تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهمترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820653302
طبقه متوسط بیشترین سهم از یارانه انرژی را دارد
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > اقتصاد کلان - اینکه ادعا می‌شود در ایران 70 درصد یارانه انرژی را 30 درصد ثروتمندان استفاده می‌کنند غلط است. یک گزاره غیرمستند ولی مشهور در زمینه ارائه انرژی در ایران است که ادعا می‌شود در ایران 70 درصد یارانه انرژی را 30 درصد ثروتمندان (یا به عبارتی سه دهک بالا) استفاده می‌کنند و 30 درصد آن را 70 درصد بقیه جمعیت کشور (به عبارت دیگر 7 دهک پایین). این پژوهش درصدد ارزیابی این ادعاست. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی مرکز پژوهشهای مجلس تقسیم یارانه های انرژی به صورت دیگری در اقتصاد ایران صورت می گیرد،برطبق جدول 9-1 ترازنامه انرژی سال 1387، مجموع یارانه حاملهای انرژی مبلغ 1/530155 میلیارد ریال بوده است که 9/23 درصد آن در بخش خانگی، 1/19 درصد در بخش صنعت، 3/8 درصد در بخش کشاورزی، 3/40 درصد در بخش حمل‌ونقل، 6/3 درصد در بخش تجاری و بالاخره 7/4 درصد در بخش عمومی، مصرف شده است. از 100 درصد یارانه حاملهای انرژی 4/18 درصد مربوط بنزین، 1/8 درصد نفت سفید، 2/32 درصد نفت گاز، 8 درصد نفت کوره، 5/2 درصد گاز مایع، 3/22 درصد برق و 4/8 درصد گاز طبیعی بوده است. از 3/40 درصد یارانه بخش حمل‌ونقل تقریباً 83/20واحد درصد مربوط به یارانه نفت گاز و 27/18 واحد درصد مربوط به مصرف بنزین، از مقدار یارانه مصرف بنزین در سال مذکور، حدود 65/9 واحد درصد مربوط به حدود 87/2 میلیون دستگاه خودروهای عمومی (تاکسی، آژانس، وانت‌بار و کامیونت و آموزش رانندگی) بوده و 7/1 واحد درصد آن به مصرف بیش از 6 میلیون موتورسیکلت رسیده است. از 27/18 واحد درصد از کل یارانه انرژی که به یارانه بنزین مربوط می‌شود فقط 9/6 واحد درصد به خودروهای خصوصی (که بخش اعظم آنها، پیکان، پراید، رنو، سهند، پی‌کی، روا و خودروهای قدیمی است) اختصاص یافته است ضمن اینکه خودروهای خارجی با ظرفیت موتور بالاتر از 1300 سی‌سی و ساخت داخل با ظرفیت موتور بالاتر از 2000 سی‌سی سهمیه بنزین یارانه‌ای نداشته‌اند. با این حال مجموع سهم 9/6 واحد درصد یارانه بنزین مصرفی خودروهای شخصی، 7/1 واحد درصد موتورسیکلت‌ها (که اکثراً وسیله کسب‌وکار صاحبان آن است) و 9/23 درصد یارانه انرژی مصرفی در بخش خانگی از کل یارانه‌های انرژی نشان می‌دهد که سهم مصرف همه دهکهای خانواری کشور (مصرف خصوصی) از کل یارانه انرژی کشور در سال 1387 حداکثر 01/23 درصد بوده است و 99/66 درصد کل یارانه انرژی در بخش‌های حمل‌ونقل عمومی، صنعت، کشاورزی، تجاری و عمومی مصرف می‌شود که به امر گردش اقتصادی و اجتماعی کشور تعلق دارد (شایان ذکر است که بخش زیادی از اقتصاد ایران در اختیار بخش دولتی یا شبه‌دولتی است). سهم بخش های مختلف از انرژی ترازنامه انرژی سال 1387 نشان می‌دهد که 3/39 درصد یارانه بنزین، 4/96 درصد مصرف خانگی یارانه نفت گاز، 8/87 درصد یارانه مصرف خانگی گاز مایع، 4/92 درصد یارانه نفت سفید و 5/89 درصد یارانه افت کوره مصرف خانگی در بخش خانوار روستایی، مصرف شده است. ترازنامه انرژی سال 1385 نشان می‌دهد که 6/22 درصد یارانه گاز طبیعی در بخش خانوار روستایی مصرف شده است (متأسفانه در ترازنامه‌های سال 1386 و 1387 این آمار مهم قید نشده است) در حالی که تعداد مشترکین خانوار روستایی در پایان سال1387 حدود 395/647/1 میلیون مشترک و تعداد مشترکین شهری 794/749/12 خانوار بودند (یعنی 44/11 درصد از کل مشترکین تحت پوشش در پایان سال 1387، مشترکین روستایی بوده است. این آمار در پایان بهمن‌ماه 1388 به ترتیب 40/900/1 خانوار روستایی و 140/400/13 خانوار شهری شده است) و بدین ترتیب ملاحظه می‌شود که سرانه مصرف یارانه گاز طبیعی یک خانوار روستایی بیش از 5/2 برابر سرانه خانوارهای کشور، براساس مقدار مصرف افزایش یافته است، به طوری‌که کف قیمت هر متر مکعب گاز مصرفی خانگی 45 ریال و سقف آن 779 ریال شده است. در مورد تعرفه برق نیز از سال 1386، با اعمال تعرفه پلکانی، مصرف‌کنندگان با افزایش مقدار مصرف، پرداختی بیشتری داشته‌اند به طوری‌که بخشی از مشترکین خانگی از تعرفه صفر و بخشی نیز تعرفه نرخ آزاد برق را پرداخت کرده‌اند. بنابراین همه موارد فوق نشان می‌دهد که ادعای مصرف 70 درصد یارانه‌های انرژی توسط سه دهک بالا ادعایی غیرقابل توجیه است و به نظر می‌آید سه دهک مذکور حتی سهم 30 درصد خود را هم مصرف نمی‌کنند. بنابراین اولین فرضیه‌ای که بر پایه آن عدم وجود عدالت در مصرف یارانهها را بیان می‌کند، حداقل از ابتدای سال 1386 در آن سطح مورد ادعا صحت نداشته و برای چنین ادعایی هم آمار تفصیلی اعلام نشده است. توجه به این نکته لازم است که در سال 2006 ایران در بین 211 کشور جهان، با مصرف سرانه 441/160/2 کیلووات ساعت برق، مقام 95 را داشته است، ایسلند با مصرف سرانه 292/147/32 کیلووات ساعت، نروژ با 223/011/24 کیلووات ساعت، فنلاند با 372/850/16 کیلووات ساعت کانادا با 411/279/16 کیلووات ساعت، قطر با 943/938/15 کیلووات ساعت و کویت با 945/210/15 کیلووات ساعت، یکم تا پنجم مصرف سرانه برق را به خود اختصاص داده‌اند، متوسط سرانه مصرف برق در جهان در سال 2006 معادل 3/240/3 کیلووات ساعت (یعنی حدود 1080 کیلووات ساعت بیش از متوسط مصرف ایران) بوده است. ضمناً ایران با مصرف سرانه انرژی 7/2 تن معادلات نفت خام بین 64 کشور مقام 32 را در سال 2008 داشته است (نقل از آمارنامه سال 1387 شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران) در همین رابطه کشورهای قطر با 8/26، امارات متحده عربی با 2/17، سنگاپور با 1/13، کانادا با 10، کویت با 4/9 و آمریکا با 5/7 تن سرانه مصرف انرژی مقام‌های اول تا هشتم را داشته‌اند. به نظر می‌آید برای اجرای کار بسیار مهم و واجبی مثل هدفمندکردن یارانهها و به عبارت دقیق‌تر منطقی کردن قیمت و مصرف انرژی لازم است با اتکا به آمار دقیق برنامه‌ریزی کرد. قیمت های پلکانی در سال‌های اخیر (یعنی از سال 1386 به بعد) با اعمال تعرفه‌های پلکانی برای برق و گاز طبیعی و سهمیه‌بندی بنزین عملاً این سه حامل انرژی تا حدود زیادی (نه مطلق) به نفع طبقات پایین‌تر (اقتصادی) هدفمند شده است و با توجه به اینکه نفت سفید و نفت گاز و گاز مایع مصرف خانگی نیز اغلب در روستاها مصرف می‌شود و تقریباً به سمت مناطق محروم از گاز طبیعی سوق یافته‌اند. به نظر می‌آید سه دهک بالا حتی 30 درصد یارانهها را نیز مصرف نمی‌کنند و دهکهای بیشتر میانی بیشتر از آن بهره‌مند می‌شوند. یارانه بنزین از آن کیست همچنین سهمیه‌بندی بنزین از تیرماه سال‌های 1387 و 1388 و به خصوص سال 1389 و حذف سهمیه بنزین خودروهای شخصی وارداتی با ظرفیت موتور بیش از 1300 سی‌سی و خودروهای تولید داخل باظرفیت موتور بیش از 2000 سی‌سی (که متعلق به دهکهای بالای جامعه هستند)، ضمن کاهش مصرف بنزین نسبت به سال 1385 و فراهم کردن امکان کنترل رشد مصرف، عملاً سهم دهکهای بالای جامعه را تا حد قابل توجهی در استفاده از یارانه بنزین کاهش داد. باید توجه داشت که استفاده‌کنندگان از بنزین سهمیه خودروهای شخصی اکثراً از نوع پیکان، رنوی پی‌کی، رنوی 5، سهند، پراید و خودروهای فرسوده و پرمصرف هستند که متعلق به طبقات متوسط و پایین است و بخشی نیز توسط صاحبان بیش از 6 میلیون موتورسیکلت استفاده شده که اکثراً از طبقات محروم و متوسط پایین جامعه هستند ضمن اینکه حدود 53 درصد یارانه بنزین نیز توسط خودروهای عمومی مصرف شده است که در خدمت کل جامعه به خصوص مردمی که از خودروهای شخصی استفاده نمی‌کنند، هستند که با توجه به جهت‌گیری دولت برای گسترش حمل‌ونقل عمومی، نتیجه مثبتی است. بنابراین در مورد بنزین در این برهه از زمان اصلاً بحث استفاده 70 درصدی یارانه آن توسط دهکهای بالا صدق نمی‌کند و به جرأت می‌توان گفت حتی سهم یارانه دهک 10 بسیار محدودتر از سایر دهک‌ها (به خصوص دهکهای متوسط به پایین) است. در ضمن با اعمال سیاست سهمیه‌بندی، یارانه بنزین از 4/24 درصد کل یارانه‌های انرژی در سال 1385 به 4/18 درصد در سال 1387 کاهش یافته است و می‌توان انتظار چشمگیری داشت در سال 1388 و به خصوص سال 1389 با کاهش سهمیه‌ها، کاهش چشمگیری نسبت به سال 1387 را شاهد بود. در مورد یارانه برق و گاز مصرف خانگی نیز باید توجه داشت که با اعمال سیاست تعرفه پلکانی از سال 1386 به بعد عملاً مصرف‌کنندگان با مصارف بالا، هزینه بیشتری برای مصرف برق و گاز پرداخت کرده‌اند به گونه‌ای که در سال 1388 مصارف بالاتر از یک مقدار تعریف شده، حداقل قیمت قانونی برق و گاز را که در قانون بودجه سالانه مشخص شده پرداخت کرده‌اند و دهکهای پایین‌تر بسته به مقدار مصرف ماهانه، نرخ کمتری پرداخت کرده‌اند به گونه مصارف برق زیر 80 کیلووات در ماه (در مناطق عادی و در مناطق گرمسیری بیش از این مقدار) داشته‌اند از برق مجانی استفاده کرده‌اند. در گاز طبیعی نیز کف قیمت 45 ریال و سقف قیمت 779 بوده است، البته مقدار مصرف گاز در نقاط سردسیر پله‌های صرفی مختلفی دارند. نرخ برق مناطق گرمسیر در ماه‌های گرم از سطح بسیار کمی نسبت به مناطق عادی برخوردار است. سهم بالای خانوارهای روستایی از یارانه گاز آمار ترازنامه 1385 نشان می‌دهد که یارانه گاز مصرفی روستاییان نسبت به خانوارهای شهری حدود 5/2 برابر خانوارهای شهری بوده است. برق مصرفی صنعت، عمومی و تجاری از متوسط قیمت‌های بالایی نسبت به خانگی و کشاورزی برخوردار بوده‌اند و برق مصرفی کشاورزی کمترین نرخ را داشته است. بنابراین در بخش برق و گاز با همت دولت و مجلس عملاً یارانه آن شکل هدفمندی را (البته نه به طور مطلق) به خود گرفته است. در مورد نفت و گاز مصرفی در بخش حمل‌ونقل نیز باید گفت این حامل صرف تأمین سوخت بیش از 600 هزار انواع وسیله نقلیه حمل کالا و مسافر نفت گاز (گازوئیل) سوز شده است. این مجموعه ناوگان در سال 1387 حدود 1/319 میلیون تن (153 میلیارد تن- کیلومتر) توسط ناوگان حمل کالاهای برون‌شهری و 667/230 هزار نفر سفر بین شهری (بدون احتساب سفرهای درون شهری شرکت‌های واحد اتوبوس، مینی‌بوس و میدی‌بوس) را عهده‌دار بوده که با توجه به استفاده دهکهای متوسط و پایین جامعه از اتوبوس، مینی‌بوس و میدی‌بوس برای سفر درون یا برون‌شهری، بهترین شکل توزیع یارانه نفت و گاز را در سفرهای مردمی داشته است. بقیه یارانه نفت گاز به ترتیب حجم مصرفی توسط بخش‌های کشاورزی، صنعت، عمومی و تجاری مصرف شده است. ناکارمدی های دولت به نام یارانه در این میان متأسفانه در محاسبه حجم یارانهها، هزینه ناکارآمدی و ضعف دستگاه‌های دولتی و دیگر بخش‌های تولید نیز به حساب یارانه منظور می‌شود. مثلاً اگر قیمت تمام شده برق در ایران 832 ریال منظور می‌شود، بیش از 20 درصد از این قیمت را باید به حساب ناکارآمدی در تولید و بهره‌برداری و توزیع صنعت برق گذاشت، بنابراین اگر با این نگاه به اجرای هدفمندکردن یارانهها نگاه شود، دیگر کسب درآمد از طرح مفهومی ندارد. البته باید اذعان کرد که فروش حاملهای انرژی به قیمت‌های موجود نه به صلاح مردم است و نه به صلاح کشور و حتماً باید قیمتها اصلاح شود که البته باید این افزایش متناسب با تحمل جامعه باشد. متأسفانه در هیچ یک از دستگاه‌های مرتبط با تولید و عرضه انرژی، قیمت تمام شده کالا یا خدمت براساس حسابداری علمی (یا صنعتی) انجام نشده است و لذا دیده می‌شود که مسئولین مختلف آمارهای مختلفی راجع به قیمت حاملهای انرژی اعلام می‌کنند که حتی تناسبی با قیمت‌های خارج از کشور ندارد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 528]
-
گوناگون
پربازدیدترینها