واضح آرشیو وب فارسی:روزنامه ستاره صبح: محمد رضا ریاحی/نویسنده و پژوهشگر : اگر بخواهیم دو چالش بزرگ را در فضای آموزشی امروز کشورمان نام ببریم ، بی راه نیست اگر یکی از آن دو چالش را «کنکور محوری» بنامیم و دیگری را « مهندس/ پزشک محوری » . کنکور محوری نگاه دانش آموز را از آزمایشگاه و خلاقیت و کار عملی به سمت تمرکز بی چون و چرا بر حفظ کردن سرفصل های کنکوری می-کشاند و جوِ مهندسی زده و پزشکی زده ی جامعه هم پیش از آن , نگاهِ دانش آموزان را از یک طرف نسبت به علوم انسانی، هنر و ادبیات مخدوش نموده و از طرف دیگر هم در همان حوزه ی رشته های ریاضی، فیزیک و زیست شناسی ,چند سال مهم دبیرستان را به تلاش در افزایش محفوظات و مهارت های تست زنی وامیدارد. این دو رویکرد از کجا بروز پیدا کرده اند؟ در موضوعِ نمایش مصرف, جامعه شناسان اشاره می کنند که افراد به فرزندان خود و موفقیت های تحصیلی آنها به عنوان فرصتی برای نمایش استفاده می کنند. علایق فرزندان و استعداد های آنها گویی فراموش می شود و در یک رقابت, فرزندان پرچمداران سرافرازی یا سرافکندگی خانواده می شوند. مدرسه به دانش آموز فشار می آورد که بیشتر درس بخواند تا در کنکور نتیجه بگیرد (در چند رشته-ی خاص) و هم برای خودش و هم برای مدرسه افتخار بیافریند و خانواده هم دست مدرسه را می فشارد تا این فضا با جدیت دنبال شود و بسیاری چیزها مغفول می ماند. قرار نیست دانش آموز درس نخواند یا در کنکور موفق نشود. این نوشته تلاش برای موفقیت در کنکور را رد نمی کند. اما این اتفاقات در مقیاس کشوری چه تبعاتی خواهند داشت؟ جایگاه پژوهش و تحقیق و کار گروهی و رشد در سایر ابعاد اجتماعی چه کسری از زمان تحصیلی را در بر می گیرد؟ با وجود حجم کثیر و فزاینده ی دانشگاه و دانشجو آیا به همین نسبت کار و کار آفرینی و رونق اقتصادی محقق شده است؟ چرا نداشتن نسبت و هم آهنگی بین تعداد دانشجویان و شکوفایی صنعت و اقتصاد ما را به فکر وا نداشته است؟ به تصور نگارنده چند مسئله ی مهم وجود دارد که مورد غفلت واقع شده اند. مهمتر از همه اهمیت پژوهش و نیاز به ایجاد معاونت پژوهشی در مدارس است. پژوهش از یک سو به عنوان رابطه و واسطه ی کتاب و صنعت و از سوی دیگر به عنوان جایگاهی برای پیدا کردن استعدادهای نهفته و تفکر و تامل و مداقه در علم, زمینه بروز خلاقیت را فراهم کرده و دانش آموزانی چند بعدی و مستقل بار خواهد آورد. در واحدها و معاونت های پژوهشی دانش آموز می تواند در سایر زمینه های علمی دست به تحقیق بزند, روش تحقیق را بیاموزد, ابزار و وسایل را بدست بگیرد و هراس از ورود به عرصه-ی فعالیت و کار را از خود بیرون کند. در طول تجربیات سال هایی که با دانش آموزان همراه بوده ام، دیده ام که بسیاری از آنها در کلاس های پژوهشی استعدادهایی از خود بروز می دهند که هرگز به وجود آنها آگاه نبوده اند .چه بسیار علاقه و استعداد به هنر و ادبیات و علوم انسانی که در بین دانش آموزان رشته های ریاضی و فیزیک مشاهده کرده ام . و چه بسیار استعداد در انجام کار های آزمایشگاهی برای دانش آموزانی که از نظر معلم هایشان چندان علاقه ای به درس نشان نمی دادند و به گفته ی آنها امیدی به آنها نمی شد بست. اگر معلم بتواند فکر پرواز را در سر دانش-آموز بیندازد, معلم پژوهشی به دانش آموز یاد خواهد داد چگونه با خلاقیت برای خودش یک جفت بال بسازد. یک جفت بال واقعی. این مثال شاید بتواند جایگاه تکمیلی پژوهش را نشان بدهد. نقدهایی که بر مدرسه و در نگاهی کلان تر به برنامه های آموزشی وارد است قرار نیست یک شبه محقق شوند یا در کوتاه مدت منجر به تحول شوند. این نوشته و یادداشت های بعدی در این زمینه قصد دارند در چند بخش اشاره هایی به مشکلات موجود کرده و در حد امکان راه حل هایی را برای آنها ارائه دهد. عزم عمومی برای هر چه بهتر شدن فضای مدرسه و تحصیل لازم است تا رفته رفته بتوانیم تحقق این آرمان ها را لمس کنیم.
چهارشنبه ، ۲۶خرداد۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روزنامه ستاره صبح]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 30]