تور لحظه آخری
امروز : جمعه ، 23 شهریور 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):خداى تعالى كتابى راهنما فرستاد و در آن خوب و بد را روشن ساخت. پس راه خوبى را پيش گ...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1815259294




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

دلت را به که می سپاری؟


واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: دژبان قلب خود باشيم
قلب
به نام خدايى كه «مقلّب القلوب» است. دل‏ها را زير و رو و دگرگون مى‏سازد، با اين گونه تحولّات درونى، زندگى بيرونى هم دگرگون مى‏شود، خدايى كه در دل عارفان صاحب‏دل جاى دارد و از رهگذر چنين دل‏هاى پاك، مى‏توان «سلوك معنوى» داشت و راهى به سوى خدا يافت و «خدايى» گشت و «الهى» زيست. «قلب»، رهبر وجودآن چه با عنوان قلب و دل، در قلمرو معارف دينى و آموزه‏هاى عرفانى و اخلاقى مطرح است، با آن «دل» كه خاستگاه هوس‏هاى شيطانى و تمايلات نفسانى است، متفاوت است. اين، راه به ملكوت مى‏گشايد، آن به بيراهه نفسانيّات مى‏كشاند.اين، مدبّر و مدير وجود است، آن مدار وسوسه‏هاى دون.در روايات، براى «قلب»، نقشى هدايت‏گر و كنترل كننده و پيشوا معرفى شده است. پيامبر اكرم - صلى‏اللّه‏عليه‏وآله - فرموده است: «القلب مَلِكٌ و له جُنودٌ، فاِذا صَلُحَ الملِكُ صَلُحت جُنودُه و اِذا فَسَدَ الملِكُ فَسَدَت جُنودُه»،1 قلب همچون پادشاهى است كه لشكريانى دارد. اگر پادشاه صالح باشد، سربازانش هم صالح مى‏شوند و هرگاه فرمانروا خراب باشد، سپاهيان او نيز فاسد و خراب مى‏شوند.اين، يعنى همان نقش رهبرى، هدايت‏گرى، خطدهى، سامان‏بخشى و مديريت در حالات و رفتار و خصلت‏هاى انسان، كه در اختيار دل است. اگر بزرگان عرفان و اخلاق، «دربانى دل» را رمز و راز رسيدن به كمالات دانسته‏اند و در پاسخ به اين سؤال كه از كجا به اين مقامات رسيده‏ايد؟ گفته‏اند: دربان دلمان بوديم (كنتُ بوّاباًعلى قلبى)، اين نكته، گوياى ضرورت نظارت بر ورودى‏هاى دل است و اين كه با قلب خودمان چه مى‏كنيم و چه كنترلى بر آن داريم و به كه مى‏سپاريم و به چه مى‏فروشيم؟ به همان نحو كه «رهبرى» در جامعه و انسان‏ها از حساسيت و اثرگذارى برخوردار است، قلب انسان نيز (نه آن عضو صنوبرى شكل درون قفسه سينه) حسّاس و كارساز و نقش پرداز است. پس مى‏سزد كه در مراقبت از آن و كنترل حالاتش و ورودى‏ها و خروجى‏هايش و اثرگذارى و اثرپذيرى‏هايش دقت شود.گاهى كسى از «قلب سليم» برخوردار است و ديگرى از «قلب مريض». آيا بيمار دلان با صاحبان دل‏هاى صاف و زلال و مهذّب يكسانند؟گاهى قلبى مهر و موم شده و بسته و ختم شده است (ختم اللّه على قلوبهم...)2 و گاهى دل، باز و گشوده است و شرح صدر وجود دارد. آيا اين دو گونه قلب، دو گونه رفتار و زندگى پديد نمى‏آوردند؟  «قلب»، چهار راه گرايش‏ها آن چه در دل مى‏گذرد، بر زبان هم جارى مى‏شود، در عمل هم انگيزه مى‏آفريند، هدف‏ساز هم هست و جهت را نيز تعيين مى‏كند. پس بايد ديد كه دل، كجايى است، چگونه است و به كدام پايگاه وابسته است؟ درست است كه با يك «دل» نمى‏توان دو «دلبر» داشت و درست گفته‏اند كه: «اى يك دله صد دله، دل يك دله كن...».امّا مهم آن است كه آن دل‏دار و دلبر، ارزنده و قيمتى و لايق «دل دادگى» باشد، وگرنه دل هر جايى هر روز بر شاخه‏اى مى‏نشيند و صاحب دل را آواره و هرجايى مى‏كند.از قرآن كريم الهام بگيريم كه فرموده است: «ما جَعَلَ اللّه لِرجلٍ مِنْ قلبينِ فى جَوفِه».3 خداوند در درون هيچ‏كس، دو قلب قرار نداده است.البته اين روشن است كه هيچ كس دو قلب ندارد، ليكن رهنمود قرآن، به آن دلى است كه كانون عشق‏ها، گرايش‏ها، عواطف و احساسات، باورها، محبّت‏ها و گرايش‏هاست و بايد تكليف آن را روشن ساخت و هشيار ساخت و هشيار بود كه آيا جايگاه خداست، يا پايگاه شيطان؟بر سر چند راهه‏هاى محبوب گزينى و دل سپارى و مهر ورزى. بايد «تعيين راه» و «تعيين جهت» كرد، تا دل، سرگردان نماند و طعمه غارت‏گران نشود. مراقبت از دل اگر بزرگان عرفان و اخلاق، «دربانى دل» را رمز و راز رسيدن به كمالات دانسته‏اند و در پاسخ به اين سؤال كه از كجا به اين مقامات رسيده‏ايد؟ گفته‏اند: دربان دلمان بوديم (كنتُ بوّاباًعلى قلبى)، اين نكته، گوياى ضرورت نظارت بر ورودى‏هاى دل است و اين كه با قلب خودمان چه مى‏كنيم و چه كنترلى بر آن داريم و به كه مى‏سپاريم و به چه مى‏فروشيم؟ گفته‏اند كه: «القلب حرم الله...»، دل حريم الهى است و در اين حرم مقدّس، جز خدا را راه نده. اين دل، سراى توست، نه بيگانه در راه دل نشسته و در بانم حاشا كه جز تو ره به دلم يابدجانم فدايت، اى همه جانانم‏4 در كلام حضرت رسول چنين آمده است: «ان اللّه تعالى فى الأرض أوانى، الا وهى القُلوب...»5خداوند را در روى زمين ظرف‏هايى است، آگاه باشيد كه آن ظرف‏هاى الهى، قلب‏هاست، پس بهترين اين ظرف‏ها نزد خدا، دلى است كه نسبت به برادران نازك‏تر و از گناهان پاك‏تر و در راه خدا استوارتر باشد.عرش رحمانى كه مى‏گويند، آن نام دل است بر در دل حلقه زن، كام دل از دل حاصل است در ظرف دل چه بايد ريخت و آن را از چه بايد آكند؟بالاخره اين «جام دل»، تهى نمى‏ماند. اگر از عشق به خوبى‏ها و خوبان پر نكنى، از علاقه‏هاى بدلى و محبوب‏هاى عوضى و معشوق‏هاى بى‏ارزش پر مى‏شود و آن گاه، خالى كردن اين خانه كه به اجاره يا مالكيّت يك «بيگانه» در آمده است، بسيار دشوار است! از اول بايد مواظبت كرد كه يك «نامطلوب» وارد آن نشود و آن جا خانه و بيتوته نكند.اگر بتوانيم «مرغ دل» را بر شاخه «حبّ خدا» بنشانيم و اگر گرفتارش مى‏كنيم، گرفتار عشق خوبان و پاكانش كنيم، يقيناً ما را به بيراهه نمى‏كشد و پشيمانى به بار نمى‏آورد. صبرى اصفهانى مى‏گويد: گر طير دل بر سر كوى تو، معذورش دار چه كند؟ قاعده مرغ گرفتار اين است‏6اگر بتوانيم در دل، «چراغ معرفت» برافرازيم. بالاخره اين «جام دل»، تهى نمى‏ماند. اگر از عشق به خوبى‏ها و خوبان پر نكنى، از علاقه‏هاى بدلى و محبوب‏هاى عوضى و معشوق‏هاى بى‏ارزش پر مى‏شود و آن گاه، خالى كردن اين خانه كه به اجاره يا مالكيّت يك «بيگانه» در آمده است، بسيار دشوار است! از اول بايد مواظبت كرد كه يك «نامطلوب» وارد آن نشود و آن جا خانه و بيتوته نكند.نه...اصلاً اگر بتوانيم دل را چراغ معرفت سازيم و با نورانيت دل، راه زندگى را طى كنيم، تا قيامت، مسير ما را روشن مى‏سازد. اين كلام حضرت باقرالعلوم - عليه‏السلام - است، كه در ترسيم دل‏ها و حالات آن ،از جمله به «دل مؤمن» اشاره مى‏كند كه هميشه باز، روشن و روشن‏گر است تا روز قيامت: «و قلب مفتوح فيه مصباح يزهر و لا يطفأ نوره الى يوم القيامةِ و هو قلب المؤمن».7در قلمرو دل، گام‏هاى ديگرى خواهيم زد.باشد كه همراهى شما با اين گام‏ها، به «مقصد» نزديك‏ترمان كند. پي نوشت ها:1.ميزان الحكمه، حديث 16911.2.بقره (2) آيه 7.3.احزاب (33) آيه 4.4.برگ و بار، ص 19.5.ميزان‏الحكمه، ج 5، ص 217.6.گلزار ادب، ص 282.7.معانى الأخبار،ص 395،ح 50. منبع:پرسمان





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 498]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن