واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: همشهری-به گفته متخصصان ژنتيك، در حال حاضر يك تا 5 درصد ازدواجها در دنيا، خويشاوندي است و ميانگين ابتلاي افراد به بيماريهاي متابوليك و ژنتيك در جهان از هر 500 نفر، يك نفر است اما اين ميزان در كشور ما بيشتر از استاندارد جهاني است. در حالي كه بررسيهاي كارشناسان حاكي از آن است كه حدود 70 درصد بيماران مبتلا به نقص اوليه ايمني نتيجه ازدواجهاي فاميلي هستند و همه بيماريها به جز حوادث، منشأ ژنتيك دارند، تصور مردم ما از بيماريهاي ژنتيك، فقط معلوليت است. دكتر داريوش فرهود، پدر علم ژنتيك ايران و كارشناس سازمان جهاني بهداشت، با اشاره به اينكه حدود 35 سال پيش ازدواج خانوادگي در ايران سير رو به افزايشي داشت و بهخصوص ازدواجهاي تراز اول فاميلي تا بالاي 50 درصد ديده ميشد، در پاسخ به اين سؤال همشهري كه چرا در دهه اخير باز هم شاهد افزايش اين آمار هستيم ميگويد: «در يك دوره زماني مردم از ازدواج خويشاوندي فاصله گرفتند ولي ظرف دو سه سال گذشته عوامل ديگري مجددا به اين مسئله دامن زدند مانند اعتياد و مشكلات اقتصادي.» وي با تاكيد بر اينكه ما هميشه ميگوييم ازدواج خويشاوندي چه براي دختر و چه براي پسر بهويژه در خانوادههايي كه از انواع عقبماندگيهاي ذهني، معلوليتها، ناشنوايي، نابينايي، بيماريهاي قلبي، بيماريهاي پوستي، سرطان و ناباروري و نازايي رنج ميبرند، بايد حتما با مشاوره ژنتيك همراه باشد تا اين بيماريها مجددا گسترش پيدا نكنند، ادامه ميدهد: «اما بهطور كلي در يك جامعه بزرگ اگر هزار ازدواج خويشاوندي را با هزار ازدواج غيرخويشاوندي مقايسه كنيم، بيماريهاي ژنتيك در ازدواجهاي غيرخويشاوند، 2 تا 3 درصد است در حاليكه اين بيماريها در ازدواجهاي خويشاوندي بين 4 تا 6 درصد ديده شده است.» البته به گفته اين متخصص تفاوت اين دو گروه آنقدر معنادار و زياد نيست كه بهطور كلي بگوييم مردم بايد از ازدواج خويشاوندي صرفنظر كنند.دكتر فرهود با اشاره به اينكه اين تحقيقات در جوامع ديگر نيز همين نتايج را نشان ميدهد، ادامه ميدهد: «آمار سازمان جهاني بهداشت هم همين آمار را نشان ميدهد اما توصيه ميكنيم بايد حتما مشاوره ژنتيك قبل از ازدواج در كساني كه قصد ازدواج فاميلي دارند، صورت گيرد.» وي در پاسخ به اين سؤال كه آيا ايران در اين زمينه رتبه اول را در ميان كشورهاي دنيا دارد يا نه توضيح ميدهد: «بهطور كلي در تمامي دنيا بهخصوص در كشورهاي پيشرفته به غير از كساني كه پيرو دين مسيحيت هستند، ازدواج فاميلي رواج دارد و در اين شرايط نميتوان گفت كه ايران از اين نظر رتبه اول را دارد ولي آمارهاي گزارششده هم چشمگير هستند.» تولد روزانه يكهزار نوزاد معلول در ازدواجهاي فاميلي ژنهاي معيوب كه حالت مغلوب دارند، فرصت بروز پيدا ميكنند. تحقيقات متخصصان و آگاهي مردم از خطرات ازدواجهاي فاميلي نشان ميدهد كه ميزان اين ازدواجها در جهان رو به كاهش است و حتي در برخي از كشورها از نظر قانوني ممنوع است. بهطور كلي 4 تا 5/4 درصد افراد داوطلب ازدواج، خودشان نيز نوعي بيماري ژنتيك جسمي و ذهني شديد يا خفيف دارند و كارشناسان ميگويند با توجه به اينكه به گفته متخصصان ژنتيك مهمترين عامل معلوليت و بيماري ژنتيك در كشور ما ازدواجهاي فاميلي است، اگر اين روند ادامه يابد در آينده درصد بالايي از جمعيت كشور دچار معلوليتهاي شديد يا خفيف ذهني و جسمي خواهند شد و در نتيجه بهطور متوسط روزانه بيش از يك هزار كودك و سالانه حدود 350 هزار كودك معلول در كشور ما متولد ميشوند كه اكثر آنها بهعلت ازدواجهاي فاميلي است. دكتر ناهيد خداكرمي، عضو هيأت علمي دانشگاه شهيد بهشتي و دبير علمي انجمن مامايي ايران نيز با تأييد اينكه متأسفانه ازدواجهاي فاميلي مجددا رو به افزايش است، توضيح ميدهد: ازدواج فاميلي حتي در ميان اقشار تحصيلكرده هم به وفور ديده ميشود، غافل از اينكه اين اتفاق نسلهاي آتي را علاوه بر انواع بيماريهاي جسمي در معرض اختلالات رواني مثل اسكيزوفرني و افسردگي قرار ميدهد. اين در حالي است كه به گفته روانشناسان بيش از 30درصد بيماران اسكيزوفرنيك، اظهار داشتهاند كه پدر و مادرشان ازدواج فاميلي داشتهاند.به گفته اين متخصص، البته ازدواجهاي فاميلي دورتر خطر زيادي ندارند، ولي بيشترين اختلالات بهخصوص در رشته مامايي مرگهاي داخل رحمي هستند. البته ميكروسفالي و هيدروسفالي (بيماريهاي جمجمه)، كري، لالي، نابينايي و ناشنوايي و كودكان با اختلال لبشكري از ديگر اختلالاتي هستند كه بيشتر كودكان با آن مواجهند. دكتر خداكرمي ميگويد: اين امر بهخصوص در مورد تالاسمي نوع ماژور مشكلات بيشتري ايجاد ميكند چون شيوع اين بيماري از اين طريق تمامي برنامههاي غربالگري مربوط به آن را با شكست مواجه ميكند. حلقه مفقوده مشاوره در يك ازدواج فاميلي احتمال اينكه يك اختلال ژنتيك در نوزاد بارز شود، يكچهارم است ولي اين عدد به گفته متخصصان دائما افزايش پيدا ميكند و حتي به سهچهارم هم ميرسد. دكتر خداكرمي ميگويد: متأسفانه هنوز برخي تصور ميكنند كه با بررسي اسناد و شجرهنامه ميتوان در مورد احتمال بروز يك بيماري ژنتيك در نسل آينده اظهارنظر قطعي كرد، در حالي كه در اكثر موارد و مواقع بهعلت تغييرات ناگهاني ساختمان ژن ، صفات و خصوصيات ارثي دچار تغيير و دگرگوني ميشود و اين تغييرات به نسل بعد منتقل ميشود. او با اشاره به اينكه اين پديده بهعلت جهشهاي تازه در انسان است، ميگويد: بهخاطر همين جهشهاي ژنتيك حتي وقتي ما به افراد مشاوره ژنتيك را توصيه ميكنيم و حتي با تأييد كردن همه جوانب توسط متخصص ژنتيك، باز هم اين اختلالات بروز ميكنند. به گفته وي، بسياري از اين نابهنجاريها هم مخفي هستند و سالهاي بعد خودشان را نشان ميدهند، از قبيل كندذهني، قد كوتاه و شكست تحصيلي؛ و اين اتفاقات در حالي ميافتند كه ايران در زمينه اصول اوليه تشخيصي آنها خيلي عقبتر از كشورهاي ديگر است. به گفته عضو هيأت علمي دانشگاه شهيد بهشتي و دبير علمي انجمن مامايي ايران، در كشور ما تشخيص اين بيماريها گاهي اوقات با 20 سال تاخير و حتي بيشتر صورت ميگيرد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 413]