واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: سوره انشراح؛ اعطاي شرح صدربه پيامبراكرم(ص)
سوره انشراح براساس روايات وبه گفته مفسران ازنظرمحتوادرادامه وامتداد سوره «ضحي» است ، تاجايي كه به نوشته تفسيرنمونه، قرابت و پيوند محتوايى اين دو سوره قابل شك و ترديد نيست. برهمين اساس، دربلاغ ديروز مطرح شد كه فقهاي شيعه خواندن سوره هاي «ضحي وانشراح »رابه تنهايي درنماز كافي نمي دانند.از سوي ديگر، لحن آيات اين سوره به روشني گوياي اين پيوند محتوايي است زيرا لحن آيات آن همچون سوره ضحي ،لحني آميخته با لطف ومحبت فوق العاده پروردگار و تسلى و دلدارى دادن به پيامبر اكرم (ص ) است. ازاين رومي توان گفت ؛ مجموعه اين سوره بيان كننده عنايت خاص الهى به پيامبر اكرم (ص ) و وعده نصرت و تاييد آن حضرت در برابر مشكلات و فراز و نشيب هاى راه رسالت است .
محتواي سوره
خداوند درسوره انشراح از نعمت هايي ياد مي كند كه درراستاي كمك وياري به پيامبر اكرم(ص)درايفاي رسالت نقش موثري داشت وتحمل بارسنگين پيامبري رابرآن حضرت آسان مي كردوبيان آنها نوعي تسلي دادن پيامبراكرم(ص)وتقويت وحمايت آن حضرت به شمارمي رفت. يكي ازاين موهبت ها كه در نخستين آيه به آن اشاره شده ، موهبت «شرح صدر» است.خداوند دراين باره مى فرمايد : «أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ ؛ آيا براى تو سينه ات را نگشاده ايم». سوالي كه دراينجا مطرح مي شود آن است كه اهميت شرح صدربه ويژه درامررسالت چيست؟ اساسا شرح صدرعطاشده به پيامبراكرم(ص)چگونه بود وچه تاثيري درايفاي نقش پيامبري داشت؟
معناي لغوي انشراح
درپاسخ، ابتدا بايد به معناي لغوي انشراح اشاره كرد. به نوشته تفسيرنمونه والميزان به نقل ازمفردات راغب ، «نشرح» از ماده شرح به معناى گسترش دادن قطعات گوشت و توليد ورقه هاى نازك تر است .درعين حال، يكي از موارد استعمال آن در تعبير «شرح صدر» است كه به معناي باز شدن و گستردگي سينه به نور الهي و سكينه و آرامش خدادادي است.
مقصود ازاعطاي شرح صدربه پيامبراكرم(ص)
درباره اينكه منظورازشرح صدر درآيه شريفه چيست، علامه طباطبايي مي نويسد: مراد از شرح صدررسول خدا (ص) گستردگي و وسعت نظر آن حضرت است ، به طوري كه ظرفيت تلقي وحي را داشته باشد و نيز نيروي تبليغ آن و تحمل ناملايماتي را كه در اين راه مي بيند، داشته باشد. به عبارت ديگر، خداوند نفس شريف آن حضرت را طوري نيرومند كند كه نهايت درجه استعداد را براي قبول افاضات الهي پيدا كند. تفسيرنمونه هم تفسيري مشابه ارايه مي دهد و مي نويسد:منظور از شرح صدر در اينجا معناى كنايى آن است و آن توسعه دادن به روح و فكر پيامبراكرم(ص) است . اين توسعه مى تواند مفهوم وسيعى داشته باشد كه هم وسعت علمى پيامبر(ص) را از طريق وحى و رسالت شامل شود و هم بسط و گسترش تحمل و استقامت او در برابر لجاجت ها و كارشكني هاى دشمنان و مخالفان را. به دليل همين شرح صدر بود كه پيامبر اكرم(ص ) به عالى ترين وجهى مشكلات رسالت را پشت سر گذاشت و وظايف خود را در اين طريق به خوبى انجام داد.بنابراين مشخص مي شود كه شرح صدرنقش مهمي درتحمل باررسالت وايفاي اين مسئوليت بزرگ الهي داشته است.چنان كه درروايات هم شرح صدر، يكي ازابزارولوازم مديريت شمرده شده است.
فضيلت تلاوت
در فضيلت تلاوت اين سوره از پيامبر اكرم (ص ) نقل شده است كه فرمودند :« هر كس اين سوره را بخواند پاداش كسى را دارد كه محمد (ص ) را غمگين ديده و اندوه را از قلب او زدوده است.»
سه شنبه 26 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خراسان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 114]