واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: علامه جوادي آملي نگاه استقلالي علم مدرن به طبيعت را غيرواقعبينانه ميداند
گروه انديشه: از نظر علامه، ما چه عالم هستي را متصل به حق بدانيم و چه ندانيم، عالم هستي متصل به حق است و اگر آن را منقطع ببينم اشكال از نگاه ما است؛ بنابراين نگاه منقطع از عوالم بالا به عالم طبيعت و نگاه استقلالي به آن در علم مدرن، يك نگاه وارونه و غيرواقعبينانه است.
حجتالاسلام و المسلمين محمدمهدي گرجيان، عضو هيئت علمي دانشگاه باقرالعلوم(ع)، در گفتوگو با خبرگزاري بينالمللي قرآن (ايكنا) به بيان نكاتي در باب بحث علم ديني و نظر آيتاللهالعظمي جوادي آملي در اين باره و پاسخ به برخي پرسشها در اين زمينه پرداخت.
مطالعه در كتاب تكوين نيز الهيات است
گرجيان با اشاره به نظريه علامه جوادي آملي درباره علم ديني، دو نكته را در اين نظريه اساسي دانست و بيان كرد: نظر استاد يكي بر اين مبنا استوار است كه همه عالم، چه عالم تكوين و چه عالم تدوين، همه مخلوق خداست. بنابراين همان گونه كه ما مطالعه در كتاب تدوين و تفسير قرآن و كلمات وحي را الهيات نام ميدهيم، مطالعه در كتاب تكوين نيز چنين شأني دارد و بايد آن را امري ديني تلقي كنيم و اگر اين گونه نباشد، در اشتباهيم.
عضو هيئت علمي دانشگاه باقرالعلوم(ع) در مورد نكته محوري ديگر در نظريه آيتالله العظمي جوادي آملي درباره علم ديني عنوان كرد: هر چند استاد هر نوع مطالعه علمي را في حد ذاته مطالعه فعل الهي ميدانند اما معتقدند نبايد عالم را به شكل مستقل از خالق آن ديد و طبيعتانگارانه به نظام هستي نگاه كرد.
نگاه استقلالي علم مدرن به طبيعت وارونه است
وي ادامه داد: در واقع من چه عالم هستي را متصل به حق بدانم و چه ندانم، عالم هستي متصل به حق است و اگر من آن را منقطع ببينم اشكال از نگاه من است. بنابراين نگاه منقطع از عوالم بالا به عالم طبيعت و نگاه استقلالي به آن در علم مدرن، يك نگاه وارونه و غيرواقعبينانه است و اساساً در اين جا اشكال از نگاه است كه غيرواقعبينانه است و نه از علم.
گرجيان افزود: هرگاه من عالم تكوين را با عالم تدوين در يك راستا ديدم و آن دو را اين گونه نگاه كردم، مطالعه در كتاب تكوين خداوند، كه همان عالم و آدم است، به همان اندازه الهيات محسوب ميشود كه مطالعه در قرآن كريم و روايات و آيات به عنوان كتاب تدوين خداوندي الهيات محسوب ميشود.
نويسنده مقاله «آسيبشناسي در بنيادهاي علم مدرن و موانع وحدت علوم مختلف» در پاسخ به اين سؤال كه در اين صورت چگونه ميتوان از تحول علمي و اسلاميسازي علوم سخن گفت، بيان كرد: خود قرآن كريم هم تصريح دارد كه شما اهل تفكر و تدبر باشيد. يك فرد هست كه به عالم و آدم نگاه ميكند و فقط ظاهر حيات دنيا را ميبيند اما كسي هم هست كه به عمق نظام هستي سفر ميكند و اين دو متفاوت خواهند بود.
گرجيان در مواجهه با اين پرسش مجدد كه چنين تفاوتي در نگاه ظاهربين و باطننگر به عالم چگونه منجر به تفاوت در ساختار و چارچوب دانش خواهد شد، اظهار كرد: مقتضاي علم در هر ساحتي به اقتضاي آن ساحت و عالَم است. عالم طبيعت دائماً در دگرگوني است و اگر چه بعد معرفتي آن بر امور حقيقي و ثابت مبتني است، اما اصل نسبيت بر ساختار طبيعت حاكم است. علي ايّ حال، يكي از ابعاد اصلي عالم طبيعت زمان است كه تغيير و دگرگوني را موجب ميشود و اين يعني طبيعت تغييرپذير است و در نتيجه علوم نيز در اين ساحت تغييرپذير خواهد بود.
وي افزود: منوط بودن طبيعت به امور ثابت هم به اين معنا نخواهد بود كه طبيعت و علوم طبيعي تغييرپذير نيستند. اتفاقاً در علوم، حتي در امور الهيات، علم ذومراتب است؛ چرا كه ما عالم را تشكيكي ميبينيم و من ميتوانم از پلهاي به پله ديگر گذر كنم و دائماً انسان حريص است كه در اين پلكان به مراتب عاليتر برسد.
عضو هيئت علمي دانشگاه باقرالعلوم(ع) اضافه كرد: انسان وقتي پايينتر است ميل دارد كه به مبدأ خود و مقتضاي قوس صعود و «انا اليه راجعون»اش برسد و لذا به ما گفتهاند كه هر كسي توجهش به عالم مادون هم بيشتر باشد او خداپرستتر ميتواند باشد. هر چند در اين جا نيز تقسيمبندياي در مورد آيات آفاقي و انفسي وجود دارد كه در آن آيات انفسي كه مربوط به جان انسان است، بالاتر از آيات آفاقي مطرح است.
چهارشنبه 4 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 59]