واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
فرهنگ و ادب > ادیبات ایران بررسی ادبیات انقلاب در گفتگو با حسین فتاحی:
نوشتن از چیزی که همه قبولش دارند هنر نیست/باید برویم سراغ مرحله دوم انقلاب که شاهی وجود نداشت
حسین فتاحی با تاکید بر اینکه در فضای دهه اول سال 60 نویسنده ها چیزی را میگفتند که اکثریت مردم میخواستند بگویند گفت: ما حرفی را میزنیم که هیچ کس مخالفش نیست و خوب زدنش خیلی راحت است اما اگر وارد مرحله دوم انقلاب شویم یعنی مرحلهای که شاه و ساواک نیست کار تازه ای کردهایم.
حسین فتاحی نویسنده و دبیر هنری ششمین جشنواه داستان انقلاب در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره کمبود به تولیدات ادبی با موضوع انقلاب اسلامی گفت: در موضوع تولید ادبیات انقلاب باید به موضوع کمیت و تعداد آثار هم اهمیت داد. من به این مساله باور قلبی دارم که ادبیات انقلاب اسلامی باید امکان تجربه را به همه بدهد. این یعنی باید فضا را باز کرد تا همه در مورد انقلاب بنویسند و البته از میان آنها آثار شاخص را بیرون بیاوریم. به نظرم هنرمندان و شخصیتهای فرهنگی نظام ما در کنار هم به دنبال خلق اثر شاخص ادبی برای انقلاب اسلامی هستند که هم جذابیت داستانی و هم تکنیکی و هم تصویری بکر از انقلاب داشته باشد. ولی شاید در انتخاب مسیر با هم اختلاف نظر داشته باشند. وی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه برای تولید ادبیات فاخر در شان انقلاب اسلامی تا چه اندازه باید صبر داشت، تصریح کرد: اگر مطمئن بودیم که در زمانی مشخصی اثر ادبی تراز انقلاب اسلامی خلق میشود شاید حتی میشد به آن قانع شد. اما چون این اطمینان وجود ندارد باید تولیداتمان را بالا ببریم تا از میان آنها اثری شاخص متولد شده و بیرون بیایید. این اثر شاخص انقلاب شاید 10 سال دیگر تولید شود و شاید هم نشود. البته باور دارم که نمیشود اثری یافت و گفت بهتر از این دیگر تولید نمیشود. ولی نکتهای که من مد نظر دارم این نکته است که به قول معروف دنیا مزرعه آخرت است. این یعنی امروز هر چه بکاریم فردا درویش میکنیم. اگر من نویسنده و یا کلیت نظام ما انتظار دارند که رمانی در خور انقلاب ایجاد شود باید امروز کاری کنند که این رمان در آینده خلق شود. فتاحی افزود: سوال اصلی این است که ما چه کردهایم که هر سال در دهه فجر سوال میکنیم چه کردهایم؟ رابطه نویسنده و جامعه یک رابطه بده بستان است. در فضای دهه اول سال 60 هیچ اصطکاکی بین ذهنیت نویسندهها و اتفاقات جاری و قبل از انقلاب وجود نداشت. آنها چیزی را میگفتند که اکثریت مردم میخواستند بگویند. اما مردم ما امروز از آن موقعیت فاصله گرفتهاند اما هنوز همه حرفهای نوینسدگان انقلاب در همان دهه اول انقلاب باقی مانده است و کسی اینسووتر نیامده. ما حرفی را میزنیم که هیچ کس مخالفش نیست و خوب زدنش خیلی راحت است اما اگر وارد مرحله دوم انقلاب شویم یعنی مرحلهای که شاه و ساواک نیست کار تازهای کردهایم. بالاخره یا میشود از این دوره نوشت یا نمیشود. این نویسنده تاکید کرد: رمان با یک تضاد شکل میگیرد. باید آدم خوب و بدی باشد و درگیری میان این دو شکل بگیرد تا رمان خلق شود. در داستان انقلاب هم منطق همین است. در مورد انقلاب هم همین موضوع دخیل است منتهی باید باید اجازه بدهیم در داستان نوشته شود. ولی نویسندههای جا افتاده در حوزه انقلاب و حتی نویسندههای تازه کار همه دنبال پخته خواری هستند و تا این حل نشود کاری از پیش نمیبریم. این حرف من وقتی تاثیر میگذارد که به این مساله خانوادگی نگاه کنیم و همه حس کنیم برادر و خواهر هستیم و دوست داریم کاری باری نظاممان بکینم. وی ادامه داد: من بر مبنای آثاری که در چند سال اخیر در حوزه انقلاب اسلامی تولید شده میگویم که هیچ نویسندهای وارد مرحله دوم انقلاب برای نوشتن نشده است. هیچ نویسندهای به مرحله تثبیت و باردهی انقلاب برای داستان نویسی ورود نکرده است و تا این اطمینان حاصل نشود که میشود برای این دوره کاری کرد نتیجهای نخواهیم گرفت. قاطبه نویسندگان باید حس کنند که نظام دوست دارد در این مورد مطلب نوشته شود. اما هیچ قانونی در این زمینه وجود ندارد و از سوی دیگر هیچ ایجاد انگیزهای هم نیست. فتاحی همچنین گفت: نویسنده انقلاب کار سیاسی نمیکند اما شاید از کارش تلقی فعالیت سیاسی شود. هنر هم ذاتا مقدس است و هر کسی کار هنری میکند ذاتا کاری با ارزش انجام داده است. این تعبیر سخنان رئیس جمهوری هم بود که با برداشت بد برخی همراه شد. اگر اعتقاد داریم که هنرمند دارد کار ارزشی میکند دیگر اسمش سیاسی نیست. نگاههای سیاسی باعث میشود طرف بگوید سری که درد نمیکند را دستمال نبندد اما اگر دنبال اتفاق تازهایم باید فضای تازه ایجاد کنیم. دانه تازه بپاشیم و نوع دیگری نگاه کنیم. وی در پایان افزود: نوشتن داستان انقلاب کاری جمعی است. از یک طرف نویسنده دخیل است و از یک طرف نظام و نهادهای فرهنگی. من نمیخواهم توهم ایجاد کنم که در این زمنیه مانعی هست اما شیوه پشتیبانی نهادهای فرهنگی باید تصحیح شود تا شیوه تولید نویسندگان نیز تغییر کند.
۱۳۹۲/۱۱/۱۳ - ۱۲:۰۳
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 55]