واضح آرشیو وب فارسی:فرهنگ نیوز:
محمدرضا آزاد در گفتگوی تفصیلی با «فرهنگ نیوز»:
هنر انقلاب هنر گفتمانساز است/ باید بازتاب هنر انقلابی را در همه زمینهها بینیم نمایشنویس کشورمان گفت: انقلاب اسلامی همه اقشار را در هر جغرافیا و با هر زبان و فرهنگ در بر گرفته است، حتی در جنگ، همه با هم شانه به شانه در صحنه حاضر بودهاند و بر همین اساس است كه بازتاب هنر انقلابی را در همه زمینهها باید بینیم.
محمدرضا آزاد در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی «فرهنگ نیوز»، در تعریف هنر انقلاب اظهار داشت: به نظرم وقتی از «هنر انقلاب» صحبت میكنیم میتوانیم دو رویكرد را در نظر بگیریم اول آنكه هنر انقلاب به معنای این است كه هنری است كه تحت تاثیر انقلاب قرار گرفته و برآمده از انقلاب است و دوم به معنای آنكه هنری كه خوی انقلابی دارد و در حال ایجاد تحول و دگرگونی و انقلابیگری است.آزاد به شاخصههای هنر انقلاب پرداخت و گفت: شاخصههای این هنر با هر كدام از این رویكردها با هم تفاوت و تقارنهایی خواهد داشت. در نوع اول ما باید ببنیم شاخصههای انقلاب چه بوده و چه چیزی به چه چیزی تبدیل شده و حال هنر میتواند متناسب با گفتمان جدیدی كه ایجاد میشود تغییر كند. و در رویكرد دوم شاخصه هنر انقلابی آن است كه در هنرمند، مخاطب و جامعه و شور و حال تغییر و ظلم ستیزی را ایجاد كند. خوی مبارزه با طاغوتها هنر انقلاب هنر مردمی است، هنر جمعی است و هنری گفتمان ساز است.هر مکتب هنری بازتاب انقلاب زمانه خودش استوی افزود: هنر انقلاب همانند نام و خاستگاه هر انقلاب تعریفپذیر است به شرط آنكه شاخصههای آن در جریان هنر شكل بگیرد. هر مكتب هنری بازتاب انقلاب زمانه خود بوده و یا به ایجاد انقلاب زمانه خود انجامیده. همچون هنر رمانتیسم و ماركسیست و اما در ارتباط با هنر انقلاب اسلامی ایران باید بگویم خاستگاه انقلاب اسلامی ایران جدا از تغییر نظام سیاسی و حكومتی كه نظام شاهنشاهی را به جمهوری اسلامی تغییر داده، یا به تعبیری نظام حاكمیت تصمیم شاه بر را به تصمیم مردم بر مردم تغییر داده است، در نگاه فرهنگی نیز تغییری ایجاد نموده و آن تسلط تفكر مردم نهاد و ظلم ستیز در ذیل اندیشه های اسلامی است. بنابراین اگر این تحول در گفتمان جامعه بعد از انقلاب 57 شكل گرفته باشد پس قطعا بازتاب هنری گفتمان جامعه تحت تاثیر آن خواهد بود. و البته شكلگیری و تشخص این هنر به زمان و كار نظریه پردازنه دارد و باید محققان با تبین جزئیات و نقاط عطف به معرفی و ثبیت آن بپردازند همان گونه كه ارسطو بعد از جریان یونان باستان این كار را انجام داد.محمدرضا آزاد در بیان «جایگاه هنر انقلاب بین هنرمندان و جامعه مخاطب» گفت: ما الان در بطن شرایط انقلاب قرار داریم و هر چند سی و هشت سال از انقلاب میگذرد اما هنوز به صورت علمی شاخصهای این هنر را مورد مداقه قرار ندادهایم. قطعا سینما و تئاترِ ما نسبت به پیش از انقلاب تفاوت كرده قطعا انقلاب روی هنرهای تجسمی ادبیات ما تاثیر گذاشته است. همین ادبیات پایداری یا اشعار مذهبی یا حماسی یا جریان موسیقی كلاسیك، پاپ سنتی و غیره اما این هنوز به صورت خاص مورد توجه قرار نگرفته به عنوان مثال وقتی ما به ظاهرِ خودمان فكر میكنیم، میان دو سال قبل و حال خود تفاوت زیادی را احساس نمیكنیم. اما اگر با دو عكس قدیم و جدید خود این دو سال را مقایسه كنیم پی میبریم كه مثال در موی سر یا چین و چروك صورت تغییراتی را مشاهده خواهیم كرد. و این، تغییرات دیروز و امروز ماست. برای هنر انقلاب لازم است با این دقت توسط محققین مورد بررسی قرار گیرد و اما نكته مهم تر این است كه به نظرم اگر در سالهای ابتدایی انقلاب و جنگ، گفتمان انقلاب در میان مردم زیاد بود و ما تاثیر مستقیم و عیانتری در هنرمند و مخاطب شاهد آن بودیم. اما در سالهای كنونی این تاثیر در لایههای عمیقتر و نه با آن عیانی قبل در حال ادامه است. برای تاثیرگذاری هنر، باید به زبان هنر دست یافت آزاد در خصوص «جایگاه پژوهش و تحقیق در خلق یك اثر هنری» اظهار داشت: به نظر اینجانب جایگاه تحقیق و پژوهش از دو منظر اهمیت دارد اول ایجاد شناخت و معرفی هنر و ایجاد شناخت و اندیشه برای خلق اثر هنری. در تولید یك اثر هنری دو مكانیزم در انسان در حال فعالیت است بخشی كه نیمكره چپ و درك عقلانی مغز و بخشی نیمكره راست كه منشا درك احساسی و تصویری است و خلق هنر است. برای خلق هنر باید مفاهیم عقلانی به محسوسات تصویر تبدیل شود. و این بدین معنا است كه مفهوم عقلانی كه زاییده تحقیق و پژوهش است باید در قالب فرم زیباییشناسانه هنری كه بخش خلاقانه است شكل بگیرد؛ پس تحقیق مانعی برای خلاقیت نیست بلكه تقویت زیربنایی هنر نیز میتواند باشد.محمدرضا آزاد در آسیب شناسی شعارزدگی و مستقیم گویی در آثار هنر انقلاب گفت: هنر بیان هنری و زیبایی شناسانه است كه با صور خیال در میآمیزد. هنر، بیان نیمكره راست مغز است كه در قالب صور خیال تجلی مییابد. بیان مستقیمِ مفهوم، بیان نیمكره چپ مغز است و تجلی مفهومی و عقلانی دارد. برای تاثیرگذاری هنری باید به زبان هنر دست یافت. و این تنها با تبدیل و ترجمه و انتقالِ اندیشه و شناختِ با زبان هنر است كه محقق می شود. برای این تبدیل و ترجمه هم باید اندیشه درست باشد، و هم روشهای خلق هنری متاسفانه گاه شاهد آن هستیم هنرمند با سفارشی روبهرو میشود كه یا قرابتی با آن موضوع ندارد و یا زمینه هنری را نمیشناسد و اینجاست كه به انتقال مستقیم و شعاریِ همان سفارش میپردازد. و البته در مواردی هم ضد آن تاثیر میگذارد.وی افزود: در مباحث خلاقیت این گونه مطرح میشود كه خلاقیت از تفكر واگرا و انگیزه درونی حاصل میشود. برای برون رفت از این مشكل یا میبایست موضوع دغدغه ذهنی شخص هنرمند باشد و یا اگر هم سفارشی را پذیرفته آن دغدغه را در خودش ایجاد نماید و البته اگر هم متخصص حرفهای كار باشد میتواند با شناخت دقیقی كه از فرم دارد، موضوع را در قالب فرمهنری تاثیر گذار منتقل نماید. انقلاب اسلامی همه اقشار را در هر جغرافیا و با هر زبان و فرهنگی در بر گرفته استمحمدرضا آزاد در پاسخ به اینكه «آیا هنر انقلاب در بازتاب كامل و صحیح از انقلاب و ارزشهای آن در قالب هنر انقلاب با پرداخت به همه اقوام، طوایف و فرهنگهای ایرانی موفق بوده است؟» گفت: انقلاب ما انقلاب مردمی بوده شاید انقلابهایی بودهاند كه انقلاب صنعتی، روشنفكری، یا حتی مذهبی بوده است اما انقلاب اسلامی همه اقشار را در هر جغرافیا و با هر زبان فرهنگ را در بر گرفته است. حتی در جنگ همه با هم شانه به شانه در صحنه حاضر بودهاند. همین است كه بازتاب هنر انقلابی را در همه زمینهها باید بینیم. جایگاه اقوام در هنرهایی مانند موسیقی شعر، و سینما و غیره. اما اگر بخواهم بدون تعارف پاسخ دهم باید بگویم این مهم به درستی شكل نگرفته. برای زبان ایرانی تنها زبان معیار است، ما در برنامهریزیهای شهری یا پرداختن به دغدغه ها مردمی كلیات را مد نظر قرار میدهیم اما باید بدانیم كه قومیتها و زبانهای مختلف هستند كه كلیت را تشكیل میدهند. به تعبیری باید جهانی فكر كرد و محلی عمل نمود تا محلی دیده شوی و جهانی تاثیر بگذاری. امروز خوزستانی بودن بخشی از فرهنگ انقلاب ما را پوشش میدهد مقاومت كردهای كردستان یا كرمانشاه بخشی از شخصیت هنر انقلابی است. و ما هم باید به این مقوله بهای زیادی بدهیم. آزاد با اشاره به اینكه انقلاب اسلامی بر اساس عدالت اجتماعی، برقراری صلح و اجرای درست اسلام ناب محمدی صورت گرفت درخصوص بررسی نیاز تزریق این مضامین به جامعه فعلی با توجه به مقتضیات روز در سبك زندگی مردمی گفت: ارزشهای انسانی است، اخلاق، ادیان، و زمینههای اجتماعی همه و همه هم در خدمت تعالی انسان هستند و دین مبین اسلام و ارزشهای انقلاب اسلامی نیز در این راستا شكل گرفتهاند.متاسفانه آگاهان و هدفمند به مسیر هنر انقلاب عمل نمیشودوی ادامه داد: هنر هم در همه تاریخ از بدویترین شكل تا یونان، مصر و ایران باستان به دنبال انتقال همین مفاهیم هستند. هرگاه كه هنر به این جایگاه و تاثیرگذار دست یافته ما تاثیر آن را در جامعه مشاهده كردهایم اما اینكه چقدر به این مهم دست یافتهایم جای تحقیق و ارزیابی و تأمل دارد.محمدرضا آزاد در پاسخ به اینكه «چه آیندهای را برای هنر انقلاب متصور هستید و آیا چشم اندازی برای آن دارید؟» گفت: هنر انقلاب با فرازوفرودهایی رو به سوی آینده دارد و مسیر خود را نیز میپیماید. اما آنچه در این مسیر ایجاد خلل میكند آن است كه در این مسیر آگاهانه و هدفمند عمل نمیشود اگر با برنامه و با استراتژی مشخص رو به سوی اهداف داشت در این صورت قطعا چشمانداز بهتری را میتوانستیم متصور شویم. اما در وضعیت كنونی این شرایط و به قولی بادها می باشد كه سرنوشت را میسازد.وی افزود: به نظر من همان گونه كه هنر اسلامی توانسته جایگاه مهمی در هنر جهان برای خود ایجاد كند. قطعا هنر انقلاب، نگاه روحانی به هنر، رویكرد درونگرایی و ایثارگرانه، موقعیتهای انقلابیگری و جنگی هم این تاثیر را بر فرهنگهای دیگر گذاشته است. امروز سینمای جهان نسبت به سینمای انقلاب توجه دارد. اما به نظر این حقیر نمیتوانیم خود را در درجه موفقیت خوب بدانیم چون هنوز برای خودمان این مهم مشخص نشده است. انقلاب اسلامی ظرفیتهای زیادی را در زمینه تاریخی، اندیشه، و تكنیك ایجاد كرده است. آزاد با اشاره به چند تن از هنرمندان شاخص انقلاب خاطرنشان كرد: قطعا انقلاب اسلامی نسل جدیدی از هنرمندان با شیوههای مختلف هنری را به جامعه ایران معرفی كرده است. در سینمای ایران نامهایی مانند مجید مجیدی با فیلم آواز گنجشك ها، حاتمیكیا با فیلم آژانس شیشه، فرج الله سلحشور با فیلم مردان آنجلس و یوسف پیامبر، داود میرباقری با فیلم امام علی(ع) و خیلی از بزرگان كه در این ذهن و مجال نمیگنجد، و یا در هنرهای تجسمی بزرگانی چون خسروجردی، چلیپا، پلنگی، در ادبیات سبزواری، امین پور و بسیاری از بزرگان دیگر كه تاریخ هنر انقلاب را با تلاش بسیار خود رقم زدند.
96/1/23 - 12:11 - 2017-4-12 12:11:31
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهنگ نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]