- وقف عامل توسعه فرهنگ زیارت

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

راسخون : هم اکنون در سطح استان خراسان رضوی چهار هزار و 343 حسینیه وجود دارد که این مسئله نشان از عشق و ارادات پاک ایرانیان به ائمه اطهار و سنت همیشه جاری وقف در میهن اسلامی است. قدمت حسینیه ها و تکیه ها تکیه یا حسینیه در قدیم کاربری صنفی و مذهبی و یا قومی داشته و همانند اتحادیه های صنفی امروز عمل می کرده است این مراکز معمولاً به نام مشاغل و صنوف مختلف و یا اقوام ایرانی نامیده می شده است. از جمله تکیه های معروف در مشهد مقدس تکیه پزندگان یا آشپزها، نخودبریزها، تکیه قنادها، تکیه بزازها، تکیه تهرانی ها، تکیه کرمانی ها، تکیه قفلگرها، تکیه سیدها، تکیه برقی ها و صدها مرکز دیگر از این نوع است. در دهه های اخیرنیز تکایا و حسینیه های قومی بسیاری مانند تکیه اصفهانی ها و تکیه کاشانی ها، شاهرودی ها و غیره در اطراف حرم مطهر ایجاد شده که از آن به عنوان زائر سرا نیز استفاده می شود. اسناد به دست آمده شامل وقفنامه، دیوارها و سردر بناها حکایت از این دارد که بعضی از حسینیه ها بیش از صدها سال قدمت دارند. حسینیه ها بر اساس سنت حسنه وقف اداره می شود در این باره استاد دانشگاه فردوسی گفت: تنها دربافت قدیم شهر مشهد بیش از 150 حسینیه و تکیه وجود دارد که برخی از آنها قدمت طولانی دارند و تا به حال چند مرتبه نوسازی شده اند. محمد رضا رهنما افزود: در ابتدای شکل گیری، حسینیه به محلی اطلاق می شد که تنها برای روضه خوانی و احتمالا سینه زنی مورد استفاده قرار می گرفت اما اکنون کاربری متعددی برای زائران دارد. وی با بیان این که در گذشته اکثر حسینیه ها منازل مسکونی وقفی بودند که تنها در هنگام عزاداری برای این کار آماده می شدند، ادامه داد: به تدریج، تکایا و حسینیه ها، به مراکزی جهت فعالیتهای مذهبی، آموزشی و رفاهی زائران تبدیل شدند. این محقق با بیان این که بیشتر حسینیه ها براساس سنت حسنه وقف اداره می شوند، تصریح کرد: 37.5 درصد حسینیه های مشهد قبل از سال 1340 احداث شده اند و این در حالی است که حدود 9.5 درصد سطح اراضی محدوده بافت قدیم شهر مشهد به کاربری حسینیه ها اختصاص یافته است. رهنما با بیان این که بخشی از حسینیه ها توسط ساکنان خارج از مشهد وقف شده است ، اضافه کرد: این حسینیه ها بیشتر نقش پذیرایی و اسکان زایران در طول سال بویژه ایام مذهبی و فصل تابستان را به عهده دارند. این استاد دانشگاه با بیان این که به دلیل ماهیت معنوی پیدایش حسینیه ها، افراد، گروهها، اصناف و دسته های مذهبی خیراندیش در بنیانگذاری و توسعه چنین فضاهایی پیشگام بوده اند؛ افزود: همیاری و کمک مردم و یا تشکلهای دینی در احداث، خریداری و وقف حسینیه ها و تدارک ملزومات آنها نقش بسزایی در توسعه این مراکز داشته است. وی گفت: امروزه با گسترش فرهنگ وقف، اهالی اکثر شهرها و بعضی از روستاها در این شهر، دارای حسینیه یا تکیه هستند. رهنما درباره وجه تسمیه حسینیه ها اظهارداشت: وجه تسمیه حسینیه ها بیانگرنام شهرستان یا استان، صنف شغلی واقف، نام واقف، هیئتهای مذهبی که در آن حسینیه به اجرای مراسم می پردازند، است. نمادهای شهرهای ایران در پایتخت معنوی حسینیه ها امروزه، نمادی از شهرها و استان های مختلف در پایتخت معنوی ایران به شمار می روند که نقش مهمی در ساماندهی مراسم مذهبی و عزاداری زائران دارد. این مراکز همچنین با مهیا کردن امکانات لازم سفر،زمینه مساعدی را برای گسترش فرهنگ زیارت وبویژه اشاعه فرهنگ رضوی فراهم نموده اند. در این باره یکی از محققان مذهبی گفت: بعضی از خیرین برای ایجاد سهولت در زیارت هم وطنان بویژه هم شهری های خود اقدام به ساخت حسینیه و وقف آن برای خدمت رسانی به زائران کرده اند. محمد علی دلاوری افزود: واقعیت این است که سنت حسنه وقف زمینه ای را فراهم کرده است تا جمع قابل توجهی ازهم وطنان به زیارت آقا مشرف شوند. وی ادامه داد: اگر این تکایا وحسینیه ها وقف زائران نمی شد، اکنون ما در شهر مشهد شاهد مشکلات زیادی بودیم. این کارشناس با بیان این که برگزاری مراسم مذهبی تأثیر زیادی در زنده نگه داشتن اهداف و تعالیم انسان ساز ائمه اطهار(ع) دارد، اضافه کرد: این در حالی است که سنت حسنه وقف نقش بسزایی در فراهم کردن مقدمات برگزاری این مراسم داشته است. دلاوری خاطر نشان کرد: زنده نگاه داشتن وقف و رسیدگی دقیق و منظم به موقوفات باعث زنده ماندن مناسبت های مذهبی می شود. وی در ادامه درباره مراسم های حسینیه ها اظهارداشت : این مراکز در ایام عاشورا و تاسوعا ، همچنین روزهای پایانی صفر پذیرای هزاران زائر است که اغلب به صورت گروهی یا هیاتی به این شهر سفر کرده اند. وی ادامه داد: همه ساله درسالروز شهادت هشتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت و سایر مناسبت های مذهبی شاهد برپایی مراسم پرشور وآیین های مختلف در این حسینیه ها هستیم. وی گفت: عزاداری خالصانه این هیئت ها که معمولا با گویش های محلی انجام می شود، در خیابانهای مشهد چشم هر بیننده ای را پر از اشک می کند. 70 درصد موقوفات متعلق به سیدالشهدا است بنا بر آمار اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی بیش از چهار هزار و 343 حسینیه در سطح استان وجود دارد. در این باره مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان خراسان رضوی با اشاره به نقش حسینیه ها در اسکان و ساماندهی امور زائران گفت: این اقدام مردمی نقش مهمی در توسعه فرهنگ زیارت داشته و با نظر خیر واقفان شاهد گسترش این مراکز در مشهد بوده ایم. حجت الاسلام حجت گنابادی نژاد با تاکید بر گسترش فرهنگ وقف ،اظهار داشت: یکی از عوامل مهم ماندگاری زائران در مشهد مقدس وجود حسینیه ها است. وی با اشاره به فعالیت 600 حسینیه در مشهد، خاطرنشان کرد: یکی از برکات وجود بارگاه امام رضا(ع) در خراسان، رونق سنت حسنه وقف است که نمونه آنرا در حسینیه ها و خدمات مطلوب آنها به زائران مشاهده می کنیم. وی موقوفاتی چون حسینیه را سرمایه اجتماعی جامعه دانست و تصریح کرد: 70درصد موقوفات متعلق به سیدالشهدا(ع) است و باقیمانده هم اگرچه غیرمستقیم به نام ائمه(ع) نیست اما اکثرا برگرفته از روش و سیره آنان است . مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان خراسان رضوی ادامه داد: این موضوع نشان از عشق و اردات پاک ایرانیان به ائمه اطهار (ع) است که هر روز بر دامنه آن افزوده می شود. در حال حاضر علاوه بر حسینیه ها، حدود 300 زائر سرا در این شهر فعالیت می کند. /2759/ وقف زیارت اوقاف و امور خيريه مشهد حسینیه

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 313]