محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
دکتر عرفان فدایی وکیل پایه یک دادگستری
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1802449058
یکی بدون دیگری
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
یکی بدون دیگری تهران - ایرنا - روزنامه اطلاعات روز یکشنبه در یادداشتی با عنوان « یکی بدون دیگری » به تقابل های جاری میان احزاب اسلامگرای ترکیه پرداخت و نوشت: در حکومتی که اردوغان و گولن به یک اندازه برایش کار کرده اند، یکی بدون دیگری، هیچ معنایی نخواهد داشت.
در این مطلب آمده است : «اسلام گرایی مدرن» ترکیه وارد جدی ترین چالش تاریخ خود شده است: وزن کشی میان تفکراتی که آن را آفریده اند؛ «جماعت گولن» و حزب «عدالت و توسعه» اردوغان.
وقتی می گوییم «اسلام گرایی مدرن»، مراد ما تفکیک قائل شدن میان دو تفکر بنیادین اسلام گرا در ترکیه است.
نخست، اسلام گرایی «دشمن محور» و سنت گرایی که چهره هایی چون «نجم الدین اربکان»، «رجایی کوتان» و «متین کاپلان» مدتی اشکال مختلف آن را به صحنه سیاسی ترکیه آوردند و با اینکه باید میان تفکرات این چهره ها تفاوت فاحشی گذاشت، اما «شکست در عرصه سیاست» سرنوشت مشترک تمامی آنها بود.
اینجا مجالی برای بررسی ریشه ای نحله های فکری اسلام گرای ترکیه وجود ندارد، اما بسیاری از ناظران بر این باورند که حتی اگر علیه احزاب و دولت هایی که سنت گرایان در ترکیه برسرکار آوردند، کودتا هم نمی شد، آنها در میان مدت در جامعه ای با مختصات ترکیه دچار گرفتاری های زیادی می شدند.
«دشمن محور» بودن به خودی خود در یک تفکر سیاسی ریشه نمی دواند، بلکه داشتن خصیصه «تمامیت طلبی» است که همه روزه بر شمار دشمنان یک شبکه سیاسی، که روزی حتی دوست محسوب می شدند، می افزاید و این شبکه یا مجموعه سیاسی، در سیکل مسدود شده «جنگیدن با دشمن برای حفظ هر چه هست» می افتد.
می شود گفت که همین مسأله، پایان کار احزاب سنت گرای ترکیه را رقم زد.
شکل دوم اسلام گرایی ترکیه را باید اسلام گرایی «مدارا محور» نامید، که پیش از این با عنوان«مدرن» نیز از آن یاد کردیم.
اسلام گرایان مدرن ترکیه که می توان آنها را جوانان نوگرای همان احزاب سنتی چون حزب
«فضیلت» یا«رفاه» دانست، به عکس برادران بزرگتر، از روحیه « پذیرش دیگران» برخوردار بودند، «عقب نشینی» را می شناختند و در جای مناسب از آن استفاده می کردند، اهداف بزرگتر را قربانی شعارها و سنت ها نمی کردند، رقبای قدرتمند را تحریک نمی کردند و مهمتر از همه اینها، بازی با قانون را حتی اگر دشمن نوشته باشدش، بسیار خوب بلد بودند.
اما این نسل در کدام مکتب تربیت شده بود؟ اسلام گرایی مدرن در ترکیه، بدون شناختن«فتح الله گولن» و اقداماتش، قابل تجزیه و تحلیل نیست.
او خیلی بهتر و هوشمندانه تر از شاگردان عرب اخوان المسلمین از ابزارهایی که این جنبش برای بسط یک اندیشه، در اختیار رهبری با خلاقیت قرار می دهد، بهره برد.
گولن بی نهایت آینده نگر است. او همواره در روند فعالیت سیاسی ـ مذهبی خود، ضرورت «کادرسازی» را مدنظر داشت و می دانست که باید به تربیت نسل ها بپردازد تا نفوذش در جامعه، عمق بیشتری داشته باشد.
اینگونه بود که تشکیلات او، چه در قالب«جماعت نور» و چه در قالب حزب«خدمت»، به اندازه مدارس مذهبی که در ترکیه و سایر نقاط جهان برای تربیت، کودکان، نوجوانان و جوانان راه اندازی می کرد، برایش اهمیت نداشتند.
300 مدرسه در ترکیه و بیش از 1000 مدرسه در چهارگوشه جهان، با کیفیت و سطح آموزشی بی نظیر، در کنار دروس مختلف، اسلامی را به کودکان و نوجوانان عرضه می کنند که فتح الله گولن به آن باور دارد: اسلامی اهل مدارا و آشتی با تمامی فرقه های خود و با تمامی ادیان آسمانی، اسلامی که از خشونت می پرهیزد، اسلامی که چیزهایی را برمی تابد که شاید پذیرش آنها از دایره تحمل هر دین و آیینی خارج باشد و بالاخره اسلامی که می تواند یک کشور مدرن را اداره کند.
این تفکر و راهکار بود که به پدیدآمدن حزب«عدالت و توسعه» و شنیده شدن نام هایی چون اردوغان، گل، داود اوغلو و آرینچ منجر شد.
حتی آتشین ترین هواداران حزب عدالت و توسعه، نمی توانند منکر این واقعیت شوند که بدون پشتیبانی هواداران گولن از اردوغان و حزبش، پیروزی های مکرر آنها در همه پرسی های چند سال اخیر غیرممکن بود.
اصولاً تصور تفکیک حزب عدالت و توسعه و جماعت«نور» یا به بیانی گولن و اردوغان برای هر تحلیلگری که تحولات ترکیه را رصد می کند، دشوار است.
این دو به کمک هم اسلام گرایی مدرن را به ترکیه عرضه کردند، صحنه سیاسی ترکیه را عرصه برنامه ها، سیاست ها و شیوه مدیریت خود کردند و در یک اتحاد نه چندان پنهانی، رقبایی سرسخت را از میدان به در کردند.
اردوغان از نفوذ حیرت آور اجتماعی گولن و آرایی که هواداران او به صندوق ها سرازیر می کردند، بهره می برد و در عوض، کادر تربیت شده توسط بنیاد گولن را در پست های حساس قضایی، امنیتی، انتظامی یا هر جای دیگری که نیاز بود، می گماشت.
برای پی بردن به نفوذ گولن در ترکیه، همین قدر کافی است که بدانیم این روحانی که از سال 2004 در تبعیدی خود خواسته در ایالت پنسیلوانیای آمریکا به سر می برد، از نظر دستگاه های اطلاعاتی این کشور، پدر اسلامگرایی نوین ترکیه و اداره کننده اصلی این کشور از پشت صحنه است.
در حقیقت، آنچه که آمریکا از آن به عنوان الگویی برای کشورهای دستخوش دگرگونی خاورمیانه یاد می کرد، بیشتر آموزه های ایدئولوژیک، سیاسی و اجتماعی فتح الله گولن بود، تا راهبردها و تاکتیک های سیاسی اردوغان و همین مسأله سبب شده است که در جدل های اخیر، اردوغان، گولن را عامل سرویس های اطلاعاتی بیگانه معرفی کند.
ریشه اختلافات فکری اردوغان و گولن را که به طور مشترک در یک دهه گذشته ترکیه را اداره کرده اند، باید در تخطی دولت اردوغان از اصولی جستجو کرد که بنیان اتحاد حزب عدالت و توسعه و جماعت گولن بود.
اردوغان پس از کسب توفیقاتی در صحنه سیاسی ترکیه، به ویژه مهار کردن ارتش به کمک دستگاه قضایی که جماعت گولن در این ماجرا نقش اساسی ایفا کرد، تمایلاتی به سمت قبضه قدرت از خود نشان داد که به هیچ وجه مطابق میل گولن نبود، چون به درستی می پنداشت که خیزش اجتماعی و سیاسی گریزناپذیر علیه دیکتاتوری اردوغان، تمامی زحماتی را که برای ارائه یک الگوی موفق دموکراسی دینی در ترکیه کشیده شده بود، به باد فنا می داد.
مداخله ناموفق اردوغان در بحران سوریه و همپیمان شدن او با تروریست های سلفی القاعده نیز که از نظر گولن، عامل اصلی مخدوش کردن نام اسلام در سراسر جهان بودند و او عمر خود را صرف تبلیغ این موضوع کرده بود که فرق اساسی میان آموزه های اسلام و رفتار وحشیانه تروریست های سلفی وجود دارد، دامنه اختلاف این دو را گسترده تر کرد.
نهایتاً، شورش های سراسری و خونین اخیر که به بهانه تخریب پارک «گزی» استانبول برپا شد، نشان داد که احساس خطر گولن، بیهوده نبوده است.
هیچکس به درستی نمی داند، ولی شاید یکی از دلایل گولن برای علنی کردن اختلافاتش با اردوغان، به زعم خود، نجات دادن اسلام گرایی مدرن ترکیه باشد که به باور او، اردوغان با سیاست هایش در حال نابود کردن آن است.
چند سؤال اساسی اینجا مطرح می شود. حتی اگر گولن درست اندیشیده باشد، با راه انداختن یک جنگ سیاسی علیه اردوغان، می تواند اسلام گرایی مدرن ترکیه را نجات دهد؟
آیا گولن، بدون آنچه که در سال های اخیر در سایه حکومت اردوغان به دست آورده، ابزارهای لازم را برای تشکیل یک حکومت جایگزین، از راه های دموکراتیک خواهد داشت؟
از دیگر سو، آیا اردوغان مطمئن است که می تواند بدون آرای هواداران گولن، در یک مصاف انتخاباتی بر رقبای لائیک خود پیروز شود؟
آیا برای اردوغان، دشمنی خطر ناک تر از گولن در صحنه سیاسی ترکیه وجود ندارد؟
چگونه اردوغان انتظار دارد که با حذف فیزیکی یا سیاسی گولن، آرای هواداران او را با خود داشته باشد؟
واقعیت این است که برنده جنگ اردوغان و گولن، رقبای لائیک آن ها و در بدبینانه ترین شرایط، ارتش ترکیه خواهد بود که مطمئناً «بازگرداندن نظم و امنیت به کشور» بهترین انگیزه بازگشت آن به صحنه سیاسی ترکیه است.
گولن و اردوغان در طول سال ها، منظومه ای از قدرت ساخته اند که فقط در سایه همکاری، قادر به ادامه حیات است.
اختلاف این دو در همین مدت کوتاه، نهادهایی چون پلیس، دستگاه امنیتی، محاکم قضایی یا ژاندارمری را که باید با یکدیگر پیوندی ارگانیک داشته باشند، دچار از هم گسیختگی کرده و نوعی حالت نافرمانی در آنها ایجاد کرده که نتایج هولناکی به بار خواهد آورد.
همین دیروز بود که نیروهای ژاندارمری و مأموران «میت» در مرز سوریه بر سر بازرسی از یک کامیون به روی هم سلاح کشیدند.
موضوع ترکیه امروز، صرفاً پرونده فساد مالی دولت یا تعطیل شدن مدارس جماعت گولن نیست.
مسأله این است که آیا پایه گذاران اسلام گرایی مدرن ترکیه، می خواهند با حرکتی «خود منهدم کننده»، تمامی آنچه را که با هزینه ای بی نهایت گزاف در صحنه سیاسی ترکیه ساخته اند، به یکباره نابود کنند؟
مطمئناً اگر فتح الله گولن بداند که حذف اردوغان یا حزب عدالت و توسعه از صحنه سیاسی ترکیه، چه هزینه ای به کشور تحمیل می کند و پس از آن دیگر هیچکس به هیچ حزب اسلامگرایی رأی نخواهد داد، به هر قیمتی، وارد یک جنگ قدرت نمی شود.
از دیگر سو، اگر اردوغان هم بداند که پس از حذف گولن و جماعت وی، تنها باید از بین دو راه «اعمال دیکتاتوری» و «شکست قطعی در انتخابات»، یکی را برگزیند، قدری سنجیده تر عمل می کند.
در حکومتی که اردوغان و گولن به یک اندازه برایش کار کرده اند، یکی بدون دیگری، هیچ معنایی نخواهد داشت.
*غلامرضا عسکری
اول**1104
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
20/11/1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 50]
-
گوناگون
پربازدیدترینها