محبوبترینها
از کجا بفهمیم قاشق چنگال اصل است | قاشق چنگال تقلبی نخرید!
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1799452621
موانع و مشكلات مشاركت زنان در اجتماع
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
موانع و مشكلات مشاركت زنان در اجتماع نويسنده:نعمت اللّه اكبری منبع:پيام زن مشاركت فعال زنان، در تكاپوی جامعه مسألهای است كه از دیرباز با موانع و مشكلات فراوانی روبهرو بوده است. به طوری كه این موانع در قالبهای مختلف اجتماعی، مذهبی و ... جلوه نموده و از زنان، موجودی ثانویی ساخته است و از تكاپوی اجتماع به زاویه و كنج خانهها محبوس ساخته تا روزگار ما كه زنان به خاطر دور ماندن و جدا شدن از فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، دچار ركود فكری گردیدند؛ چندان كه اگر حتی جامعه نیز اجازه دهد، به طور فعال در مسائل اجتماعی نمیتوانند شركت نمایند. البته باید اذعان داشت كه قصد نداریم در این مقاله به زن به صورت فردی اصالت ببخشیم. آن طوری كه جامعه غربی زن را از چارچوب خانه، به كارخانه و خیابان كشید و به بهانه استقلال و تشخّص، به منجلاب تمایز و انفكاك از خانه كشاند. بلكه اصالت بخشیدن به زن در مقامی كه باید باشد و به عنوان یك عضو اصلی از نهاد خانواده. چرا كه زن نقش بزرگی در اجتماع دارد و مظهر تحقق بخشیدن به آرمان بشر است و به قول امام(ره) «از دامن زن مرد به معراج میرود».موانع و مشكلات بر سر راه مشاركت زنان در فعالیتهای جامعه، دارای ابعاد و جنبههای متعددی است. به طوری كه بعضی از این موانع در تمامی جوامع و شرایط متفاوت فرهنگی، دارای ساختار مشابهی است و بعضی دیگر با توجه به شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقلیمی ... متفاوت دارای بافتی گوناگون میباشند.برای اینكه بتوان به طور دقیقتر به بررسی مسائل و موانع مشاركت فعال زنان در مبانی جامعه بپردازیم، ابتدا این موانع را در دوسته كلی تقسیمبندی نموده و سپس به توضیح عناصر جزئیتر آن میپردازیم. 1ـ موانع درون زااین دسته موانع مشاركت زنان در فعالیتهای اجتماعی، به موانعی اطلاق میگردد كه عمدتا طبیعت درونپویی داشته و جزء لاینفك ساختار و جنسیت زنان است كه عبارتند از: الف ـ ساختار جنسی زنانواضح است زنان از لحاظ بافت جسمی و فیزیكی نسبت به مردان دارای تفاوتهای ویژهای میباشند و به همین لحاظ دارای موانع و محدودیتهای خاص برای مشاركت در مسائل و كارآیی لازم برای انجام بعضی از امور میباشند، همچنان كه مردان از همین بعد دارای محدودیت هستند. البته این مانع نباید به عنوان یك ضعف و نقصان تلقی گردد، هر چند این گونه تلقی نشده است، به طور مثال زنان از لحاظ فیزیكی و جسمی قابلیت شركت در بعضی از امور و فعالیتها را كه نیاز به توانایی جسمی و فیزیكی ویژه دارد دارا نمیباشند و قطعا این مطلبی نیست كه محیط پیرامون و شرایط اقلیمی به وجود آورنده آن باشند، بلكه یك خصلت ژنتیكی و فطری است همچنان كه در اكثر موجودات دیگر این خصلت وجود دارد. ب ـ موانع ناشی از وظایف ویژه زنانبعضی از موانع موجود بر سر راه مشاركت زنان در تكاپوی اجتماع، نشأت گرفته از وظایف ویژه است كه بالطبع به زنان محول گردیده است؛ مانند زایمان، شیر دادن و ... از اینرو به لحاظ اینكه طبعا این گونه وظایف از عهده مردان خارج است، زنان دچار مسائل و محدودیت گردیدهاند به طوری كه وقتی یك زن در طول دوران خانهداری، به بیش از ده زایمان مبادرت میورزد و بالطبع برای هر زایمان بخواهد به مسائل و وظایف پیرامون آن مانند شیر دادن، تربیت و ... بپردازد، عملاً هیچ گونه فرصت و وقت باقی ماندهای نخواهد داشت تا به امور دیگر مانند شركت در فعالیتهای اجتماعی و كسب دانش و معرفت بپردازد. لذا زنان موجوداتی خواهند بود كه وظیفهای به جز تولید نسل نخواهند داشت و وقتی مهمترین و اصلیترین تولید آنان، تولید نسل و كودك است و به همین خاطر از تمامی غرائز مثبت و منفی تهی گردیده و تنها با قواره بیرونی و پوسته ظاهری مورد توجه میباشنداز یك طرف به عشوهگری و مشاطهگری میپردازند و از طرف دیگر به تولیدات خود كه همان كودك است، سخت احساس وابستگی و نیاز میكنند چرا كه این تنها وسیلهای برای «شدن» و «بودن» است و لذا قبل از اینكه احساس مادری باشد، احساس هویت داشتن و بودن است و در واقع نوعی احساس مالكیت خواهد بود كه جانشین احساس مادری شده است. چندان كه وقتی بچهها بزرگ میشوند و به موقعیت و مقامی و منزلتی دست مییابند، معمولاً این مادران هستند كه احساس رضایتمندی میكنند و احساس بودن میكنند، چون در طول دوران گذشته (زایمان، شیردهی، تربیت ...) مادر تمامی بودن خود را در فرزندان خلاصه كرده است بدون اینكه زمانی و فرصتی برای رسیدگی به خود و تعمیق معارف و دانش خود داشته باشد و زمانی فرا میرسد كه میبیند، فرزندان بزرگ شدهاند و از خودش جز موجودی فرسوده باقی نمانده است و از این رو است كه «شدن» و «بودن» فرزندان را در شدن خویش احساس میكند و احساس میكند كه خودش به ثمر رسیده است. این احساس وابستگی و نیاز در زنان كه مهمترین وظیفه خود را در تولید نسل میدانند و قطعا ناشی از تبعیضات جنسی است، موجب خواهد شد كه زنان از رشد و تعالی فاصله بگیرند و همچنین فرزندان مستقلی نیز تربیت نكنند؛ چرا كه در این گونه روابط، مادران اجازه مستقل شدن، آگاه شدن و در نتیجه آزاد زیستن و اندیشیدن را به فرزندان خود نمیدهند.2ـ موانع برونزااین دسته از موانع، موانعی هستند كه رابطهای با جنسیت زنان ندارد، بلكه موانعی هستند كه در طول دورانهای گذشته، به لحاظ مسائل تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و مذهبی ایجاد گردیده و امروزه جزئی از شاكله شخصیتی جوامع گردیدهاند. یا به عبارت بهتر، جزئی از فرهنگ عمومی اجتماع شدهاند؛ تا آنجا كه اكثریت زنان نیز این مسائل را به عنوان یك پدیده طبیعی پذیرفتهاند: الف ـ فرهنگ و باورهای عمومیجايگاه و شخصيت زن در اذهان و باورهاي عمومي هر جامعه، نشان دهنده ميزان اهميت و منزلت زنان در آن جامعه است. به طوري كه تصويري را كه فرهنگ عمومي يك ملت از زن ارائه ميدهد، در واقع نگرش و ديدگاه مردم آن جامعه به زن ميباشد و اين تصوير را در برخوردها، آداب و رسوم، سنتها، ادبيات و ارزشهاي شايع و ... آن ملت ميتوان ارزيابي نمود. امروزه در جوامع، اغلب صفات انساني به نام مردان ثبت شده است و جزء صفات مردانه محسوب ميشوند. مانند خوشخلقي، شجاع بودن و سختكوشي، صفات مردانه است، و بر عكس آسانگيري، چشمپوشي، بيوفايي و ... صفاتي زنانه محسوب ميشوند! به طوري كه اگر نگاهي به چهره زن در ادبيات فارسي داشته باشيم، ديدگاه جامعه ملي ايران را نسبت به زن در گذشته و امروز درخواهيم يافت؛ چنان كه يكي از نقطههاي مشترك ادبيات ما با فرهنگ عمومي، تلقي بدبينانهاي است كه از هر دو سو نسبت به زن شده است و در ادبيات ملي كه زبان گوياي فرهنگ عمومي جامعه است، زن به عنوان نماد سستي و ضعف و ترس قلمداد ميگردد و در همه جا و همه زواياي گوناگون آثار اديبان و شاعران ديروز و حتي امروز، زن عنصري شكننده و ناپايدار است و اين مسأله تا بدان جا پيشرفت كرده است كه برداشت منفي و ناصواب از شخصيت زن در روح و ذهن و زبان زنان شاعر و اديب نيز رخنه كرده است.(1)اين فرهنگ عمومي ماست كه زنان نيك و موفق را هميشه به مردان تشبيه كرده است و مردان بد همواره مانند زنان تلقي شدهاند. چندان كه بدترين صفت براي مردان مساوي با زن بودن و بهترين صفت زن مردانگي آن است:زن در دار مهر و كين نباشد زن باشيم اگر چنين نباشد زن رخنهگر يقين مرد است زن ناقصِ عقل و دين مرد است (خواجه مسعود قمي)اينگونه برخورد در خصوص خاندان عصمت و طهارت نيز صورت گرفته است. چنان كه عمان ساماني، در نقل حوادث كربلا و در مقام ستايش و شرح احوال حضرت زينب(س)، ميسرايد:زن مگو، مردآفرين روزگار cc زن مگو، بنتالجلال اختالوقار زن مگو، خاك درش نقش جبين cc زن مگو، دست خدا در آستين ...آنچه از فرهنگ عامه و باورهاي عمومي مردم برميآيد، آن است كه گويي زن را خداوند فقط براي خانهداري خلق كرده است و شجاعت و دلاوري زنان در فرهنگ عمومي پديدهاي غريب مينمايد؛ چرا كه همواره آن را، «ضعيفه» ناميدهاند و اگر بگوييم «زني شجاع»، صفتي را به موصوفي نسبت دادهايم، كه بعيد است و بايد بگوييم زن مگو بلكه فلان ...حال به خوبي روشن است كه چرا زنان در يك چنين باور و فرهنگ عمومي نميتوانند جايگاه واقعي و حقيقي خود را دريابند و همواره به عنوان موجودي ثانوي قلمداد ميگردند. ب ـ ارزشهاي شايعارزشهاي شايع در هر جامعه و پايبند بودن به آنها در جامعه از ديدگاه افراد آن جامعه اهميت فراواني دارد. به طوري كه بسيار اتفاق ميافتد كه نقص قانون وضع شده از طرف دولت چندان در نظر مردم ضد ارزش تلقي نگردد ولي نقص ارزشهاي شايع از نظر مردم شديدا ارزيابي منفي ايجاد ميكند. ارزشهاي شايع در بين مردم داراي يك منشاء و ريشه خاصي نيست، بلكه بعضي از آنها ناشي از موقعيتهاي جغرافيايي و اقليمي، بعضي ناشي از مذهب و باورهاي ديني و برخي نيز ناشي از سنتها و خرافات موروثي در اين جوامع است. البته اين ارزشها در جاهاي مختلف از نظر شدّت و ضعف به يك ميزان نيست اما آنچه در اين مقوله مورد توجه است اينكه در اكثر جوامع ارزشهاي شايع مربوط به زنان، داراي حساسيت ويژهاي است و متأسفانه بسياري از مواقع اين ارزشهاي شايع در جهت محدود و محبوس كردن ناصحيح و غير منطقي زنان ايجاد گرديدهاند. مثلاً در بعضي از مناطق، زناني كه در بيرون از خانه كار ميكنند در مظانِّ اتهام قرار دارند و از لحاظ ارزشهاي شايع به غير مسؤول يا غير اسلامي بودن متهم ميگردند. پ ـ عدم تخصص و سواديكي از مسائل و مشكلات زنان در جوامع، عدم بهرهمند بودن از تخصص و مهارتهاي لازم و سطح سواد مورد نياز است. و اين مطلب خود ناشي از موانعي بوده كه بر سر راه تحصيل و دست يافتن به تخصصهاي لازم به وجود آمده است. چنان كه در جوامع، تا ديروز زنان را از دستيابي به تخصص و تحصيلات به دلايل مختلف فرهنگي محروم كردهاند و امروز آنها را به خاطر عدم تواناييهاي لازم علمي، فني، مديريتي و ... به باد استهزاءِ ميگيرند. تا ديروز حضور و ظهور زنان در عرصههاي فرهنگ و دانش، عيب بزرگ و نابخشودني بود و زن موجودي بود كه بايد در كنج خانهها و پستوها مخفي ميماند و امروز عقبماندگي و ناتواناييهاي متعدد زنان كه زاييده همان طرز تفكر و شرايط است به استهزاء گرفته ميشود.امروزه عليرغم پيشرفتهايي كه در وضعيت آموزش در سطح جهان به وجود آمده است، در سال 1369 قريب به 948 ميليون نفر از بزرگسالان در جهان (حدود 41 جمعيت) بيسواد بودهاند كه بخش قابل توجهي از اين رقم را زنان تشكيل ميدهند. در همين سال، حدود 130 ميليون كودك در جهان دسترسي به آموزش ابتدايي نداشتهاند كه 61 درصد آن يعني 81 ميليون آنها از دختران ميباشند. در 29 كشور جهان در سالهاي 68ـ1364 (89 ـ 1985)، كمتر از 30 درصد از زنان قادر به خواندن و نوشتن بودند و متأسفانه بايد اذعان داشت كه از اين كشورها، تعداد قابل توجهي كشورهاي مسلمان ميباشند.بنابراين طبيعي است زني كه به لحاظ عدم تخصص و تحصيلات لازم از مسؤوليتهاي انسانياش تهي ميگردد، حتي امكان لازم و كافي بروز غرائز طبيعي مثبت و منفي را هم نخواهد داشت. چه رسد به اينكه در جامعه بخواهد اعتلا و رشد يابد. البته رشد كردهاند، منتها از آن به بعد كه بيشتر مورد توجه و تشويق مردان قرار گرفتهاند و بيشترين تجربهاي كه اندوختهاند، آن است كه با قوارههاي جسمي و ظواهر دلفريب جلوه نمايند. غيبت زنان از صحنههاي مختلف اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي در طول اعصار گذشته موجب گرديده است كه آنان دچار ركود فكري گردند و اين ركود فكري سر از يك دور باطل درآورده است پرواضح است كه سهمي كه زنان در مسؤوليتهاي اجتماعي، فرهنگي و سياسي و ... نسبت به مردان دارند، بسيار محدود و مختصر است. به طوري كه از جدول 1 ملاحظه ميگردد، درصد تصدي زنان در مقامهاي وزارتي و مقامهاي ارشد، تصميمگيري بر حسب مناطق مختلف جهان در سال 1366، بسيار محدود است.منطقهسطح وزارتيچهار مقام ارشدتصميمگيريكشورهاي سوسياليست و اروپايي شرقي6/4 درصد7/3 درصدآفريقا5/2 درصد6/3 درصدآسيا و اقيانوس آرام6/1 درصد2/2 درصدآمريكاي لاتين و جزائر كارائيب4 درصد6 درصداروپاي غربي و ساير كشورها9/8 درصد5/7 درصد* ت ـ باورها و برداشتهاي دينياز جمله مسائلي كه در رابطه با زنان همواره بر سر آن مناقشه بوده است، برداشتهاي متفاوت ديني در رابطه با زن، حجاب، فعاليتهاي بيرون از خانه، تحصيلات و ... بوده است. چندان كه در بين علماي اسلام همواره در رابطه با مسائل مذكور، اتفاق نظر وجود نداشته است. به طور مثال در مورد حجاب بعضي افراد تا آنجا پيش رفتهاند كه بايد زن را در پستوهاي خانهها نگه داشت و زنان خود را هيچ گاه به اسم صدا نكرد؛ «مادر بچهها»، «عيال» و «ضعيفه» يا به نام پسر بزرگ و ...در مورد تحصيلات و سواد آموختن زنان برداشتهاي متفاوتي از دين صورت گرفته است. به طور كلي در مورد تحصيلات زنان دو نظر متضاد وجود داشته است: يكي منع آموزش زنان به طور مطلق و ديگري ديدگاه آزادي تعليم و تعلم است. در ميان معتقدان به منع آموزش زنان، برخي آموزش زن را حرام و برخي مكروه ميدانند و در ميان موافقان، برخي واجب و برخي مستحب ميدانند.برخي گفتهاند:دختر چو به كف گرفت خامه ارسال كند جواب نامه آن نامه نشان روسياهي است نامش چو نوشته شد گواهي است نظامي گنجويدر مقابل عدهاي از علماي اسلام، آموزش زنان را همچون مردان ميدانند و به استناد روايات معتقدند طلب علم براي زنان و مردان يك فريضه است و در اين باب تفاوتي بين مرد و زن قائل نيستند. ث ـ عدم خودباوري و اعتماد به نفسيكي از مقولههايي كه گريبانگير زنان جوامع از جمله زنان جامعه ايران است، عدم خودباوري و اعتماد به نفس در مقابل مسؤوليتهاي اجتماعي و بيرون از خانه است. چرا كه در طول دورانهاي گذشته، از نهاد خانواده گرفته تا پهنه اجتماع، اين مسأله به زنان و دختران تلقين شده است كه شما براي امور بيرون از خانه ساخته نشدهايد و فرزند دختري كه در يك خانه به دنيا ميآيد، با اين باور عمومي و فرهنگ رشد ميكند كه «من دخترم» و اين بدان مفهوم است كه بايد از بسياري از امور بپرهيزم و اين موجب ميگردد كه عليرغم اينكه زنان در بسياري از امور از تواناييها و قابليتهاي خوبي برخوردارند، خود را باور نداشته باشند و اين تا آنجا پيش رفته است كه اگر زناني در اين بين به خودباوري رسيده باشند، متأسفانه ابتدا از طرف زنان مورد استهزاء و كنايه قرار ميگيرند. خودباوري و اعتماد به نفس در زنان جامعه، بايد از نهاد خانواده صورت بگيرد و اين مسأله به صورت باور عمومي به سطح جامعه، تعميم داده شود. ج ـ مردسالاريآنچه در اكثر جوامع وجود دارد، نهاد خانواده به صورت مردسالاري اداره ميشود. حال اين مرد ممكن است همان پدر خانواده باشد و بعد از آن در صورت از كار افتادگي پدر يا فوت او به وسيله پسر ارشد؛ اما اينكه مردسالاري به عنوان يك مانع برونزا در سر راه رشد و تعالي زنان قرار دارد، مردسالاري به معناي صحيح آن نيست، بلكه مردسالاري بدين مفهوم كه يك نوع ديكتاتوري كوچك در قالب خانواده، در اكثر جوامعي كه هنوز نهاد خانواده چارچوب خود را حفظ كرده است و به صورت پدر يا مردسالاري اداره ميشود. اين مرد يا پدر است، كه حرف اول و آخر را ميزند و ديگران حتي در مقام مشورت هم قرار نميگيرند و در اين ميان دختران و زنان از همه محرومترند. چرا كه در اكثر اين گونه خانوادهها اگر كسي صلاحيت مقام مشورتي را دارا باشد، معمولاً فرزندان ذكور هستند، چون كه پسر به دنيا آمدهاند و قرار است فردا نقش همين پدر را در خانواده ديگري بازي كنند، والاّ ناخلف خواهند بود!بدين گونه، جامعهاي كه نهاد خانواده به صورت مردسالاري، آن هم به مفهوم ديكتاتوري آن، اداره ميشود، زنان و دختران در اين نهاد، معمولاً جزء افراد مستضعف و محروم خواهند بود. تا نهاد خانوادهاي كه به وسيله پدر و مردي اداره شود كه مسؤوليتپذير است و در مقابل تك تك افراد خانواده خويش احساس مسؤوليت در همه ابعاد فكري، معنوي و مادي مينمايد. نتيجه گيري:موانع و مسائل موجود بر سر راه مشاركت زنان در جامعه، عمدتا يك پديده برونزا است و به وسيله شرايط و مشخصههاي ويژه پديد آمده است. بنابراين براي بررسي و شناسايي آن بايد به عنوان يك متغير برونزا با آن برخورد نمود. اين موانع را بايد، موانعي دانست كه از شرايط پيرامون به زنان تحميل گرديده است و امروزه به عنوان يك باور فرهنگي درآمده است. بنابراين اگر قرار باشد موانع موجود بر سر راه زنان را آن گونه از ميان برداشت كه به زن اصالت فرد جداي از چارچوب نهاد مقدس خانواده ببخشد، پيش از اين، جوامع غربي آن را در حد نهايت انجام داده و امروزه به عوارض سوء آن مبتلا گرديدهاند. اما اگر اين موانع را بخواهيم بدان گونه مرتفع سازيم كه به زن اصالت واقعي ببخشد و جايگاه حقيقي و واقعي زن را در جامعه مشخص سازد، بايد به اصلاح باورهاي فرهنگي مردم و جامعه پرداخت. باورهايي كه نشأت گرفته از عوامل و مسائل متعدد ملي، جغرافيايي، اجتماعي، اقتصادي و مذهبي ... است و در حال حاضر ايجاد كننده رفتار در بين افراد است. رفتاري كه از يك طرف زنان را به عدم اعتماد به نفس و خودباوري و ضعف كشانده و از آنان موجودي ثانوي ساخته است و از طرف مقابل مردان را، تافته جدا بافته و برتر ميداند. بايد باور فرهنگي مردم را اصلاح كرد كه زن همانند مرد است و آزاد است كه سرنوشت و فعاليتهاي خود را انتخاب كند و بايد اين باور را در مجموعه باورهاي فرهنگي جامعه از جمله مردان ايجاد نمود كه «زن نقش بزرگي در اجتماع دارد. زن مظهر تحقق آمال بشر است. زن پرورش دهنده زنان و مردان ارجمند است. از دامن زن مرد به معراج ميرود. دامن زن محل تربيت بزرگ زنان و مردان است.» منابع و مأخذ* كتاب توسعه، ش6، مقاله، نقش زنان در توسعه.1ـ اكبري نعمتاللّه، كنش و واكنش متقابل مشاركت زنان در اجتماع و توسعه فرهنگي، سمينار زن و توسعه فرهنگي، دانشگاه الزهراء، 1374.2ـ اكبري نعمتاللّه، نقش باورهاي ناصواب از مباني دين در اجتماع، سمينار معضليابي و مسألهشناسي فرهنگي در استان اصفهان، اداره كل ارشاد اسلامي، 1373.3ـ اكبري نعمتاللّه، نقش انديشه ديني در فرايند توسعه، مجله علمي، پژوهشي دانشگاه شاهد، شماره 4 و 5، 1373.4ـ امام خميني(ره)، سيماي زن در كلام امام خميني.5ـ پيام زن، شمارههاي 10 الي 42.6ـ زن روز، تمامي شمارههاي 1364.7ـ ستاري جلال، سيماي زن در فرهنگ ايران، چاپ اول، 1373.8ـ شريفي علي، مجموعه آثار 21، چاپ ششم، 1373.9ـ كتاب توسعه، نظريههاي اجتماعي شمارههاي 5، 6، 7 و 8، 1372 تا 1374.10ـ مطهري مرتضي، نظام حقوق زن در اسلام، چاپ هشتم، 1357.11ـ ويژهنامه، سمينار رسالت زن مسلمان در جهان امروز، آبان، 1373.
#اجتماعی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 355]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها