تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایقسواری تالاب انزلی؛ تجربهای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکسترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1815347920
جام جم ایام | مصدق و اقتصاد بدون نفت
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
دوره 27 ماهه صدارت دکتر محمد مصدق که دورهای آمیخته به چالشهای بزرگ در سیاست داخلی و خارجی ایران بود، از این نظر که تنها دوره اقتصاد بدون نفت در دهههای اخیر میباشد، حائزاهمیت است؛ چرا که با خلع ید شرکت نفت انگلستان و ایران از صنایع نفت جنوب، دولت انگلستان با استفاده از تمام ابزارهای سیاسی، نظامی و اقتصادی خود مانع از صدور نفت ایران شد و دولت مصدق را از دسترسی به این منبع مهم درآمدی محروم کرد. این در شرایطی بود که در سال 1329 سهم ایران از فروش نفت 22184 میلیون ریال و از صادرات غیرنفتی 3563 میلیون ریال بود و یک نسبت 2/6 به 1 را نشان میداد. دکتر مصدق در آغاز دوران نخست وزیریاش گمان میبرد میتواند با درآمد نفت، تمام نیازهای بودجه را تأمین کند و به مبارزه با فقر، بیماری و عقب ماندگی کشور در همه ابعاد همت گمارد. اما بزودی با شرایط کاملا متفاوتی روبهرو شد و نه به عنوان یک انتخاب، بلکه با قرار گرفتن در عمل انجام شده، به اقتصاد بدون نفت روی آورد. دولت ابتدا کوشید تا با گرفتن وام 25 میلیون دلاری با نرخ بهره سه و نیم درصد از بانک صادرات و واردات آمریکا، تنگناهای مالی خود را پشت سر گذارد. اما آمریکاییها اعطای هرگونه وام را به حل مناقشه نفت موکول ساختند و علاوه بر قرار دادن دولت مصدق در تنگنای اقتصادی، موضع سیاسی این دولت در برابر مخالفانش را تضعیف کردند. در این میان اتحاد جماهیر شوروی نیز از پرداخت بدهی باقی مانده از جنگ جهانی دوم سرباز زد و دولت مصدق بیش از پیش تحت فشار قرار گرفت.دولت که ابتدا تصور میکرد قطع صدور نفت موقتی خواهد بود، با مشاهده بن بست در مذاکرات مربوط به حل مناقشه نفتی، دریافت که دورهای طولانی از بحران اقتصادی پیشرو است. بنابراین برنامههای بلندمدتتری را برای اداره اقتصاد کشور تدارک دید که در ذیل به مهمترین آنها اشاره میشود: 1 صرفه جویی مالی از آنجا که ریخت و پاش مالی همواره در سازمانهای دولتی ایران وجود داشته و این موضوع با توجه به گستره و عمق نفوذ دولت در اقتصاد کشور، کلیت اقتصاد را تحت تأثیر قرار داده است، دولت مصدق پیش از هر اقدامی حذف هزینههای غیر ضروری، اصلاح سیستم مالیاتی و بازنگری در اداره دولت به منظور کاستن از هزینهها و افزایش بازده را در دستور کار قرار داد و هزینههای خود در بودجه سال 1329 را از 2/11 میلیارد ریال به 7/9 میلیارد ریال در بودجه سال 1330 رساند. 2 افزایش درآمدهای مستقیم دولت راهکار دیگر دولت برای افزایش درآمد عمومی، بالابردن قیمت کالاهایی بود که تولیدشان در انحصار دولت قرار داشت. از همه مهم تر سیگار، چای، قند و شکر و تریاک بودند که مصرف بالایی داشتند و هرگونه افزایش در بهایشان، درآمد هنگفتی را عاید دولت میکرد. همچنین عوارض و حقوق گمرکی به میزان قابل توجهی افزایش یافت. اما همین موضوع میتوانست تبدیل به پاشنه آشیل دولت شود و نارضایتی مردم را افزایش دهد. 3 جلب مشارکت مردم در سرمایهگذاری روش دیگر دولت برای رفع تنگناهای مالی، جلب مشارکت عموم مردم در اداره اقتصاد بود که با انتشار اوراق قرضه در نیمه دوم سال 1330 صورت پذیرفت. اما این سیاست توفیق چندانی نداشت و فقط یک چهارم اوراق منتشر شد. فقر نسبی که بر اثر شرایط نامساعد اقتصادی دامنگیر بخش عمدهای از مردم شده بود، آنها را از خرید اوراق قرضه بازمی داشت. ثروتمندان نیز به دلیل خصلت محافظه کارانه خود تمایلی به خرید اوراق نداشتند و چنین به نظر میرسید که عمده خریداران، گروهی از بازاریان پرشور طرفدار دولت بودند. 4 بازنگری در بازرگانی خارجی کشور از پیش از دوران زمامداری دکتر مصدق، تراز بازرگانی خارجی کشور منفی بود و بخش قابلتوجهی از وارادات را کالاهای تجملی و غیرضروری تشکیل میدادند. این موضوع به نوبه خود دولت را با کمبود ارز مواجه میساخت. بنابراین کارشناسان اقتصادی دولت مصدق، واردات را به دو گروه کالاهای ضروری و تجملی تقسیم کردند و صادرات نیز در دو گروه کالاهای کمتر و بیشتر قابل فروش جای گرفت. بر این اساس کالاهای تجملی را بازرگانانی میتوانستند وارد کنند که موفق به صدور کالاهای کمتر قابل فروش شده باشند و کالاهای ضروری را میشد در ازای صدور کالاهای بیشتر قابل فروش وارد کرد. همچنین تعداد زیادی از اقلام وارداتی از گوشت و مرغ گرفته تا سلاحهای نظامی و لاستیک و مشتقات آن در فهرست کالاهای ممنوعالورود قرار گرفتند. سیاست دولت مبنی بر کاهش ارزش ریال کمک دیگری به افزایش صادرات بود. بر این مبنی، نرخ دلار از 40 ریال در سال 1329 به 100 ریال در 1332 رسید. این کاهش موجب افزایش بهای کالاهای وارداتی شد و در مقابل بهای کالاهای صادراتی را افزایش داد تا موازنه پرداختها تعدیل شود. موفقیت این روشها به یک نسبت نبود و همچنان که اشاره شد، برخی از برنامههای اقتصادی دولت مانند انتشار اوراق قرضه با شکست روبهرو شد و بخشی دیگر همچون بالابردن بهای محصولات کارخانههای بزرگ و افزایش درآمدهای گمرکی به تورم موجود دامن زد و موجبات نارضایتی طیفهایی از اجتماع خصوصا طبقات فرودست را فراهم آورد. اما کارنامه دولت در بخشهایی چون کاهش هزینهها، جلوگیری از ورود کالاهای تجملی و غیرضروری و تشویق صادرات موفقیت آمیز بود. جان فوران، پژوهشگر تاریخ اقتصادی اجتماعی ایران در این باره مینویسد: در کل وضعیت اقتصادی ایران در زمامداری مصدق نه نومیدکننده بود و نه دلگرمکننده. در بازرگانی خارجی کاهشی پدید آمد که الگوهای مصرفی را عوض کرد اما گام برداشتن امیدوارانه در مسیر قرار دادن جانشینی بجای واردات (یا دست کم بسط و گسترش ظرفیت تولید موجود) شدیدا مشوق خودکفایی بود. سطح زندگی در شهرها و خاصه در روستاها، نسبت به سابق بدتر نشده بود. مشکلات اقتصادی دوره مصدق منحصر به زمان او نبود برعکس، بسیاری از آنها میراث کابینههای قبل از او بود. با همه این احوال،دولت با معضلات مالی جدی روبهرو بود. شهرنشینان از تورم 7 تا 16درصد در سال، مزد پایین کارگران کارخانهها و حدی از بیکاری سخت آسیب میدیدند. هر چند دولت به دستاوردهای واقعی خاصه در اثبات این نکته که ایران بدون نفت هم میتواند به زندگی ادامه دهد، دست یافت اما یک واقعیت فراگیر، ولو نه چندان عمق، این بود که مشکلات اقتصادی سبب نارضایتی مردم شده است. البته دوران مصدق از نظر سیاسی نیز دورانی پرتلاطم و طوفانی بود و بحران سیاسی که هر روز گسترده میشد و از هم پاشیدن اتحاد اولیه نیروهای سیاسی اعم از ملی و مذهبی حول محور ملی شدن صنعت نفت، به نوبه خود محدودیتهایی را در بخش اقتصاد سبب شد و تأثیران ناخوشایندی را در این حوزه برجای نهاد. رضا حسینی منابع: 1 - فوران، جان: مقاومت شکننده؛ تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سالهای پس از انقلاب اسلامی، ترجمه احمد تدین 2 - کاتوزیان، محمدعلی: اقتصاد سیاسی ایران، ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی 3 - فاتح، مصطفی: 50 سال نفت ایران 4 - موحد، محمد علی: خواب آشفته نفت، دکتر مصدق و نهضت ملی ایران
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 116]
صفحات پیشنهادی
جام جم ایام | بازار؛ ساختاری اقتصادی، با طبقات مختلف اجتماعی
در دنیایی که هر روز دچار تغییر می شود اهمیت بازار در بودن آن است یادگار روزهای کهن میراث پدرانی که بزرگترین افتخارشان آوردن نان از عرق جبین بر سفره خانه بود اهمیت بازار در بودن آن است در نقش آن بهعنوان یک حلقه رابط یک واسطه میان خریدار و فروشنده مرکز و شهرستان داخل وجام جم ایام | کارکردهای اجتماعی ـ اقتصادی بازار
مهمترین محور و شاهراه ارتباطی در شهرهای قدیمی بازار نام داشت و بیشترین آمد و شد شهروندان در آن صورت میگرفت بازار مهمترین کانال ارتباطی شهر بود که نه تنها مردم در آن حضور داشته و کالاها و سرمایهها در آن جریان میافتاد بلکه اطلاعات اخبار و آگهیها نیز از طریق آن به اطلاع شهجام جم ایام | کاروانسرای معینالتجار؛ مرکز ثقل اقتصاد جنوب ایران
کاروانسرای معینالتجار کنار پل سفید و در بافت قدیمی اهواز قرار گرفته است داستان ساختن این کاروانسرا به سال 1306 ه ـ ق بازمیگردد زمانی که ناصرالدینشاه قاجار به دنبال ساختن کانال سوئز در 1286ه ـ ق 1869م و به منظور پیشرفت کار بازرگانی کشتیرانی بیگانگان را در کارون جنوبی ـ کهکریمی اصفهانی در گفتوگو با فارس: اداره اقتصاد کشور بدون نفت امکانپذیر است/تولید ملی بیکاری را ریشه کن میکند
کریمی اصفهانی در گفتوگو با فارس اداره اقتصاد کشور بدون نفت امکانپذیر است تولید ملی بیکاری را ریشه کن میکنددبیر کل جامعه اسلامی اصناف و بازار با بیان اینکه در زمان تحریم های غرب صادرات نفت به یک میلیون بشکه در روز رسید گفت این توفیق اجباری نشان داد بدون نفت نیز می توان اقتصاداصغریان در گفتوگو با فارس: اقتصاد بدون نفت و دانشبنیان از ضروریات تحقق اقتصاد مقاومتی است
اصغریان در گفتوگو با فارس اقتصاد بدون نفت و دانشبنیان از ضروریات تحقق اقتصاد مقاومتی استدبیرکل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان با بیان اینکه کاهش وابستگی اقتصاد ما به نفت بسیار مهم است گفت اهمیت و نقشه راه اجرای اقتصاد دانش بنیان جزء ضروریات تحقق اقتصاد مقاومتی است سعیداصغریااقتصاد مقاومتي در نفت، راهبردي بلند مدت
اقتصاد مقاومتي در نفت راهبردي بلند مدت افزايش ظرفيت توليد نفت و گاز و توسعه بازارهاي صادراتي نفت گاز و فرآوردههاي آنها يكي از بندهاي مهم اصول سياستهاي اقتصاد مقاومتي است كه رهبر معظم انقلاب بر آن تأكيد كرده است اما نگاهي گذرا به عملكرد صنعت نفت در چند دهه گذشته نشان ميدهد بنماینده مجلس: فرهنگ اقتصاد مقاومتی به متن جامعه وارد شود
نماینده مجلس فرهنگ اقتصاد مقاومتی به متن جامعه وارد شود شهرکرد - ایرنا - عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی گفت برای تحقق سیاستهای اقتصاد مقاومتی باید فرهنگ این اقتصاد به متن جامعه وارد شود مجید جلیل سرقلعه روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایرنا با امناظره چالشهای حفاظت از حیات وحش/۱۲ شفیعزاده: اکوتوریسم اساس توسعه اقتصاد گردشگری است/شریفی: ما با مجوز شکار
مناظره چالشهای حفاظت از حیات وحش ۱۲شفیعزاده اکوتوریسم اساس توسعه اقتصاد گردشگری است شریفی ما با مجوز شکار توریسم میآوریم بدون آنکه کشته داشته باشیمیک فعال توریسم شکار معتقد است اکوتوریسم اساس توسعه اقتصاد گردشگری است در حالی که یک فعال حفظ محیط زیست میگوید به جای مجوزهای شکامام جمعه زاهدان: اقتصاد مقاومتی راه رهایی از وابستگی به نفت است
امام جمعه زاهدان اقتصاد مقاومتی راه رهایی از وابستگی به نفت است زاهدان - ایرنا - نماینده ولی فقیه در سیستان و بلوچستان و امام جمعه زاهدان گفت اقتصاد مقاومتی مورد نظر رهبر معظم انقلاب راهکار اساسی برای رهایی از اقتصاد تک محصولی و وابستگی به نفت است آیت الله عباسعلی سلیمانی درنماینده ولیفقیه در کرمان: اقتصاد مقاومتی تمام مشکلات کنونی جامعه را رفع میکند
نماینده ولیفقیه در کرمان اقتصاد مقاومتی تمام مشکلات کنونی جامعه را رفع میکندنماینده ولیفقیه در استان کرمان گفت تحقق اقتصاد مقاومتی مورد نظر مقام معظم رهبری میتواند تمام مشکلات کنونی جامعه ما را رفع کند به گزارش خبرگزاری فارس از کرمان آیتالله سیدیحیی جعفری ظهر امروز در دبازگشت سیاه جامگان به صدر/ پارسه با شکست نفت مسجدسلیمان به رده سوم رسید
لیگ دسته یک فوتبال بازگشت سیاه جامگان به صدر پارسه با شکست نفت مسجدسلیمان به رده سوم رسید تهران - ایرنا - هفته بیست و سوم لیگ دسته یک فوتبال ایران با بازگشت سیاه جامگان مشهد به صدر گروه نخست و شکست نفت مسجدسلیمان صدرنشین گروه دوم مقابل پارسه تهران همراه شد به گزارش ایرنا تماممالیات تاثیر بسزایی در ثبات و پیشرفت اقتصادی جامعه دارد
مالیات تاثیر بسزایی در ثبات و پیشرفت اقتصادی جامعه دارد زنجان - ایرنا - مدیر کل امور مالیاتی استان زنجان گفت مالیات تاثیر بسزایی در ثبات و پیشرفت اقتصادی جامعه دارد حسین حقیقی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا نقش بودجه را در مدیریت و اداره بخش عمومی جامعه مهم خواند و افزوجام جم ایام | اولین قدمهای دموکراسی
انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی در بیست و پنجم اسفند پنجاه و هشت برگزار شد تصویب قانون اساسی و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری راه را برای تشکیل نخستین مجلس شورای ملی به عنوان پنجمین انتخابات بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هموار ساخت اولین گام در این زمینه تدوین قانون انتخابرئیس کمیته علمی بسیج جامعه پزشکی سیستان و بلوچستان: توجه ویژه به بهداشت از مهمترین مولفههای اقتصاد مقاومتی ا
رئیس کمیته علمی بسیج جامعه پزشکی سیستان و بلوچستان توجه ویژه به بهداشت از مهمترین مولفههای اقتصاد مقاومتی استرئیس کمیته علمی و پژوهشی بسیج جامعه پزشکی سیستان و بلوچستان گفت توجه ویژه به بهداشت از مهمترین مولفههای اقتصاد مقاومتی است زیرا تنها با در اولویت قرار دادند امر پیشگنماینده لردگان:فرهنگ اقتصاد مقاومتی به متن جامعه وارد شود
نماینده لردگان فرهنگ اقتصاد مقاومتی به متن جامعه وارد شود شهرکرد - ایرنا- نماینده مردم لردگان در مجلس شورای اسلامی گفت برای تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی فرهنگ این اقتصاد باید به متن جامعه وارد شود مجید جلیل سرقلعه روز یکشنبه در گفت و گوی اختصاصی با ایرنا با اشاره به بیانات اجام جم ایام | زینت اهل ادب
25 اسفند سالروز تولد و بزرگداشت پروین اعتصامی شاعر پرآوازه معاصر است پروین عمری طولانی نداشت او سال 1285 خورشیدی در تبریز متولد شد و سال 1320 در تهران به اثر بیماری حصبه درگذشت اما آنچنان زندگی کرد که نامش و سرودههایش پژواکی وسیع نزد ایرانیان یافت پروین سال 1291 خورشیدی بااقتصاد مقاومتي از متن جامعه شكل ميگيرد
اقتصاد مقاومتي از متن جامعه شكل ميگيرد گام برداشتن در مسير اقتصاد مقاومتي به عنوان يك هدف نيازمند توجه به مسائل و زيرساختهاي بسياري از جمله مسائل سياسي فرهنگي و اجتماعي است كه در اين ميان توجه به اقتضائات اجتماعي و فرهنگي ميتواند به عنوان يك الگو مدنظر قرار گيرد رابطه اقتص-
گوناگون
پربازدیدترینها