واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: همشهری-از نظر عموم مردم، ضعف حافظه و فراموشي هشداري براي اختلالات خطرناك نيست بلكه اغلب آن را نتيجه گذران عمر ميدانند. انبوهي از راههاي مؤثر در كاهش فراموشي و اختلالات حافظه وجود دارد؛ ما در اينجا ابتدا به بيان شرحي از درجات فراموشي در سالمندان و سپس به بيان چندي از راههاي مؤثر در كاهش فراموشي ميپردازيم. در واقع اختلالات حافظه در سه درجه طبيعي (نرمال)، اختلالات شناختي خفيف، آلزايمر و ديگر اشكال زوال عقل طبقهبندي شدهاند. فراموشي طبيعي ( نرمال) موارد ذكر شده در زير، جزء روند طبيعي افزايش سن است و عموما بهعنوان نشانههاي زوال عقل در نظر گرفته نميشود. - به خاطر نياوردن مكان اشيايي كه مداوما از آن استفاده ميكنيد نظير عينك و كليد. - به ياد نياوردن نام آشنايان و يا شخصيتها و افراد. - در اغلب اوقات فراموش كردن قرار ملاقاتها. - فشار آوردن به حافظه براي يادآوري مطلبي كه به تازگي خواندهايد. - به خاطر نياوردن دليل ورودتان به يكي از اتاقهاي منزل. - به ياد نياوردن جزئيات مكالمهتان. - از دست دادن تمركز. - به خاطر نياوردن مطلبي كه اصطلاحا نوك زبانتان است. - تداخل در بهياد آوردن 2مطلب مشابه. اگرچه بسياري از مردم چنين اختلالاتي را در دهه 60 زندگي تجربه ميكنند، به راحتي ميتوانند با تقويت و جبران حافظه از دست رفته به جريان زندگي روزمره بازگردند. اختلالات شناختي خفيف زماني فرا ميرسد كه اطلاعات فراموش شده ديگر بياهميت و جزئي نيست و كاهش حافظه نتايج ناخوشايندي را در بر دارد. در اين حالت ضعف حافظه چيزي بيشتر از روند معمول فراموشيهاي روزمره است، پس دقت كنيد! ممكن است دچار عارضه اختلالات شناختي خفيف (MCI ) شده باشيد. اين اشخاص عموما قادر به يادآوري مطالبي كه چند دقيقه قبل مطالعه كردهاند، نيستند و همچنين دربه خاطر سپاري مطالب در حافظه بلندمدت دچار مشكلاند. ضعف حافظه در اين زمان به مراحل اوليه آلزايمر شباهت دارد. برخي از متخصصان معتقدند اين مراحل مقدماتي در جهت پيشروي حافظه به سوي آلزايمر و يا ديگر اشكال زوال عقل ( dementia) است. افرادي كه دچار ام. سي.اي هستند نسبت به ديگر افراد سالخورده روند سريعتري نسبت به ابتلا به آلزايمر، در پيش رو دارند. البته ممكن است اين نشانهها براي مدت كوتاهي از بين رود و فرد بتواند اموراتش را مستقلانه انجام دهد اما در بيشتر مواقع اين افراد به كمك ديگران نيازمندند. آلزايمر و ديگر اختلالات زوال عقل هنگامي كه ضعف حافظه آنقدر شديد و جدي شد كه در كار، تفريحات، فعاليتهاي اجتماعي و روابط خانوادگي تداخل ايجاد كرد به احتمال زياد شما شاهد نشانههاي آلزايمر هستيد. لازم بهذكر است كه شرايط و نحوه زندگي تاثيرات بسيار مهمي بر ضعف و يا قوت حافظه دارد. موارد ذكر شده در ادامه ممكن است باعث ضعف و يا علائمي نظير بيماريهاي ناشي از زوال عقل شود؛ با اين حال اين موارد قابل پيشگيري است. 1- قرار گرفتن در مقابل تركيبات سمي: موادي كه در خانه و يا محل كار با آنها در تماس هستيد ميتواند موجبات اختلال در حافظه و تمركز شما را فراهم آورد. - سرب موجود در رنگ در و ديوارهاي قديمي. - جيوه موجود در رنگها، نقاشيها و جوهرها. - مونوكسيد كربن ناشي از وسايل گرمكننده خانگي. -حشرهكشها و آفتكشهاي شيميايي. 2- تجويز داروها: بسياري از داروهاي تجويزي و يا بدون نسخه و يا حتي تركيب داروها نيز ميتواند باعث تداخل در عملكرد انتقال دهندههاي عصبي حافظه و يا باعث بروز نشانههاي اختلال و خوابآلودگي شود. 3- سوء مصرف مواد و داروهاي مخدر مانند ماريجوانا، اكستازي و كوكائين عملكرد سيستم انتقالدهنده عصبي حافظه را سد ميكنند. 4- افسردگي: افسردگي مزمن در افراد بهويژه سالمندان تاثيراتي منفي بر نورونهاي مغز(ياختههاي عصبي) كه مسئول حافظهاند، دارد. در واقع اين افراد قادر به تمركز و پردازش اطلاعات نيستند. 5- كمبود ويتامين B12: اين ويتامين باعث حمايت از نورونها (ياختههاي عصبي) ميشود. 6- مشكلات شنوايي: اگر به وضوح قادر به شنيدن صداهاي اطراف خود نيستيد مسلما در ياد آوري مطالب نيز به مشكل بر خواهيد خورد. قدمهاي مثبت در جهت تقويت حافظه از دست رفته حتي اگر نشانههاي ضعف حافظه و فراموشي را در خود و اطرافيانتان مشاهده كرديد، نگران نباشيد؛ راههاي بسياري براي به خاطر سپردن اطلاعات جديد و نگهداري آنان در حافظه وجود دارد: * قرار ملاقاتها و وظايف و شماره تلفنها را يادداشت كنيد: 1- در پايان روز فهرستي از كارهاي روز بعد تهيه كنيد. 2- قرار ملاقاتها را روي تقويم ديواري و يا دفترچه يادداشت كنيد. براي اين كار حتي ميتوانيد از امكانات الكترونيكي هم استفاده كنيد. 3- اگر مراحل انجام كاري را فراموش ميكنيد، ميتوانيد انجام مرحله به مرحله آن را براي خود يادداشت كنيد. * به خاطر آوردن مكان اشياء: 1- وسايلي را كه هرروز از آنها استفاده ميكنيد نظير ساعت، عينك، كيف و كليدها را در مكان مشخص هرروزي بگذاريد. 2- اگر مجبور شديد وسايل خود را در مكان ديگري قرار دهيد به محل خوب نگاه كرده و سپس نام آن مكان را بلند براي خود تكرار كنيد و اگر لازم است ميتوانيد نام محل مورد نظرتان را يادداشت كنيد. 3- فراگيري اطلاعات جديد: روي تواناييهاي خود تمركز كنيد تا حواس پرتي را به حداقل برسانيد. 4- هنگاميكه كسي با شما صحبت ميكند به دقت به او گوش فرا دهيد. 5- اگر بايد موردي را به خاطر بسپاريد دائما آن را با خود تكرار كنيد. جلوگيري از ضعف حافظه * تمريناتي كه باعث سلامتي جسم شما ميشود، سلامتي و تقويت حافظه را نيز در پي خواهد داشت: 1- تمرينات ورزشي سبك روزانه باعث رسيدن خون بيشتر به مغز خواهد شد. 2- اين تمرينات ريسك بهوجودآمدن اختلالات منجر به ضعف حافظه و بيماريهايي نظير ديابت و قلبي- عروقي را كاهش خواهد داد. 3- همچنين ورزش در جهت تقويت اثرات مؤثر مواد شيميايي مغز و حمايت از سلولهاي مغزي عمل خواهد كرد. * داشتن تغذيه مناسب همراه با استفاده از ميوهها، سبزيجات و حبوبات و چربيهاي سالم و مفيد: 1- آنتي اكسيدانها در واقع به عبارتي از زنگ زدن سلولهاي مغز شما محافظت ميكنند و ريسك ابتلا به بيماريهاي قلبي- عروقي را كاهش خواهند داد. 2- حتما به خاطر داشته باشيد كه از چربيهاي اشباع شده و ترانس بالا صرفنظر كنيد. * ترك سيگار: سيگار خطر ابتلا به بيماريهاي قلبي را افزايش داده كه اين خود عاملي براي سكتههاي قلبي و انسداد مجراي سرخرگي است كه خون اكسيژندار را به قلب ميرسانند. تقويت حافظه تا حالا شنيدهايد كه وقتي حرف از حافظه ميشود، ميگويند « مغزتو آكبند نذار وگرنه از دست ميره؟» به واقع همان طور كه ورزش ميتواند بدن ما را قوي و سلامت نگه دارد، تمرين و تقويت ذهن نيز باعث كاركرد بهتر مغز و كاهش ريسك ابتلا به افت حافظه ميشود. در اينجا ما به شما نمونههايي از تمرين ذهني را پيشنهاد ميدهيم: - به بازيهاي فكري بپردازيد كه لازمه آنها فن و تدبير است. همانند شطرنج و... - حل جداول و پازلها نظير جدول سودوكو و... - خواندن روزنامهها، مجلات و كتابهايي كه شما را وادار به تفكر كنند. - عادت كردن به يادگيري هرروزه مطالب جديد. - مشغول شدن به مطالعه مطالبي كه خارج از حوزه آشنايي شماست. - مشغول شدن به طراحي و طرح ريزي يك برنامه جديد: براي مثال ميتوانيد براي خود يك باغچه و يا حتي يك فواره و حوضچه جديد در حياط منزلتان درست كنيد. و در آخر روابط اجتماعي خود را گسترش دهيد و حفظ كنيد:افرادي كه روابطي با دوستان و آشنايان خود ندارند اختلالات حافظه را بيش از افرادي كه روابط اجتماعي قويتري دارند تجربه خواهند كرد. به واقع روابط اجتماعي سبب ميشود كه مغز همزمان درگير چند فعاليت شود و همين امر مغز را به تفكر وا ميدارد و سدي دفاعي در مقابل استرس و افسردگي بنا ميكند. بنابراين به انجمنهاي كتابخواني بپيونديد، با دوستان و آشنايان خود ارتباط برقرار كنيد از مكانهاي ديدني همراه با دوستانتان ديدن كنيد و به ياد داشته باشيد كه اين بودن با ديگران است كه شما را شاد و سرزنده نگاه ميدارد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 217]