تبلیغات
تبلیغات متنی
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
طراحی سایت فروشگاهی فروشگاه آنلاین راه‌اندازی کسب‌وکار آنلاین طراحی فروشگاه اینترنتی وبسایت
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
محبوبترینها
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
سفر به بالی؛ جزیره‌ای که هرگز فراموش نخواهید کرد!
از بلیط تا تماشا؛ همه چیز درباره جشنواره فجر 1403
دلایل ممنوعیت استفاده از ظروف گیاهی در برخی کشورها
آیا میشود فیستول را عمل نکرد و به خودی خود خوب میشود؟
مزایای آستر مدول الیاف سرامیکی یا زد بلوک
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1860273152
عبدالوهاب فراتی در گفت‌وگوی مشروح با فارس تشریح کرد: نقش امام در تکامل روحانیون غیر سیاسی به سیاستمدار
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: عبدالوهاب فراتی در گفت‌وگوی مشروح با فارس تشریح کرد:
نقش امام در تکامل روحانیون غیر سیاسی به سیاستمدار
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: بعد از مرجعیت امام در حوزه علمیه، درگیر شدن با ساست به ناگزیر، تمامی روحانیان را به سیاست حساس کرد. سه جریان روحانیون انقلابی و غیر انقلابی و محافظه‌کار نقسیم کرد.
عبدالوهاب فراتی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه در گفت‌وگو با خبرنگار تاریخ حبرگزاری فارس، در مورد روحانیت شیعه و نوع نگاه به قدرت اظهار داشت: پذیرش سمت‌های بسیار دولتی توسط روحانیون،پدیده جدیدی است که در سه دهه اخیر رخ داده است. وی ادامه داد: گذشته از پیامدهای خواسته یا ناخواسته چنین حضوری، این تجربه محصول چرخش فکری بسیاری از روحانیان از اندیشه گذشته و حتی معاصرشان درباب تعامل با سیاست است. فراتی با بیان اینکه برخی فقیهان معتقد بودند اصولا عصر غیبت زمانه تقیه است؛،افزود: با توجه به این استدلال معتقد بودند بنابراین،حتی در جایی که برای تقیه دلیلی وجود ندارد، به لحاظ تقییه زمانی، لازم است از هرگونه تلاش در تاسیس نظام سیاسی و اجرای احکام اجتماعی اسلام پرهیز کرده و به زندگی تقیه‌آمیز در حکومت جائر اکتفا کرد. وی افزود: این ایده به تعطیلی حکومت در سال‌های پیش از ظهور حضرت حجت(عج) می‌انجامید و ایده‌ای قدرتمند بود که در متن حوزه‌های علمیه ریشه دوانده بود و سال‌های طول کشید تا عصر غیبت از کلیت تقیه زمانی خارج شده و سکوت در قبال تعدی‌های نظام سیاسی جائر به دیانت اسلامی،حرام اعلام شود. فراتی با بیان اینکه امام خمینی(ره) این حرمت را اعلام کرد و خود،پرچم‌دار مبارزه علیه سلطنت پهلوی شد، گفت: این حرمت با مانع دیگری روبه‌رو بود و آن اینکه به تعبیر آیت‌الله‌بروجردی (ره): «اگر رژیم پهلوی را سرنگون کنیم، نمی‌توانیم به جای او کشور را اداره کنیم». وی تصریح کرد: البته خود امام خمینی (ره) نیر در سال 1348، هنگامی که از ولایت فقیه یا حکومت اسلامی سخن می‌گفت، به نوعی دیگر بر گفته آیت‌الله‌بروجردی (ره) تاکید می‌کرد و معتقد بود که برنامه درسی و تعلیماتی حوزه‌های علمیه آن روز ناتوان‌تر از آن است که بتواند عاملانی برای دولت اسلامی تربیت کند. فراتی ادامه داد: این همه، امام امیدوارانه تاکید می‌کرد: وقتی موفق شدید دستگاه جائر را سرنگون کنید، یقینا از عهده اداره حکومت و رهبری توده‌های مردم بر خواهید آمد. مراد او از توانستن، چیزی فراتر از علاقه عملی‌اش به امر حکومت‌داری بود؛ اما به حامیان خود این امید را می‌داد که اگر تاسیس حکومت اسلامی (به عنوان ذی‌المقدمه) مسیری جزو وقوع انقلاب سیاسی ندارد، در فردای پیروزی، خود می‌توانید دولتی نوبنیاد تاسیس کرده و طبعا آن را اداره کنید. نویسنده کتاب «روحانیت و سیاست» افزود: این چرخش که مقاومت بسیاری از حامیان آن دو ایده یاد‌شده را در هم می‌شکست، توانسته بود پس از سال‌ها انتظار، روحانیان را در امور اجتماعی که در ادبیات فقیهان به «امور نوعیه» تعبیر می‌شد، بدین‌گونه درگیر سازد. وی با بیان اینکه تغییر نگاه به حکومت روحانیت را درگیر حکومت کرد، گفت: نشانه‌های سیاسی نص همواره مانع از آن میشود که روحانیت در حاشیه بماند. فراتی ادامه داد: روحانیت متاثر از این نشانه‌ها، وجودی سیاسی دارد و دائما در موقعیت‌های مختلف تاریخی،به اشکال متفاوت، در سیاست مشارکت می‌جویدو درباره مسائل حوزه سیاست احساس مسئولیت می‌کند. وی افزود: شاید همین خصیصه مسئولیت‌پذیری او باشد که معمولا او را به عنوان اولین پایگاه جامعه مدنی، اولین ضد‌قدرت و به قول میرزاآقاخان طایفه نیمه زنده ملایان و بیدارترین قشر جامعه مطرح می‌کند. *روحانیت آگاه‌ترین نیروی مستقل غیر دولتی به حساب می‌آمد فراتی ادامه داد: روحانیت شیعی که تا جنگ جهانی اول، به تعبیر نیکی کدی، آگاه‌ترین و مستقل‌ترین نیروی غیردولتی به حساب می‌آمد، در فرجام مشروطیت و به ویژه با به قدرت رسیدن دولت رضاخانی،به انزوا فرو رفت و سیاستی دیگر برای ایفای نقش سیاسی خود برگزید. عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه با بیان اینکه روحانیت،در دوره رضاخان در وضعیتی قرار گرفت که مایکل فیشر از آن به «حمله و دفاع» تعبیر می‌کند،گفت: دفاع از آنچه به آرامی در فرایند مدرنیزاسیون از بین می‌رفت و حمله به آنچه بیرون از حوزه رخ می‌داد و به شکل گنوسی یا قره با جهان خارج آشکار می‌شد. وی از دیگر عواملی که موجب شد روحانیت سیاسی شود را رفت‌وآمد احمد شاه و رضاخان به قم و نیز مهاجرت علمای تبعیدی عراق به این شهر و سایر اتفاقی که در آن دوره روی داد، دانست و گفت: این عوامل باعث شد روحانیون را بیش از گذشته با مسائل سیاسی درگیر سازد. فراتی افزود: وجود شیخ عبدالکریم حائری مانع از سیاسی شدن حوزه شد. مشی حائری در قبال حوادث آن دوره، همانند فتاوای شرعی‌اش، احتیاط آمیز بود و همچنان که کمتر با قرآن استخاره می‌زد و بیشتر تامل می‌کرد، به قول شریف‌رازی روشی برگزید «تا هم شاکیان اقناع شده و هم دولتیان خوشحال شوند.» وی گفت: حتی علی‌اصغر حکمت،از دولتمردان رضا‌شاه، وجود حائری و امثال او را از بخت و اقبال رضا‌شاه می‌دانست؛ زیرا حائری با ملایمت رفتار می‌کرد و هموراه اصحاب و پیروان خود را به صبر و سکون و احتراز از هرگونه فتنه و غوغا دعوت کرده و در امور عرفی و سیاسی مداخله نمی‌کرد. وی افزود:منتقدان روحانیون احتمالا دریافته بودند که اگر روزگاری روحانیان از انزوا خارج شوند، قطعا با تجربه جدیدی به صحنه باز خواهند گشت که دیگر تکرار تجربه مشروطه نخواهد بود. *روحانیون مشروطه را با استبداد متفاوت نمی دانستند نویسنده کتاب روحانیت و سیاست ادامه داد: مشروطه در نگاه روحانیت آن دوره،«نظامی بود که تفاوتی با استبداد و دیکتاتوری و دموکراسی نداشت؛ مگر در فریبندگی الفاظ و حیله‌گری قانون‌گذارها» حتی، مشروعه کردنش نمی‌توانست ماهیت «حیله‌گرانه» غربی و دنیوی آن را تقلیل دهد. *مشروطه لطمات بسیاری به روحانیت زد وی افزود: به ویژه آنکه روحانیت در فرجام مشروطه،بیشترین لطمات را متحمل شده و با کاهش منزلت اجتماعی‌اش، مجبور به فرورفتن در انزوا شده بود. این نوسینده و پژوهشگر ادامه داد: طبیعی به نظر می‌رسید که خروج تدریجی روحانیان از انزوا، الزاما به معنای بازگشت به ایده مشروطیت نباشد و احتمالا در نگاه جدید خود به سیاست، از نظریه‌ای الگو‌برداری می‌کند که در دانش سنتی، خفته بود و تاکنون با مفاهیم جدید بیان نشده بود. وی افزود: بنا به همین تحلیل و دریافت بود که برخی روشن‌فکران آن دوره، مستقیما سراغ ولایت فقیه رفتند و این مسئله را علم کردند که روحانیان با دعوی ولایت بر امور سیاسی،این‌بار مقتدرانه‌تر از نهضت مشروطه به صحنه باز می‌گردند و منشا خطرهای بیشتری برای دولت تجددگرای پهلوی دوم می‌شوند. وی افزود: این در حالی بود که هیچ‌یک از روحانیان در آن دوره، ادعای ولایت فقیه بر امور سیاسی نکرده بود و نه چیزی گفته و نه چیزی نوشته بود. هنوز نظریه آیت‌الله حائری مبنی بر ولایت فقیه بر امور حسبیه سیطره داشته و فقه بیشتر خصلت فردی و عبادی داشت. عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: هیچ سندی وجود ندارد که دلالت کند روحانیت حوزه علمیه قم در اوایل دهه بیست. به طرح ابتدایی ولایت سیاسی فقها تمایلی داشته است. احتمالا روشن‌فکری با انکا بر حافظه تاریخ خود، از لا‌به‌لای مجادلات فقهی مشروطه،به چنین دلالت نا‌گفته‌ای از سوی روحانیت این دوره رسیده بود. وی افزود: با این همه،گرچه روحانیان دعوی ولایت بر امور سیاسی را پذیرفتند،این‌بار از حکومت اسلامی در چار‌چوب مرزهای ملی دفاع کردند تا با آنچه هجوم بیگانگان و تهاجم غربیان به دین و آیین مذهبی خوانده می‌شد، مقابله کنند. فراتی ادامه داد: نگاه جدید روحانیان به حکومت دینی،حاکی از فاصله گرفتن آنان از عصر حائری و نیز نشان از تقلایشان برای خروج از انزوا و حساس شدن به مسائل پیرامونی بود. وی گفت: رساله‌هایی مثل کشف‌الاسرار نوشته امام خمینی(ره)،کشف‌الاستار نوشته خالصی‌زاده و راهنمای حقایق نوشته فدائیان اسلام که طی سال‌های 1322 تا 1329، به بهانه پاسخ به اسرار هزارساله نوشته حکمی‌زاده یا شیعی‌گری نوشته احمد کسروی، به نگارش در‌‌آمدند، بیانگر منشور و اصول حکومت اسلایم و اندیشه سیاسی فقها در چهارچوب حکومت و نه امور حسبیه بود. *انقلاب اسلامی فرزند مشروع نشروطه بود فراتی ادامه داد: به سخنی دیگر،روی‌گردانی روحانیان از دولت مشروطه،پیامد مستقیم و نتیجه کاملا صریحی داشت: ایجاد حکومتی بر مبنای اصول شریعت اسلامی که بتواند با تهاجم همه جانبه غرب به جامعه مسلمانان ایران مقابله کند و نگهبان و حامی ارزش‌های دینی مردم ایران باشد. وی افزود: اینکه این حکومت اسلامی چه قالب و محتوایی داشته باشد، چندان در اولویت نبود. آنچه اهمیت و اولویت داشت، این بود که این نظریه، نظریه بدیلی برای نظریه مشروطه بود. فراتی ادامه داد: در مشروطه،معمولا روحانیت به دولت مشروطه نگاه مثبتی داشت؛ اما آن را متصف به قید«اسلامی» نمی‌کرد یا اگر در قبال آن موضعی منفی می‌گرفت، بدل آن را حکومت اسلامی قرار نمی‌داد. در حالی که در دهه بیست، رساله‌هایی که در این‌باره به نگارش درآمد، به گونه‌ای تلاش می‌کرد تا ابعاد و اصول حکومت اسلامی را بیان کند. وی افزود: با این همه،گفتوگوهای روحانیان درباره حکومت اسلامی،ناتمام ماند و بیشتر امام خمینی(ره) در هر فرصتی به طرح مبانی فقهی و سیاسی خود می‌کرد،کسی این قبیل گفت‌وگو‌ها را دنبال نمی‌کرد. عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: ایشان همان کسی بود که پس از قیام 15 خرداد 1342 و تبعید به عراق و نیز در ادامه گفتوگوهای فقهی خود در قم، به تفصیل به طرح نظریه حکومت اسلامی در قالب ولایت سیاسی فقها پرداخت و تاثیر بسیاری در سرنوشت روحانیت ایران نهاد. وی ادامه داد: امام با عبور از نظریه ولایت فقها بر امور حسبیه،رسما و به دور از دسترس روحانی‌های سنتی قم،با نظریه استادش حائری مخالفت کرد. *امام نظریه میرزای نائینی را در مورد مشروطه تغییر داد فراتی گفت: او با چرخشی از نظریه میرزای نائینی که روزگاری در همین شهر نجف کتاب تنبیه الامه و تنزیه‌المله را به دفاع از مشروطه دینی نوشته بود، عملا از نظریه سیاسی اخیر شیعه روی‌گردان شد و به دفاع از ولایت سیاسی فقیهان در ساختاری جدید،غیر از سلطنت،پرداخت. *حکومت از ان فقهاست نه کسانی به علت جهل به قانون اسلام مجبورند از فقها تبعیت کنند وی افزود: امام خمینی(ره) در ولایت فقیه علنا تاکید کرد: «باید حاکمیت رسما به فقیه تعلق گیرد؛ نه به کسانی که به علت جهل به قانون اسلام مجبورند از فقها تبعیت کنند.» فراتی ادامه داد: ایشان گرچه در این اثر،بر خلاف تاریخ حوزه علمیه عصر حائری و بروجردی، روحانیان را به دخالت در امور و مقدرات کشور تشویق کرد،بیان نفرمود که مراد او از نحوه و گستره این دخالت چیست. مسلم این بود که چنین حکومتی بدون ولایت،نه نظارت فقیه،معنا نمی‌یابد. وی افزود: آنچه به کتاب ولایت فقیه برجستگی می‌داد و آن را از کشف‌الاسرار متمایز می‌ساخت، وارد عرصه شدن فقیه و پذیرش تصدی بر امور بود. نوسنده کتاب «روحانیت و سیاست» ادامه داد: با این همه، جایگاه روحانیان،غیر از ولی‌فقیه که معمولا روحانی عالی رتبه‌ای است، در چنین ساختاری مبهم بود. به ویژه آنکه بانی این دولت،یعنی امام خمینی(ره) علاقه‌ای به تصاحب قدرت نداشت و به دولتی تمکین‌گر از دیدگاه‌ها فقیه جامع‌الشرایط بسنده کرده بود. وی ادامه داد: شاید یکی از دلایلی که ایشان چندان به جایگاه روحانیان در ساختار پیشنهادی خود نپرداخت،این بود که برنامه و نظام درسی و تعلیماتی حوزه‌های آن روز را ناتوان‌تر از آن می‌دید که بتواند عاملانی برای اداره دولت تربیت کند: وی ادامه داد: شما به حوزه‌های علمیه نگاه کنید. افراد مهمل و بیکاره و تنبل و بی‌همتی را می‌بینید که فقط مسئله می‌گویند و دعا می‌کنند و کاری جز این آنها ساخته نیست. فراتی ادامه داد: باید افکار آنها را اصلاح کنیم و تکلیف خود را با آنها معلوم کنیم؛ چون این‌ها مانع اصلاحات نهضت ما هستند و دست ما را بسته‌اند. روزی مرحوم آقای بروجردی،مرحوم آقای حجت،مرحوم آقای صدر، مرحوم اقای خوانساری (رضوان الله علیهم) برای مذاکره در یک امر سیاسی در منزل ما جمع شده بودند. وی افزود: به آنان عرض کردم که شما قبل از هر کار،تکلیف این مقدس نماها را روشن کنید. با وجود آنها مثل این است که دشمن به شما حمله کرده و یک نفر هم محکم دست‌های شما را گرفته باشد. اگر بخواهید کاری انجام بدهید و حکومتی بگیرید،محلس را قبضه کنید. باید قبل از هر چیز فکری برای آنها بکنید. فراتی ادامه داد: با این همه،مفاد گفتوگوهای نظری امام خمینی(ره) درباره ولایت سیاسی فقیهان و لزوم جانشینی آن با نظام شاهنشاهی،روحانیت فاقد تئوری سیاسی را به این نظریه مسلح کرد تا در برابر گروه‌های رقیب،به ویژه مارکسیست‌ها، از خود دفاع کند. وی افزود: محتوای این اثر، برخلاف آنچه در دهه بیست و سی باب شد، نه تنها علاقه‌ای به دور زدن مرجعیت دینی نداشت،بلکه از الگویی دفاع می‌کرد که فقیهی جامع‌الشرایط در کانون آن قرار داشت و به نوعی،خواهان مشارکت متن حوزه و نه کرانه‌هایی از آن،در امر سیاست بود. وی ادامه داد: بعد از مرجعیت امام در حوزه علمیه، حوزه امکان برگشت نداشت ، درگیر شدن امام خمینی(ره) ذربافت و هرم مرجعیت دینی، به ناگزیر، تمامی روحانیان را به سیاست حساس کرد و آنان را در موقعیتی قرار داد که هرگز قادر به بازگشت به وضعیت دهه سی نبودند. وی افزود: در غیاب امام خمینی(ره) تب سیاسی در قم فروکش کرد و در ظاهر، حوزه علمیه این شهر،آرام و یکنواخت به نظر می‌رسید؛ اما از درون، مرزبندی‌ها و غیریت‌سازی‌های متعددی بر اساس آنچه امام خمینی(ره) در نجف اشرف می‌گفت، صورت می‌گرفت و روحانیان را ناخواسته از درون متکثر می‌کرد. این می‌توانست حوزه را از اقتدار سنتی‌ها،خارج کند و نزاع کرانه با متن را به نزاع متن‌ها مبدل سازد. نویسنده کتاب « روحانیت و سیاست» با بیان اینکه از این دوره به بعد،شاهد سه جریان متغیر و متداخل، ولی مشخص،بین روحانیان هستیم، گفت: پرنفوذترین جریان،علما و روحانیان محتاط و غیرسیاسی بودند. *آیت‌الله مرعشی نجفی رهبری روحانیون محافظه کار را برعهده داشت وی افزود: اعضای این جریان با رهبری آیت‌الله‌نجفی‌مرعشی (ره)، اعتقاد داشتند که روحانیان باید از کار سیاسی دوری گزیند و به مسائل معنوی،تبلیغ دین خدا، تحصیل در حوزه‌ها و آموزش علمای نسل آینده بپردازد. *روحانیون میانه‌رو حاضر به مبارزه تند نبودند این پژوهشگر ادامه داد: جریان دوم از آن روحانی‌های میانه‌رو بود که در عین مخالفت با برخی اقدامات و مظاهر فساد دولت پهلوی، حاضر به ورود به مبارزه‌ای تند نبودند. این جریان را در قم، آیت‌الله سیدمحمدرضاگلپایگانی و مهم‌تر از همه آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری رهبری می‌کردند. مهم‌ترین ویژگی میانه‌روها این بود که خواستار سرنگونی سلطنت نبودند و بر اجرای کامل قانون اساسی مشروطه تاکید می‌کردند. *سومین جریان روحانیون انقلابی بودند وی ادامه داد: سومین جریان را می‌توان روحانی‌های انقلابی نامید که پس از تبعید امام خمینی(ره)،شبکه‌ای غیر رسمی و مخفی به راه انداختند. اعضای این جریان،برخلاف جریان دوم، هیچ‌گونه ارتباط و تماسی با حکومت نداشتند. رهبر این جریان،آشکارا،از حکومت پهلوی انتقاد می‌کرد و روحانیون و مردم را به سرنگونی آن فرا‌می‌خواند. وی در پایان خاطرنشان کرد:مهم‌تر آنکه امام به روحانیان خطاب می‌کرد: وقتی موفق شدید دستگاه جائر را سرنگون کنید،یقینا از عهده اداره حکومت و رهبری توده‌های مردم بر‌خواهید آمد. طرح حکومت و اداره و قوانین لازم برای آن آماده است... احتیاجی نیست بعد از تشکیل حکومت بنشینید و قانون وضع کنید؛ همه چیز آماده و مهیاست. انتهای پیام/
92/10/30 - 14:39
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 53]
-
گوناگون
پربازدیدترینها