واضح آرشیو وب فارسی:فارس: به مناسبت دوم ربیعالثانی
دوازدهمین خلیفه عباسی چگونه سرنگون شد
«عبدالله بن معتز» دوازدهمین خلیفه از خلفای ستمگر عباسی بود که دوم ربیعالثانی سال ۲۹۶ هجری به سزای اعمالش رسید.
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، یکی از وقایعی که برای دوم ربیعالثانی ذکر شده است، کشته شدن «عبدالله بن معتز عباسی» است که به همین مناسبت مطلبی را از این خلیفه عباسی برای علاقهمندان ذکر میکنیم: «معتز» فرزند متوکل عباسی است که پس از برکناری مستعین در سال 252 زمام امور را به دست گرفت و راه پیشینیان را تعقیب کرد. پس از قتل متوکل، ترکان بر امور کشور مسلط شدند و به جای اینکه خلیفه فرمانده آنان باشد، خلیفه را به زیر فرمان خود در آوردند به طوری که اگر خلیفه به خواستههای آنان تن نمیداد، نقشه برکناری یا قتل او را میکشیدند. روزی «معتز» گروهی از همفکران و محرمان اسرار خود را در مجلسی گرد آورد سپس ستارهشناسی را احضار کردند تا مدت خلافت وی را تعیین کند. در این موقع ظریفی که در مجلس بود، گفت: من بیش از ستارهشناس، از مدت خلافت و عمر او آگاهم. آنگاه نظریه خود رإ چنین بیان کرد: تا روزی که ترکان هوادار خلیفه هستند و دوام حکومت او را بخواهند، او بر مسند خلافت مستقر خواهد بود و روزی که مورد خشم آنان قرار گیرد و علاقه آنان از او قطع شود، آن روز پایان حکومت او خواهد بود! «حسین بن حمدان» که از حمدانیان شیعه شمال عراق و یکى از گردانندگان اصلى کودتای نصب «عبدالله بن معتز بن متوکل عباسى» به جاى «مقتدر بالله» بود، در یک تهاجم، «عباس بن حسن» وزیر اصلى خلافت را کشت و سپس به سوى مقتدر رفت تا وى را تسلیم کند. مقتدر در آغاز، مشروط بر این که وى زنده و سالم بماند و خون کسى بر زمین ریخته نشود، پیشنهاد آنان را پذیرفت ولى هنگامى که در بیرون کاخ خود سرگرم بود و متوجه شد که حسین بن حمدان، به سوى او مى آید و قصد دستگیرى وى را دارد از او گریخت و به درون کاخ خویش پناهنده شد و در را از درون بست و بر آن قفل محکمى نهاد. حسین بن حمدان برگشت و به همراه فرماندهان و امیران مخالف مقتدر در خانه «مخرم» (دارالوزاره) گرد آمده و با عبدالله بن معتز عباسى بیعت کردند و وى را به «مرتضى بالله» و به قولى به «المنتصف بالله» ملقب و «محمد بن داود» را به وزارتش برگزیدند. حسین بن حمدان، بار دیگر مأموریت یافت که مقتدر را از قصر بیرون آورد و به خانه «ابن طاهر» منتقل کند و از او براى عبدالله بن معتز بیعت گیرد، ولى هنگامى که به کاخ وى نزدیک شد، با تهاجم خدمتکاران و محافظان وى روبرو شد و میان آنان زد و خوردهایى روى داد و در نتیجه هواداران مقتدر عباسى از تحویل وى به حسین بن حمدان امتناع کردند و حسین بن حمدان را بدون دست یابى به هدف مورد نظرش برگرداندند. حسین بن حمدان که از گردانندگان اصلى این تغییر و تحول بود، پس از ناکامى از دستگیرى مقتدر عباسى، راه «موصل» را در پیش گرفت و به آن سو حرکت کرد. با رفتن وى، مخالفان مقتدر عباسى دچار تردید و سستى شدند و اختلاف میان هواداران مقتدر و عبدالله بن معتز بالا گرفت و در نتیجه عبدالله بن معتز، قصد حرکت به سوى سامرا کردند اما فرماندهان و امیران، همراهیش نکردند. ناچار، به خانه «ابوعبدالله بن جصاص» پناهنده شد و پس از چند روز هرج و مرج در میان سپاهیان و توده مردم، مقتدر عباسى مجدداً حکومت را به دست گرفت و مخالفان را سرکوب و بسیارى از هواداران عبدالله بن معتز را دستگیر و اعدام کرد و برخى از آنها از جمله خود عبدالله بن معتز و ابن جصاص را دستگیر و زندانى کرد. ابن جصاص، براى رهایى خویش اموال فراوانى در اختیار مقتدر گذاشت از جمله، مبلغ شانزده میلیون درهم به مقتدر عباسى داد، تا مقتدر وى را آزاد کرد ولى عبدالله بن معتز در زندان ماند و مدت حبسش چندان طولانى نشد، که مأموران مقتدر عباسى با آزار و شکنجههاى توانفرسا، وى را در زندان از پاى درآورده و به قتلش رساندند و جسد بىجانش را در سال 296 هجری قمری به خانوادهاش تحویل دادند. انتهای پیام/ک
92/11/13 - 13:41
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 48]