واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: نوجوانی دوران گذر از مرحله كودكی به بزرگسالی است و مانند همه دورانهای گذار، با مشكلات و بحرانهایی همراه است. اگرچه نوجوان به شدت تحت تاثیر روابط و الگوهای اجتماعی است، اما خانواده در این دوران نقش مهمی ایفا میكند. چرا كه نه تنها درحقیقت پایه و اساس شخصیت فرد درخانواده پیریزی میشود بلكه اساسا اهمیت این مرحله از زندگی كودك و گذران سالم دوران نوجوانی بسیارزیاد و تعیینكننده است. خانواده تاثیرمهمی دررشد عاطفی نوجوان دارد. زمانی كه روابط خانوادگی مناسبی دراین هسته اولیه جامعه، جاری و ساری باشد، میتوان مطمئن بود كه زمینهای برای ایجاد انحرافات گوناگون وجود ندارد. والدینی که توانایی شنونده بودن را در خود تقویت می کنند و حاضرند انتقادات و پیشنهادات نوجوان خود را بشنوند مهارت های گوش دادن را به فرزندانشان می آموزند . والدینی که از مهارت های ابراز عواطف و احساسات برخوردارند نوجوان خود را از محبت و توجه سیراب نموده و تشنگی او را برای جلب توجه برطرف می نمایند . افراد مبتلا به وسواس بیشتر به خانواده هایی تعلق دارند که پدر و مادرهایی سختگیر، کمال طلب، تمیز، دقیق در جزئیات، و بی تحمل در برابر بی نظمی دارند و مدام به امر ونهی می پردازند . روابط پدر و مادر با یكدیگر و با فرزندان و حتی نوع ارتباط و مناسبات آنها با سایر هستههای اجتماعی، محیط كار، فامیل، دوستان و سایرموارد نقش مهمی در چگونگی رشد عاطفی- اجتماعی نوجوان دارد. چرا که تک تک این رفتار ها به عنوان یک مدل عملی می تواند آموزنده بوده و الگوی مناسب را برای نوجوان فراهم نماید. روانشناسان معتقدند كه جامعه نیز جایگاه ویژهای درایجاد سلامت روان درنوجوان دارد. آموزش خانوادهها و پركردن اوقات فراغت آنها با امكانات مناسب و سالم میتواند نقش مهمی دراین رابطه ایفا كند. نوجوان در این دوران از انرژی فوق العاده ای برخوردار است و نیازهای جنسی و روانی متعددی دارد . لذا اگر زمینه برای جهت دهی این انرژی با سطح بالا فراهم نشود ممکن است برای او آزار دهنده بوده و به یک فشار روانی تبدیل شود . نوجوان از یكسو با رشد سریع و تغییرات جسمی روبروست كه او را دچار اضطراب ، ناآرامی و زودرنجی میكند و از دیگرسو، از نظر ذهنی و عقلی، رفتارش بیشتر تابع عواطف و احساسات است تا منطق و تفكر. به همین دلیل دنیای واقعی او بسیاری اوقات به دنیایی تخیلی تبدیل میشود كه امكان دستیابی به راهحلهای واقعبینانه نیست. لذا این دو ویژگی، نوجوان را به شدت آسیبپذیر میسازد. فعالیتهای ورزشی، هنری و علمی به او كمك میكند كه جایگاه واقعی خود را دریابد و بتواند توانایی و قدرت تصمیمگیری خود را هرچه بیشتر رشد دهد. نوجوان در این دوران از انرژی فوق العاده ای برخوردار است و نیازهای جنسی و روانی متعددی دارد . لذا اگر زمینه برای جهت دهی این انرژی با سطح بالا فراهم نشود ممکن است برای او آزار دهنده بوده و به یک فشار روانی تبدیل شود . بنابراین والدین باید متوجه باشند اختلافات خانوادگی آنها و نوع ارتباطشان با دیگران چه فضای نامناسبی برای رشد اضطرابها و احساس ناامنی نوجوانشان فراهم میكند. آنان باید تلاش كنند فضای امن و مطمئن برای فرزندشان به وجود آورند تا آنها بتوانند این دوران را با تكیه برخانواده، با موفقیت و تاثیرپذیری مناسب پشتسربگذارند. حقارت نوجوانان گاه به دلیل داشتن کاستیهای بدنی، مشکلات خانوادگی، شکستها، محرومیتها، سرزنش دیگران و تمسخر دوستان و همسالان خود، به عدم اعتماد به نفس دچار می شوند . این احساس حقارت موجب به کار افتادن مکانیزمی دفاعی در آنان می شود تا تعادل روانی از دست رفته، بار دیگر بازسازی شود . از اینرو نوجوان برای سرپوش گذاشتن بر روی ناتوانیهایش یا از جمع جدا شده و گوشه گیری اختیار می کند یا برای جبران به خودستایی، دستور به افراد ناتوان تر و زیردست و بدگویی از افراد توانا و بالادستی دست می یازد و در مواردی برای جبران شکستهایش به خشونت، خودآزاری یا دیگرآزاری روی می آورد . روایت زیبای امام هادی علیه السلام را می توان ترجمان همین مطلب دانست که فرمودند: «من هانت علیه نفسه فلا تامن شره (1)" تحف العقول" ، ; از شر آن کس که دچار خود کم بینی است ایمن نباش .» لذا در قدم اول این پدر و مادر هستند که باید با شیوه های تربیت صحیح و مشوق نوجوان را در یافتن توانایی ها و ویژگی های مثبت یاری دهند و او را به واقع بینی و باور خود دعوت کنند تا حقارت های درونی به عوامل آسیب رسان تبدیل نشود . تحقیقات در زمینه وسواس نشان می دهد، افراد مبتلا به وسواس بیشتر به خانواده هایی تعلق دارند که پدر و مادرهایی سختگیر، کمال طلب، تمیز، دقیق در جزئیات، و بی تحمل در برابر بی نظمی دارند و مدام به امر ونهی می پردازند . این والدین غالبا آرمانهایی بسیار دست نیافتنی برای فرزند خود در نظر می گیرند و بدون توجه به آمادگی یا توانایی جسمی و روانی او، عقاید خود را با فشار به او تحمیل می کنند . در هر حال این مشکلات و دیگر مسائل دوران نوجوانی، طبیعتی ناپایدار برای نوجوانان به ارمغان می آورد و این طبیعت متناقض، رفتارهای غیر منسجم و متضاد را به بار می آورد که گاه فرسنگها با شاهراه عقل و خرد فاصله دارد و در این میان به تردید ها و شک های متعدد در مورد موضوعات مختلف پرداخته و به دلیل بی اعتمادی به خود راجع به درستی هر چیز مردد می گردند و در نهایت وسواس را تجربه می کنند . مادران و پدران ارجمند ! اگر چه نوجوان دورانی از استقلال طلبی را تجربه می کند و در ظاهر از حمایت های شما استقبال نمی نماید ، اما هنوز به پشتوانه محکم والدین نیاز دارند . منابع: همشهری مجله مبلغان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 137]