دندانهای عقل، دندانی هستند که معمولاً در سنین نوجوانی یا اوایل دهه سوم زندگی رشد میکنند، اما مشکلاتی که این دندانها ایجاد میکنند ممکن است نیاز به جراحی دندان عقل را ضروری سازد. در ادامه به بررسی دلایل اهمیت جراحی بهموقع دندان عقل و تأثیرات منفی تأخیر در انجام این جراحی خواهیم پرداخت.
دندان عقل چیست؟
دندان عقل آخرین دندان مولر در هر فک است که بیشتر در سنین 17 تا 25 سالگی شروع به رشد میکند اما باز هم ممکن است در افراد مختلف رشد این دندان ها به تعویق بیفتد. تعداد این دندانها در افراد مختلف متفاوت است به این شکل که در برخی افراد هر 4 دندان عقل در میآیند، در حالی که در برخی دیگر ممکن است یک، دو یا هیچ دندان عقلی بهطور کامل رشد نکند.
یکی از مشکلاتی که ممکن است پیش آید، رشد ناقص این دندانها به دلیل کمبود فضا در فک است که باعث میشود این دندانها نهفته بمانند. گاهی ممکن است دندانهای عقل نهفته منجر به مشکلاتی مانند پوسیدگی دندانها، التهاب لثه (پریکورونیت)، یا فشار به دندانهای مجاور شوند. در بسیاری از موارد، دندانپزشکان توصیه میکنند که این دندانها قبل از ایجاد مشکلات جدی کشیده شوند. در عین حال، برخی از متخصصان بر این باورند که کشیدن دندان عقل سالم بهطور کلی ضرورتی ندارد، مگر این که مشکلات خاصی به وجود آید.
انواع دندان عقل
دندانهای عقل به طور کلی براساس نحوه رشد خود به سه نوع معمولی، نیمه نهفته، و نهفته تقسیم بندی می شوند که در ادامه در مورد هر یک توضیح می دهیم:
دندان عقل معمولی
دندان عقل معمولی به دندانی گفته میشود که کاملا به شکل طبیعی از لثه بیرون آمده و در جای خود در فک قرار دارد. این دندانها معمولاً به خوبی عمل کرده و مشکلی برای دیگر دندانها به وجود نمیآورند. برخلاف دندانهای عقل نهفته یا نیمه نهفته که معمولاً نیاز به درمان دارند، دندانهای عقل معمولی بهطور طبیعی در دهان قرار میگیرند و هیچ مشکلی را برای فرد به وجود نمی آورند مگر آن که در طول زمان دچار پوسیدگی شوند.
دندان عقل نیمه نهفته
دندان عقل نیمه نهفته به دندانی گفته میشود که تنها بخش کمی از آن از لثه بیرون آمده است، در حالی که باقیمانده آن هنوز در زیر لثه یا استخوان فک قرار دارد. این وضعیت میتواند مشکلات متعددی از جمله درد، تورم، عفونت، آسیب به دندانهای مجاور، و حتی ایجاد کیست را به همراه داشته باشد. دلیل اصلی بروز دندان های نیمه نهفته، کمبود فضا در فک برای رویش کامل دندان است. علاوه بر این چون دسترسی به این دندان سخت است، می تواند عواقب جدی برای بهداشت دهان و دندان ایجاد کند.
دندان عقل نهفته
دندانهای عقل نهفته، دندانهایی هستند که بهطور کامل در زیر لثه و استخوان فک گیر کردهاند و به دلایلی مانند کوچک بودن فک یا موقعیت نامناسب، نمیتوانند بهطور کامل رشد کنند. این دندانها ممکن است باعث بروز درد، تورم، عفونت، آسیب به دندانهای مجاور و حتی ایجاد کیست شوند. از آنجا که دندانهای عقل نهفته میتوانند مشکلات جدیتری ایجاد کنند، معمولاً توصیه میشود که این دندانها بهمحض تشخیص مشکل قبل از بروز عوارض جدیتر کشیده شوند.
چرا نباید کشیدن دندان عقل به تاخیر بیفتد؟
دندان عقل ممکن است به دلایلی مانند رشد ناقص یا نهفته بودن در استخوان فک، مشکلات زیادی ایجاد کند. این مشکلات معمولاً تنها با کشیدن دندان عقل قابل حل هستند. در ادامه به بررسی عوارض عدم کشیدن دندان عقل و تاخیر در کشیدن آن می پردازیم:
رویش ناقص
موارد زیادی پیش آمده دندان عقل به طور کامل در نمی آید. در واقع به همان شکل نیمه نهفته یا نهفته بروز پیدا می کند. این وضعیت میتواند تجمع باکتریها، عفونت و درد شدید را به همراه داشته باشد.
فشار به دندانهای دیگر
وقتی دندان عقل بهطور کامل رشد نمیکند یا در زاویه نامناسبی رشد میکند، فشار زیادی به دندانهای مجاور وارد میکند و باعث کج شدن یا جابجایی آنها میشود. این وضعیت همچنین ممکن است به مشکلاتی در حرکت فک و جویدن هم منجر شود.
ایجاد کیست یا تومور
دندانهای عقل نهفته بهویژه در مواردی که رشد طبیعی ندارند، میتوانند موجب تشکیل کیست یا حتی تومور در استخوان فک شوند. این عارضهها میتوانند به آسیبهای جدی به ساختار فک و دندانها منجر شوند.
پوسیدگی دندان
از آن جایی که دندانهای عقل در موقعیت خاصی قرار دارند و تمیز کردن آن ها با دشواری و سختی همراه است، این دندانها معمولاً در معرض پوسیدگی شدید قرار می گیرند. این موضوع میتواند به مشکلات گستردهتری در بهداشت دهان منجر شود.
درد و ناراحتی
دندانهای عقل رویش یافته ممکن است باعث درد شدید، تورم لثه و مشکلاتی در جویدن غذا شوند که بر کیفیت زندگی فرد تأثیر میگذارد.
عفونت
در صورت عدم درمان، عفونت دندان عقل میتواند به قسمتهای دیگر بدن مانند فک، سینوسها و حتی مغز گسترش یابد که مشکلات جدیتری را ایجاد میکند.
حالا که با مشکلات عدم کشیدن دندان عقل آشنا شدید، توصیه می کنیم هر چه سریع تر به کلینیک دکتر نازنین نوربخش مراجعه کرده و به درمان دندان خود بپردازید.
چرا باید دندان عقل را جراحی کنیم؟
دندانهای عقل، اگرچه بهطور طبیعی در فک رشد میکنند، اما چون مکان قرارگیری آن ها در انتهای قوس دندانی است، معمولاً با مشکلات زیادی همراه هستند. حتی اگر در رشد این دندان ها هیچ مشکلی وجود نداشته باشد و به طور طبیعی و معمولی رشد کنند، باز هم به دلیل موقعیت خاصی که در دهان دارند، دسترسی به آنها برای تمیز کردن بسیار سخت است. به همین دلیل، تمیز نگهداشتن آنها دشوار است و این موضوع میتواند منجر به پوسیدگی و عفونت در دندانها شود.
علاوه بر این، دندانهای عقل میتوانند فشار زیادی به دندانهای مجاور وارد کنند که باعث کج شدن یا جابجایی دندانها و مشکلاتی در نحوه حرکت فک و جویدن میشود. همچنین، فشار مداوم دندانهای عقل میتواند به بیماریهای لثهای و مشکلات دیگر دندانی منجر شود.
برای جلوگیری از این مشکلات و حفظ سلامت دهان و دندان، دندانپزشکان اغلب توصیه میکنند که دندان عقل کشیده شود. برخی افراد به دلیل بالا بودن هزینه کشیدن دندان عقل، از انجام این عمل خودداری میکنند، اما باید توجه داشت که مشکلات ناشی از دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته میتوانند بسیار جدیتر شوند و در طولانیمدت نیاز به درمانهای پیچیدهتر و پرهزینهتری داشته باشند.
در حقیقت، افرادی که بهخاطر هزینه از کشیدن دندان عقل خودداری میکنند، ممکن است در نهایت به دلیل عوارض ناشی از این دندانها و مشکلاتی که به وجود می آورند، مجبور شوند جراحیهای پیچیدهتری انجام دهند و هزینه های بالاتری هم پرداخت کنند. بنابراین، کشیدن دندان عقل در مراحل اولیه میتواند از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کرده و در نهایت هزینه های درمانی را کاهش دهد.