واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: کنترل جمعيت همچنان در دست بحران است
ثبت احوال: 19 درصد خانوادههای ایرانی تکفرزند و 14 درصد بدون فرزند هستند
نویسنده : زهرا چيذري
لازم نيست جاي دوري برويم، كافي است به خانوادههايي كه در اطراف خودمان هستند نگاهي بيندازيم تا حكمراني تفكر تك فرزندي را مشاهده كنيم. غلبه نگاه تك فرزندي اما موجب شده آنچه نگران آن بوديم اتفاق بيفتد و بر اساس آمار سازمان ثبت احوال رشد جمعيت وارد مرحله بحراني رشد منفي شود.
چند سال است كه كارشناسان درباره بحراني شدن رشد جمعيت هشدار ميدهند. اين بحران تا حدي جدي است كه حتي رهبر معظم انقلاب هم وارد اين حوزه شدند و بر لزوم حفظ سيماي جوان جامعه تأكيد كردند. با اين وجود به رغم سپري شدن چند سالي از اين هشدار اقدامات مؤثري در راستاي افزايش جمعيت صورت نگرفت و نه فقط در حوزه مشوقهاي جمعيتي مانند افزايش مرخصي زايمان يا در نظر گرفتن تسهيلاتي براي مادران داراي فرزند خردسال ناتمام ماند بلكه حتي هنوز هم بندهاي تنبيهي در نظر گرفته شده براي فرزند چهارم پابرجاست. سند اين ادعا را ميتوانيد در سايت برخي شركتهاي بيمهاي خصوصي كه عهدهدار بيمههاي مكمل هستند مشاهده كنيد. مجموع تنبيهاتي كه همچنان برداشته نشده در كنار تشويقهايي كه بايد صورت ميگرفت اما جايش خالي است به همراه غلبه فرهنگ فرزند كمتر زندگي بهتر موجب شده پيشبينيهاي ناخوشايندي كه درباره آينده جمعيت كشور وجود داشت كمكم خودنمايي كند. مديركل دفتر آمار و اطلاعات سازمان ثبت احوال كشور در اين باره ميگويد: با آنكه هنوز زود است درباره رشد مواليد قضاوت كنيم اما طبق آمار چهار ماهه امسال نرخ مواليد به منفي 0/6 درصد رسيده است و اين به دليل پتانسيل محدود خانوارهاي تكفرزند است.
توقف رشد اميدواركننده جمعيت در ايستگاه تكفرزندي
آنطور كه علي اكبر محزون ميگويد طبق بند 14 سياستهاي كلي جمعيت در حوزه جمعيت بسياري از سازمانها از جمله سازمان ثبت احوال بايد به رصد آمارهاي جمعيتي بپردازند. در اين پايگاه اطلاعاتي جمعيتي اطلاعات تمام ايرانيان ذخيره و تحليلهاي جمعيتي در آن انجام ميشود.
يكي از بحثهاي جمعيتي كه مطرح شد و جريانسازي خوبي درمورد آن شكل گرفت، آسيبهاي تك فرزندي بود كه توسط جامعهشناسان و روانشناسان بررسي و مطرح شد.
به باور محزون اين اطلاعرساني باعث تجديدنظرهايي در بحث تكفرزندي و درنتيجه تنظيم خانوادههاي ايراني شد، به طوري كه عمده خانوادههاي جوان به خروج از تكفرزندي اقدام كرده و به سمت دو تا سه فرزندي پيش رفتند و اين يك واكنش خوب محسوب شد.
مديركل دفتر آمار و اطلاعات سازمان ثبت احوال كشور ميافزايد: در سال 91 اولين جهش ضعيف در افزايش نرخ مواليد اتفاق افتاد كه خيلي چشمگير نبود اما با توجه به وضعيت قبلي قابلتوجه بود، به طوري كه شاهد نرخ 2/9 درصد رشد مواليد بوديم. در سال 92 رشد مواليد به 3/5 درصد رسيد و سال 93، 4/2 درصد شد و اين بيانگر رشد اميدواركننده مواليد در كشور بود.
محزون تصريح ميكند: طبق بررسيها به اين نتيجه رسيديم كه تعداد خانوادههايي كه ميخواهند از تكفرزندي خارج شوند بسيار محدود و سالي 40 تا 50 هزار نفر است. بنابراين پيشبيني شد كه با اين جمعيت محدود افزايش مواليد به اتمام برسد.
بنا به تأكيد مديركل دفتر آمار و اطلاعات سازمان ثبت احوال كشور بر اين اساس اگر سياستهاي جمعيتي به موقع وارد كار نشود سال 94 با فروكش نرخ مواليد مواجه خواهيم شد. اين پيشبيني درست بود به طوري كه نرخ مواليد به 2/3 درصد كاهش يافت. اگر اين روند ادامه پيدا كند رشد مواليد صفر و شايد منفي شود. محزون تأكيد كرد: اكنون در چهار ماهه ابتداي سال 95 هرچند كه هنوز زود است كه قضاوت كنيم اما با رصدهايي كه شده است نرخ مواليد به منفي 0/6 درصد رسيده و اين به معني آن است كه رشد مواليد نزديك به صفر و كمي زير صفر آمده است.
مديركل دفتر آمار و اطلاعات سازمان ثبتاحوال كشور ادامه داد: يكي از دلايلي كه نتوانستيم رشد مواليد را بالا ببريم پتانسيل محدود خانوادههاي تك فرزند بوده است، به طوري كه از كل خانوادههاي ايراني 19 درصد تكفرزند و 14درصد بدون فرزند هستند.
وي معتقد است: ما نميخواهيم سياستهاي جديد جمعيتي ايجاد شود بلكه براي رفع اين تهديدها بايد سياستهاي جمعيتي فعلي اجرا شوند.
يكي از موانعي كه بر سر راه فرزندآوري خانوادهها وجود دارد، نگرانيهاي اقتصادي و ابهام در آيندهاي است كه پيش رويشان ترسيم ميشود. در اين مسير بسياري از كشورهايي كه سياستهاي افزايش جمعيت را دنبال ميكنند تسهيلات و مشوقهايي را براي اين مسئله در نظر ميگيرند. در برابر اين اما در كشور ما برخلاف تأكيد سياستهاي كلي جمعيت ابلاغي از سوي مقام معظم رهبري هيچ يك از مشوقها نظير برطرف كردن موانع ازدواج، تحكيم بنيان خانواده و اختصاص تسهيلات لازم براي مادران باردار و شيرده در نظر گرفته نشده است. فاطمه آليا، كارشناس امور زنان در اين باره ميگويد: قانون افزايش مرخصي زايمان يكي از تسهيلاتي است كه در مسير اجراي سياستهاي كلي جمعيت و افزايش جمعيت قرار داد. بنا به تأكيد وي 9 ماه مرخصي زايمان براي زنان و دو هفته براي آقايان در مقايسه با قوانين مشابه ساير كشورها كه بعضاً مسلمان هم نيستند، حداقل است، بعضاً كشورهايي وجود دارد كه تا سه سال مرخصي براي مادران در نظر ميگيرند و تسهيلاتي نيز به پدران ميدهند، اما در كشور ما براي اجرا نشدن اين قانون بهانه بودجه را ميآورند و بعد ديده ميشود كه سرمايههاي كشور از كجاها سر در ميآورد. وي تصريح ميكند: اين لايحه در مجلس نهم به تصويب رسيد، اما بهانه اين بود كه بخش خصوصي، اعتبار لازم براي اين موضوع را چگونه تأمين كند كه در نهايت قرار شد به كارفرمايان تخفيفاتي داده شود، اما باز شاهد هستيم كه لايحه به اين مهمي چند سال معطل است.
جلوگيري از تبعات پيري جمعيت
در ايران درصد بالايي از خانوادههايي كه تكفرزند هستند از جمله اقشار مرفه جامعه به شمار ميآيند و اين مسئله بيانگر آن است كه مشكل تحديد نسل در ايران تنها اقتصادي نيست و بخش مهمي از آن هم فرهنگي است اما براي تغيير اين فرهنگ هم بايد برنامهريزي داشت و اين برنامهريزيها نيازمند صرف هزينه است؛ هزينهاي كه از تبعات ناشي از پيري جمعيت جلوگيري ميكند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۷ مرداد ۱۳۹۵ - ۲۰:۵۳
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]