خدا نور آسمان‌ها و زمين است يعني راهنماي ساكنان آسمان‌ها و زمين است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: خدا نور آسمان‌ها و زمين است يعني راهنماي ساكنان آسمان‌ها و زمين است
گروه انديشه: امام رضا(ع) در ذيل آيه 35 سوره نور: «اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ» مي‌فرمايند: «اين‌كه خدا نور آسمان‌ها و زمين است؛ يعني راهنماي ساكنان آسمان‌ها و مردم زمين است.»
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، در بخش قبلي اين نوشتار گذري بر گذشته و زايش لفظ نور داشتيم و بيان شد كه اين لفظ از واژگان معرب است كه در از زبان سرياني وارد زبان عربي شده است و پس از آن به بررسي آياتي پرداختيم كه اين لفظ در آن به كار رفته بود. در ادامه به بررسي معناي اين لفظ در احاديث مي‌پردازيم كه تقديم حضورتان مي‌شود.
بخش قبلي را اين‌جا بخوانيد

امام صادق(ع) در مورد آيه‌اي كه قبلا بحث آن گذشت، (فآمنوا بالله و رسوله و النور الذي انزلنا) مي‌فرمايد: «اي ابوخالد به خدا قسم نور، امامان از آل‌محمد(ص) هستند تا روز قيامت. به خدا قسم آنان نوري هستند كه نازل شدند.»

در ادامه حديث، امام تعبيري دارند كه شبيه آيه «الله نورالسموات و الارض» است. ايشان مي‌فرمايد: «امامان نور خدا در آسمان‌ها و زمين هستند.» ايشان در حديث ديگر در اين‌باره مي‌فرمايد: «آن مثلي كه خداوند براي ما زده است، رسول‌الله(ص) و ائمه(ع) از دلالت‌ها، آيات و نشانه‌هاي خداوند هستند كه مردم به وسيله آن‌ها راه به سوي توحيد، مصالح دين، شرايع اسلام، سنت‌ها و... واجبات مي‌گشايند و هيچ قوه و نيروي نيست مگر به عنايت خداي بزرگ.»

امام رضا(ع) در ذيل آيه مي‌فرمايند: «اين‌كه خدا نور آسمان‌ها و زمين است؛ يعني راهنماي ساكنان آسمان‌ها و راهنماي مردم زمين است.» از اين كلام امام(ع) ما بايد بفهميم كه راهنمايي خداوند متعال جز به وسيله اهل‌بيت(ع) در روي زمين و آسمان‌ها صورت نمي‌پذيرد، پس خود آن‌ها نور خداوند متعال هستند.

اما در احاديث، «نور» به معناي چندي به كار رفته است، از جمله به معناي قرآن، امام، نورقلب، نور صورت، نور مؤمنان. براي مثال امام صادق(ع) در حديثي نور را به آل محمد(ص) نسبت مي‌دهند و مي‌فرمايند: «النور آل محمد و الظلمات عدوهم».

در جاي ديگر مي‌فرمايند: «ما من مؤمن الا و في قلبه نوران نور خيفة و نور رجاء لو وزن هذا لم يزد علي هذا و لو وزن هذا لم يزد علي هذا؛ هيچ مومني نيست جز آن‌كه در قلبش دو نور وجود دارد؛ نور ترس و نور اميد. اگر اين وزن شود بر آن ديگري فزوني نگيرد و اگر آن وزن شود بر اين يك افزون نشود.» در اين حديث امام(ع) نور را به مؤمن نسبت داده است.

با اين بررسي به اين‌جا رسيديم كه نور يك سير طولي است؛ يعني هم‌چون بحث توحيد، نبوت و امامت كه در طول يكديگر قرار دارند و رد كردن و نپذيرفتن هر كدام از آن‌ها سبب اختلال در اين مسير مي‌شود، نور نيز از منشأ ابتدايي خود؛ يعني خداوند متعال از طريق رسولش(ص) و سپس امام(ع) و سر آخر مؤمن انتقال مي‌يابد. در اين حركت در هر مرحله‌اي به هر كدام از اين‌ها مي‌توان نور گفت، البته به در خور سطح و مقامشان.

حال به اين‌جا مي‌رسيم كه خود نور چيست؟ و چه تعريفي از آن مي‌توان داشت. قرآن كريم در آيه 35 سوره مباركه نور، نور را در قالب مثالي تعريف مي‌كند. آنجا كه مي‌فرمايد: «اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَكَةٍ زَيْتُونِةٍ لَّا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَى نُورٍ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَن يَشَاء وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿35﴾»

همان‌طور كه از آيه آشكار است؛ يعني «خدا نور آسمانها و زمين است مثل نور او چون چراغدانى است كه در آن چراغى و آن چراغ در شيشه‏اى است آن شيشه گويى اخترى درخشان است كه از درخت‏ خجسته زيتونى كه نه شرقى است و نه غربى افروخته مى‏شود نزديك است كه روغنش هر چند بدان آتشى نرسيده باشد روشنى بخشد روشنى بر روى روشنى است‏ خدا هر كه را بخواهد با نور خويش هدايت مى‏كند و اين مثلها را خدا براى مردم مى‏زند و خدا به هر چيزى داناست.»*

*منابع: القرآن الكريم، اصول‌الكافي، تفسير صافي، تحف‌العقول، مفردات في غريب‌القرآن، واژ‌هاي قرآني(محمدرضايي)، معجم‌المفهرسلالفاظ القرآن (محمد عبدالباقي).
چهارشنبه 22 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 174]