واضح آرشیو وب فارسی:برترین ها:
فیلم خوب بساز آقای تبریزی!
چرا «از رئیس جمهور پاداش نگیرید» فیلم خوبی نیست؟ فیلم تقریبا همه مولفه های فیلم های کمدی خوب و خوش ساخت کمال تبریزی را دارد، هم داستان تند و تیز و پرمتلکی دارد که کم و بیش روی خط قرمزها عبور می کند، هم موقعیت های خاص و نابی دارد که کمترکسی سمت آن رفته است. با این همه اصلا گیرایی و درخشش آنها را ندارد. چرا این اتفاق افتاده؟
هفته نامه صدا - نسرین شریف: چرا «از رئیس جمهور پاداش نگیرید» فیلم خوبی نیست؟ فیلم تقریبا همه مولفه های فیلم های کمدی خوب و خوش ساخت کمال تبریزی را دارد، هم داستان تند و تیز و پرمتلکی دارد که کم و بیش روی خط قرمزها عبور می کند، هم موقعیت های خاص و نابی دارد که کمترکسی سمت آن رفته است. با این همه اصلا گیرایی و درخشش آنها را ندارد. چرا این اتفاق افتاده؟
جواب این سوال به ماهیت اثر بر می گردد، فیلم کمال تبریزی شبیه برخی طنزهای مطبوعاتی است، پر است از شوخی های بریده بریده با واقعیات اجتماعی سیاسی و البته زمان دار جامعه. همان شوخی هایی که در دوره اصلاحات باب شد و کم کم وارثان جدی پیدا کرد. این نوع طنز در یک روز متولد می شود و درست در همان لحظه تولد می میرد. چون اگر ارج و قربی دارد در ارتباط با بدنه اخباری است که در جامعه پخش می شود و قید زمان و مکان در آن موثر است و ممکن است خواننده ای در زمان دیگر اصلا متوجه نکات آن نشود.
هنر طنزنویس خارج کردن آن از حلقه تنگ زمان است، اما اگر هم این اتفاق نیفتاد طنز روزنامه ای آسیب نمی بیند و حیات کوتاه مدتش را ادامه می دهد و ای بسا موفق هم بشود. اما برای یک فیلم این نوع شوخی نویسی مضر است؛ مضر است چون حیاتش نه یک روز که ممکن است چند سال عقب بیفتد و ارجاع این قدر صریح گاه ممکن است در حد تلافی سیاسی قلمداد شود و خودش عامل فاصله گرفتن تماشاگر شود.
در این صورت هرچه که هست بی مزه، بی نمک و قدری لوده به نظر می رسد. «از رئیس جمهور پاداش نگیرید» از این نوع طنز مطبوعاتی حسابی ضربه خورده، اگرچه اگر به فرم فکر می کرد و سعی می کرد خودش را از قالب کلیشه های این فیلم ها رها کند آن وقت شاید همین فرم طنز هم می توانست موفق شود.
فرم در اینجا بیان صریح و شفاف موقعیت آدم هاست؛ همه چیز در کلام مشهود است و ظرافت در لحظاتی کمک می کند به جذابیت صحنه در این نوع کمدی، بار اصلی روی دوش بازیگر است و دوربین بدون هیچ حرکت اضافه ای او را دنبال می کند.
در «از رئیس جمهور پاداش نگیرید» مشکل اصلی اجرای نه چندان دوست داشتنی حسن معجونی است. او در تئاتر فوق العاده است اما در سینما و تلویزیون، آن قدرها تماشایی نیست؛ شاید چون در حال ساخت یک کاراکتر گیج و ویج است که کمی خل وضع و مصنوعی جلوه می کند و هوشمندی و شیطنتی در آن دیده نمی شود. به این اضافه کنید کاراکتری که دوست داشتنی نیست و از همان اول هیچ رغبتی در تماشاگر بر نمی انگیزد.
فرق فیلمنامه «طبقه حساس»، «مارمولک» و «لیلی با من است» در همین ساخت شخصیت های باهوش جذاب چندوجهی است که مدام در موقعیت های مختلف واکنش های متفاوت نشان می دهد. اما در «از رئیس جمهور پاداش نگیرید» از همان اول خط سیر شخصیت یک چیز است: او می خواهد دل خانم ها را به دست بیاورد و اشتباهی در یک موقعیت خاص قرار می گیرد. زمانی این اتفاق می تواند جذاب باشد که داستانی هم وجود داشته باشد و شخصیت مدام در تکاپو برای نجات خودش به کارهای متفاوتی دست بزند. اما حالا چه؟
ما تنها با یک سری آیتم رو به روییم که شخصیت گرفتار در آنها می خواهد ما را بخنداند. این را بگذارید کنار بازیگری که در قاب دوربین به اندازه اجرای زنده جذاب بازی نمی کند و شخصیتی که همدلی بر نمی انگیزد. خب انتظار دارید فیلم خیلی خوب ببینید؟ تازه همه ماجرا این نیست، تحول شخصیت و اجرای سردستی بخش عمده ای از فیلم، نشان می دهد که خود سازنده ها هم فیلم را جدی نگرفته اند. مثال می خواهید؟ می توانید به تک تک نماها توجه کنید.
اصلا به افتتاحیه فیلم رجوع کنید، به لحظه تحول نگاه کنید، به خوابگاه دقت کنید، به صحنه ای که برای گرفتن پاسپورت به خانه آن مرد عرب می رود نگاه کنید. کافی است؟ می شود زنجیره دلایل ناکامی فیلم تازه کمال تبریزی را ادامه داد. ما کمال تبریزی را با «لیلی با من است»، «مارمولک» و حتی «طبقه حساس» به جا می آوریم. همه شان قصه داشتند و اگر گاهی در اجرا ضعفی داشتند بازی ها و فیلمنامه آنها را نجات داده بود. در این فیلم، هیچ چیز به داد اجزای دیگری نرسیده است، حتی طنز سیاسی اش که قرار است نقد مسئولان باشد.
راستش بهتر است از این بازی محتواگرایی دست برداریم و به این فکر کنیم که چطور می شود یک فیلم خوب ساخت؛ مواد لازم قطعا فیلمنامه خوب، عوامل خوب، وقت کافی و البته گذر از شرط زمان است. هیچ نقدی جز اینکه نظر به آینده داشته باشد و خودش را از خطر روزمرگی نجات ندهد باقی نمایند.
در سینمای ما با این وضع نابسامانش، باید بیش از این دوراندیش بود. «از رئیس جمهور پاداش نگیرید» شاید یک تجربه درجه یک باشد از اینکه چطور همه چیز روی کاغذ خوب است (داستانی پر از متلک به دولتی ها، بازیگران دلپذیر، شوخی با خط قرمزها و...) اما در عمل و اجرا شکست می خورد. ما فیلم خوب می خواهیم آقای تبریزی، حواشی به کارمان نمی آید.
تاریخ انتشار: ۰۷ مهر ۱۳۹۴ - ۱۶:۵۳
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: برترین ها]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 53]