محبوبترینها
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1825923702
گفت‌وگوي ايران با غلامحسين قاسمي امين، استاد آيينه‌كار آيينه‌كاري نبوغ ايراني در تكثير زيبايي
واضح آرشیو وب فارسی:ايران: گفت‌وگوي ايران با غلامحسين قاسمي امين، استاد آيينه‌كار آيينه‌كاري نبوغ ايراني در تكثير زيبايي
صبا موسوي
غلامحسين قاسمي امين، استاد آيينه‌كاري است كه از كودكي عمر خود را با آيينه گذرانده. مي‌گويد كه در آيينه‌كاري انسان به فروتني مي‌رسد، زيرا تصويرش شكسته مي‌شود براي همين منيت‌ها را از دست مي‌دهد. مي‌گويد كه آيينه‌كاري هنر نور است و معنويت اما امروزه ديگر بهاي گذشته به آن داده نمي‌شود. اين هنرمند نگران است كه نكند آيينه‌كاري منقرض شود همانند بسياري از گياهان و حيواناتي كه يا منقرض شدند يا رو به انقراض‌اند، اين‌گونه مقايسه كرد تا بگويد اين هنر نيز نشود نوشدارو بعد از مرگ سهراب. هنري كه ديگر كشورها آن را نمي‌شناسند اما زماني كه با آن روبه رو مي‌شوند عظمت و روحانيتش آنها را منقلب مي‌كند و موجب مي‌شود كه آنها سر تعظيم فرو آورند.
از چه زماني وارد عرصه آيينه كاري شديد؟
65 سال سن دارم. آيينه‌كاري را نزد پدرم آموختم. او هم آيينه‌كاري حرفه‌اي بود اما كار حرفه‌اي خود را از سال
1345هجري شمسي شروع كردم. قرار شد كاخ گلستان را به شكل حرفه‌اي آيينه‌كاري كنم و با پايان آن كار مسير حرفه‌اي كارم نيز
تغيير كرد.
آيينه كاري چگونه انجام مي‌شود؟
در آيينه‌كاري قسمت‌هاي مختلف وجود دارد. در ابتدا بايد آيينه را بر سطحي كه از پيش طراحي كردم، بچسبانم. پس از چسباندن آيينه بر سطح مورد نظر آيينه را برش مي‌دهم. اين كار با الماس انجام مي‌شود. بايد دقت كرد كه هنگام برش، آيينه از هم جدا نشود پس قدرت و كنترل دست نقش مهمي در برش آيينه ايفا مي‌كند البته بايد بگويم كه آيينه را با چسبي شبيه چسب چوب با كاردك بر زمينه مي‌كشم. در نقش‌هاي آيينه‌كاري، قسمت‌هايي كه برجسته‌تر است را با همين چسب به دست مي‌آورم يعني چسب بيشتر بر سطح كار مي‌كشم و سپس آيينه را مي‌چسبانم، البته بايد هنگام چسباندن، آيينه را با انگشت و بسيار آرام بر سطح كار فشار دهم تا نشكند زيرا براي خلق آثار ظريف از آيينه يك ميليمتري، كمي ظريف يك و نيم ميليمتري و با ظرافت بسيار كمتر از 2 ميليمتري استفاده مي‌شود. بيشتر طرح‌ها نيز قاب بندي است يا از تركيب و تلفيق آن به‌دست مي‌آيد. طرح‌هاي چهار لنگه، هشت لنگه، مقرنس، ترنج، لچك، قطار‌سازي، نيم كره‌اي گود كه به كاسه مشهور است نيز مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اما رايج‌ترين طرح در آيينه‌كاري، طرح «گره» است كه به لحاظ تنوع كاربرد و اشكال در رشته‌هاي مختلف هنر ايران بي‌مانند است.
چه آثاري در اين حوزه خلق كرديد و در كجا؟
از كاخ گلستان آغاز كردم. بيشتر بر ديوار و سقف آيينه‌كاري مي‌كنم. بناهاي زيادي را در داخل كشور آيينه‌كاري كردم و در كشورهايي چون سوئيس، امريكا، امارات، عراق، عمان و غيره نيز سفارش‌هايي را انجام داده‌ام.
آيينه‌كاري چه نوع هنري محسوب مي‌شود؟
هنر آيينه‌كاري جزو هنرهاي سنتي محسوب مي‌شود، مخصوص ايران است و در هيچ كجاي ديگر در دنيا نيز مانند آن موجود نيست. تنها در كشور همسايه مان عراق ديده مي‌شود آن هم به‌خاطر وجود حرم‌هاي ائمه اطهار(ع)، بنابراين عراقي‌ها نيز آيينه‌كاري را از ايراني‌ها آموختند.
قدمت آن به چه تاريخي باز مي‌گردد؟
حدوداً از زمان صفويه آغاز شده است و بيشتر در تزئين كاخ‌ها و خانه‌هاي اعيان به كار مي‌رفت اما بيشترين كاركرد اين هنر را در زمان قاجار و كاخ‌هاي تهران مي‌بينيم.
آيا هنر آيينه‌كاري، هنري وارداتي است يا ابداع هنرمندان ايراني است؟ آيا اينكه گفته مي‌شود، علت به‌وجود آمدن اين هنر اين است كه زماني كه آيينه‌ها از اروپا و بويژه شهر ونيز به ايران وارد و در مسير خرد مي‌شد، هنرمندان به اين فكر افتادند كه چگونه از اين آيينه‌هاي خرد شده استفاده كنند، بنابراين هنر آيينه‌كاري به‌وجود آمد، درست است؟
اين موضوع واردات آيينه و اين داستان را شنيدم. بايد بگويم آيينه‌كاري هنري كاملاً ايراني است و در ايران ابداع شده است. در ابتدا آيينه‌كاري طرح و رسمي نداشته تا زماني كه الماس وارد ايران شد و سپس به آيينه‌ها شكل و شمايل دادند شكل‌هايي چون مربع، مستطيل، لوزي، شش ضلعي و سپس هر كدام به اشكال مختلف تقسيم مي‌شود. به طور مثال از شكل اصلي مربع، نزديك به 20 نوع شكل مختلف در‌مي‌آيد.
ريشه تاريخ آيينه‌كاري از كجا مي‌آيد؟ آيا استفاده از شيشه‌هاي رنگين كه در هنر موزائيك كاري باستان و بيزانس به كار مي‌رفت، در خلق آيينه‌كاري نيز تأثير گذاشته است؟
مدارك مكتوبي درخصوص تاريخ دقيق ابداع آيينه‌كاري موجود نيست اما نخستين نمونه‌ها در تزئين بناي ديوان خانه شاه طهماسب صفوي در قزوين (به تاريخ 930 تا 984 هجري قمري) ديده شده است.
در مورد تأثير گرفتن آيينه‌كاري از هنر موزائيك، معتقدم هيچ ربطي به آن ندارد.
آيينه‌كاري بيشتر در چه نوع بناهايي به كار مي‌رود؟
علاوه بر كاخ‌ها و بناهاي مذهبي، آيينه‌كاري در خانه‌هاي شخصي نيز مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
به اعتقاد شما بهترين نوع آيينه‌كاري در كدام بناي ايران موجود است؟
بهترين و زيباترين آيينه‌كاري را در حرم شاه چراغ شيراز مي‌توانيم ببينيم. آيينه‌كاري در اين حرم در دنيا بي‌نظير است. شهر اصفهان به آن شكل آيينه‌كاري ندارد. بيشترين آيينه‌كاري‌ها در تهران ديده مي‌شود بخصوص در كاخ‌هايي چون گلستان، سعد آباد، سپس آيينه‌كاري حرم امام رضا(ع) در مشهد و بعد آيينه‌كاري حرم حضرت معصومه(س) در قم از شاهكارهاي اين هنر ايراني است.
قصه كاربرد آيينه‌هاي رنگي در آيينه‌كاري چيست؟
آيينه‌هاي رنگي در زيبايي كار تأثير‌گذار است. هفت رنگ در اين نوع آيينه‌كاري استفاده مي‌شود. در گذشته پيش از ساخت آيينه‌هاي رنگي، از شيشه‌هاي رنگي استفاده مي‌كردند. البته اين شيشه‌هاي رنگي را از خمره‌هاي قديمي رنگي مانند سبز، قرمز و آبي به‌دست مي‌آوردند. خمره‌ها را مي‌شكاندند و سپس شيشه‌هاي رنگي را بر جاهاي مختلف طرح قرار داده و گچ مي‌گذاشتند. به طور مثال شكل درخت سرو را از اين طريق به‌دست مي‌آوردند يعني در ابتدا تصوير درخت سرو را مي‌كشيدند و جاهايي كه قرار بود آيينه خودش را نشان دهد، آن شيشه‌هاي رنگين را كه «بانكه» نيز مي‌گفتند را شكسته و بر محل مورد نظر مي‌چسباندند و قسمت‌هاي رنگي كه قرار بود از زير گچ بيرون بزند را نگه مي‌داشته و باقي را كچ اندود و آيينه‌كاري مي‌كردند. اما امروزه ديگر به شيوه قديم عمل نمي‌شود اول اينكه به علت پيشرفت‌هاي صنعتي، آيينه‌هاي رنگي چون سبز، طلايي، آبي، قرمز، سورمه‌اي، دودي و... در بازار موجود است. بنابراين ديگر از شيشه‌هاي رنگي استفاده نمي‌شود و ديگر اينكه آيينه‌هاي رنگي ديگر مستقيم روي طرح پياده مي‌شود، مثلاً استاد كار به شكل «گره» كار مي‌كند. (متساوي الاضلاع، مربع و شش ضلعي سه شكل مسطحي هستند كه به هنگام تكرار يك صفحه را مي‌پوشانند بدون ايجاد فاصله، اين امر، اساساً كار «گره» در معماري اسلامي است. در نتيجه گره تزئيني هندسي است كه با قواعدي مشخص رسم و در سردرها، كتيبه‌ها، در و پنجره‌ها، طاق‌ها و غيره استفاده مي‌شود).
در فرم‌هاي آيينه‌كاري، چقدر از ديگر هنرهاي سنتي ايران چون تذهيب استفاده مي‌شود؟
طرح‌هاي آيينه‌كاري برگرفته از شكل‌هاي هندسي است. با تذهيب فرق دارد، در تذهيب ترنج داريم، آيينه‌كاري‌هايي نيز به شكل ترنج انجام مي‌شود اما اصل اين هنر بر پايه اشكال هندسي است زيرا به شكل حاشيه يا زمينه در‌مي‌آيد بنابراين از اين شكل‌ها به علت زيبايي خاص‌شان استفاده مي‌شود.
آيينه‌كاري در ديگر هنرهاي سنتي و دستي ايران چقدر تأثير گذاشته است؟
آيينه‌كاري در گچبري نيز تأثير مي‌گذارد زيرا آثار گچ و آيينه، زيبايي بصري را چند برابر مي‌كند يا در نقاشي‌هاي ترنج نيز استفاده مي‌شود. به طور مثال در داخل نقاشي‌هاي شاه عباسي كه مخصوص اصفهان است، از تكه‌هاي آيينه‌كاري مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
آيا آيينه‌كاري هنري گران به حساب مي‌آيد؟
در برابر ديگر هنرها نه، هزينه منبت كاري و مينياتور خيلي گران‌تر از اين هنر است.
آيينه‌كاري به علت برنده بودن جزو هنرهاي پرخطر محسوب مي‌شود؟
به هيچ عنوان، طي سال‌هايي كه مشغول به فعاليت هستم، هرگز اتفاقي براي من نيفتاده يا نشنيدم كه براي ديگر هنرمندان نيز حادثه‌اي رخ دهد.
وضع هنر آيينه‌كاري در جامعه امروز به چه شكلي است؟
متأسفانه مانند گذشته به اين هنر معنوي بها داده نمي‌شود، يكسري از افراد اين آيينه‌كاري را در رستوران‌ها و چلوكبابي‌ها استفاده كرده‌اند كه موجب شده از ارزش آن كم شود. جاي تأسف دارد كه آيينه‌كاري ارزش هنري خود را از دست داده و آن طور كه لايق اين هنر است به آن توجه نمي‌شود.
بيشتر سفارش‌دهندگان از چه قشري هستند؟
در گذشته بيشتر سفارشات براي عمارت‌هاي بزرگ و كاخ‌ها بوده است، امروز بيشتر سفارش‌دهندگان افراد عامي جامعه‌اند و سفارشات شخصي‌تر شده است.
آيا اين سفارش‌دهندگان عامي دركي از بخش زيبايي‌شناسي و هنر آيينه‌كاري دارند يا براي قشنگي دست به سفارش مي‌زنند؟
متأسفانه بيشتر سفارش‌دهندگان تنها 5 درصد درك زيبايي‌شناسي از هنر آيينه‌كاري دارند و 95 درصد علت سفارش‌هاي آنها، به علت خوشگلي اين هنر است.
آيينه‌كاري در ديگر كشورها چقدر طرفدار دارد؟ آيا در ميان مردم آنها هنري شناخته شده است؟
به هيچ وجه آيينه‌كاري را نمي‌شناسند. تنها در كشورهاي مذهبي از قبيل عراق و شهرهاي مذهبي چون كربلا، سامرا، كاظمين و نجف، آن هم چون در حرم‌هاي ائمه اطهار(ع) استفاده شده، مردم كمي با اين هنر آشنا هستند.
به طور مثال زماني كه در سوئيس آيينه‌كاري مي‌كردم، پس از پايان كار، سفارش‌دهنده به من گفت كه اگر مي‌دانستم نتيجه كار اين همه زيبا مي‌شود، نمي‌گذاشتم بر ديوار ثابت كار كني بلكه ديواري متحرك تهيه مي‌كردم تا بتوانم هر كجا مي‌روم، اين اثر را با خود ببرم. اما حال مجبورم كه در زمان نقل مكان، اين ديوار آيينه‌كاري را بِبُرَم و آن را با خود بِبَرم.
با توجه به اين صحبتها، در مجموع وضع آموزش آيينه‌كاري براي پرورش استادان آينده به چه شكلي است؟
زماني در ميراث فرهنگي تدريس مي‌كردم، متأسفانه جلوي برگزاري اين‌كلاس‌ها گرفته شد. در حال حاضر كانون حمايت از هنرمندان گچبر و آيينه‌كار تاسيس شده، اما هنوز براي جذب شاگرد شناخته شده نيست. بنابراين هنوز آموزش‌ها به شكل سنتي استاد شاگردي (نسلي) است.
وضع حمايت‌ها از هنر آيينه‌كاري به چه شكلي است؟
اصلاً مناسب نيست . درحد صفر. اين هنر نياز به توسعه حمايت‌ها دارد. در گذشته آيينه‌كاري‌هاي بزرگ و مهم را در سال يك بار مرمت مي‌كردند. اين موضوع موجب مي‌شد كه علاوه بر اينكه استادكار مشغول كار مي‌شد، در اين هنگام شاگرداني نيز تربيت مي‌كرد كه اين هنر را براي آينده حفظ مي‌كردند. بيكاري وجود نداشت اما امروزه خيلي به مرمت آيينه‌كاري‌ها توجه نمي‌شود.
آينده آيينه‌كاري در ايران را چگونه پيش‌بيني مي‌كنيد؟
متأسفانه بايد بگويم همان طور كه مثلاً گاهي بعضي از حيوانات را نشان مي‌دهند كه در حال انقراض هستند، مي‌ترسم كار آيينه‌كارها نيز به آنجا برسد و اين هنر و هنرمندان آن منقرض شوند چون بهايي كه بايد به آنها داده شود، نمي‌شود. آموزش‌ها بسيار كم است و حرفه‌اي هم نيست. سفارشات بزرگ كم شده و آثاري در حد كمال و زيبايي توليد نمي‌شود. بيشتر كارهايي هم كه در اين حوزه توليد مي‌شود، بازاري و عاري از هنر است. امروزه در اين هنر، خلاقيت كمتري استفاده مي‌شود.
و در آخر درد‌دلي داريد كه مي‌خواهيد مردم بدانند يا به گوش مسئولان برسد؟
ما آيينه‌كاران دوست داريم به اين هنر بيشتر از اين‌ها بها داده شود، فضاهاي مرمتي آثار در اختيارمان قرار بگيرد تا علاوه بر حفظ آثار، همان طور كه گفتم شاگرداني در اين بين نيز تربيت شود تا اين هنر براي آيندگان باقي بماند.
چهارشنبه 6 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايران]
[مشاهده در: www.iran-newspaper.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 48]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها