تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834231739
زن، انقلاب، ادبیات/2 صف‌بندی‌های زنانه و مردانه در ادبیات انقلاب اسلامی بی‌معنا است
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: زن، انقلاب، ادبیات/2
صف‌بندی‌های زنانه و مردانه در ادبیات انقلاب اسلامی بی‌معنا است
داستان انقلاب اسلامی در ابتدای راه خود به سر می‌برد و به یقین داستان‌های بهتری از این پس نوشته خواهد شد.؛ داستان‌هایی که انسان را فارغ از زن و مرد بودنش، درست تصویر می‌کند.
خبرگزاری فارس- گروه کتاب و ادبیات: در گزارش پیشین این نکته بررسی شد که نویسندگان پیش از انقلاب چه تصویری از زنان در داستان‌هایشان نشان داده‌اند اما در این گزارش این نکته بررسی می‌شود که با پیروزی انقلاب اسلامی آیا تغییری در نوع نگاه و توصیف داستان نویسان نسبت به انقلاب به وجود آمد. بررسی وضعیت زنان و نسبت آنها با داستان معاصر پس از انقلاب اسلامی به این نکته بستگی دارد که ما چه نویسندگانی را پس از انقلاب در نظر بگیریم و چه کتاب‌هایی را بررسی کنیم. نویسندگان پس از انقلاب به دو دسته تقسیم شدند. عده‌ای که انقلاب را دیدند و سعی کردند از آن بنویسند و آن‌هایی که انقلاب را ندیدند و در فضای توهمات و روشنفکری‌های خود فرو رفتند! واقعیت این است که نویسندگان باقی مانده که پس از انقلاب قلم زدند، معمولاً همان نگاه پیش از انقلاب خود را نسبت به زنان دنبال کردند و ما در ابتدای انقلاب و پس از آن شاهد آثار منحصر به فردی درباره زنان نیستیم. یک نمونه خوب در این میان محمود گلابدره‌ای است که شاهکاری چون رمان لحظه‌های انقلاب دارد، اما همین نویسنده وقتی می‌خواهد درباره زنان بنویسند در داستانی که مختص زنان است و فضای پس از انقلاب را ترسیم می‌کند، باز هم به خطا رفته است. او در داستان «هاویه هوو» باز هم مثل اسلاف خود راوی درد و رنج زنان، حسادت‌های آنها به هم است و باز هم عامل همه بدبختی‌ها و ستم‌ها، مردان فاسد، ظالم و زورگو و هوسرانی هستند که زنان را قربانی می‌کنند در این قربان گاه فرزندان آنها نیز قربانی می‌شوند. این نویسنده در این قصه کار را به آنجا می‌رساند که مخاطب، خواه نا خواه حتی قانون الهی منع ازدواج پسر با همسر پدر را ظالمانه می‌بیند! و سرانجام همه ظلم‌ها، بدبختی و فلاکت، مرد دغل و دروغ‌گو است! **چهره‌های درخشان زنان در ادبیات پس از انقلاب شاید بتوان یکی از موفق‌ترین ترسیم کنندگان چهره زن در ادبیات داستانی را نادر ابراهیمی بدانیم که در ترسیم زن در جامعه ایرانی موفق عمل کرده است و از نسل نویسندگان پیش از انقلاب است. هرچند نادر ابراهیمی به گفته خودش اصولاً رفاقتی با روشنفکر نماهای نویسنده پیش از انقلاب نداشته و رفیق محفل و شمع مجلسشان نبوده اما به هر روی سن و سالش او را در میان نویسندگان نسل اول ادبیات انقلاب می‌نشاند. نادر ابراهیمی نثر بسیار فاخر و مخصوص به خود دارد و نگاهش به زن در داستان‌هایش هم همراه با احترام است و هم تحسین. ابراهیمی زنان مفلوک را تصویر نکرده و قصه هزاران بار تکرار شده فلاکت و بدبختی و جهل زنان را از نو نسروده است. او زن را تکیه گاهی محکم می‌داند و سعی دارد او را استوارتر کند و اوج این نگاه ابراهیمی را می‌توانیم در کتاب «یک عاشقانه آرام» پی بگیریم که هر چند این کتاب، داستان نیست و نامه‌های او به همسرش است، اما نگاه این داستان نویس خوش قلم ما را به وضوح روشن می‌کند که چگونه به زن به عنوان هم پا و هم راه و هم سفر مرد می‌نگرد اما این هم پایی و هم سفری کاملاً چیزی متفاوت است از آن هم راهی زن غربی با مرد غربی! **وقتی ادبیات انقلاب نفس کشید به هر حال از نظر نگارنده این سطرها و بسیاری از ناظران و دنبال کنندگان جدی ادبیات داستانی، هر چند اتفاق‌های خوبی در حوزه ادبیات انقلاب در سال‌های پس از انقلاب افتاد، اما این اتفاق‌ها آن قدر چشمگیر نبودند که ما تأثیر و تحول چشمگیرتری نسبت به گذشته در آن ببینیم. در واقع انقلاب اسلامی با نویسندگانی که از دوره گذشته به دستش رسید، دست چندان پری در عرضه ادبیات انقلاب اسلامی نداشت و به تبع نمی‌توان انتظار تغییر و تحول ماهوی و چشمگیری را هم درباره نقش زنان در ادبیات داستانی در این دوره رهگیری کرد. انقلاب اسلامی وقتی به دهه دومش رسید و پس از جنگ نفسی کشید، کم کم ادبیاتش هم جان تازه‌ای گرفت. هرچند عده‌ای در این میان حیران بودند و دلداده مدرنیسم و به هر طریقی که بود می‌خواستند ادبیات داستانی متأثر از مدرنیسم را پی‌گیری کنند، اما جریان انقلاب اسلامی به تدریج نویسندگان متعهد و خوش قلم خود را شناخت و ما سرانجام در دهه 80 توانستیم تا حدودی داستان قوت یافته انقلاب اسلامی را بینیم و نویسندگان کار بلدی چون رضا امیرخانی و احمد شاکری را بشناسیم که تصاویری تقریباً درست از زن ترسیم کردند که به عقیده نگارنده احمد شاکری یکی از موفق‌ترین نویسنده‌ها در نشان دادن واقعیت زن است و بهترین نمونه از زن ایرانی را با هویتی واقعی و ملموس، به ادبیات معاصر ما معرفی کرده است و این اتفاق در رمان انجمن مخفی شاکری و شخصیت تمام و کمال مستوره نمود پیدا کرده است. **ورود زنان به عرصه داستان نویسی از سوی دیگر ما در تعداد و کمیت نویسندگان زن پیش و پس از انقلاب هم تفاوت چشم گیری می‌بینیم چنانچه محمدرضا سرشار از نویسندگان برجسته کشورمان که احاطه بسیار خوبی به ادبیات پیش و پس از انقلاب دارد در این باره می‌گوید: قبل از انقلاب فقط 5 زن داستان‌نویس جدی داشتیم. خیلی از این نویسندگان به کارشان ادامه دادند و بهترین آثارشان را بعد از انقلاب خلق کردند که گلی ترقی، شهرنوش پارسی‌پور و غزاله علیزاده از آن جمله هستند و امروز بیش از 100 داستان‌نویس فعال زن داریم. تحول دیگر عرصه ادبیات داستانی معاصر، تغییر جایگاه و منزلت زن در فضای داستان است. بسیاری از آثار داستانی ما قبل از انقلاب متأثر از نگاه غربی بود و ذهنیت‌ها در مرتبه نازلی نسبت به زن قرار داشت. در حالی که بعد از انقلاب ما زن را در جایگاه قدیسه و مجاهده می‌بینیم. زن در آثار داستانی قبل از انقلاب با نقش‌هایی افراطی حضور می‌یافت؛ به طوری که مثلاً در «بوف کور»، یا زن اثیری و دور از دست و فرا‌واقعی بود، یا موجودی فاسد. در حالی که برقراری تعادل و رسیدن به چهره معقول و واقعی از زن، از دستاوردهای ادبیات داستانی بعد از انقلاب به شمار می‌رود. در هر حال زن در ادبیات قبل از انقلاب، موجودی ناشناخته برای مرد بود. با داستان‌نویسی بعد از انقلاب این جهان سربسته شناخته شد. فریبا کلهر هم که از زنان موفق نویسنده پس از انقلاب است، درباره زنان و نقش و هویتشان در ادبیات داستانی، معتقد است: زنان پس از انقلاب اسلامی از یک هویت مستقل برخوردار شدند. به نظر می‌رسد نویسندگان پرکار پس از انقلاب و حتی در سال‌های اخیر هم زنان هستند. در هر قالب ادبی و پرداخت قالب‌ها می‌توان زنان را از پرکارترین نویسندگان این عرصه دانست. البته این پرکاری و نمود خانم‌ها در سطح اجتماع بسیار فراگیرتر از حوزه ادبیات و فرهنگ است. **نمود زن در داستان‌های زنان و مردان البته باید توجه داشت که نمود زن در داستان‌های معاصر در داستان‌های زنان و مردان تفاوت قابل توجهی دارد و این تفاوت اغلب در دو وجه خود را نشان می‌دهد: نخست، انتخاب زنان و دختران به عنوان شخصیت‌های اول؛ و دیگری، به تصویر کشیدن واقعی‌تر و ریزپردازانه‌تر احساسات و عواطف این جنس خاص؛ و مسلماً توصیف این عواطف و احساسات با آنچه از بیرون وصف می‌شود، متفاوت است. در آثار هنرمندان مرد، زن‌ها واقعی‌تر و واقع‌گراتر آفریده شده‌اند... اما زن‌ها، خود را آرمانی‌تر و ایدئولوژیک‌تر دیده‌اند. به تعبیری دیگر معمولاً در آثار مردان، زن‌ها ناخودآگاه‌تر آفریده می‌شوند. بدین معنی که، فطری‌تر و به طبیعت خود، نزدیک‌تر هستند. در این گونه آثار، شخصیت‌های زن، کارهای خیلی خوبی انجام می‌دهند. ولی انتخابی و عقلانی نیست. طبیعتاً، قهرمان‌هایی که زنان آفریده‌اند، آگاه‌تر هستند. یعنی مردان، قهرمان‌های زنی که آفریده‌اند، عامی‌تر هستند و به اقشار کوچه و بازار مردم نزدیک‌تر. برعکس، زن‌هایی که در آثار هنرمندان زن دیده می‌شوند، روشنفکرتر نشان می‌دهند. مردها در آثارشان کمتر زن‌های پیچیده آفریده‌اند درست برعکس زن‌ها. در آثار هنرمندان مرد، قهرمانان زن، بیشتر خصلت‌های فردگرایانه دارند. در حالی که در آثار هنرمندان زن، بیشتر خصلت‌های جمع گرایانه دارند. یعنی اجتماعی‌تر هستند. در مجموع می‌توان گفت اکنون پس از 3 دهه از پیروزی انقلاب اسلامی به وضوح نگاه به زن در داستان معاصر تغییر کرده است و این تغییر دیدِ نویسندگان نسبت به زن توانسته است لااقل در تعدادی قابل توجه از آثار این عرصه، زن را در مقام و منزلت نزدیک به واقعیِ خود بنشاند، و چهره تحریف‌شده او را، تا حدودی زیاد تصحیح و زنگار زدایی کند و با این همه، موفق به ارائه داستان‌هایی با کشش و جذابیت کافی برای مخاطبانِ خود شود. در بسیاری از داستان‌های موفق امروز زن به عنوان مادر آگاه یک رزمنده یا یک شهید، زن به عنوان همسر آگاه، صبور و مقاوم یک شهید، زن به عنوان همسر ایثارگر یک جانباز، زن به عنوان خواهر مبارز یک شهید، زن به عنوان یک مجاهد راه خدا، زن همچون یک قدیسه و ظاهر شده است و این اتفاق، البته به سادگی یا در اثر تصمیم عده‌ای نویسنده، در ادبیات داستانی ما رخ نداد. بلکه این تحول بازتابی از تحولی بود که انقلاب اسلامی در جان‌ها و نگاه‌ها به وجود آورد. همین تحول زن را از مرتبه جسمانیت و جاذبه‌های ظاهری، به مرتبه‌ای والا ارتقا داد. در این آثار، زن، چهره مبتذل و فاسدی ندارد. از اماکن فحشا و عشق‌های سطحی، در آن خبری نیست. چهره زنان، چهره‌ای توأم با نجابت و عفت است و حضور زن در محیط و محفل خانواده، بخش عمده‌ای از داستان‌ها را به خود اختصاص می‌دهد. با این وجود داستان انقلاب اسلامی در ابتدای راه خود به سر می‌برد و به یقین داستان‌های بهتری از این پس نوشته خواهد شد. داستان‌هایی که انسان را فارغ از زن و مرد بودنش، درست تصویر می‌کند. چون در ادبیات انقلاب اسلامی اصولاً نگاه زنانه و نگاه مردانه دعوایی با هم ندارند. انتهای پیام/
92/11/23 - 09:05
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 125]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها