محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1829849180
يادداشت/«سر به مهر» نمايشي اميد آفرين و بدور از افراط و تفريط
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: يادداشت/«سر به مهر» نمايشي اميد آفرين و بدور از افراط و تفريط
عبور از دالان افراط و تفريط نمايش تظاهرات مذهبي و ديني سينماي ما، منتهي به گستره‌اي از روشنايي شده كه حداقلش در فيلم «سربه مهر» اميد آفرين است.
خبرگزاري فارس- گروه سينما: عبور از دالان افراط و تفريط نمايش تظاهرات مذهبي و ديني سينماي ما، منتهي به گستره‌اي از روشنايي شده كه حداقلش در فيلم «سربه مهر» اميد آفرين است. سال‌هايي بود كه گنجاندن سكانسي از اداي فرايض مذهبي، از جمله نماز، منشا دستوري و مديريتي داشت، يا اقل آن براساس چراغ سبز بالادستي‌ها ، جايي از قصه ها را اشغال مي كرد. رويكردي كه متعاقب آن حذف نود و نه درصدي اين نمايش ها را درپي داشت و به دليل حملات هم آواي بخش قابل توجهي از رسانه ها و جريانات شبه روشنفكر تا حدودي شرم از قراردادن داستانك‌هاي حتي فرعي مثلا درباره نماز، بر فيلمسازان غلبه كرد تا آنجا كه در چند سال گذشته به ندرت فيلمي داراي پلاني از نماز بود.
اما فيلم «سر به مهر» حكايت شكست اين افراط و تفريط است، شكستي كه حاصل اش موفقيت برآمده از تجربه است، امور معنوي را بسپاريد به دل ها، يا به قول معروف «بگذار كه دل حل بكند مسئله ها را ...» به ويژه در هنر،كشش دل، اولويت دارد، اين گزاره در صورت تاثيرپذيري از آگاهي، اطلاعات، فهم عميق از موضوع، دانش اجتماعي و تسلط بر ابزار خلق هنر، مخلوق آن بر دل مي‌نشيند، مصداق بارز « كار از دل برآمده لاجرم بر دل نشيند».
«سربه مهر» حاصل درك دلي و فهم محتوايي موضوعي است كه فيلمساز در فرم و ساختاري قابل قبول به اجراي آن دست يافته است. گونه اجتماعي با رويكرد روانشناسانه، سنجيده ترين قالبي است كه هضم و انتقال مشكل تنهايي و كم رويي دختري ساكن يك كلان شهر را باورپذير جلوه مي دهد. همه جزييات برهمين اساس چيده شده است.
از عناوين كاربردي مانند «سر به مهر» كه بروزدهي يك راز را تداعي مي كند ولي با مفهوم سجاده و نماز خواندن درمتن اثر پيوند عميق دارد، (ترسم كه اشك درغم ما پرده در شود/ وين راز سر به مهر به عالم سمر شود)، تا «صبا» كه مبشر و پيام آور از غيب است و همچنين «آرام باش» كه بر مطلع وبلاگ ثبت شده و درادامه به خوبي تضاد فضاي مجازي با واقعيت بيروني را به رخ مي كشد. اما مهم‌تر، كنش و رفتارآدم اول قصه است، با ويژگي خجالت و آشفته حالي كه از كدهاي علمي روان شناختي پيروي مي كند. چنين آدم هايي در تنهايي ظرفيت‌هايي دارند كه در جمع قادر به بروز آن نيستند، لذا در خلوت خود، مستعد ظاهر مي‌شوند، واقعيتي كه درباره «صبا» صادق است، او به دنياي مجازي و حرف زدن در شبكه‌هاي اجتماعي روي آورده است، وبلاگ نويسي بهترين گزينه نمايش انسان حاضر در جامعه مدرن است. جامعه اي كه البته در ظاهر به عوامل مدرنيته تن داده ، درحالي كه تاروپود آدم هايش، همانند خود جامعه - كه زيرپوستش آكنده از سنت هاست عميقا مستعد معنويت است، براي همين وقتي صبا در مسير جستجوي برون رفت از تنهايي در فضاي مجازي به بن بست مي رسد ، با كمترين تلنگر، چاره را در معنوي ترين راه ارتباط مي‌يابد: نماز. نماز اگر چه در ظاهر مانند وبلاگ نويسي، فعلي يك طرفه و به قول امروزي ها، مونولوگ است، اما ماهيتا فاصله از زمين تا آسمان دارد. در آنجا دروغ گفتن و اغراق كردن با كمترين هزينه همراه است وچه بسا پاداشي درحد تاييد دايره اي چند نفره هم داشته باشد، اما در اينجا جواب گرفتن از مونولوگ، دوري از دروغ و سستي ايمان است، درصورت چنين موجوديتي، دستمزد آن رهايي از تنهايي و رسيدن به سرچشمه زلال و رستگاري است.
مقدم دوست براي جلوه درست و باورپذير شخصيت مستاصلش، نيازي به آسمان و ريسمان دوختن نداشته است. مظاهر شهر و امكانات جديد ارتباطي و زيستي، در فضاي به اصطلاح مدرن موجود در اطراف و اكناف شهر،كافي است تا آدمي را دچار انواع تناقضات كند. به ياد بياوريد مثلا خانواده حامد (خواستگار صبا) را كه با فرايض ديني بيگانه و ظاهرا حامد هم بايد چنين فرهنگي در او نهادينه باشد، با همين تصور هم، صبا شهامت ابراز روي آوري‌اش به نماز را ندارد و از او پنهان مي‌كند، در حالي كه حامد در عين وابستگي به فرهنگي مغاير، به محض دانستن گرايش صبا به نماز، گل از گلش مي شكفد. شغل حامد در نماد مدرنيته برج ميلاد تاكيدي برانتساب او به دوري از فرايض ديني است! اما همين آدم درونش و مايه هاي فكري رسوب شده در او گرايش به سنت‌ها دارد. همچنانكه شيشه‌هاي آب معدني، فست فود ها، كار در دالان هاي شيك ميلاد و ... صبا را از بازگشت به معنويت و سمبل مذهبيت، يعني نماز باز نمي دارد. اگر چه برايش دشوار است، آنهم براي كسي كه تا قبل از اين دوستش را براي نماز خواندن مسخره مي كرده است. كم رويي صبا و ترديد هاي او به رغم واقعيت و داشتن مابه ازاي بيروني، اما بهانه است.
اصل و لايه زيرتر مفهومي داستان و ماجراهايش، چالش تفكري است كه ادعاي غلبه مدرنيسم برجامعه ايران دارد يا حتي خط بطلاني براين نگاه سطحي برجامعه ايران است و به تاكيد بايد گفت كه اگر اين نگره و دراماتيزه شدن اين گرايش كه «آدم ها در وضعيت بحراني برگشت دارند» را در فيلم پر رنگ ببينيم، چيزي از ارزش «سر به مهر» كم نمي‌كند.
انتخاب كاراكتر زن براي روايت قصه اي كه در فرعيات اش نيز رويكردي زنانه دارد، نيازمند شناخت لازم در عين هوشمندي براي عبور از خطر زن ستايي داشته است. حال و هواي لطيف، فقدان خشونت و نداشتن عنصري در شمايل آنتاگونست، عاملي نشده تا اثر تخت و بي كشش شود، چرا كه اساسا چالش و التهاب لازم در پرداخت شخصيت‌ها خصوصا صبا پيش برنده هستند. در واقع مقدم دوست از اين تسلط برخوردار است و قبل از اجرا در فيلمنامه به اين فاكتور توجه داشته كه كارهاي شخصيت محور يعني پرداختن به جزييات آدم‌هاي قصه، براي همين است كه مثلا نماهاي كار با كامپيوتر و وب گردي صبا، وقتي بخشي از التهاب و عصبيت صبا را منتقل مي‌كند كه كيبورد و حك كلمات بر صفحه مونيتور درقاب گرفته مي شود يا حضور صبا در محيط و جمع دوستانش ديده و ارتباط آنها به منظور تاكيد بعدي بر تنهايي او روايت مي‌شود و از همه لازم تر در چنين آثاري توان نقب زدن به درن شخصيت است. در غير اين صورت همذات پنداري رخ نمي‌دهد.
اندكي از جزييات رفتاري و گفتاري صبا را در ذهن مرور كنيد : مكث ها ، سربه زيري ، راه رفتن ، صحبت با همجنس و مخالف خود ، درد دل ها و ارتباط خصوصا با خواهرش و خواستگارش را كه چقدر با هم فرق مي‌كند. ديالوگ نويسي مقدم هم حساب شده است. مطمئا اگر حرف‌هاي صبا، در دهان يكي ديگر قرار بگيرد به شدت فرياد خواهد زد كه اشتباه است. يا حتي ديالوگ‌هاي او قبل از صرافت به نماز و پس از آن را كه به خوبي تفاوت جايگاه او را در جامعه و ميزان علائقش به دنيا و سپس تقربش به معنا را مي‌رساند. شخصيت يعني همين. در آثار فاقد شخصيت، انگار آدم‌ها بلبرينگ هستند و از يك قالب خارج شده‌اند، در حالي كه در پرداخت درست، كنش و واكنش، رفتار و گفتار، نشست و برخاست، پوشش و تميزي و طهارت آدم ها تمايز آشكار دارند و نشان دهنده افكار، درون و شخصيت آن‌هاست.
اما با تمام اين تفاصيل و كليشه شكني اتفاق افتاده، «سر به مهر» از دو ناحيه در رنج است. نخست در منطق روايي آن است. جستجوي صبا براي يافتن جاي نماز گذاشتن از جمله رفتن به فرودگاه پرسش هايي چند در ذهن مخاطب ايجاد مي كند ، حتي مفهوم سمبليك اين جستجو فرودگاه كه تلويحا معنايي از عروج و پرواز دارد باورناپذير نيست. آن هم در كشوري كه تبليغات زيادي مبني برصرف بودجه زياد براي مسجد سازي درآن مي شود. بي ترديد مقدم دوست با تامل و تعمق بيشتري مي‌توانست به تمهيد بهتر و حسي‌تري براي بيان مفهوم مورد نظرش دست يابد تا اجراي كنوني كه نيشخند تماشاگر را به هم راه مي‌آورد.
نكته جدي تر و اساسي‌تر اما، نوع تحول صبا و نقاط عطف رسيدن به اين مرتبه است. حتي خواسته‌هاي مادي صبا براي خم شدن در برابر پروردگار هم نافي سوي درست درام نيست، بلكه آنچه مي‌توانست رخ دهد كه نداده، ارتقا محسوس تر او به رتبه برتر معنوي است. اگر صبا در پروسه‌اي دراماتيك به اين جايگاه مي‌رسيد تاثيرگذارتر و ماندگارتر بود. «حافظ وظيفه تو دعا گفتن است و بس/ در بند آن مباش كه نشنيد يا شنيد»، در حالي كه صبا تلاشش در شنيدن آني صداي او توسط «دوست» و جواب گرفتن به همين سرعت است، نوعي ارتباط كه بيشتر از تمنيات سطحي نشات مي‌گيرد.
و براي حسن ختام در تاييد همين نمونه از هنر اجتماعي با رويكرد مذهبي كه بي ترديد توسط هادي مقدم دوست با زحمت و مرارت‌هايي همراه بوده است، از حافظ قرآن مدد مي‌گيريم:
مكن زغصه شكايت كه در طريق طلب
به راحتي نرسيد آن‌كه زحمتي نكشيد
يادداشت از محمدتقي فهيم
انتهاي پيام/
جمعه 29 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 79]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها