واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: صداي پچيچههاي زنانه فضا را پر ميكند. كمكم صداي فاطمه معتمدآريا است برفضاي صحنه تسلط پيدا ميكند، صدايي كه همان معصوميت، لرزش و غم هميشگي را دارد. از سفيدي ملافهها ميگويد و از تميزي خانه و از خوني كه ميچكد و همه اين سفيدها را سرخ ميكند... به گزارش خبرنگار تئاتر خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، سيامك احصايي براي اجراي عمومي نمايش «ترمينال» بيش از يك سال انتظار كشيد. اين كارگردان تئاتر كه اين نمايش را در بخش مسابقه بينالملل بيستوششمين جشنوارهي تئاتر فجر اجرا كرده بود، اواخر سال گذشته توانست بعد از پيگيريهاي فراوان نوبتي را براي اجراي عمومي اين اثر نمايشي در تالار «مولوي» رزرو كند. او اين روزها سرگرم تمرين آخرين تمرينات نمايش جديد خود است تا آن را از نيمه دوم خردادماه اجرا كند.نمايش «ترمينال» با حضور سه بازيگر زن، فاطمه معتمدآريا، شبنم مقدمي و پانته آپناهيها اجرا ميشود. صداي پچيچههاي زنانه فضا را پر ميكند. كمكم صداي فاطمه معتمدآريا است برفضاي صحنه تسلط پيدا ميكند، صدايي كه همان معصوميت، لرزش و غم هميشگي را دارد. از سفيدي ملافهها ميگويد و از تميزي خانه و از خوني كه ميچكد و همه اين سفيدها را سرخ ميكند... حضور معتمدآريا بيشك يكي از مهمترين ويژگيهاي اين نمايش است. «ترمينال» كه سومين تجربهي احصايي در زمينهي كارگرداني است، فرصت دوبارهاي براي معتمدآريا بود تا پس از سالها دوري، بار ديگر روي صحنه تئاتر ظاهر شود. او مهمترين عامل دوري خود را از صحنهي تئاتر، وضعيت كنوني اين هنر ميداند: «الان ديگر نميتوانم بگويم در درجه اول بازيگر تئاترم و بعد سينما و تلويزيون چون زمان بيشتري را در سينما گذراندهام . نسلي از هنرمندان جديد تئاتر اصلا مرا بهعنوان بازيگر تئاتر نميشناسند» معتمدآريا در ادامه به مقايسه تفاوت شيوه كاري تئاتر در گذشته و امروز ميپردازد: «من با شيوهاي به جز شيوهي مرسوم فعلي تئاتر پروررش يافتهام. در دورهي من نوعي آزادنگري، آزادانديشي و آزاديخواهي در تئاتر وجود داشت كه در هنرهاي ديگر به اندازه تئاتر نبود. همواره حداقلي از تفكر و احترام در تئاتر موجود بود و هركس به آساني نميتوانست همه اينها را بههم بريزد، اما همين امروز كه اين نمايش را در «تئاترشهر» تمرين ميكنيم. نمايشي در همين مجموعه اجرا ميشود كه ميتوانست در مساجد يا تكاياي تهران اجرا شود، چون مضمون اصلي آن روضه است و اينچنين است كه نه احترام روضه را نگه ميدارند و نه حرمت تئاتر را. در حاليكه هر چيزي در جاي خود ارزشمند است بهويژه در شرايطي كه بسياري از هنرمندان تئاتر بهخاطر كمبود امكانات، فضايي براي كاركردن ندارند و اجراي نمايشنامه در مساجد يا تكايا غيرممكن است.» معتمدآريا در اين نمايش نقش زني را بازي ميكند كه مدام خاطرات گذشتهاش را مرور ميكند. او از كودكياش ميگويد، از زماني كه چشمان آدم برفياش گم شده بود و خون كه روي برفها ميچكيد... فاطمه معتمدآريا وقتي كه با پيشنهاد سيامك احصايي روبهرو شد، به خاطر گروه اجرايي اين نمايش و به دليل مدرنبودن اين نمايش، پيشنهاد بازي را پذيرفت. او ميگويد:«ويژگي اصلي اين نمايش نگاه مدرني است كه در متن وجود دارد كار سيامك احصايي خيلي مدرن است و من كارهاي مدرن را دوست دارم. از طرف ديگر گروه اجرايي ديگر انگيزهي من براي بازي در اين نمايش بود. با اينكه از نسلهاي گوناگون هستيم بسيار با يكديگر همفكريم.» حالا خاطرات كودكي زن با خاطرات جوانياش در ميآميزند و زن لباس عروسياش را به ياد ميآورد كه كم تور بود و كمچين، بلند و پوشيده... نمايش «ترمينال» در تالار مولوي اجرا ميشود. جايي كه معتمدآريا بارها و بارها صحنه آن را تجربه كرده است. او البته بسيار خوشحال است كه نمايش در «تئاترشهر» اجرا نميشود. او ميگويد:«تئاتر مولوي شايد هنوز خاصيت تئاتريبودن خود را بيشتر حفظ كرده است. تئاترشهر كمي خاصيتهاي اصلي خود را از دست داده است.» باتوجه به فاصلههاي زيادي كه ميان كارهاي او در تئاتر وجود دارد، اين پرسش اجتنابناپذير به نظر ميرسد حضور دوبارهي فاطمه معتمدآريا در تئاتر چه زماني خواهد بود؟ خودش دراينباره ميگويد: «درحال حاضر با همين گروه در يك دورهي كاري قرار داريم. قرار بود نمايشي را اجرا كنم كه همه اعضاي اين گروه هم در آن حضور داشته باشند اما اجازهي اجرا به ما ندادند و گفتند نمايش جزء خطوط قرمز است. چون متنمان ايتاليايي است سرگرم مذاكره با دانشگاهها و مدارس ايتاليايي هستيم تا اگر توانستيم كار مشتركي را با اين مراكز اجرا كنيم.» شبنم مقدمي كه از ابتداي تمرين آرام بود حالا ديالوگهايش را ميگويد: «چشمام بسته است، افتادم روي تخت، هنوز توان حرفزدن دارم...» به گفتهي مقدمي؛ او در آثاري كه به ژانر آثار تجربي مشهور هستند، بازي نكرده است. اين نمايش اثري متفاوت در كارنامه بازيگري اوست. مقدمي گرچه براي نخستينبار با سيامك احصايي همكاري ميكند، اما نگاه او را به تئاتر ميشناسد، نگاهي كه به گفته او كاملا مدرن است. چون متن نمايش مدرن است، بنابراين شيوهي اجرايي آن هم بايد مدرن باشد. مقدمي مطرح ميكند:«البته نگاه من به تئاتر، به ژانر تئاتر تجربي معطوف نيست اما شيوهي اجرايي نمايش «ترمينال» به تئاتر تجربي بسيار نزديك است و براي من بسيار جذاب بود كه توانستم خود را در بوتهاي ديگر محك بزنم.» سيامك احصايي كارگرداني است كه به كوچكترين حركت بازيگرانش توجه دارد، او مدام حركات و بازي آنان را اصلاح ميكند. مقدمي از اين دقتنظر بسيار خوشنود است و ميگويد: «سيامك احصايي هدايتگر بسيار خوبي براي بازيگر است. خواستههاي خود را بهخوبي به بازيگران منتقل ميكند. نوع بازي كه در اين كار داشتم كاملا متفاوت است. همهچيز مطابق خواسته اوست. بنابراين آنچه را كه با خود از تئاتر غيرتجربي آورده بودم، بيرون كشيد و آنچه را كه در بازي من ميخواست، تشديد كرد.» زني كه شبنم مقدمي نقش او را بازي ميكند، خسته است. دوست دارد آخرين لحظات را در تنهايي سپري كند. حرفي هم براي گفتن ندارد. مقدمي معتقد است: «هر نوع آموختهاي براي بازيگر به منزلهي برداشن گامي روبه جلو است و در تجربيات آيندهاش قابل استفاده خواهد بود، اما خطر تئاتر مدرن اين است كه در عين پيچيدگي و غامضبودن، ممكن است بسيار آسان به نظر بيايد و هركس به خودش اجازه بدهد در اين زمينه كار كند. اگر بخواهم در اين نوع تئاتر كار كنم، بايد خيلي محتاط باشم. زماني كه ميگويم احصايي كارش را بلد است به اين معناست كه از سر تفنن و سادگي به اين نتيجه نرسيده بلكه نوع نگرشاش اين است و عميقا به آن پايبند است و به آن باور دارد. او بهخوبي ميداند كه چه ميكند، اما عدهي ديگري فكر ميكنند، اجراي كار تجربي ساده است و بدون پشتوانه تئاتر حرفهاي ميتوان در اين زمينه كار كرد. » مجموعه اين دلايل باعث شده بود، مقدمي تا بهحال در مقابل پيشنهادات خود براي بازي در آثار تجربي مقاومت كند: او مطرح ميكند:«ميخواستم اين شيوه را با كسي تجربه كنم كه به كارش مسلط باشد. بداند چگونه بايد بازيگر رادر آن فضا قرار دهد و او را هدايت كند و خوشبختانه اين اتفاق در نمايش «ترمينال» براي ما افتاده است.» او هم مثل ديگر همبازياش، معتمدآريا از تعاملات بسيار مثبت ميان اعضاي گروه بهعنوان يكيديگر از دلايل حضور خود در اين نمايش ياد ميكند. شبنم مقدمي البته اميدوار است تماشاگراني كه كارهاي قبلي او را ديدهاند، چيزي از خود قبلي او نبينند و ميگويد: «هر بازيگري شاكلهاي در ذهن تماشاگر دارد و شكستن اين شاكله و سنتشكني كمي دشوار است. همه ما تلاش ميكنيم ذهنيت قبلي تماشاگر را بشكنيم. ضمن اينكه هرگز كار تكراري نكردهايم و تصور ميكنم تماشاگر اين آمادگي ذهني را دارد كه چهرههاي گوناگوني از بازيگر ببيند.» پانته آ پناهيها، ديگر بازيگر اين نمايش جزء بازيگران گزيدهكار تئاتر است، البته ميگويد:«شرايط تئاتر آن قدر برايش تعيينكننده نبوده است. هر چند نميتوان تغيير اين شرايط را انكار كرد. مدلي كه من قبلا كار ميكردم، امروز خيلي كمتر اجرا ميشود، البته خودم فكر ميكنم خيلي بازيگر نيستم. من تنها چيزهايي را بازي ميكنم كه فكر ميكنم ميتوانم با آنها زندگي كنم. وقتي متن را ميخوانم اگر ديدم از عهدهاش بر ميآيم، بازي ميكنم. شايد اينها به توانايي و حسم مربوط ميشود.» البته در كنار اين موارد حضور پانتهآپناهيها در سينما بهعنوان منشي صحنه و اصولا شرايط متفاوت كارياش از ديگر دلايل حضور كمرنگاش در عرصهي بازيگري تئاتري است. در ميان اين سه بازيگر پناهيها تنها بازيگري است كه در نمايش قبلي احصايي «واقعيت اينه كه خورشيد دور ما ميگرده» با او همكاري كرده است. او دربارهي آن تجربه توضيح ميدهد: «دوسال بود كه تئاتر كار نكرده بودم. سيامك احصايي گفت: نمايشي دارم كه دربارهي دختر كوري است... و من بلافاصله پيشنهاد او را براي بازي پذيرفتم. چون برايم نقش جذابي بود. احصايي در كار، خيلي با من همراه ميشود. من خيلي سخت به نقشم ميرسم خيلي خود را سانسور ميكنم تا به آنچه ميخواهم برسم و او صبر ميكند و من از او ممنونم.» پناهيها دراين مدت تلاش كرده از مدلي كه هميشه كار ميكرده، فاصله بگيرد. اما گاهي شرايط اجازه نداده اين تصميمگيري به نتيجه برسد. به گزارش ايسنا، نمايش «ترمينال» با فاصله زيادي از اجرا در جشنوارهي فجر، نوبت اجراي عمومي گرفت. دراين مدت بازيگران آن در پروژههاي ديگر حضور داشتند، اما آنان معتقدند اين فاصله برايشان آزاردهنده نبوده است، چون هرگز از كار دور نبودهاند. علاوه بر اين براي اجراي اين نمايش در آلمان نيز تمريناتي داشتهاند و همانگونه كه پناهيها اشاره ميكند؛ اين متن به گونهاي است كه وقتي بازيگر آن را ميخواند حس نمايش را دور از خود نميبيند، چون فضاي نمايش بسيار نزديك است. نمايش «ترمينال» به نويسندگي، طراحي و كارگرداني سيامك احصايي از 17 خردادماه در تالار مولوي به صحنه ميرود. انتهاي پيام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 301]