ساخت و طراحی کلین روم؛ صفر تا صد اتاق تمیز

اتاق تمیز(Clean Room) محیطی است که در آن میزان آلاینده‌های موجود در هوا بسیار پایین‌تر از حد معمول فضای یک محیط بسته است. آلاینده‌های معمول عبارتند از: گرد و غبار، میکروبهای معلق در فضا و بخار مایعات محیطی. به‌طور دقیق تر اتاق تمیز محیطی با آلایش کنترل شده ذرات معلق در فضاست که در هر متر مکعب آن تعداد معینی ذره موجود است. به‌طور مثال در ساختار تعریف شده در سازمان بین‌المللی استانداردسازی برای اتاق ‌های تمیز تعداد کمتر از ۳۵ میلیون ذره در هر متر مکعب تشریح شده‌است.

اهمیت طراحی اتاق تمیز

اتاق ‌های تمیز در صنایع مختلفی مانند داروسازی، پزشکی، صنایع غذایی، الکترونیک، هوافضا و دفاع مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این صنایع، وجود ذرات معلق در هوا می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی مانند آلودگی محصولات، کاهش کیفیت محصولات، آسیب به تجهیزات و ایجاد خطر برای سلامت انسان شود.

اهمیت اتاق تمیز را می توان به شرح زیر بیان کرد:

تضمین کیفیت محصولات و تجهیزات حساس

اتاق های تمیز برای تولید محصولات و تجهیزات حساس مانند داروها، لوازم آرایشی، غذاهای بسته بندی شده و تجهیزات پزشکی ضروری هستند. وجود ذرات معلق در هوا می تواند باعث آلودگی این محصولات و تجهیزات شود و کیفیت آنها را کاهش دهد.

افزایش ایمنی کارکنان

اتاق های تمیز برای محافظت از کارکنان در برابر ذرات معلق در هوا ضروری هستند. این ذرات می توانند باعث تحریک چشم، بینی و گلو و همچنین ایجاد بیماری های تنفسی شوند.

کاهش هزینه های تولید

 اتاق های تمیز می توانند به کاهش هزینه های تولید کمک کنند. این امر به دلیل کاهش ضایعات مواد اولیه، کاهش زمان تولید و بهبود کیفیت محصولات است.

ساخت و طراحی اتاق تمیز

طراحی اتاق تمیز یک فرآیند پیچیده و چند مرحله‌ای است که نیاز به دقت و مهارت بالایی دارد. این فرآیند معمولاً توسط یک تیم متخصص از مهندسان و پیمانکاران انجام می‌شود.

مراحل ساخت کلین روم ها

مراحل ساخت اتاق تمیز به طور کلی به شرح زیر است:

1. طراحی: اولین مرحله ساخت اتاق تمیز، طراحی آن است. در این مرحله، کاربری اتاق تمیز، کلاس اتاق تمیز، اندازه اتاق تمیز و سایر عوامل مورد بررسی قرار می‌گیرند.
2. ساخت و ساز: پس از طراحی، مرحله ساخت و ساز اتاق تمیز آغاز می‌شود. در این مرحله، دیوارها، سقف، کف و سایر اجزای اتاق تمیز ساخته می‌شوند.
3. نصب سیستم‌های تهویه مطبوع: یکی از مهم‌ترین مراحل ساخت اتاق تمیز، نصب سیستم‌های تهویه مطبوع است. این سیستم‌ها وظیفه کنترل میزان آلودگی هوا در اتاق تمیز را بر عهده دارند.
4. نصب سیستم‌های کنترل دسترسی: برای جلوگیری از ورود آلودگی به اتاق تمیز، باید سیستم‌های کنترل دسترسی نصب شوند. این سیستم‌ها اجازه ورود افراد و تجهیزات را به اتاق تمیز تنها در صورت رعایت الزامات مربوطه می‌دهند.
5. تست و راه‌اندازی: پس از اتمام ساخت و ساز، اتاق تمیز باید تست و راه‌اندازی شود. در این مرحله، عملکرد اتاق تمیز از نظر کنترل آلودگی هوا و سایر الزامات بررسی می‌شود.

انواع اتاق تمیز یا کلین روم

اتاق ‌های تمیز بر اساس میزان آلودگی موجود در هوا به کلاس‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. هرچه کلاس اتاق تمیز پایین‌تر باشد، میزان آلودگی آن بیشتر است.

• کلاس 1: این کلاس تمیزترین کلاس اتاق تمیز است و در آن تعداد ذرات معلق در هوا در هر متر مکعب کمتر از 100 عدد است.
• کلاس 10: این کلاس در صنایع داروسازی و پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در آن تعداد ذرات معلق در هوا در هر متر مکعب کمتر از 1000 عدد است.
• کلاس 100: این کلاس در صنایع الکترونیک و هوافضا مورد استفاده قرار می‌گیرد و در آن تعداد ذرات معلق در هوا در هر متر مکعب کمتر از 10000 عدد است.
• کلاس 1000: این کلاس در صنایع غذایی و صنایع عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در آن تعداد ذرات معلق در هوا در هر متر مکعب کمتر از 100000 عدد است.

استانداردهای اتاق تمیز

استانداردهای اتاق تمیز، مجموعه ای از الزامات و دستورالعمل هایی هستند که برای طراحی، ساخت، بهره برداری و نگهداری اتاق های تمیز تدوین شده اند. این استانداردها به منظور اطمینان از اینکه اتاق های تمیز به اندازه کافی برای کاربرد مورد نظر پاک هستند، ایجاد شده اند.

دو استاندارد اصلی اتاق تمیز عبارتند از:

استاندارد ایزو 14644

 این استاندارد توسط سازمان بین المللی استانداردسازی (ISO) منتشر شده است. این استاندارد کلین روم را بر اساس حداکثر تعداد ذرات معلق در هوا در هر متر مکعب طبقه بندی می کند.

استاندارد GMP 

این استاندارد توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) منتشر شده است. این استاندارد برای اتاق های تمیز مورد استفاده در صنایع غذایی و دارویی کاربرد دارد.

استانداردهای اتاق تمیز معمولاً بر اساس موارد زیر طبقه بندی می شوند:

• کلاس اتاق تمیز: نشان دهنده حداکثر تعداد ذرات معلق در هوا در هر متر مکعب است. کلاس های اتاق تمیز از 1 تا 9 طبقه بندی می شوند. کلاس 1 پاک ترین اتاق تمیز و کلاس 9 آلوده ترین اتاق تمیز است.
• نوع ذرات: استانداردهای اتاق تمیز معمولاً بر اساس نوع ذرات معلق در هوا نیز طبقه بندی می شوند. ذرات معلق در هوا معمولاً به دو دسته ذرات بزرگ و ذرات کوچک تقسیم می شوند. ذرات بزرگ معمولاً با فیلترهای پیش تصفیه حذف می شوند. ذرات کوچک معمولاً با فیلترهای هپا یا ULPA حذف می شوند.
• پارامترهای دیگر: استانداردهای اتاق تمیز ممکن است بر اساس پارامترهای دیگری مانند دما، رطوبت، فشار و جریان هوا نیز طبقه بندی شوند.

انتخاب استاندارد اتاق تمیز مناسب به عوامل مختلفی مانند کاربری اتاق تمیز، نوع محصولات یا تجهیزاتی که در آن تولید یا مونتاژ می شوند و الزامات قانونی و مقرراتی بستگی دارد.

کاربردهای اتاق تمیز

کاربردهای کلین روم ها عبارتند از:

• تولید محصولات حساس مانند داروها، لوازم آرایشی، غذاهای بسته‌بندی شده و تجهیزات پزشکی.
• انجام آزمایش‌های علمی و تحقیقاتی.
• مونتاژ و تعمیر تجهیزات حساس.
• نگهداری از آثار هنری و تاریخی.

کاربرد آن در داروسازی

اتاق ‌های تمیز در صنعت داروسازی برای تولید داروهای استریل و حساس به آلودگی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این صنایع، وجود ذرات معلق در هوا می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی مانند آلودگی محصولات، کاهش کیفیت محصولات، آسیب به تجهیزات و ایجاد خطر برای سلامت انسان شود.

کاربردهای کلین روم در داروسازی عبارتند از: تولید داروهای تزریقی، تولید داروهای بیولوژیکی و تولید داروهای حساس به آلودگی.

نمونه ‌هایی از کلین روم

• اتاق‌های جراحی در بیمارستان‌ها
• اتاق‌های تولید دارو در کارخانه‌های داروسازی
• اتاق‌های مونتاژ تراشه‌های الکترونیکی در کارخانه‌های نیمه‌هادی
• اتاق‌های آزمایشگاهی در مراکز تحقیقاتی
• اتاق‌های نگهداری از آثار هنری در موزه‌ها

آینده  کلین روم ها چگونه است

با پیشرفت فناوری، انتظار می‌رود که کاربردهای اتاق تمیز نیز گسترش یابد. به عنوان مثال، اتاق‌های تمیز در آینده ممکن است برای تولید محصولات جدید و نوآورانه مانند مواد نانویی و داروهای شخصی‌سازی‌شده مورد استفاده قرار گیرند.

اتاق تمیز اکیاس؛ شرکتی معتبر و باسابقه در ساخت کلین روم

گروه مهندسی اکیاس یکی از مجموعه‌های پیشرو در زمینه طراحی و تولید انواع تجهیزات باکیفیت کلین روم است. شما می‌توانید از صفر تا صد طراحی، مشاوره و اجرای اتاق تمیز مورد نظرتان را به متخصصان باتجربه ما بسپارید تا یک کلین روم حرفه‌ای و کاملا مدرن داشته باشید. تمام تجهیزات کلین روم تولیدی گروه مهندسی اکیاس از استانداردهای روز دنیا برخوردار هستند و با بیشترین کیفیت تولید می‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره، می‌توانید با کارشناسان ما با شماره 56871124-021 تماس بگیرید.