واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: سرطان یك بیماری شایع در كل دنیاست. جوامعی كه به سمت پیر شدن میروند، آمار مبتلایان به سرطانشان هم بیشتر میشود.
سونامی سرطان بیجا نیست اگر بگوییم سونامی سرطان چون ماری سمی، میخزد و در كشور جولان میدهد. آنقدر زیاد شده كه دیگر نمیتوان حدس زد آیا بغل دستیتان كه امروز در مقابلتان میخندد، فردا هم همینطور سالم خواهد بود یا نه. دوستی كه تا همین دیروز با هم خوش و بش میكردید، به چنان سرطانی مبتلا شده كه تنها تا یك ماه دیگر در كنارتان خواهد بود. سرطان اینروزها پیشتاز رقم زدن تلخترین روزهای زندگی ماست. درست است كه شاد نیستیم و مشكلات اقتصادی داریم اما در كنار هم بودنمان، تنها داراییمان بود كه آنهم از صدقه سر سرطان درحال به تاراج رفتن است. سالانه نزدیك به 90 هزار نفر به سرطان مبتلا میشوند كه رقمی باورنكردنی است. به گفته مراجع ذیصلاح، مرگومیر ناشی از سرطان در كشور در رتبه سوم قرار دارد. سن ابتلا به سرطان در كشور پایین آمده و هستند كودكانی كه با نقصهای عجیب و غریب و حتی با سرطان به دنیا میآیند. دختران جوانی كه با هزار امید و آرزو، مدرسه را تمام میكنند و پا به اجتماع میگذارند در معرض شدید سرطان سینه قرار دارند. از هر چهار زن ایرانی، یك نفر مشكوك به سرطان است. مردان بیشتر از سرطان پروستات میمیرند. بیشترین سرطان در كشور در بین دو جنس، سرطان معده است و .... اگر تا ماهها هم ادامه دهیم، آمار تكاندهنده از هیولای سرطان تمام نمیشود. آنقدر ترسناك شده كه هركس اسمش را میشنود در خود میخزد و خدا خدا میكند كه دچارش نشود. حتی بیمهها هم از چند سال پیش دست به بیمه سرطان زدهاند! اما سرطان فقط در ایران اینطور جولان نمیدهد. تا دهه آینده، آمار مبتلایان به سرطان در كل دنیا، دوبرابر خواهد شد. ابر شوم سرطان، خودش را به سر همه دنیا انداخته است. در كشور ما هم كه با این آلودگی هوا، گرد و غبار، میوهها و سبزیجات سمی، پالم و چیزهایی از این دست، دیگر راهی برای فرار از سرطان نمیماند. بهترین كسی كه میتوانست درباره این فاجعه صحبت كند، دكتر اسماعیل اكبری، رئیس مركز تحقیقات سرطان است. اما تلاشهای ما برای رسیدن به او، به نتیجهای نرسید. برای همین به سراغ دكتر «ایرج حریرچی» استاد جراحی سرطان دانشگاه تهران و معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت رفتیم تا ببینیم او چه نسخهای برای ترسی كه به جان مردم افتاده، دارد.
چرا باید سرطان سومین عامل مرگ و میر در ایران باشد؟ سرطان یك بیماری شایع در كل دنیاست. جوامعی كه به سمت پیر شدن میروند، آمار مبتلایان به سرطانشان هم بیشتر میشود. در آمریكا و در اكثر كشورهای اروپایی، سرطان دومین عامل مرگومیر است. در این كشورها آمار افراد مسن بیشتر است. سرطان معمولا به عنوان بیماری پیری به حساب میآید. در كشور ما هم دلیل افزایش همین است؟ بله. اكثر سرطانها در دوره پیری رخ میدهد البته نه اینكه ما در كودكی و جوانی، بیماران مبتلا به سرطان نداشته باشیم، ولی وقتی درصد جمعیت بالای 40سال زیاد شده است، رقم ابتلا به سرطان هم در جامعه هم برای آن تركیب سنی بیشتر میشود. ولی سن ابتلای به سرطان سینه خیلی پایین آمده و حتی دختران جوان 22-21 ساله هم به این بیماری مبتلا میشوند. بله. در سرطان سینه وضعیت كمی فرق دارد. بیش از نصف موارد ابتلا به این نوع سرطان در كشور، سن بالای 50سال دارند و بیش از 90 درصد هم بالای 40 سال. ولی به این معنی نیست كه موارد سرطان در سنین پایین وجود ندارد. اینهایی هم كه در سنین پایین به وجود میآید بیشتر به عوامل ژنتیك بستگی دارد. آن عوامل محیطی ابتلا به سرطان بیشتر در سنین بالا رخ میدهد. سرطانهایی كه ما معمولا به صورت اكتسابی میبینیم در سنین جوانی بروز میكنند در اكثر موارد ناشی از عوامل ژنتیكی است. این عوامل محیطی چه چیزهایی هستند؟ سبك زندگی غربی امروزی یكی از اصلیترین عوامل محیطی هستند. چاقی و اضافه وزن، مصرف سیگار، موادمخدر و الكل، نبود تحرك بدنی كافی و ورزش نكردن، وجود استرس در زندگی افراد، آلودگی هوا و عواملی از این دست، یعنی زندگی ما دارد به سمت زندگی غربی پیش میرود. بههمین دلایل است كه سرطان در تمام دنیا در حال افزایش است. در كشور ما هم به تبع همین و هم به دلیل افزایش سن، در دهه گذشته میزان ابتلا به سرطان افزایش داشته. مشكل اینجاست كه دیگر در كشورمان سبك زندگی ایرانی اسلامی نداریم. در كشور ما دومین علت مرگ تصادفات است كه آن به صورت غیرعادی بالاست و البته در خیلی از استانهای كشور هم دومین علت مرگ، سرطان است. رئیس مرکز تحقیقات سرطان گفته است سرعت رشد سرطان در ایران از کشورهای دیگر بیشتر است! داستان این چیست؟ بله در کشورهای درحال توسعه، رشد سرطان نسبت به کشورهای توسعه یافته بیشتر است که ما جزو کشورهای در حال توسعه هستیم. در 20سال آینده حدود 70 یا 100 درصد به تعداد سرطانیهای ما اضافه خواهد شد. یعنی 1.7 الی 2 برابر در حالیکه در کشورهای توسعه یافته که رشد سرطان را کنترل کردهاند و دیگر مثل ما نیستند این درصد به 1.35 برابر میرسد.
اینکه میگویید در کشورهای در حال توسعه بیشتر از کشورهای توسعه یافته است میخواهم بدانم ایران در چه سطحی قرار دارد؟ ما تقریبا مثل سایر کشورهای توسعه یافته هستیم.
گفته شده 40 درصد سرطان قابل پیشگیری است. یعنی دقیقا به چه صورت؟ همهاش بستگی به تغییر سبك زندگی دارد. اگر فردی میخواهد درصد ابتلایش به سرطان، كاهش یابد، باید مصرف دخانیات، الكل و مواد مخدر را قطع كند.مصرف نمك و چربی را به حداقل برساند. اگر چاق است یا اضافه وزن دارد، فكری به حال این قضیه بكند. مصرف میوه و سبزیجات را در برنامه غذاییاش قرار دهد. تحرك بدنی كافی داشته باشد. از استرس دوری كند و از این دست كارها. اینها رفتارهایی است كه مردم باید انجام دهند تا كمتر دچار سرطان شوند.
در زمینه تشخیص چطور؟ در این زمینه چقدر میتوانیم زودتر عمل كنیم و پیشگیری لازم را داشته باشیم؟ 40 درصد سرطانها قابل تشخیص پیشاز موعد هستند. این هم دو بخش دارد؛ یكی شركت در برنامههای غربالگری است كه تمامی افرادِ بدون علامت سرطان به مراكز بیمارستانی مراجعه میكنند و نسبت به ابتلا به هركدام از سرطانها تست میشوند. قسمت دیگر كار این است كه خود افراد كمك كنند تا بیماریشان زودتر تشخیص داده شود. مثلا اگر افراد در بدنشان تودهای لمس كنند یا زخمی در بدنشان باشد، تغییر رنگ پوستشان را احساس كنند یا مواردی از این دست، باید مراجعه كنند تا اگر سرطانی داشته باشند، زودتر تشخیص داده شود.
میگویید مصرف میوه و سبزیجات را در برنامههایشان داشته باشند، ولی به تازگی اخباری درباره آلوده بودن بعضی سبزیجات و میوهها به سموم دفع آفات منتشر شده است. خب اینطوری بیشتر درصد ابتلا به سرطان بالا نمیرود؟! اینكه ما میگوییم مصرف میوه و سبزیجات منظورمان، میوه و سبزی سالم است. این خبرها كه منتشر میشود باعث میشود مردم كلا مصرف این مواد را از برنامه غذاییشان حذف كنند. اما این كار اصلا درست نیست. سبزیجات و میوهها را میشود با جدا كردن پوست یا شستوشوی كافی با مواد شوینده، سالمسازی كرد. اما باید مصرف را حفظ كرد و فقط راههای سالمخوری را افزایش داد.
چقدر آلودگی هوا در ابتلا به سرطان موثر است؟ آلودگی هوا هم آن قسمتش که مربوط به مواد دودزاست مثل دخانیات، موثر هستند و هم ذرات ریزگردها در ابتلا به سرطان بسیار موثر هستند که همه اینها باعث سرطان ریه میشوند.
چه سرطانی بیشترین شیوع را در بین مردم دارد؟ سرطان پوست خیلی شایع است اما خوشبختانه اكثر سرطانهای پوست تاثیری در زندگی فرد ندارند. این نوع سرطانها معمولا با تشخیص و معالجه ساده، سریع خوب میشوند.
الان چقدر در تشخیص سریع سرطان نسبت به گذشته پیشرفت کردهایم؟ در تشخیص و معالجه افرادی که مراجعه میکنند خیلی پیشرفت کردهایم. اما مشکل اصلی ما در غربالگری است.
یعنی چه؟ یعنی در تشخیص زودرس مشکل داریم. کسانی که هیچ علامتی ندارند، نمیشود بیماریشان را سریع تشخیص داد. این اتفاق بیشتر در مورد سرطان سینه یا روده رخ میدهد. باید آزمایشاتی انجام دهیم که پیش از ابتلای کامل به سرطان، راه پیشگیری صورت گیرد. ما در این زمینه اقدامات چندانی انجام ندادهایم.
اینکه میگویند پارازیتها هم میتوانند در ابتلا به سرطان موثر باشند چقدر صحیح است؟ تحقیقی در این زمینه شده است؟ من در اینباره اظهارنظری نمیکنم. گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع : روزنامه قانون
11 تیر 1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیمرغ]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 74]