تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1805583321
حروف قرآني
واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: حروف قرآني
اشاره: آنچه در پي مي‌آيد، يكي از مقالات دانشنامه قرآن كريم است به قلم فتاني (Afnan H. Fatani) كه به همت اوليور ليمن تهيه شده و استاد وقار ترجمه كرده‌اند و انتشارات اطلاعات به چاپ رسانده است.
***
«حرف» كلمه‌اي عربي است، به معني نشانه‌هاي موجود در الفبا، كه جمع آن «حروف» است. عجيب آنكه كلمه «حرف» حتي يك بار هم در قرآن به كار نرفته است. در نگاه اول، اين از قلم‌افتادگي شگفت مي‌نمايد؛ زيرا بنابر حديث، قرائت تنها يك حرف از قرآن خود نوعي عبادت است. از اين از قلم‌افتادگي به ظاهر عمدي چه بايد برداشت كرد؟
كساني كه با قرآن آشنا هستند، بي‌درنگ وجود تعداد زيادي از حروف الفبا يا نويسه‌ها را به ياد مي‌آورند كه با تأكيد در آغاز بعض سوره‌ها قرار گرفته و به مثابه حروف الفبا خوانده مي‌شوند. پس به يك معني، اين از قلم‌افتادگي كاركردي است و منظور از آن، تقدم يا برجسته كردن ارزش اين حروف است كه در عربي «مقطعات»، «فواتيح‌السور» يا «اوائل‌السور» خوانده مي‌شود، و علماي غربي معمولا با اصطلاح «حروف اختصاري» يا «حروف رمزي» به آنها اشاره مي‌كنند.
درنهايت، اين از قلم‌افتادگي، نظام ابجدي حروف زبان عربي را در معرض ديد قرار مي‌دهد كه داراي بيست و نه حرف است، و از خط باستاني فنيقي (1599قبل از ميلاد) با بيست و دو نويسه، مشتق شده و عربي در آنها با همه زبانهايي سامي، از جمله آرامي و عبري، اشتراك دارد. نبايد فراموش كرد كه در اين سامانه، هر حرف يك ارزش عددي، بين يك تا 100، نيز دارد. توجه به اين نكته نيز مهم است كه اول بار، وقتي اين حروف اختصاري فروفرستاده شد، موجد اختلاف‌نظر بسياري گرديد و حتي امروز همچنان موجب سردرگمي و محرك كنجكاوي است. علماي مسلمان در طبقه‌بندي خود، اغلب آنها را بخشي از «متشابهات» (آيات داراي شباهت)، آيات مورد اختلاف كه در آيه 3:7 ذكر شده، به حساب مي‌آورند.
مقطّعات:حروف اختصاري
حدسهاي چندي در مورد معناي حروف مقطعه موجود در آيات آغازين بيست و نه سوره قرآن، مطرح گشته است. در قرون وسطي، علماي مسلمان آنها را حروف اختصاري به حساب مي‌آوردند؛ مثلا «الف لام راء» را مخفف «الرّحمن» مي‌دانستند، «الف لام ميم» را مخفف «الرحيم»، «ص» را مخفف «صادق يا محمد»، «ياسين» را مخفف «يا سيد المرسلين» و مانند آن؛ اما اين تفسيرهاي نمادين ديگر كافي تلقي نمي‌شود. علماي قرون وسطي انواع ديگري از تفسير نيز مطرح كرده‌اند، كه معروفترين آنها بدين قرار است:
ـ آنها حروف الفبا هستند و معني‌شان مبتني بر ارزش عددي‌شان در نظام ابجدي است؛
ـ آنها سجع سـوره‌هاي مربوط را معـرفي مي‌كنند كـه هـدف آنها ارائه
الفبـاي عـربي است؛
ـ آنها دليل اين امرند كه قـرآن كريم به زبـان آشناي مردم عرب نوشته شده است.
علماي عرب در قبال معناي دقيق هر حرف يا تركيب حروف يكپارچه نيستند؛ اما در اين امر كه تنها خداست كه معناي دقيق آنها را مي‌داند، متفق‌القولند.
علماي غربي نيز انواع تفسيرهاي اختلاف‌انگيز را مطرح ساخته‌اند. معروفترين آنها، نظريه بسيار مغرضانه و افراطي نولدكه است كه حروف مقطعه را حرف اول نام يا امضاي مالكان دستنوشته‌هايي مي‌داند كه هنگام اولين گردآوري قرآن مورد استفاده زيد قرار گرفت! 1بعدها، نولدكه در واكنش به رديه لوث2 و نيز بدان دليل كه اين حروف تنها در سوره‌هاي مكي متأخر و سوره‌هاي مدني اوليه به كار رفته، موضع خود را تغيير داد. به همين ترتيب، نظريـه‌هـاي خودسرانه و دور از ذهن اشخاصي مانند شاولي3و وات4 نيز
مردود است. در مجموع، اينك علماي غربي اين نظر را پذيرفته‌اند كه حروف مقطعه بخشي از وحي است كه معناي خاصي جز اشاره‌اي به قرآن يا كتاب آسماني ندارد.
مجموعاً چهارده حرف به صورت تركيبات مختلف در قرآن كريم به كار رفته است كه به ترتيب الفبايي عبارتند از: «الف، ح، ر، س، ص، ط، ع، ق، ك، ل، م، ن، هـ ، ي».
حقيقتي شگفت كه نمي‌توان آن را تصادفي دانست، اين است كه حروف در مجموع تمام صوامت يا واجهاي غيرمصوت عربي را، برمبناي طبقه‌بندي مخارج آنها، شامل است. موضوعي در همين حد شگفت‌انگيز، ارتباط عددي ميان 29 حرف الفباي عربي (با احتساب همزه) و 29 سوره‌اي است كه مشتمل بر بعض حروف مقطعه است. به علاوه، لازم است به اين نكته نيز توجه نماييم كه همواره به دنبال حروف مقطعه، عباراتي فرمول‌وار در اشاره به قرآن يا كتاب آمده است؛ اين عبارات تصريح مي‌كنند كه قرآن مجيد يك كتاب روشن (كتاب مبين) و به زبان عربي (لسان عربياً مبين) است.5
سيوطي در الاتقان، سوره‌هاي 29، 30 و 68 را استثنا مي‌داند؛ اما بررسي دقيق نشان مي‌دهد كه اين سوره‌ها استثنا نيستند؛ مثلاً در سوره 68 (قلم)، آيه اول با «قلم» و اشاره به ثبت سوابق «و ما يسطرون» آغاز مي‌گردد، و با اين عبارت كه قرآن پيامي است براي همه جهان، پايان مي‌پذيرد: «و ما هو الا ذكرٌ للعالمين». يكي از اين سوره‌ها، يعني سوره 42، دو مجموعه حروف مقطعه دارد: «حم» و «عسق»، شايد دال بر تغييري از كلمات تك‌هجايي به ساختهاي نحوي پيچيده‌تر باشد؛ مانند عبارات اسمي (مثلاً يك وابسته اسمي به اضافه اسم) يا الگوهايي مانند عبارات اسمي. سه سوره تنها
يك حرف دارند، نه سوره داراي تركيبات دو حرفي،
سيزده سوره داراي تركيبات سه حرفي، دو سوره داراي تركيبات چهار حرفي، و دو سوره داراي تركيبات پنج حرفي هستند.
در سالهاي اخير، علماي مسلمان كوشيده‌اند معاني عدديي براي تركيبات فوق بيابند. بدون ترديد به نظر مي‌رسد
كه تقارن و تكرار تركيبات يكسان در سوره‌هاي متوالي قابل توجه باشد؛ اما تاكنون نظريه‌اي رضايت‌بخش ارائه نگشته است. يك نظر جالب كه ارزش ذكر دارد، آنكه هر سوره‌اي كه حرف مقطعة «طا» دارد كه در الفباي ابجدي
نشانة مار است، حاوي داستاني از موسي و مار است. شايد قابل قبول‌ترين توضيحي كه مي‌توان مبناي كار قرار داد، توضيحي زبان‌شناختي است كه اين حروف را به برمبناي
انواع صوتي‌شان طبقه‌بندي مي‌كند: انسدادي، اصطكاكي، خيشومي و واجهاي كناري (يعني غلتان و روان).
انسدادي‌ها به وسيله چهار صوت «الف» چاكنايي، «ق» ملازي مصوت، ملازي غيرمصوت «ك»، و لثوي مؤكد «ط» مشخص مي‌گردند. اصطكاكي‌ها با پنج حرف مشخص مي‌شوند: حلقي غيرمصوت «ح» و حلقي مصوت «ع»، و صوت «س» و همتاي مؤكد آن «ص» كه هر دو لثوي دنداني هستند، و صوت «ح» چاكنايي. حروف خيشومي به وسيله «م» دولبي، «ن» لثوي ارائه شده‌اند. غلتانها به وسيله «ي» ارائه شده‌اند. اصوات روان با «ل» لثوي و «ر» برگشتي ارائه شده‌اند. بنابراين متوجه مي‌شويم كه در مجموع اين حروف شامل همه مخارجي است كه در زبان عربي به كار مي‌رود.
در سطحي جامعتر، اين حروف را مي‌توان با نوعي الفباي فونتيك بين‌المللي شناسايي كرد كه معرف مجموعه‌اي از نمادهاي ممكني است كه از آنها همه زبانها استخراج مي‌شوند.
پي‌نوشتها:
1- N?ldeke، 1860: 215
2- Loth، 1881: 603
3- Schawlly، 1919: 68-78
4- Watt، 1870: 206-12
5ـ بايد توجه داشت كه واژه «عربي» تنها به معناي زبان عربي نيست، و به معناي روشن و فصيح نيز هست.
جمعه 22 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[مشاهده در: www.ettelaat.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 57]
-
گوناگون
پربازدیدترینها