واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: تک راه
رسول خد اصلی الله علیه وآله فرمودند: «خدا رحمت كند كسى را كه خیرى پیش بفرستد و از روى میانه روى، انفاق كند. راست بگوید و مالك انگیزه هاى شهوانى، نه اسیر آنها، باشد. از فرمان نفس سر باز زند تا نفس بر او حاكم نشود.» (بحارالانوار، ج 74، ص 179)پیامبر اكرم، بر كسى كه داراى پنج صفت باشد رحمت مى فرستد:1- «خیرى را پیش بفرستد» در انتظار این نیست كه دیگران براى او به فرستند، بلكه خود پیشاپیش براى خودش ذخیره مى كند و خانه آخرتش را آباد مى گرداند. 2- «از روى میانه روى(نه از روى افراط و تفریط)انفاق كند» رعایت حدّ وسط مى كند; نه آن چنان مى بخشد كه خودش را بیچاره كند و نه آن چنان خسیس است كه خیر او به دیگران نرسد.3- «راست مى گوید» زبانش به كذب و دروغ آلوده نمى شود. تمام این صفات یاد شده، پسندیده و مهم هستند، امّا تأكید بیشتر روى صفات چهارم و پنجم یعنی مبارزه با هواهای نفسانی است.4 و 5- «انگیزه هاى شهوانى خود را مالك است و آنها حاكم بر او نیستند،از فرمان نفسش پیروى نمى كند پس نفس حاكم بر او نیست» مهم این است كه انسان نفس خویش را اسیر كند و بر آن افسار بزند، نه این كه اسیر نفس خویش باشد. مثلا، آیا وقتى عصبانى مى شود زبانش در اختیار اوست یا نه؟ یا وقتى آتش حسد در درونش زبانه كشید مى تواند با نیروى ایمان آن را خاموش گرداند؟ خلاصه انسان بر سر یك دوراهى است كه یك راه به سوى خدا و بهشت مى رود و راه دیگر(كه تنها منحصر به یك راه نیست بلكه راه هاى بى انتها دارد) به جهنّم رهسپار مى شود. البته گفتن این مطلب آسان ولى عمل به آنها مشكل است. تسلّط بر نفس، ریاضت مى خواهد، آشنایى با مفاهیم قرآن و روایات اهل بیت را مى طلبد. باید شخص هر روز، قرآن و تفسیر و روایات را بخواند و واقعاً در مغز خودش تحلیل كند و از آنها نیرو بگیرد. بعضى هستند مى گویند: مى دانیم كه این عمل بد است، ولى نمى دانیم كه چرا وقتى به آن مى رسیم كنترل خود را از دست مى دهیم! معناى مملوك بودن همین است یعنى مى داند امّا نمى تواند، چون مالك خویشتن نیست; مانند شخصى كه در سراشیبى كوه ناگهان بى اختیار سرعت مى گیرد، اگر چیزى جلوى او را نگیرد با سرعت زیاد مى آید تا مانعى او را نگهدارد، ولى اگر به دامنه برسد، از سرعتش كاسته مى شود و آرام مى گیرد. نفس نیز چنین است، چقدر دردناك است كه انسان بداند ولى نتواند! زیرا زمانى كه نمى داند و گناهى مى كند، شاید مسؤولیّت چندانى نداشته باشد. اینها همه هشدار است كه مواظب اعمالمان باشیم و كارهاى نیك براى خودمان بفرستیم، امّا اگر عمل زشتى را مرتكب شدیم و موفّق به توبه نگشتیم و از این دنیا رفتیم، عذاب آن را نیز باید تحمّل كنیم. مباحث اخلاقی آیةالله مكارم شیرازی، بااندكی تصرف
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 373]