واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: انفجار معادن تهديدي براي غار 2 هزار ساله سوادکوه
غار قلعه اسپهبد خورشید بزرگترین طاق طبیعی و مهمترین غار دیواره سنگی جهان در شهرستان سوادکوه استان مازندران واقع شده است. اين غار که چند سالي است به عنوان اثر تاريخي ارزشمند به ثبت ملي رسيده ،اکنون در محاصره معادن مجاز و غیرمجاز قرار دارد و وجود معادن در بالادست، پاییندست و عرصه غار، اسپهبد خورشید غار افسانهای را در معرض نابودی و تخریب قرار داده است. اين در حالي است که تاکنون هيچ اقدام اساسي براي تعيين حريم اين اثر ارزشمند تاريخي و جلوگيري از تجاوز معادن و کارخانه ها به محدوده اطراف اين غار انجام نشده است.
نویسنده : مريم احمدي
![](http://javanonline.ir/files/fa/news/1394/7/29/183342_873.jpg)
استقرار و فعاليت کارخانه هاي فلورين، سنگ شکن، شن و ماسه در فاصله بسيار کمي از غار قلعه اسپهبد خورشيد در سالهاي اخير خطر تخريب و ريزش ديواره ها و سقف اين غار تاريخي دو هزار ساله را سرعت بخشيده است. وجود معادن بلورین در بالادست غار با آن انفجارهای مهيب، معدن شن و ماسه در پاییندست و عرصه حریم غار، وجود میدان تیر پادگان آموزش دوآب، حفاریهای غیرمجاز ازجمله عاملهای اساسی تخریب این غار محسوب مي شود. باتوجه به آهکی بودن غار اسپهبد خورشید، گسترش عملیات خاک برداری توسط عوامل کارخانه های شن وماسه و ارتعاشات صوتی در محوطه، امکان ریزش دیواره ها و طاق این غار را بیشتر کرده است. خطر رانش زمين در اثر استخراج بي رويه شن و ماسه نيز خود مزيت برعلت شده است. بنا به گفته کارشناسان میراث فرهنگی لایه های آهکی غار در مقابل ارتعاشات صوتی مقاوم نیستند و این مساله سلامت و حیات این غار تاریخی را در معرض نابودی قرار می دهد! معاون فرماندار شهرستان سوادکوه با بيان اينکه کارخانه های برداشت فلورین ، شن و ماسه در محدوده غار اسپهبد خورشید فعالیت می کنند که ازسالها قبل با اخذ مجوز از سازمان صنعت و منابع طبیعی مبادرت به فعالیت در این زمینه کرده اند، مي گويد: کسب استعلام از سازمان میراث فرهنگی برای تعیین محدوده غار تاریخی از جمله موارد ضروری است که در اعطای مجوز به این شرکت ها نادیده گرفته شده است. عین الله طالبی مي افزايد: هرسال مجوز توسعه فعالیت برداشت شن و ماسه این کارخانه ها تمدید می شود و با توجه به در خطر بودن این اثر تاریخی بواسطه فعالیت این کارخانه ها اخیرا تلاش شده تا در صدور مجوز برای توسعه فعالیت این کارخانه ها دقت نظر شود. هرچند این کارخانه ها برای کسب انتفاع بیشتر احتمال زیر پا گذاشتن حریم و توسعه بیشتر فعالیت برداشت را خواهند داشت و برای جلوگیری از این مساله بازدید های مستمر صورت می گیرد.معاون فرماندار سوادکوه ادامه مي دهد: با اقدامات صورت گرفته در صدور مجوز، توسعه فعالیت این کارخانه ها و بازدید های مستمر تا حدودی نگرانی از تخریب این اثر تاریخی ملی کاهش یافته است .بي توجهي به قانون عامل تخريب آثاراز جمله اصلي ترين مفاد قانوني براي ثبت ملي آثار تاريخي تعيين حريم اين آثار است. مقوله اي که در چند سال اخير ناديده گرفته شده و زمينه تخريب و تجاوز به حريم بسياري از آثارارزشمند تاريخي در استانهاي مختلف را فراهم آورده است. طبق آمار منتشر شده در يک دهه اخير از تعداد آثار ثبت شده در دسته آثار ملي کمتر از يک دهم آنها تعيين حريم شده اند. اين موضوع سبب نگراني بسياري از دوستداران ميراث فرهنگي شده است.در اين ميان مازندران هم مانند استانهاي ديگر كشور از اين امر مستثني نيست و با مشكل ثبت فراوان آثار تاريخي و تعيين نشدن حريم آنها مواجه است. يكي از اين آثار كه ثبت ملي شده، اما هنوز تعيين حريم نشده و در معرض خطر و تهديد جدي است، قلعه و غار تاريخي و ارزشمند اسپهبد خورشيد است. چند سالي است كه تعيين نشدن حريم اين اثر ارزشمند تاريخي، باعث تجاوز نهادهاي مختلف به محوطه اطراف قلعه شده و راه را براي جولان معادن مجاز و غيرمجاز باز کرده است. معادني که عمليات حفاري در آنها خود به عنوان بزرگترين تهديد براي حفظ اين اثر تاريخي محسوب مي شود. اين قلعه در مسير جاده فيروزكوه و خطيركوه قرار گرفته و با محل برداشت معادن شن و ماسه فاصله کمي دارد. به همين دليل ماشين هاي سنگين و بلدوزها از نزديکي اين قلعه تردد مي کند و بيم آن مي رود که به بناي اين اثر آسيب جدي وارد کنند. اين در حالي است که با تعيين حريم اين قلعه، اين بنا از گزند رفت و آمد هاي بي رويه حاصل از عمليات حفاري در امان مانده و دست سودجويان از دامن اين قلعه تاريخي دور خواهد ماند. بنا به گفته کارشناسان ميراث فرهنگي استان مازندران شايد بتوان تعلل در تعيين حريم آثار برجسته تاريخي را در سرعت و شتاب ثبت آثار جستجو کرد. سرعت و تعداد آثار ثبتشده در كشور و همچنين استان مازندران آنقدر زياد است كه پروسه تعيين حريم كه يك پروسه طولاني و زمانبر و تا حدودي دشوار است نمي تواند خود را به شتاب آن برساند! کمبود اعتبار نيز از جمله ديگر دلايلي است که کارشناسان ميراث فرهنگي به آن اشاره مي کنند. از آنجا که ثبت ملي هر اثر تاريخي بودجه خاص خود را مي طلبد و رديف جداگانه اي براي اين مورد اختصاص نمي يابد، بخش ميراث در اولويت بودجه تخصيصي شهرستان ها و استان قرار نمي گيرد . به همين دليل پشت ديوار بي پولي مانده و روز به روز مشکلات بيشتري دامنگيرش مي شود. ناگفته نماند که مسئولان اداره ميراث فرهنگي استان مازندران ادعا مي کنند در حال حاضر تعيين حريم آثار، جزو اولويتهاي اصلي براي ثبت ملي اثر شمرده ميشود و اگر اثري براي ثبت ملي معرفي شود در صورتي كه حريم و عرصه آن تعيين نشده باشد، به ثبت نخواهد رسيد!
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۹ مهر ۱۳۹۴ - ۱۷:۴۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]