واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: راه جهاني شدن ادبيات؟علياصغر شيرزادي:راه جهاني شدن ادبيات از توجه به دفاع مقدس ميگذرد
راه جهاني شدن داستان و رمان از توجه به مضمونهاي جنگ و دفاع مقدس ميگذرد. علياصغر شيرزادي داستاننويس با بيان اينکه در سالهاي اخير خلاف آنچه انتظار ميرفت، نگارش يا انتشار رمانهاي درخشاني در حوزه دفاع مقدس را شاهد نبوديم، گفت: بايد در جهت توليد آثاري تراز اول براي راه گشودن و طرح موضوع دفاع مقدس در ديد دنيا گام برداشت.او در عين حال گفت: در زمينه خاطرهنويسي دفاع مقدس يا داستان مستند، نسبت به سالهاي گذشته کارهاي خوبي انجام شده است که اين به دليل به عرصه آمدن نويسندگان جوان و خلاق به همراه نويسندگاني است که تجربه مستقيم حضور در جنگ را داشتهاند.او افزود: امروز جواناني به عرصه نويسندگي حوزه دفاع مقدس وارد شدهاند که در جنگ حضور نداشتند يا در آن زمان کودک بودند؛ ولي بر قدرت کاربرد عنصرهاي لازم براي نوشتن خاطره يا داستان مستند مسلط اند، زبان و بيان شسته و رفتهاي دارند و از همه مهمتر اين فرصت را يافتهاند که به پژوهش بپردازند تا درباره آنچه ميخواهند بنويسند، بيشتر بدانند.به گفته شيرزادي، اغلب اين نويسندگان داراي قريحه و انگيزه نيرومندي هستند و با فاصله گرفتن از موضوع يا با خونسردي خلاق و نگاه کردن به آن دوران توانستهاند نسبت به آثار يکي، دو دهه قبل کارهاي درخوري توليد کنند. اين داستاننويس با اشاره به دسته ديگري از نويسندگان که دوران دفاع مقدس را ديده و در آن حضور داشتهاند، گفت: در سالهاي اخير، حبيب احمدزاده، احمد دهقان و مجيد قيصري از جمله نويسندگاني هستند که تجربه مستقيم و بدون واسطهاي از دوران دفاع مقدس دارند؛ به اين معنا که هر سه نفر در کسوت جنگآور و رزمنده مستقيما به مدت چند سال در جبههها حضور داشتهاند و خوشبختانه به دليل اينکه قريحه و استعداد داستاننويسي دارند، آثاري که تاکنون از آنها منتشر شده، از هر لحاظ متفاوت است.امروز جواناني به عرصه نويسندگي حوزه دفاع مقدس وارد شدهاند که در جنگ حضور نداشتند يا در آن زمان کودک بودند؛ ولي بر قدرت کاربرد عنصرهاي لازم براي نوشتن خاطره يا داستان مستند مسلط اند، زبان و بيان شسته و رفتهاي دارند و از همه مهمتر اين فرصت را يافتهاند که به پژوهش بپردازند تا درباره آنچه ميخواهند بنويسند، بيشتر بدانند.او افزود: اين سه داستاننويس علاوه بر قريحه و ذوق و استعداد، که شرط لازم ولي ناکافي براي نويسندگي است، از تجربه مستقيم و بدون واسطه برخوردارند؛ به همين دليل آثارشان حتي در يک برش کوتاه، داراي قوت، قدرت و درخشش است و خوشبختانه هرچقدر هم که پيش آمدند، توانستند بر وجوه و سويههاي به شدت مهم داستاني در صناعت داستاننويسي مسلط شوند.شيرزادي اظهار کرد: کاملا پيداست که دغدغه اصلي و مشغله ثابت ذهن اين نويسندگان، داستاننويسي بوده است و با نگاهي به پرونده نويسندگي و سير تاريخي نوشتن آنها، پيوسته در حدي که مجال يافتهاند، بر مهارتهايشان افزودهاند؛ به همين دليل، کارشان در هر زمان متفاوت است.اين منتقد ادبي با نگاهي به عرصه داستاننويسي دفاع مقدس در سالهاي اخير، گفت: اگر نخواهيم سرسري بگذريم يا کليگويي کنيم، بايد بگوييم که متأسفانه شاهد آن هستيم که برخلاف آنچه انتظار ميرفت، کارهاي درجه اول و رمانهاي درخشان در اين حوزه نوشته نشده است، حتي شاهد نگارش و انتشار رمانهايي که در بهترين حالت از خط متوسط گذشته باشند، نيز نبوديم. به گفته وي اين امر علتهاي چندگانهاي دارد که مهمترين آن اين است که عدهاي از کساني که در اين حوزه وارد شدند، خيلي سهلانگارانه دست به کار شدند و به هر تقدير از اين نقيصه برکنار نبودند و علاوه بر اينکه تجربه حضور در جنگ را نداشتند، داراي تخيل قدرتمند نيز نبودند تا بتوانند با تکيه بر تحقيق و پژوهش، کار درخوري عرضه کنند. شيرزادي ادامه داد: به علاوه در کاربرد عنصرهاي داستاني و آنچه نامش تکنيک و صناعت داستاننويسي يا توانمند شدن براي به کار بردن شگردهاي ظريف اين کار است، توانايي کافي را ندارند و حاصل کارشان در بهترين حالت گرفتار خط متوسط است و در نتيجه بازتابي ندارد.به اعتقاد اين نويسنده، به رغم وقايع شگرفي که در دوران مقدس رخ داده است، به گونهاي که اگر در يک ساعت از آن دوران مکث کنيم، درخشش و پويايي و افتخار را ميبينيم، آثاري که بازتابدهنده واقعي اين اتفاقات باشد، توليد و عرضه نشدهاند که اين امر به تأمل بسيار بيشتري از گذشته نياز دارد. شيرزادي در ادامه عنوان کرد: ادوات داستاني دفاع مقدس به بررسي همهسويه نياز دارد؛ بايد سمينار گذاشت و نظرخواهي کرد. البته پژوهش و آسيبشناسي اين عرصه را بايد به اهلش سپرد؛ نه کساني که به رغم حسن نيت، اهليت اين کار را ندارند.به گفته اين نويسنده، زمان طولاني از دوران هشتساله جنگ تحميلي گذشته؛ ولي آنچه آن را از ديگر جنگها و وقايع تاريخي متمايز ساخته، حضور خالصانه مردم در صحنه است. جنگ هشتساله را بدنه نيرومند اين سرزمين اداره کردهاند. او افزود: نويسندگان حوزه دفاع مقدس بايد به اين تفاوت ماهوي به عنوان مهمترين رکن در داستاننويسي و خاطرات جنگ توجه کنند؛ چرا که اين تفاوت بنيان، درست نگريستن به دفاع هشتساله مردم ايران است. شيرزادي تصريح کرد: در عين حال بايد توجه کرد که ما در ساختن ما به ازاي داستاني اتفاقات دوران دفاع مقدس، با شعارزدگي، کار سطحي و توليد چيزي شبيه پوسترهاي يکبار مصرف سر و کار نداريم؛ بلکه بايد به سوي توليد آثاري تراز اول برويم.او در عين حال گفت: عنصر مميزي و تکبعدي نگاه کردن به اين موضوع نيز به خلق آثار درخشان در اين حوزه صدمه زده است و بايد در رفع اين مانع نيز کوشش کرد. تهيه و تنظيم : بخش ادبيات تبيان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 295]