واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: لانتوري و تحليلهاي عقيم فيلمساز
«لانتوري» آخرين ساخته «رضا درميشيان» با موضوع ملتهب اسيدپاشي است كه اخيراً در سينماهاي كشور به روي پرده رفته است.
نویسنده : ميلاد نجفي
«لانتوري» آخرين ساخته «رضا درميشيان» با موضوع ملتهب اسيدپاشي است كه اخيراً در سينماهاي كشور به روي پرده رفته است. موضوعاتي مثل زورگيري و اسيدپاشي، در ساليان اخير بيش از پيش در اخبار جامعه رواج پيدا كرد و اشخاص و گروههاي مختلف به تحليل و آسيبشناسي اين پديده از زواياي مختلف پرداختند، برخي به شرايط جامعه و مسائل اقتصادي توجه و برخي آن را سياسي كردند، اما هرچه كه بود لازمه رسيدن به نگاهي درست و واقعي جهت مقابله با اين پديده زشت اجتماعي را جديتر از قبل مطرح ميكرد. ساخت آثار نمايشي با موضوعات حساس و ملتهبي مثل اسيدپاشي، نه تنها يك خط قرمز و منطقه ممنوعه نيست، بلكه در صورت پرداختي درست در فرم و محتوا بركات زيادي براي جامعه دارد، اما لازمه اين امر نيت صادقانه سازندگان آن است، تلاش براي مطرح كردن و حل يك ناهنجاري اجتماعي يا استفاده از آن براي رسيدن به اهدافي ديگر.
شلختگي و كليشهسازي
تقريباً سادهترين فرم براي بررسي يك پديده در يك اثر سينمايي، شيوه مصاحبه است، شيوهاي كه در آثار سينمايي و مستند به عنوان يك روش پذيرفتهشده براي بررسي ابعاد يك حادثه از زاويه ديد اشخاص مختلف استفاده ميشود. استفاده «رضا درميشيان» از اين شيوه جهت القاي حس مستند و واقعي قصه، وقتي با بازيگران شناخته شدهاي كه هركدام نماينده قشري از جامعه مورد نظر فيلمساز هستند همراه ميشود، ناخودآگاه باعث تصنعي شدن روايت ميشود. تحصيلكرده و روشنفكر كرواتي، فعال حقوق زنان و يك كاسب كمسواد با ظاهري مذهبي، نمايندگان اقشار مختلف جامعه در مصاحبه هستند، روشنفكري كه نماينده كارگردان و ميوهفروش تندخو و خشونتطلبي كه نماينده منتقدان فيلم و فيلمساز است و با بهكارگيري چند مونولوگ گلدرشت و عباراتي كليشهاي مثل «دلواپس» سطح نازل انديشه فيلمساز به راحتي عيان ميشود و پلانهاي متعدد هم كمكي به واقعيتر شدن فضاي فيلم نميكند.
تحليلهاي عقيم فيلمساز
جواني كه براي كمك به كودكان يتيمخانه، به همراه چند نفر ديگر گروهي تشكيل ميدهند و با زورگيري و تهديد، ثروتمندان را سركيسه ميكنند، و روزگار ميگذرانند تا اينكه شخصيت اصلي فيلم «پاشا» با دختري خبرنگار كه اتفاقاً از مخالفان قصاص است، آشنا و عاشق سينهچاك او ميشود و پس از مدتي به بهانه خيانت وي و همچنين جواب منفي درباره ازدواج به اسيدپاشي برچهره معشوق روي ميآورد. در جامعه ايراني بنابر دلايل مختلف و به دليل سياستهاي اشتباه دولتهاي مختلف، طبقات متمولي با استفاده از رانت و جايگاه شغلي بهوجود آمدهاند، پديدههايي مثل آقازادگي و ثروتهاي بادآورده بخشي از واقعيت امروز جامعه ما است، اما آيا دليل پيدايش لانتوريها شرايط نابرابر اجتماعي و فاصله طبقاتي است كه اتفاقاً بزرگان نظام سالهاست درباره آن هشدار ميدهند؟ آيا استدلالهاي مصاحبه شونده كرواتي كه اتفاقاً سخنگوي فيلمساز است كامل و قانعكننده است؟ اگر مشكل از نابرابريهاي جامعه باشد، دليل ناهنجاريهاي گسترده اجتماعي در برخي كشورهاي توسعه يافته مثل ايالات متحده چيست؟ آنجا هم رانت و آقازاده وجود دارد يا براي تحليل يك پديده ابتدا بايد فرد را بررسي كرد؟
قصاص پاشا و شكنجه مخاطب
هر عملي و هر خلافي تبعات خود را دارد كه در قانون و در عرف جامعه كاملاً پذيرفته شده است، آگاهسازي قشر جوان درمورد تبعات سخت اعمالي مثل اسيدپاشي و حكم سنگين آنهم در جهت دور نگهداشتن آنان از اين اقدامات ميتواند مفيد باشد اما وقتي فيلمسازي كه در طول فيلم بهجز كاشتن دوربين در مقابل بازيگران و مونولوگهاي آنان اقدام خاصي نكرده، براي ديده شدن اثرش به يك سكانس متفاوت نياز دارد، فصل مربوط به اعمال حكم «پاشا» كه طبق قانون بايد از دوچشم نابينا شود، نديده مخاطب را شوكه خواهد كرد. محلي شبيه به محل اعدام با تزريق سم در امريكا، صورت نابود شده دختر قرباني، آماده كردن سرنگ توسط مأمور اجراي حكم، ترس و مقاومت پاشا و نگهداشتن او توسط مأموران سكانسي طولاني، تلخ و آزاردهنده براي مخاطب است كه با يك تحقيق ميداني ساده ميتوان به عمق شكنجه روحي شدن مخاطبان توسط فيلمساز پي برد.
انگزني پيش دستانه به منتقدان
همانطور كه قبلاً گفته شد، فيلمساز محترم با ايجاد يك فضاي دوقطبي طي مصاحبه، بين شخص روشنفكر و ميوهفروش تندخو و عصبي به شكلي از پيش تلاش كرده است خود و منتقدان فيلم را معرفي كند. هر چه عقل، احساس، ادب و منطق است يكجا در يكسو و هرچه كليشه و تندي و خشونت است در سمت مقابل.
«رضا درميشيان» به شيوهاي بدوي سعي كرده تا القا كند هركس كه منتقد فيلم و داستان آن است، قشري كمسواد و افراطي است و براي زدن منتقدان از عبارت ما «دلواپسيم» هم بهره برده است، فرار به جلويي از فيلمساز كه در ساخته خود، براي نمايش جامعهاي عصباني، چرك و تلخ كم نگذاشته به طوري كه صداي اعتراض همفكران او هم درباره ضعفهاي فيلم به خوبي شنيده ميشود. «لانتوري» به يمن ساخته پرحاشيه قبلي فيلمساز و استفاده از حربه محدوديت سني فروش بالايي خواهد داشت و نتيجه آن جيب پر سازندگان، اعصاب خراب مخاطبان و حرامشدن ايدهاي بكر است.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۲ مرداد ۱۳۹۵ - ۱۹:۵۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 65]