تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1805734091
بازی برد - برد ایران و عربستان در شطرنج گازی خاورمیانه
واضح آرشیو وب فارسی:روزنامه تعادل: گروه انرژی حمید مظفر به این جمله که از زبان بیژن زنگنه وزیر نفت ایران نقل شده است، توجه کنید: «برخی تولیدکنندگان نفت (بخوانید عربستان) پررو شده اند!» این آخرین موضع یک مقام ایرانی در رابطه با عربستان است و مواضع سنگین تری در گذشته از سوی مقامات سعودی نیز درباره ایران ذکر شده است. هرچند در این موضوع می توان حق را به بیژن زنگنه داد اما آنچه با خواندن این اظهارنظر به ذهن متبادر می شود تنشی است که بین این دو کشور وجود دارد که این بار در بازارهای نفتی تبلور یافته است. اما سوالی که به وجود می آید، این است که آیا حل و فصل مشکلات بین ایران و عربستان یک امر ناممکن است یا اینکه راه حلی برای این مساله وجود دارد. از زمان پایان جنگ جهانی دوم «خلیج فارس» صحنه جدال های سیاسی بین سه کشور ایران، عراق و عربستان برای دست یافتن به مقام رهبری سیاسی و ایدئولوژیکی بوده است. هرچند جنگ اول در این خلیج، تیر خلاصی بر قدرت طلبی عراق بود اما رقابت سیاسی و ایدئولوژیکی بین ایران و عربستان کماکان ادامه یافت. در زمان ریچارد نیکسون، امریکا تلاش کرد با سیاستی که در محافل غیررسمی به سیاست دوگانه معروف شده بود هر دو کشور را در راستای منافع استراتژیک خود نگه دارد. هدف اصلی امریکا تشکیل یک مثلث سیاسی در مقابل نفوذ جریان کمونیسم و ملی گرایی عربی بود. از سوی دیگر ایران نیز قرار بود در زمان حکومت پهلوی نقش ژنرال منطقه را ایفا کند. اما با وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 57 رابطه ایران و عربستان که با محوریت امریکا برقرار شده بود مجددا دچار تنش شد و عصر جدیدی از تنش های بین ایران و عربستان آغاز شد. اوج این تنش ها در سال 66 با رخ دادن فاجعه کشتار حاجیان ایرانی توسط نیروهای نظامی عربستان رقم خورد. با پایان جنگ ایران و عراق و ارتحال امام خمینی(ره)، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و در زمان ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی روابط تیره و تار دو کشور رو به بهبودی رفت. این روند در دوران اصلاحات نیز ادامه یافت تا اینکه در سال 84 و با روی کارآمدن محمود احمدی نژاد و سیاست های تنش آفرین دولت وی، مجددا ابر سیاهی بر روابط دو همسایه مسلمان سایه گسترد. اما این رقابت منحصر به عرصه های سیاسی نیست و اقتصاد دو کشور و منطقه نیز از این مساله متاثر است. صحنه اصلی رقابت های اقتصادی بین ایران و عربستان در زمینه بازارهای نفت و انرژی است. جایی که هر دو کشور از ذخایر عظیم منابع هیدروکربوری برخوردارند. در این بین عربستان حدود دوبرابر ایران ذخایر نفتی و حدود سه برابر ایران ظرفیت تولید نفت دارد و همچنین این نکته را نیز نمی توان نادیده گرفت که سعودی ها به نحوی موثرترین کشور عضو اوپک هستند. این کشور در حال حاضر بیش از 10میلیون بشکه در روز تولید نفت دارد. اما در آن سوی ماجرا ایران در سال های اخیر هیچ گاه نتوانسته است ظرفیت تولید خود را به بیش از 4میلیون بشکه در روز برساند و در سال های اخیر و با تحریم های بین المللی نیز وضعیت تولید و صادرات نفت ایران بسیار وخیم تر شد. همچنین با وجود اینکه هزینه تولید و استخراج نفت در ایران نسبت به استانداردهای بین المللی پایین تر است اما کماکان از هزینه تولید نفت در عربستان بالاتر است. مزیت ایران در برابر عربستان مزیت ایران در برابر عربستان گاز طبیعی است. ایران در حال حاضر بزرگ ترین دارنده ذخایر گاز طبیعی در جهان است. براساس آخرین آمار منتشرشده توسط بی پی ایران در حال حاضر 34تریلیون مترمکعب ذخایر اثبات شده گاز طبیعی دارد و بالاتر از روسیه با 32.6 تریلیون مترمکعب و قطر با 24.5تریلیون مترمکعب در رتبه نخست ذخایر گاز طبیعی جهان قرار دارد. درحالی که ذخایر گازطبیعی عربستان حدود 8.4تریلیون مترمکعب است که عمدتا با نفت همراه است و صرف مصارف داخلی انرژی و صنعتی این کشور می شود. بنابراین کار عاقلانه یی که ایران در رقابت با عربستان می تواند، بکند این است که در بازارهای انرژی تمرکز خود را از تولید نفت خام به سوی گازطبیعی سوق دهد. هرچند ایران با وجود این ذخایر عظیم گازی نتوانسته است صادرات قابل توجهی از گازطبیعی را داشته باشد که عمده این مساله ناشی از کمبودهای تکنولوژیکی ایران به دلیل قطع ارتباط با شرکت های غربی در اثر تنش های سیاسی است. با این وجود گسترش تولیدگاز طبیعی ایران پتانسیل همکاری بین کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و ایران را فراهم خواهد آورد. عربستان کشوری است که رشد جمعیتی و اقتصادی قابل توجهی را داشته است. جمعیت این کشور از 6میلیون نفر در سال 1970 به حدود 20میلیون نفر در حال حاضر رسیده است. این رشد جمعیت و اقتصاد سبب افزایش شدید تقاضای انرژی برای این کشور در سال های اخیر شده است. در کنار این، تقاضای این کشور برای مصرف آب و برق نیز سالانه حدود 7.5درصد افزایش می یابد. در نتیجه عربستان در سال های آینده نیاز مبرمی برای ایجاد واحدهای بزرگ نمک زدایی و شیرین سازی آب خواهد داشت که مصرف قابل توجهی از برق را منجر می شود و در نتیجه نیاز عربستان به گازطبیعی روز به روز افزایش خواهد یافت. همان طور که اشاره شد، عمده گاز تولیدشده عربستان به صورت گاز همراه با نفت است. براساس آخرین آمارها حدود 70درصد گاز این کشور همراه با نفت است. در حال حاضر تولید نفت عربستان حدود 10میلیون بشکه در روز است، در نتیجه عربستان برای ادامه حیات صنایع خود ناچار است حداقل 7میلیون بشکه در روز نفت تولید کند تا با گاز همراه آن صنایع خود را سرپا نگه دارد. همین محدودیت ها سبب شده است که شرکت ملی نفت عربستان (آرامکو) به دنبال اکتشاف میادین جدید گازی در این کشور باشد. این شرکت در میدان گازی کاران به موفقیت هایی دست یافته و امکان تولید 1.8میلیاردمترمکعب گاز از این میدان را فراهم کرده است. همچنین آرامکو به دنبال یافتن منابع بیشتر گازی در میدان های عربیه و حسبه است. اما استخراج گاز از این میادین بسیار دشوار و پرهزینه است و علاوه بر آن گاز تولیدشده آنها نیز بسیار ترش است. با توجه به قیمت بسیار پایین گاز طبیعی داخلی حدود 75سنت به ازای هر میلیون BTU که با یارانه سنگین این کشور تعیین شده است. تولید گاز طبیعی از این میدان ها سبب ضرر زیادی برای آرامکو خواهد شد. بنابراین با وجود منابع فراوان گازطبیعی در خلیج فارس هزینه های گزاف توسعه میادین جایگزین توسط سعودی ها غیرمنطقی به نظر می رسد. انتخاب سیاسی گاز ایران از جمله گزینه هایی است که عربستان پیش روی خود می بیند. زمینه های همکاری بین ایران و عربستان ظرفیت این را دارد تا توافقات بلندمدتی بین این دو کشور حاصل شود. اما این موضوع مستلزم این است که در عرصه سیاسی نگاه بلندمدتی بین دو کشور برای همکاری فراهم شود و از درگیری هایی که منافع تندروهای دو کشور را در کوتاه مدت تامین می کند و به منافع بلندمدت دو کشور و منطقه آسیب وارد می کند، جلوگیری شود. دوران پساتحریم و لغو محدودیت های بین المللی علیه ایران زمینه را برای ورود سرمایه گذاران و کمپانی های بزرگ خارجی به ایران فراهم کرده است. در این فضا محرک های بسیاری برای همکاری بین ایران و عربستان به جای رقابت اقتصادی و سیاسی وجود دارد. آشکارترین این زمینه ها در زمینه عرضه گاز طبیعی در خلیج فارس است. عربستان سعودی به شدت نیازمند دسترسی بیشتر به گازطبیعی کم هزینه تر از گازطبیعی غیرهمراهی است که خود قادر به تولید آن است. اگر از دید عربستان به قضایا نگاه کنیم این کشور در صورت دسترسی به منابع فراوان گازطبیعی ارزان مجبور نبود این حجم از نفت را برای دسترسی به گازهای همراه آن تولید کند تا بتواند صنایع خود را سرپا نگه دارد. همچنین این کشور می تواند بخشی از تولید نفت خود برای استفاده در صنایع الکتریسیته را متوقف کند. در حال حاضر عربستان از طریق افزایش تولید خود روی بازارها تاثیر می گذارد و سبب کاهش قیمت ها می شود. مانوری که هدف آن اجبار تولیدکنندگانی مانند روسیه به کاهش تولید خود و سلب انگیزه از ایران برای افزایش تولید است. اما اگر عربستان مجبور به تولید هفت میلیون بشکه نفت در روز تنها با هدف دستیابی به گاز همراه آن نبود این کشور می توانست با کاهش تولید خود به افزایش قیمت ها کمک کند. در این سناریو جریان گازطبیعی ارزان از میادین ایران به سوی امارات و عمان به وجود خواهد آمد که در نتیجه می تواند واردات گاز این کشورها از قطر را محدود کند. قطر نیز می تواند این تفاوت در صادرات گاز خود را به سوی عربستان منتقل کند. البته اگر شرایط سیاسی به ایران و عربستان این امکان را بدهد که بر سر مراودات گازی به تفاهم برسند، این دو کشور می توانند منافع زیادی از طریق انتقال مستقیم گاز با خط لوله در فاصله کوتاه بین میدان گازی پارس جنوبی و عربستان کسب کنند. در نتیجه این مراوده گازی عربستان که فشار کمتری برای تولید نفت خود احساس خواهد کرد متقاعد خواهد شد زمینه را برای کاهش تولید خود و بازگشت نفت ایران به بازارها فراهم کند. در حقیقت پادشاهی عربستان می تواند درآمدهای بیشتری با مشتق کردن اقتصاد چسبنده به نفت خود به دست آورد. ایران نیز با توجه به پیش بینی ها به نظر می رسد حدود 200 تا250میلیارد دلار در 6سال آینده برای سرمایه گذاری در صنایع نفت و گاز خود نیاز دارد و به نظر نمی رسد ایران با برداشته شدن تحریم ها بتواند رقمی بیش از 50 میلیارد دلار را برای سرمایه گذاری خود تامین کند. این مساله زمینه مناسبی را برای شرکت های سهامی عام و خصوصی عربستان برای سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم و تامین مالی پروژه های نفت و گاز ایران به خصوص در پارس جنوبی که به تنهایی به بیش از 40میلیارددلار سرمایه گذاری نیاز دارد، فراهم می کند. همچنین این شرکت ها می توانند نقش موثری در زمینه احداث خط لوله انتقال برای جریان یافتن گازطبیعی در خلیج فارس ایفا کنند. این درهم تنیدگی منافع می تواند متضمن یک رابطه باثبات و پایدار باشد و امنیت بلندمدت دو کشور را فراهم کند. فرصت های دیگر گاز طبیعی پایان راه همکاری ایران و عربستان سعودی نیست. این دو کشور می توانند با یکدیگر در زمینه توسعه محصولات پتروشیمیایی نیز همکاری کنند. امروزه عربستان یکی از موفق ترین تولیدکنندگان محصولات شیمیایی در جهان است. اگر صنایع شیمیایی ایران نیز که در حال حاضر با مشکل تامین گاز طبیعی خود مواجه هستند سودای رشد و توسعه را داشته باشند خواه یا ناخواه باید با کمپانی های موفق سعودی رقابت کنند. اما به جای رقابت یک راه دیگر نیز وجود دارد و آن این است که شرکت های پتروشیمی دو کشور با توجه به ظرفیت ها و منابع منحصر به فرد خود راه همکاری در پیش بگیرند و از این طریق منافع زیادی را متمتع شوند. به عنوان مثال با برداشته شدن تحریم ایران با توجه به اتان فراوانی که تولید می کند، می تواند تمرکز خود را برای توسعه بخش تولید محصولات پایین دستی اتیلن قرار دهد و عربستان نیز می تواند صنعت پتروشیمی خود را با تمرکز بر نفتای تولیدشده در پالایشگاه های خود به جلو ببرد و به این ترتیب این مساله منجر به آزاد شدن سهم بازار برای هر دو کشور می شود. علاوه بر فرصت های همکاری ذکر شده زمینه های دیگری نیز برای توسعه روابط اقتصادی دو کشور وجود دارد. به عنوان مثال شرکت ملی «معادن» عربستان که تولیدکننده کم هزینه ترین آلومینیوم جهان است، می تواند اقدام به همکاری مشترک با صنایع پایین دستی معدنی ایران با توجه به نیروی کار با کیفیت بالای این کشور و بازار گسترده آن کند. همچنین این شرکت که بزرگ ترین تولیدکننده کودشیمیایی در خلیج فارس است، می تواند کودهای باکیفیت تر و ارزان تر از طریق تطبیق فسفات تولیدشده در عربستان و آمونیاک تولیدشده در ایران به عنوان خوراک تولید کند. اما تمام این منافع روی زمین مانده در گرو دوراندیشی سیاسی است. رسیدن به یک تفاهم سیاسی بین دو کشور و استفاده از این زمینه های همکاری مشترک می تواند دو کشور بزرگ و قدرتمند همسایه را تبدیل به قطب صنعتی شکست ناپذیری در جهان بکند.
پنجشنبه ، ۶اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روزنامه تعادل]
[مشاهده در: www.taadolnewspaper.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]
-
گوناگون
پربازدیدترینها