محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
دکتر عرفان فدایی وکیل پایه یک دادگستری
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1802737200
بررسي چگونگي زنده نگه‌داشتن نهضت حسيني در كلام آيت‌الله‌العظمي جوادي آملي
واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: بررسي چگونگي زنده نگه‌داشتن نهضت حسيني در كلام آيت‌الله‌العظمي جوادي آملي
گروه خبرنگاران افتخاري / اميرمحسن سلطان‌احمدي: چگونگي بهره‌گيري و زنده نگه‌داشتن نهضت حسيني را مي‌توان درذ كلام و آثار مختلف آيت‌الله‌لعظمي جوادي آملي در اين‌باره جست‌وجو كرد.
به گزارش خبرنگار افتخاري خبرگزاري بين‌المللي قرآن(ايكنا) به نقل از پايگاه خبري اسراء، با توجه به فرارسيدن ايام اربعين سيد و سالار شهيدان، برآن شديم از محضر آيت‌الله‌العظمي جوادي آملي بهره گرفته و راه‌هاي زنده نگه‌داشتن نهضت حسيني را سرلوحه زندگي خود قرار دهيم كه به همين مناسبت مطالبي با عنوان اهتمام به زيارت اربعين، ويژگي عدد چهل درباره امام حسين(ع)، زيارت مأثور در اربعين و گريه بر امام حسين(ع) از كتاب شكوفايي عقل در پرتو نهضت حسيني از آثار آيت‌الله‌العظمي جوادي آملي را از نظر مي‌گذرانيم.
اهتمام به زيارت اربعين، امام حسن عسگري(ع) فرمودند «علامات‌المؤمن خمس، صلاة‌الخمسين و زيارة‌الأربعين و التختّم في‌اليمين و تعفيرالجبين و الجهر ببسم الله الرّحمن الرّحيم»[6]، «نشانه‌هاي مؤمن و شيعه، پنج چيز است، اقامه نمازِ پنجاه و يك ركعت، زيارت اربعين حسيني، انگشتر در دست راست كردن، سجده بر خاك و بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحيم».[1]
مراد از نماز پنجاه و يك ركعت، همان هفده ركعت نماز واجب روزانه به اضافه نمازهاي نافله است كه جبران كننده نقص و ضعف نمازهاي واجب است، به ويژه اقامه نماز شب در سحر كه بسيار مفيد است. نماز پنجاه و يك ركعت به شكل مذكور از مختصات شيعيان و ارمغان معراج رسول خدا(ص) است. شايد سر ستودن نماز به وصف معراج مؤمن اين باشد كه دستورش از معراج آمده است و نيز انسان را به معراج مي‌برد.
موارد ديگري نيز كه در روايت ياد شده، همگي از مختصات شيعيان است زيرا فقط شيعه است كه سجده بر خاك دارد و نيز غير شيعه است كه يا بسم الله الرحمن الرحيم را نمي‌گويند يا آهسته تلفظ مي‌كنند. همچنين، شيعه است كه انگشتر به دست راست كردن و نيز زيارت اربعين حسيني را مستحب مي‌داند.
مراد از زيارت اربعين، زيارت چهل مؤمن نيست زيرا اين مسئله اختصاص به شيعه ندارد و نيز «الف و لام» در كلمه «الاربعين»، نشان مي‌دهد كه مقصود امام عسكري(ع) اربعين معروف و معهود نزد مردم است.
اهميت زيارت اربعين، تنها به اين نيست كه از نشانه‌هاي ايمان است، بلكه طبق اين روايت در رديف نمازهاي واجب و مستحب قرار گرفته است. بر پايه اين روايت، همان‌گونه كه نماز ستون دين و شريعت است، زيارت اربعين و حادثه كربلا نيز ستون ولايت است.
به ديگر سخن، براساس فرموده رسول خدا(ص)، عصاره رسالت نبوي(ص) قرآن و عترت است، «إني تارك فيكم الثقلين... كتاب الله و... عترتي أهل بيتي»[7]. عصاره كتاب الهي كه دين خداست، ستوني دارد كه نماز است و عصاره عترت نيز ستونش زيارت اربعين است كه اين دو ستون در روايت امام عسكري (ع) در كنار هم ذكر شده است اما مهم آن است كه دريابيم نماز و زيارت اربعين انسان را چگونه متدين مي‌كنند.
درباره نماز، ذات اقدس الهي، معارف فراواني را ذكر كرده است. مثلا ً فرموده انسان، فطرتاً موحد است، ولي طبيعت او به هنگام حوادث تلخ، جزع دارد و در حوادث شيرين از خير جلوگيري مي‌كند، مگر انسان‌هاي نمازگزار كه آنان مي‌توانند اين خوي سركش طبيعت را تعديل كنند و از هلوع، جزوع و منوع بودن به درآيند و مشمول رحمت‌هاي خاص الهي باشند. ﴿إنّ الإنسان خلق هلوعاً ٭ إذا مسّه الشرّ جزوعاً ٭ و إذا مسّه الخير منوعاً ٭ إلّا المصلّين﴾[8]
زيارت اربعين نيز انسان را از جزوع، هلوع و منوع بودن باز مي‌دارد و گفته شد كه هدف اساسي سالار شهيدان نيز تعليم و تزكيه مردم بوده است و در اين راه، هم از طريق بيان و بنان اقدام كرد و هم از راه بذل خون جگر كه جمع ميان اين راه‌ها از ويژگي‌هاي ممتاز آن حضرت(ع) است.
خلاصه آنكه رسالت رسول اكرم(ص) تعليم كتاب و حكمت از يك سو و تزكيه نفوس مردم از سوي ديگر بود تا هم جاهلان را عالم كند و هم گمراهان را هدايت كند و در نتيجه، جهل علمي و جهالت عملي را از جامعه جدا كند. همين دو هدف در متن زيارت اربعين سالار شهيدان(ع) تعبيه شد، چنان‌كه منشأ ددمنشي منكران رسالت و دشمنان نبوت، حب دنيا و شيدايي زرق و برق آن بود و عامل مهم توحش منكران ولايت و دشمنان امامت نيز همان غَطْرَسهٴ دنيا و دلباختگي به آن بود كه در بخشي از زيارت اربعين به آن اشارت رفته است «و تَغطْرَس و تَرَدّي في هواه».
ويژگي عدد چهل درباره امام حسين(ع) اربعين و عدد چهل خصوصيتي دارد كه ديگر ارقام آن را ندارد. غالب انبياي الهي در سن چهل سالگي به رسالت مبعوث شدند و ملاقات خصوصي حضرت موسي(ع) و ذات اقدس الهي چهل شب بود و در نماز شب سفارش شده است كه چهل مؤمن را دعا كنيد و همسايگان را تا چهل خانه گرامي بداريد. اين‌ها نشان مي‌دهد كه عدد چهل از برجستگي خاص برخوردار است.
در روايات اسلامي چنين آمده است: زميني كه روي آن انبيا و اولياي الهي و بندگان مؤمن، خدا را عبادت كرده‌اند، چهل روز در مرگ آنان مي‌گريد، ولي در شهادت امام حسين(ع) آسمان و زمين، چهل روز خون گريه كردند. البته اشك يا خون را در اين گونه از روايات نبايد بر اشك يا خون ظاهري حمل كرد چنان‌كه نبايد آن را انكار كرد.
توضيح آنكه در سيارات آسماني بارها انفجارهايي رخ مي‌دهد كه با چشم عادي هرگز ديده نمي‌شود ولي متخصصان با استمداد از علم نجوم و از رصدخانه به تماشاي اين انفجارها مي‌نشينند. همان‌گونه كه مردم عادي نبايد خبر وقوع اين انفجار را به صِرف نديدن آن با چشم ظاهري انكار كنند، خون گريه كردن آسمان و زمين را نيز نبايد انكار كنند زيرا اين موارد نيز جزء علومي نيست كه بشر عادي آن را نظاره كند، حتي از رصدخانه نيز ديده نمي‌شود.
اساساً امر ملكوتي را هرگز نمي‌توان با ابزار مُلكي ادراك كرد. مثلا ً با دقيق‌ترين و پيشرفته‌ترين فن رصد سپهر نمي‌توان مشهودات رؤياي صادق انسان نائم را رصد كرد. اگر يوسف عصر در ساحت رؤيا مشاهده كند كه يازده ستاره به همراهي ماه و آفتاب براي وي سجده كردند، هرگز چنين صحنه‌اي را نمي‌شود با هيچ رصدخانه‌اي تصديق يا تكذيب كرد. غرض آنكه معناي اشك‌ريزي يا خون‌باري ملكوتي نه مورد تصديق فن تجربي است و نه در قلمرو تكذيب آن قرار مي‌گيرد و هيچ‌گاه استبعاد به جاي استحاله نمي‌نشيند. كسي كه صاحب بَصَر نيست تا ببيند، لااقل بايد صاحب نظر باشد كه گوش شنوا به نداي صاحبْ بصران داشته باشد.
براي تحقيق اين موارد، علم ويژه لازم است كه اصطلاح و متخصصان ويژه خود را دارد كه اهل ولايت و علماي بزرگ ديني هستند. آنان اين‌گونه از احاديث را با جان پذيرفتند و فهميدند كه آسمان و زمين خون گريه مي‌كنند. از امام زمان(عج) نيز نقل شده است كه به امام حسين(ع) عرض مي‌كنند كه اگر اشك چشم تمام شود، برايت خون مي‌گريم. «و لأبكينّ عليك بدل الدموع دماً»[9]
گراميداشت ياد متوفا پس از مرگ او در همهٴ ملل و اديان رسميت دارد و بعضي با گذشت يك ماه و بسياري نيز پس از چهل روز از متوفاي خود تجليل مي‌كنند. در ميان مسلمانان، به‌ويژه شيعيان، پس از شهادت امامان معصوم(ع) در نخستين اربعين آنان مراسم گراميداشت انجام مي‌شده است ولي شهادت امام حسين(ع) اين ويژگي را دارد كه روز اربعين حسيني هر ساله تا قيامت ادامه خواهد داشت.
زيارت مأثور در اربعين: در روايات شيعه براي روز اربعين حسيني دستورهايي وجود دارد مانند خواندن زيارت ويژه آن روز در پيش از ظهر كه پس از آن دو ركعت نماز نيز خوانده مي‌شود و دعا در آن وقت مستجاب است. در زيارت اربعين، هدف قيام امام حسين(ع) همان هدف رسالت نبي اكرم(ص) دانسته شده است. براساس قرآن و نهج‌البلاغه، هدف رسالت انبياي الهي، دو چيز است، يكي عالم كردن مردم و ديگري عاقل كردن آنها با تهذيب نفس.
كساني كه علم ندارند، دستور خدا را نمي‌دانند و توان تربيت خود يا ديگران را ندارند. برخي نيز عالمند، ولي در اثر نداشتن عقل به دانش خود عمل نمي‌كنند. از اين رو، انبيا(ع) براي تعليم و نيز تزكيه مردم مبعوث شده‌اند كه به مردم خوبي‌ها را بشناسانند و راه خوب را به آنان بنمايانند تا مردم خوب بفهمند و به خوبي‌ها عمل كنند. چنين جامعه‌اي مهد پرورش اولياي الهي است.
در قرآن كريم از زبان حضرت ابراهيم(ع) نقل شده كه به خداوند عرض كرد كه پيامبري مبعوث فرما كه مردم را عالِم و مهذب كند، ﴿ربّنا و ابعث فيهم رسولا ً منهم يتلوا عليهم اياتك و يعلّمهم الكتاب و الحكمة و يزكّيهم﴾[10]. خداوند دعاي آن حضرت را اجابت كرد و در سوره «جمعه» فرمود ﴿هو الذي بعث في الأُمّيين رسولا ً منهم يتلوا عليهم اياته و يزكّيهم و يعلّمهم الكتاب و الحكمة و إن كانوا من قبل لفي ضلال مبين﴾.[11]
براساس اين آيه، مردم حجاز، پيش از بعثت رسول اكرم(ص) گرفتار دو مُعْضِل علمي و عملي بودند، يكي ناداني و ديگري گمراهي. پيامبر(ص) با تعليم كتاب و حكمت آنها را از جهل رهانيد و عالم كرد و نيز با تزكيه نفس، آنان را از بيراهه به راه آورد و عادل كرد.
اميرمؤمنان(ع) در تشريح بعثت رسول اكرم(ص) فرمودند «فهديهم به من الضلالة و أنقذهم بمكانه من الجهالة»[12]، يعني «خداوند به دست پيامبرش مردم را عالِم و عادل كرد». امام حسين(ع) نيز كه به حساب ملكوت و اتصال نور وجودي، از پيامبر(ص) است و صاحب ولايت، «حسين منّي و أنا من حسين»[13]، بايد مردم را عالم و عادل كند يعني احكام و دستورها و معارف دين را به آنان بيآموزاند و آنان را اهل عمل كند.
همهٴ اهل بيت(ع) اين وظيفه را به عهده داشتند و با تدريس، ارشاد، سخنراني و نوشتن نامه به وظيفه خود عمل مي‌كردند، ولي سيدالشهدا(ع) افزون بر كارهاي ياد شده، به سبب يأس از تأثير اساسي اين ابزار در شرايطي قرار گرفت كه خون جگر خود را نيز براي نيل به هدف اعطا كرد. تنها آن حضرت(ع) بود كه هم مبارزه فرهنگي و سياسي و اجتهادي داشت، هم نبرد جهادي.
چنان‌كه در زيارت اربعين آن حضرت مي‌خوانيم «فأعذر في الدعا و منح النصح و بذل مهجته فيك ليستنقذ عبادك من الجهالة و حيرة الضلالة»[14]، يعني آن حضرت(ع) با اتمام حجت بر خلق، هر عذري را از امت رفع كرد و اندرز و نصيحت آنان را با مهرباني انجام داد و خون پاكش را در راه تو اي خدا نثار كرد تا بندگانت را از جهالت و حيرت و گمراهي نجات دهد.
گريه بر امام حسين (عليه السلام): براساس نقلي معروف از حضرت سكينه(س) بالاي بدن مطهر امام حسين(ع)، ايشان به اين اصل كلي سفارش كردند كه هر حادثهٴ تلخي پيش آمد كرد، آن را بهانه كنيد و براي من اشك بريزيد «أو سمعتم بغريب أو شهيد فاندبوني»[15]، «هرگاه داستان غريب يا شهيدي را شنيديد، براي مظلوميت من گريه كنيد» زيرا اگر امام حسين(ع) به خلافت مي‌رسيد، ديگر غريب يا شهيدي وجود نداشت.
بنابراين، اصل كلي اين است كه هر حادثهٴ تلخ و ناگواري را بايد بهانه كرد و براي سالار شهيدان اشك ريخت، نه آنكه افراد داغديده براي تسكين عواطف و احساسات خود آن حضرت(ع) را بهانه كنند و براي التيام زخم خويش اشك بريزند و ندبه كنند و بين اين دو گونه عزا داري فرق وافر است زيرا محصول يكي تعزيت براي حضرت امام حسين(ع) است و نتيجه ديگري تسليت براي خود، هر چند ممكن است بهانه قرار دادن واقعهٴ جانسوز كربلا هم بي‌اثر نباشد.
وجود مبارك سيدالشهدا(ع) فرمودند: «أنا قتيل العبرة»[16]، يعني من كه به هدف اِحياي حق و اِمحاي باطل كشته شدم، بايد عَبَرات داشته باشم، به طوريكه چشمان علاقه‌مندان به سالار شهيدان پر از اشك شود و آن اشك فراوان از شبكه چشم خارج شود و به صورت انسان عبور كند تا عَبَرات بشود.
اين سنّت حسنه، آثار فراواني دارد، از جمله اينكه محبت اهل بيت(ع) در قلب شيعيان حضور پيدا مي‌كند آنگاه دوست امامان معصوم(ع) هرگز فكر و راه و روش آنان را رها نمي‌كند زيرا رهبري جوارح به دست جانحه و دل است و زمامداري قلب را محبت به عهده مي‌گيرد و دلِ دوستان حسين بن‌علي(ع) جوارح را به صَوْب صراط مستقيم رهنمود مي‌شود.
*
[1] شكوفايي عقل در پرتو نهضت حسيني، خلاصه صفحات 227-234
[2] اعيان الشيعه، ج1، ص616
[3] ـ مقتل لهوف، حوادث پس از شهادت.
[4] ـ سورهٴ نحل، آيهٴ 96.
[5] ـ سورهٴ قصص، آيهٴ 88.
[6] ـ تهذيب، ج 6، ص 52.
[7] ـ بحارالأنوار، ج 89، ص 13.
[8] ـ سورهٴ معارج، آيات 19 ـ 22.
[9] ـ بحارالأنوار، ج 98، ص 238.
[10] ـ سورهٴ بقره، آيهٴ 129.
[11] ـ سورهٴ جمعه، آيهٴ 2.
[12] ـ نهج البلاغه، خ 1.
[13] ـ بحارالأنوار، ج 43، ص 261.
[14] ـ التهذيب ، ج6، ص 113؛ بحار الانوار ج 98، ص 331، باب25
[15] ـ مستدرك الوسائل، ج 17، ص 26.
[16] ـ بحارالأنوار، ج 44، ص 280.
سه شنبه 3 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]
[مشاهده در: www.iqna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 102]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها