تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820271142
بازار بزرگ تبريز
واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: بازار بزرگ تبريز
از جمله اين بازارها يكي تهران بود كه پيشتر مطالعه شده است، كتاب دوم نيز مربوط به يزد است و كتاب سوم مربوط به تبريز و كتاب چهارم بازارهاي سنتي و هفتگي مناطق ساحلي شمال ايران است. چند بازار ديگر مانند اصفهان و شيراز و مشهد و نيز بندرعباس (با توجه به ملاحظات خاص بندري) آن نيز بايد مطالعه شوند و سپس جمع‌بندي و نتيجه‌گيري لازم از اطلاعات مشترك و متفاوت آنها به عمل آيد. اين جمع‌بندي شاخه بازارشناسي جامعه‌شناسي شهري ايران را كه درصدد است بومي باشد، فراهم خواهد آورد.
خلاصه آنكه شناختن بازارهاي ايران بايد با مطالعه تك‌نگارانه و نيز جمع‌بندي‌هاي آنها سامان گيرد. اين روش، روش جامعه‌شناسي بومي خواهد بود كه بخشي از جامعه‌شناسي شهري را عرضه مي‌كند و بخشهاي ديگر نيز بايد به همين ترتيب مورد بحث و بررسي قرار گيرند.
مختصات و مشخصات بازار
تمدن اسلامي، همان‌طور كه تاريخ نشان مي‌دهد، با فاصله‌اي اندك پس از ظهور اسلام شكل و شمايل منسجم و آفرينشگر خود را به دست آورد و رو به گسترش گذاشت. از مهمترين عناصري كه در وجوه تمدني و فرهنگي آن خودنمايي كرد شهرهاي سامان يافته، بزرگ، و هم‌آهنگ و معدل القوا بود. نمونه‌هاي بغداد، كوفه، فسطاط، قاهره، اندلس در اماكن و منطق متفاوت و در از هم نمونه‌هاي بارز اين شكوفايي‌اند و شهرهاي متعددي در ايران آن روز كه ميراث بلخ و بخارا و ديگر شهرهاي ساساني را با خود داشتند نمونه‌هاي قابل توجه ديگري در اين زمينه‌اند. در درون اين شهرها نظام اقتصادي، تجاري جزو عناصري بود كه هم پيش از ظهور اسلام و هم پس از آن نخستين پاسخ را به اين توسعه دادند. نظام اقتصادي، تجاري از همان ابتدا در محيطي كه بازار نام گرفت عرض وجود كرد و از همان زمان علاوه بر وجه اقتصادي و تجاري گزارشگر نوع زندگي، فرهنگ و تمدن آفريننده آن يعني تمدن اسلامي بود. بنابراين بازار از آغاز تنها داراي يك وجه اقتصادي، تجاري نبود بلكه همزمان وجوه فرهنگي و تمدني، تعليمي و تربيتي و به ويژه مذهبي و آئيني را، در بر مي‌گرفت، هنگامي كه به بازارهاي نظام‌يافته در اين تمدن توجه مي‌كنيم و به خصوص بازارهاي ايران را مدنظر قرار مي‌دهيم، در تاريخچة به وجود آمدن و سامان گرفتن آن چند عنصر اساسي و معني‌دار را با هم مي‌بينيم كه وجوه پيش‌گفته را به نحوي از انحاء بيان مي‌كنند.
وجه مؤسساتي و نهادي بازار روشن است اما اين وجه در يك ريخت خاص به ويژه در جايي عمل مي‌كند كه هنوز سنت ميدان‌دار است. ريخت خاص بازار عملكردهاي ويژه‌اي را با خود به ميدان مي‌آورد و اين دو در هم نفوذي متقابل دارند. روشن است كه وجه مؤسساتي، مقررات و قواعد مربوط را به همراه دارد و با قدرت و قوت همة قواعد و مقررات مربوط به عملكرد را به عمل وا مي‌دارد.
مؤسسه‌اي با عرض و طول و عمق بازار در تعامل و گاه در تقابل با ديگر مؤسسات مشابه و حتي متضاد يا متفاوت با خود قرار مي‌گيرد و بده و بستان‌هايي كه مابين آنها پيش مي‌آيد نظامي پيچيده از روابط اجتماعي را شكل مي‌بخشد.
اما اين، همة مطلب نيست. گفتيم كه بازار ايراني تنها سامان‌بخش سامانة اقتصاد نيست؛ بازار يك مؤسسه يا نهاد است. ولي اين مؤسسه داراي وجوه گوناگون اجتماعي، فرهنگي، تعليمي و تربيتي، صنعتي، سياسي و غير اينها نيز هست و اين وجوه، وجوه فرعي تلقي نمي‌شوند. درست است كه اينها همرديف وجه اقتصادي نيستند، اما نيرومند و پوينده‌اند. بازار به ويژه بازار در گذشته با نظام استاد و شاگردي خود يك دستگاه تعليمي و تربيتي كارآمد و فعال بوده است و هنوز هم در برخي موارد چنين است. روان‌شناسي بازار و بازاريان كه برآمده از روش تعليمي و تربيتي خاص از يك سو و رفتار اقتصادي و اجتماعي ويژه از سوي ديگر است اين گروه را در برابر گروههاي ديگر اجتماعي متشخص مي‌سازد. همين رفتار در نوع تلقي فرهنگي بازار و بازريان تأثير عميق مي‌گذارد و سبب مي‌شود كه بازار حافظ تاريخ و سنت‌ها باشد و حتي به اين فرهنگ و اين طرز رفتار ببالد. براي تثبيت و تداوم همين فرهنگ است كه مؤسسات مردمي و آييني و وقفي در بازار ميدان‌دار مي‌شوند و سرمايه‌هاي بزرگي براي حفظ اين سنت و فرهنگ اختصاص مي‌يابند و تداوم آن عملاً به تداوم فرهنگ خاص مورد نظر مدد مي‌رساند. پيش از آنكه صنعت جديد و ماشيني بزرگ به عرصة اقتصاد وارد شود صنعت دستي و كارگاهي در بازار و درهم تنيده با مشاغل ديگر فعال بوده‌اند و هنوز هم مشاغلي كه چندان سر و كاري با ماشين ندارند با همان توانايي گذشته حضور دارند. در اين كتاب نمونه‌هاي فرش، قماش و طلا و كفش از مواردي هستند كه چون نيازشان به ماشين اندك است همچنان بخشي از كار را كه جنبة صنعتي يعني تبديل ماده خام دارند، حفظ كرده‌اند و در كنار آن آهنگري، مسگري كه وجه صنعتي‌شان غالب شده است از گردونة كار بازاري بيرون رفته‌اند، مطالعه شده است.
بازار كامل راسته‌هايي را در بردارد كه مجموع آنها نشان‌دهندة توجه به تخصص‌هاي گوناگون خدماتي، صنفي، و حتي تعليمي و تربيتي و آئيني است. هر راسته براي خود كاركردي اصلي دارد حتي در راسته‌هاي مربوط به يك مجموعة كلي فعاليت، تقسيم‌بندي‌هاي فرعي و دروني رعايت مي‌شود. علاوه بر آن بازار حول يك محور مركزي، فعاليتهاي خود را سامان مي‌بخشد. در قلب بازار، فعاليتهاي خاصي قرار دارند كه از لحاظ بهداشتي، ارزش مادي، اهميت هنري و صنعتي داراي مقام نخست‌اند و نوع زرگري و جواهرسازي و پارچه‌فروشي و نيز فعاليتهاي مربوط به فرش را تشكيل مي‌دهند. در حلقة دوم كارهاي ديگر و باصطلاح سقط‌فروشي قرار دارد و سپس در حلقة آخر برخي صنايع پر سر و صدا يا آلوده‌كننده جاي دارند.
جامعة بازار يك جامعة فعال است و اعضاي آن بيش و كم در عرصة اجتماع هم داراي منافع فراوان‌اند و هم نظر و حرف و سخن. بنابراين در كار سياست نيز ورود تام و تمام دارند و از اين جهت نيز تأسيس بازار يك تأسيس سياسي هم هست. بدين ترتيب مي‌بينيم كه بازار تنها در پاگرد اقتصادي خود خلاصه نمي‌شود و ر وجوهي كه گفتيم و نيز وجوه ديگر فعال است.
از لحاظ روابط اجتماعي مساجد و مدرسه‌ها در كنار آنها، در جنب بازارهاي معتبر قرار مي‌گيرند و نكتة مهم از لحاظ جمعيت‌شناسي آن است كه يك دستة مهم از جمعيت اطراف بازار را در گذشته در اطراف مساجد و به خصوص مسجد جامع، اقليت‌هاي مذهبي تشكيل مي‌داده‌اند كه عملاً تحت حمايت دين اسلام قرار داشتند. مركز حكومتي نيز با بازار بي‌رابطه نبوده است و در واقع در كنار و يا نزديك به آن قرار داشته است و قرار دارد.
شهري كه ايجاد مي‌شود در كنار خود نياز به انبار و در واقع بارانداز دارد. باراندازي كه اجازه دهد صاحبان بار نيز بيش از توزيع و تحويل بار در كنار بار خود باشند و استراحت كنند. پديدة كاروانسراها و لفظ آن از همين نياز به وجود مي‌آيد. بارهايي كه در فاصله دو شهر دور از هم بايد به مقصد برسند در قالب كاروان بايد جا به جا شوند و اتراق آنها در كاروانسراها باشد. به اين ترتيب است كه ما در آغاز شكل‌گيري بازار با كاروانسراها (و نه سرا) برخورد مي‌كنيم. كاروانسراها محل خواب و استراحت و انبار كالا دارند و حجره دارند كه صاحبان حجره تحويل‌گيرنده و توزيع‌كنندة كالا مي‌شوند. به مرور كه بازار شكل مي‌گيرد كاروانسراها يا تغيير شكل مي‌دهند و به سرا يعني محل بارانداز و توزيع توسط صاحبان حجره و حتي بنكداري و گهگاه خرده‌فروشي تبديل مي‌شوند يا كم و بيش از حيز انتفاع مي‌افتند و به علت آنكه كمتر مورد استفاده قرار مي‌گيرند رو به ويراني مي‌روند. ريخت‌شناسي كاروانسراها و سراها از اين جهت در يك بررسي جامع است اما در اين كتاب فعلاً اشاراتي قابل توجه به وجود آنها شده است.
مي‌توان بيشتر بازارها را به صورت دايره يا مستطيلي در نظر گرفت كه از مدخل‌ها يا ورودي‌هاي گوناگون وارد آن مي‌شوند و يا از آن خارج مي‌گردند. برخي از اين ورودي‌ها با عرض بازار مطابقت دارد، تا وسائل نقليه (البه غيرموتوري) بتوانند به سهولت وارد آن شوند و بارهاي خود را در مسافتي دورتر در دل بازار تخليه كنند.
وظيفة بازار
نقش توزيع‌كنندة توليدات و يا ساخته‌هاي صنعتي و نيز خوار و بار در بازار اهميت اساسي دارد. در واقع بسياري از مواد مورد نياز شهر در گذشته و هم‌اكنون وارد بازار مي‌شوند و سپس توسط بنكداران و عمده‌فروشان هم در بازار به منظور خرده‌فروشي توزيع مي‌گردند و هم به «بيرون‌برها»ي بازار در شهر و نيز شهرهاي مجاور داده مي‌شوند. اگر روزي توزيع در بازار به علتي متوقف شود به سرعت كمبود مواد مختلف در شهر آشكار مي‌گردد. اين نقش را هنوز، تأسيسات گوناگون نتوانسته‌اند از بازار بگيرند. البته آنچه مربوط به توليد مي‌شود به علت صنعتي و ماشيني شدن بسياري از ساخته‌ها به دو قسمت دست ساخت و ماشيني تقسيم شده است و تنها بخشي از توليدات دست‌ساخت در بازار باقي مانده است علاوه بر اين كه بسياري از توليدات دست‌ساخت اصولاً با تغيير الگوي مصرف تقريباً از گردونة توليد انبوه دستي خارج شده‌اند و يا مواد مولد آنها تغيير كرده‌اند. مثال بارز اين نوع توليد مسگري است كه دست‌ساخت‌هاي مسي جاي خود را به دست‌ساخت‌ها يا توليدات ماشيني مسي يا آلومينيومي و يا مواد ديگر داده‌اند.
ادامه دارد
چهارشنبه 4 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[مشاهده در: www.ettelaat.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 115]
-
گوناگون
پربازدیدترینها