واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ و هنر : بیژن میرباقری پس از تجربههای متعدد در عرصه فیلم کوتاه و مورد توجه قرار گرفتن برخی از این آثار مانند "دو خواهر" در حیطه فیلمنامهنویسی به عرصه فیلم بلند روی آورد. به گزارش خبرنگار مهر، نکته مهم در نخستلین فیلم بلند سینمائی او استفاده از یک فیلمنامهنویس مستقل در کنار خودش است. نگاه موشکافانه و ظریف مژگان فرحآور مقدم در کنار تجربه خوب میرباقری از فیلمسازی کوتاه و کلیت مجموعه عوامل انتخابی، "ما همه خوبیم" را تبدیل به تصویری باورپذیر در ذهن مخاطب میکند. شاید یکی از عامترین تعاریفی که در مورد "ما همه خوبیم" بسیار ذکر شده این باشد که فیلمی ساده و در عین حال عمیق است. سادگی ویژگی است که به نظر سهل الوصول می آید، چرا که معمولاً وقتی فیلمی یک معضل آشکار اجتماعی را بیان نمی کند و به روابط ساده و روزمره قشر یا اجتماعی کوچک می پردازد، به دست آوردن این عنوان کار سختی نیست. ولی به نظر می آید فقط کلمه سادگی و واقعی بودن نمی تواند گویای عمق فضا و موقعیت طراحی شده در فیلم باشد. "ما همه خوبیم" حول محور شخصیتی است که هیچوقت او را نمی بینیم و حتی صدایش را نمی شویم. شاید در انتهای فیلم حتی مطمئن نباشیم که زنده است یا مرده. این آدم حتی ویژگی های خاص و عمده هم ندارد که بگوئیم تأثیرات شخصیتی او حتی در فقدانش هم قصه را پیش می برد. یک آدم معمولی که می تواند بی مسئولیت، بی تعهد و حتی بدون عرق به وطن باشد. ولی آنچه او و نقش ناپیدایش را بر فضای فیلم حاکم می کند باور جمع خانواده ای است که هنوز امید به بازگشتش دارند. مفهوم خانواده به عنوان بنیانی که شکل دهنده کلیت جامعه است در این فیلم به گونه ای محوریت پیدا می کند که حتی می توان گفت باورشان را به یکدیگر و حتی اطرافیان تحمیل می کنند. پسری سال هاست همسر و فرزند، پدر و مادر، خواهر و برادرش را به بهانه تشکیل زندگی بهتر برای خود و آنها ترک کرده و به خارج رفته، ولی به هیچکدام از تعهداتش عمل نکرده. در حالی که خانواده این حضور غایب را باور کرده اند و موقعیت فعلی را پذیرفته و با آن کنار آمده اند. بهانه فیلم گرفتن برای این سفرکرده موقعیتی فراهم می کند تا افراد خانواده با تصور حضورش با او درد دل این چند سال را بکنند. واکنش افراد خانواده به این کار در واقع سیر درونی این شخصیت ها را در دوران غیبت او مورد بررسی روانشناسانه قرار می دهد. فیلم گرفتن باعث می شود آن خود نهانی شخصیت ها که در این سال ها فرصت حضور نیافته ابراز شود و آنجاست که می بینیم: پدر از بی پشتیبانی، همسر از بی مهری و خواهر از بی مسئولیتی این همیشه غایب به تنگ آمده اند و تنها مادر است که هنوز هم بی واسطه کسب رضایت فرزندش را می خواهد. تفاوت مناسبت های مقابل دوربین و پشت دوربین تضادهائی را در عرصه همین خانواده کوچک رقم می زند که قابل تعمیم به مفاهیم و مدیوم های بزرگتر هم هست. اصرار مادر به تظاهر مقابل دوربین که از طرف بقیه افراد خانواده پس زده می شود، همچنان که ویژگی رسانه ای خاصِ دوربین را در همین مقیاس کوچک نقد می کند، ویژگی های تیپیک مادر را پررنگ می کند. مادری که می خواهد هر چند خیالی و هر چند خودخواهانه شرایط را ایده آل ترسیم کند، چون در واقعیت نتوانسته به تصویر ذهنی اش از خانواده برسد. دوربین به عنوان چشم سومی که باید نقطه دید فرد غایب باشد در واقع راه به خلوت و درون آدم ها ندارد و هنگامی که برادر کوچک متوجه این نقص می شود، تصمیم می گیرد در بی اطلاعی افراد خانواده از آنها فیلم بگیرد و حتی به خلوت و تنهائی های زن برادرش راه پیدا کند و حرف های ناگفته او را بازگوید. تفاوت زاویه نگاه که به نحوه نزدیک شدن به سوژه برمی گردد این دو نوع نگاه را کنار هم قرار می دهد و از خلال این همجواری است که مخاطب می تواند با نقطه دید خود به عمق فضا و روابط و درون شخصیت ها نفوذ کند. نویسنده برای اینکه محدود به روابط درون خانواده نماند فضائی ایجاد می کند که دوربین از خانه بیرون بیاید و با گردش در محله، میان همسایگان و دوستان قدیم آن همیشه غایب، واکنش های آنها و احتمالاً گوشه ای از شخصیت ناپیدای او را ملموس کند. اما آنچه تا انتهای فیلم نامشخص می ماند همین شخصیت است و آنچه در طول فیلم مورد کالبدشکافی قرار می گیرد آدم های اطرافش هستند که از ورای غیبت او برجسته و بازشناسائی می شوند. اتفاقاً باید گفت "ما همه خوبیم" قصه این خانواده را روایت می کند، خانواده ای که اصلاً حالشان خوب نیست و حضور نادیدنی آن غایب فقط بهانه ای برای ورود به خلوت آنها است! به نظر می آید لفظ سادگی نمی تواند گویای ویژگی های فیلمی باشد که طرح موضوع ساده اش را با ساختاری دقیق و توجه به کارکرد مولفه های روائی و تصویری انجام داده و البته عمیق بودنش هم نه فقط به جهت سادگی که به دلیل توجه به این ظرائف است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 321]