تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835978805
- برنامه های فرامنطقه ای ایران برای دوران پساتحریم – زمان رضاخانی*
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: برنامه های فرامنطقه ای ایران برای دوران پساتحریم – زمان رضاخانی* تهران – ایرنا – فراهم کردن امکان میزبانی از دالان ترابری و راه ابریشم، توسعه قطعی پارس جنوبی و توسعه احتمالی نابوکو، تکثر و انتخاب رقیبان برای توسعه زیرساخت ها و راهبردهایی برای تعامل با پیمان های اقتصادی آسیا، از جمله نیازهای ایران برای دوران پساتحریم خواهد بود.
ایران و طرف های حاضر در مذاکرات هسته ای، سرگرم نگارش متن توافق نهایی هستند و بیشتر کارشناسان نیز به توافق و رفع تحریم ها علیه ایران امید بسته اند. در چنین شرایطی، لازم است نخبگان کشور، برنامه ریزی های اقتصادی برای دوران پساتحریم را آغاز کنند. در این مقاله به چهار محور ترانزیت، توسعه صنایع نفت و گاز، توسعه زیرساخت ها و تعامل با پیمان های اقتصادی در آسیا، پرداخته می شود.
وجه مشترکِ همه این موارد، آن است که ایران باید از یکجانبه گرایی در حوزه اقتصاد بین المللی بپرهیزد و برای استفاده از همه فرصت ها برنامه ریزی کند.
1 - «دالان ترابری» و «راه ابریشم»
چین و هند، پرجمعیت ترین کشورهای جهان و دو رقیب سرسخت یکدیگر هستند. این دو کشور، در سال های اخیر به اقتصادهای دوم و چهارم جهان نیز تبدیل شده اند و برای تبدیل شدن به اقتصادهای اول و سوم جهان، طرح های گسترده ای را در دست دارند که یکی از آنها، ساخت شاهراه های زمینی و دریایی برای گسترش بازرگانی با آسیای میانه و اروپا است.
راهی که چینی ها طراحی و ساخت آن را آغاز کرده اند، راه ابریشم جدید نام دارد. چینی ها بهار پارسال، طرح تفصیلی خود برای احیای جاده باستانی ابریشم را علنی کردند. بر اساس این طرح، یک راه آهن بسیار بلند، تقریبا در مسیر همان جاده ابریشم ساخته خواهد شد تا داد و ستد میان آسیا و اروپا را گسترش دهد.
این راه آهن از شیان در شرق چین، آغاز می شود و از مسیر استان های گانسو و شینجیانگ، به آسیای میانه و از آنجا به ایران می آید.
«راه آهن ابریشم» از مسیر ایران، به عراق، سوریه، ترکیه و اروپا وارد خواهد شد و تا آلمان و هلند بالا خواهد رفت و سپس در مسیر جنوبی، به ایتالیا خواهد رسید تا در بندری که قرار است انتهای «راه آبیِ ابریشم» باشد، به پایان برسد. (تصویر یک، زیر صفحه)
در مقابل این طرح، هندی ها نیز برنامه ای برای ساخت «دالان ترابری شمال – جنوب» (INSTC) را مطرح کرده اند. بر اساس طرح هندی ها، بمبئی از طریق راه دریایی به بندرعباس و از آنجا با راه آهن و جاده های ترانزیتی، به شمال ایران وصل خواهد شد. این راه، از آنجا و از دو مسیر، یکی به مسکو و دیگری به ترکیه و اروپا خواهد پیوست.
دهلی نو همچنین به دلیل اینکه امکان دسترسی به افغانستان و آسیای میانه از مسیر پاکستان را ندارد، طرح توسعه چابهار را پیشنهاد کرده است تا این بندر، به منطقه آزاد تجاری و پایانه ای برای جا به جاییِ کالا میان هند، افغانستان و آسیای میانه تبدیل شود. بدین ترتیب، چابهار، رقیب مستقیم بندر گوادَر (Gwadar) در پاکستان است که توسعه آن را چینی ها برعهده دارند.
ساخت خطوط راه آهن میان ایران و کشورهای آسیای میانه در سال های اخیر، در راستای همین دو طرح (راه ابریشم و دالان شمال و جنوب) بوده است، اما واقعیت این است که ایران هنوز زیرساخت های لازم برای تبدیل شدن به بخشی از این دو راه را ندارد. توسعه چابهار، توسعه بندرعباس و گسترش و بروزرسانی راه های بازرگانی در کشور، نیازمند برنامه و اجرای دقیق است. همچنین ایران برای نقشی که می خواهد در هریک از این دو طرح ایفا کند، باید با کشورهای ذینفع، وارد رایزنی شود. در تصویر 2، خط آبی، مسیر کنونی هند برای دسترسی به مسکو و خط سرخ، دالان ترابری شمال – جنوب است.
تصویر 3 نیز نگاره ای دیگر از دالان ترابری شمال و جنوب است.
2 - «نابوکو» و «پارس جنوبی»
اروپا به دلیل آسیب هایی که از وابستگی به گاز روسیه دیده، همواره به دنبال منابعی برای کاهش این وابستگی بوده است. در این زمینه، ایران و ترکمنستان به عنوان دومین و چهارمین کشورهای گازخیز جهان، گزینه های اصلی بوده اند.
طرح خط لوله موسوم به ˈنابوکوˈ (Nabucco) با این فرض ترسیم شده است که گاز جمهوری آذربایجان از مسیر گرجستان، و گاز ترکمنستان از مسیر ایران وارد ترکیه شود و از شمال غربیِ ترکیه به بلغارستان و اروپا برود. کشورهای ترکیه، رومانی، بلغارستان، مجارستان و اتریش در 13 ژوئیه 2009 قرارداد همکاری برای ساخت خط لوله نابوکو را امضا کردند و در واقع، طرف دریافت کننده گاز، آماده واردات است. مشکل بزرگ تا امروز، طرف شرقی بوده است که باید گاز را صادر کند.
در طرف شرقی، به دلیل لجبازی غرب با منافع ایران، کار به جایی رسید که طرح فرضی انتقال گاز ترکمنستان از وسط دریای خزر مطرح شد که البته بسیار پرهزینه و غیرطبیعی بود. با رفع تحریم ها ، ما نه تنها باید روی طرح نابوکو به عنوان یک فرصت اقتصادی، بلکه به عنوان برگ برنده در ایجاد توازن میان قدرت های جهانی حساب کنیم.
در این ارتباط می توان به اظهارات اخیر روس سفکوویچ کمیسیر انرژی کمیسیون اروپا اشاره کرد که گفته است: اروپا می تواند گاز ترکمنستان را از طریق ایران دریافت کند؛ چرا که این قاره تلاش می کند وابستگی خود به گاز روسیه را کاهش دهد.
از سوی دیگر، میدان پارس جنوبی با «یکهزار و هشتصد تریلیون فوت مکعب» (51 تریلیون مترمکعب) گاز، بزرگترین منبع گازی جهان و ذخیره ای مشترک میان ایران و قطر است. قطری ها سال هاست که از حضور کمرنگ ایران، نهایت استفاده را کرده اند و به یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان تبدیل شده اند. رها کردن میدان پارس جنوبی، در واقع، به معنای دادنِ امتیازِ بی بازگشت به طرف شراکت است. بنابراین، توسعه پارس جنوبی باید مقدم بر توسعه میدان های اختصاصی ایران باشد. این کار، قطعا نیازمند برنامه ریزی دقیق است.
3– انتخاب رقیبان برای توسعه زیرساخت ها
نگارنده در مقاله ای (1) اشاره کرده است که «قرارداد جدید ساخت نیروگاه بوشهر سال 1994 با روسیه امضا شد و تا امروز که 21 سال از آن تاریخ می گذرد، یک واحد از این نیروگاه افتتاح شده، یک واحد کنسل شده و دو واحد در دست ساخت است.
رفع تحریم ها این «سود» را در اختیار ایران خواهد گذاشت تا در صورت نیاز، با ایجاد رقابت میان کشورهای صاحب صنعت هسته ای (ژاپن، روسیه، فرانسه) ساخت نیروگاه های بیشتر و پیشرفته تر را با هزینه ای کمتر و در زمانی بسیار کوتاه تر امکانپذیر کنیم.»
این روش را می توان عینا در سایر زیرساخت ها نیز دنبال کرد. برای مثال در توسعه انرژی خورشیدی می توان از فناوری چین، ژاپن و آلمان به عنوان سه کشور صاحب فناوری در این زمینه استفاده کرد. همچنین دلیلی ندارد که ژاپن و آلمان به عنوان دو تولیدکننده بزرگ خودرو، در بازار ایران غایب باشند و ایران همکاری در ساخت خودرو را به کشورهای درجه دو یا سه محدود کند.
فهرست زیرساخت ها و کشورهای دارای فناوری در هر حوزه، بسیار بلند است و مدیران اقتصادی و صنعتی، لازم است برنامه ریزی دقیقی در این زمینه داشته باشند.
4 – تعامل با پیمان های آسیایی
شاید در ظاهر به نظر برسد که پیمان های بازرگانی و اقتصادی میان کشورهای دیگر، چندان در محاسبات اقتصادیِ ما نباید نقش داشته باشد، اما واقعیت چیز دیگری است. قرقیزستان در آذرماه 1393 و به دنبال تلاش برای عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، ناچار شد قراردادهای تجارت ترجیحی با کشورهای غیرعضو، از جمله با ایران را لغو کند. با توجه به اهمیت راهبردی آسیای میانه برای ایران، ناچاریم راهبرد مشخصی را برای تعامل با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در شرایط فرضیِ مختلف و با اعضای فرضی، تدوین کنیم.
همچنین، اگر طرح ژاپن برای پیمان «شراکت جامع اقتصادی برای شرق آسیا» (CEPEA) به سرانجام برسد، ایران باید برای نوع تعامل با این پیمان نیز برنامه داشته باشد؛ به ویژه آنکه چین، ژاپن، کره جنوبی و هند به عنوان شریکان عمده و کشورهای «آ سه آن» به عنوان خرده شریکان اقتصادی ایران، در این پیمان قرار است عضویت داشته باشند.
همین وضعیت عینا در مورد بانک های آسیایی و حتی جهانی نیز صدق می کند. ایران عضو و سهامدار عمده «بانک جهانی» است که در آن، آمریکا و ژاپن بیشترین سهام را دارند. ایران همچنین قرار است عضو موسس «بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا» باشد که چین آن را بنیان گذاشته و بزرگترین سهامدارش خواهد بود و فعلا آمریکا و ژاپن از عضویت در آن خودداری کرده اند. پیش بینیِ نوع همکاری و بهره برداری از این دو بنیاد مالی در دورانِ پساتحریم، از جمله ضرورت های اقتصادی است.
* کارشناس حوزه آسیا در ایرنا
-------------------------------------------------------------------------------
ارجاع:
(1) زیان هایی که با پرهیز از تعامل جهانی آغاز می شود
http://www.irna.ir/fa/News/81559850/
15/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]
-
گوناگون
پربازدیدترینها