واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: آنومي جامعه ماحصل سريالهاي ماهوارهای
گاهي تماشاي برخي سريالها به قدري براي افراد جالب و جذاب است که کارهاي ديگرشان را به وقت ديگري موکول ميکنند تا تماشاي سريال محبوبشان را از دست ندهند.
نویسنده : رضا فيضي*
گاهي تماشاي برخي سريالها به قدري براي افراد جالب و جذاب است که کارهاي ديگرشان را به وقت ديگري موکول ميکنند تا تماشاي سريال محبوبشان را از دست ندهند. به طور کلي تماشاي سريال و فيلم در زمان اوقات فراغت افراد صورت ميگيرد. از آنجا که وقتگذراني جلوي تلويزيون و تماشاي برنامههاي آن به عنوان تفريحي براي طيف وسيعي از مردم سراسر دنيا رايج است، ميتوانيم به سادگي تأثير تماشاي چنين برنامههايي را شاهد باشيم.
در ساليان دور در کشور ايران با فراگير شدن انواع و اقسام شبکههاي ماهوارهاي جديد، روز به روز بر تعداد استفادهکنندگان از برنامهها و سريالهاي اين شبکهها افزوده شد. اينکه چرا روز به روز تعداد تماشاچيان اين سريالها بيشتر ميشود، خود يک مسئله بوده كه نياز به يك آسيبشناسي جامع از سوي كارشناسان مربوط و متخصصان اين حوزه دارد و تأثيري که اين سريالها بر ذهن، روح و روان ميگذارند نيز مسئلهاي ديگر.
به طور کوتاه اگر بخواهيم علت افزوده شدن تماشاچيان اين شبکهها و سريالها را بررسي کنيم ميتوانيم به ضعف رسانه ملي در برنامهسازي و سريالسازي، کمبود سريالهاي با کيفيت در تلويزيون (به طوري که مردم با آن ارتباط خوبي برقرار کنند)، فراگير شدن ماهواره در خانهها، تأسيس شبکههاي ماهوارهاي جديد 24 ساعته که سريال پخش ميکنند و اين سريالها در بسياري موارد موضوعاتي متفاوت و گاهی جذاب دارند و اينکه با توجه به مشغله کاري زياد، افراد سعي ميکنند در خانههايشان و جلوي تلويزيون و تماشاي همين سريالها اوقات استراحتشان را پر کنند و حتي شاهد آن هستيم که اين افراد روزهاي تعطيل هم از خانه ماندن و جلوي تلويزيون بودن و وقت گذراندن با تماشاي همين سريالهاي شبکههاي ماهوارهاي راضياند، اشاره كنيم.
حال سؤال اينجاست، آنچنان که افراد براي تماشاي اين سريالها وقت ميگذارند، سريالها به آنها چه ميآموزند؟ مخاطب اين سريالها اغلب چه کساني هستند؟ آيا اين سريالها براي فرهنگ عمومي افراد در کشور ايران فايدهاي هم دارد؟ حال که شبکههاي ماهوارهاي به دور افتادهترين نقاط کشورمان نيز رسيده است، آيا تماشاي اين سريالها در تمامي نقاط و براي تمامي افراد با تمام فرهنگها مفيد است؟
زنان خانهدار از آنجايي که وقت بيشتري را در خانه سپري ميکنند، طبيعتاً وقت بيشتري نيز براي تماشاي تلويزيون دارند. اين زنان احتمالاً بهترين و پيگيرترين مخاطب تماشاي سريالهاي ماهوارهاي هستند. سريالهايي که به نظر آنها آموزنده است و واقعي، اما با واقعيت جامعه و فرهنگ کشورشان خيلي متفاوت است. سريالهايي که ساخته کشورهاي ديگر است و طبيعتاً (خوب يا بد) براي فرهنگ همان کشور يا محدوده ساخته شده است و توجهي به ساختارهاي فرهنگي ملل، کشورها و محدودههاي ديگر ندارند.
امروزه تأثيري که سريالهاي غيرايراني بر ذهن، شخصيت و فرهنگ افراد مصرف کننده ميگذارد، فيلمهاي سينمايي غير ايراني با كاراكترهاي جذاب و خوش چهره نميگذارد! تحقيقات نشان ميدهد تأثير فيلم بلند سينمايي بيشتر در گذشته بوده است (جايي که بازيگري توانا، خوشچهره و خوشپوش براي مثال در فيلمش از سيگار استفاده ميکند و در تمام دنيا افرادي به پيروي و الگوبرداري از آن، سيگار ميکشند)، اما امروزه تأثير سريالها به مراتب بيشتر است و دليل آن نيز در اين است که هر روز طي يک ساعت خاص و بدون وقفه و گاهي بسيار بلندمدت به روي آنتن خانهها ميآيد و افراد متقاضي به مرور زمان با آن عجين ميشوند. وقتي فردي با چيزي عجين شود در اصطلاح جامعهشناسي آن را دروني کرده است. وقتي مظاهر و شخصيت كاراكتر سريال را در ذهن خود ميپروراند، به نوعي بدون اينکه خودش خبر داشته باشد، فرآيند جامعهپذيري و دروني کردن را انجام ميدهد. اين سريالها به مراتب با موضوعاتي متفاوت از موضوعات کشورش ساخته شدهاند. خوب يا بدش ملاک بحث نگارنده نيست، اما اگر کمي به تأثيرات اين سريالها دقت کنيم، متوجه ميشويم كه پس از مدتي ذهن افراد کاملاً متفاوت شده و اگر به کل جامعه تعميم دهيم، فرهنگ بومي و عمومي بر هم ميخورد. در چنين شرايطي هنجار مشترک در بين مردم از ميان رفته و جامعه دچار آنومي (بيهنجاري) ميشود.
افراد خودشان و زندگيشان را با شخصيتهاي سريالها مقايسه ميکنند؛ شخصيتهایي که به سادگي شکست ميخورند، فريب ميخورند، وابسته ميشوند، خيانت ميکنند، طلاق ميگيرند و... طبيعي است در بلندمدت و به تدريج فرد استفادهکننده حتي بدون اينکه خودش بخواهد چنين چيزهايي ملکه ذهنش ميشود و تأثيراتي مخرب را در زندگياش خواهد گذاشت.
* كارشناس فرهنگي
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۲ بهمن ۱۳۹۴ - ۲۰:۳۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]