فوتبال - فوتسال برنامه مرحله نیمه نهایی و فینال جام حذفی فوتسال اعلام شد برنامه رقابتهای مرحله نیم نهایی و فینال جام حذفی فوتسال باشگاههای کشور از سوی سازمان لیگ فوتسال اعلام شد به گزارش خبرگزاری مهر و به نقل از سایت رسمی فدراسیون فوتبال دیدارهای دور رفت مرحله نیمه نهاانس با قرآن تعیین کننده مسیر صحیح زندگی برای افراد جامعه است
انس با قرآن تعیین کننده مسیر صحیح زندگی برای افراد جامعه است گچساران - ایرنا - مدیرکل آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد گفت انس با قرآن کریم و عمل کردن به دستورات راهگشای آن مسیر صحیح زندگی را برای افراد جامعه مشخص می کند به گزارش خبرنگار ایرنا هادی زارع پور روز شنبه در آیین ادر نخستین نیمه ماه جاری صورت گرفت انجام 4000 بازرسی بهداشت محیط در فارس
در نخستین نیمه ماه جاری صورت گرفتانجام 4000 بازرسی بهداشت محیط در فارسمدیر سلامت محیط و حرفهای دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت در نیمه نخست ماه جاری 4 هزار بازرسی بهداشت محیط در فارس صورت گرفت به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شیراز مهندس ر-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها