واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: شايع ترين الگوهاى تربيتى در خانواده ها و آسيب هاى آنها ایران:دكترشيرين نوروى (روانشناس) *معمولاً ديده مى شود كه شيوه هاى رفتار با بچه ها در خانواده هاى مختلف، به صورت هاى متفاوتى اعمال مى شود. خانواده اى با فرزندان خود سختگيرى مى كنند و خانواده ديگرى هر چه كه فرزندان بگويند به همان راه مى روند. آيا در اين باره مطالعه اى شده است و اساساً بهترين روش در كدام دسته خانواده ها اعمال مى شود؟ اعمال و رفتار و شكل گيرى شخصيت كودكان و يادگيرى هاى اوليه و آشنايى با كيفيت روابط اجتماعى، به تمامى در خانواده شكل مى گيرد. برخى از خانواده ها، الگوهاى تربيتى مفيدى براى كودكان خود و بر طبق آموزش هاى روانشناسى اعمال مى كنند و برخى ديگر بر اساس نظريات شخصى خود، يا روش هايى كه مادربزرگ و پدربزرگ ها توصيه مى كنند و... كه در نهايت نيز به زيان فرزندانشان مى تواند تمام شود. طرز تفكر و احساس و نگرش و رفتار والدين در شخصيت فرزندان بسيار مؤثر است و چه بسا روش هاى اشتباه به بيمارى هاى عصبى و مشكلات رفتارى فرزندان منجر شود. شايع ترين انواع خانواده ها و الگوهاى رايج، به شكل زير قابل شناسايى هستند: ۱- خانواده كنترل كننده اين نوع خانواده ها، مرتب دستور مى دهند بدون آن كه براى اين دستورات دليلى داشته باشند يا درباره اين دستورات با فرزندانشان گفت وگويى كنند. اين خانواده ها از فرزندان خود انتظارات بسيارى دارند، انتظاراتى كه بسيارى مواقع از توان فرزندان خارج است. فرزندانى كه در چنين خانواده هايى رشد مى كنند، معمولاً سركش، زورگو، ناتوان، خشمگين، گوشه گير و منفعل بار مى آيند. در چنين خانواده هايى رابطه عاطفى عميقى به كودك ابراز نمى شود. اين دسته از مادران و پدران اغلب بسيار سختگير و يكدنده هستند و گاهى نيز دست به تنيبه فرزند - چه روحى و چه جسمى - مى زنند. ۲- خانواده هاى دوست داشتنى و بيش از حد صميمى اينگونه خانواده ها معمولاً خواسته هاى كودكان خويش را بى هيچ قيد و شرط و محدوديتى برآورده مى كنند و تنها الگوى تربيتى آنان دوست داشتن و ابراز دائمى آن به فرزندان است بى هيچ نظم و يا ضابطه و برنامه اى. اين گروه از والدين تصور مى كنند هرگز نبايد به فرزندان خود «نه» بگويند و همه خواسته هاى آنان را بى چون و چرا بايد انجام دهند. كودكانى كه در چنين محيطى تربيت مى شوند، قادر نيستند خواسته ها و اميال خويش - و در سنين بزرگتر غرايز خود را - به تأخير بيندازند. چرا كه آنها عادت كرده اند هر چه مى خواهند را بلافاصله دريافت كنند. اينگونه كودكان معمولاً افرادى غيراجتماعى و باروحيه اى «طلبكار» بارمى آيند. ۳- خانواده هاى آشفته در اين گروه از خانواده ها، والدين همواره در كشاكش اختلافات و مشاجرات گرفتارند، بنابراين فرصت و حوصله اى براى پرداختن به تربيت كودكانشان ندارند. از سويى، فرزندان نيز كه دائماً شاهد اين بگومگوهاو اختلافات هستند، علاقه اى به تشكيل زندگى خانوادگى در بزرگسالى از خود نشان نمى دهند، چرا كه الگويى ازيك خانواده آرامش بخش، مهربان و ياريگر در ذهن ندارند، بنابراين اغلب ترجيح مى دهند از ازدواج صرفنظر كرده و مجرد باقى بمانند و در صورت ازدواج نيز ناسازگارى و طلاق در ميان اين نوع اشخاص كه در خانواده هاى آشفته بزرگ شده اند، بسيار شايع است. ۴- خانواده هاى بى تفاوت در اين خانواده ها، هيچ معيار و الگوى تربيتى و يا آموزشى براى كودكان وجود نداشته و نظام مشخصى براى تعادل دادن به مناسبات كودكان با يكديگر و والدين با كودكان برقرار نيست. والدين هيچ توجه و نظارتى بر فرزندان و تربيت آنان ندارند، بنابراين كودكانى كه در اين گونه خانواده ها بزرگ مى شوند به اصطلاح خودرو و بدون برنامه معينى دوران كودكى و نوجوانى خود را طى مى كنند اين كودكان اغلب آينده روشنى در برابر خود ندارند و در پى يافتن شغل و تحصيلات و... نخواهند بود. ۵- خانواده هاى ايده آل اين خانواده ها، كودكان را با اهدافى مشخص و آگاهانه به جهتى سوق مى دهند كه در بزرگسالى، افرادى مسؤوليت پذير، شاد، صادق، اجتماعى و مفيد براى خود و ديگران باشند. در اين نوع خانواده ها، هيچ گاه از الگوهايى كه در خانواده هاى كنترل كننده، بيش از حد صميمى، آشفته و بى تفاوت، به چشم مى خورد، براى تربيت فرزندان استفاده نمى شود. زندگى و رشد در خانوده هاى ايده آل، علاوه بر مزاياى يادشده كودكان را نيز از ابتلا به بيمارى هاى عصبى و اختلالات رفتارى حفظ مى كند. اين خانواده ها به كودكان خود كمك مى كنند تا در مواجهه با مسائل آينده زندگى خويش، برخوردى متعادل و به دور از واكنش هاى صرفاً احساسى يا انفعالى از خود نشان دهند. اين كودكان در بزرگسالى سر رشته زندگى و سرنوشت خود را، خود در دست مى گيرند و همواره براى يك زندگى پويا و سالم برنامه ريزى كرده و بر توانايى هاى خويش تكيه مى كنند
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 199]