تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1804744554
ناتو همچنان به شرق مي تازد!
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: زمينه ها و بسترهاي برنامه هاي جديد و گسترده ناتو در گسترش نفوذ در منطقه آسياي مركزي و قفقاز را مي توان در برخي نشانه هاي آشكار همچون تصويب پيش نويس لايحه تاسيس دفتر ناتو در قرقيزستان و جهش تازه در همكاري هاي متقابل ازبكستان و ناتو جست وجو و ارزيابي كرد. * ترسيم بافت كنوني: ------------------------ در روزهاي اخير، وقوع برخي تحولات همزمان در توسعه روابط و مناسبات ناتو و برخي كشورهاي منطقه آسياي مركزي و قفقاز باعث شده كه نگاه تحليل گران سياسي و امنيتي بيش از پيش به اين منطقه حساس و استراتژيك جلب شود. درست يك روز پس از سفر چهارشنبه گذشته جيمز آپاتوراي نماينده ويژه دبيركل ناتو به تاشكند، پايتخت ازبكستان و ديدار با مقام هاي ارشد اين كشور، در پارلمان قرقيزستان هم پيش نويس لايحه تاسيس دفتر نمايندگي ناتو در بيشكك به تصويب كميته دفاعي و امنيتي مي رسد. در ديدار نماينده ارشد ناتو با مقام هاي ازبكستان، دو طرف علاقه مندي خود را براي گسترش بيش از پيش همكاري ها در چارچوب برنامه هاي انفرادي، مشترك و روند برنامه ريزي و تحليل تصميم هاي اتخاذ شده، ابراز كردند. سفر آپاتوراي به تاشكند نزديك به پنج ماه پس از ديدار اسلام كريم اف رييس جمهوري ازبكستان با آندرس فاگ راسموسن دبيركل ناتو در مقر اين سازمان (بلژيك) صورت مي گيرد. در آن زمان، خبرگزاري ها از جهش تازه در همكاري هاي متقابل ازبكستان با سازمان ناتو خبر دادند. همسو با ابراز تمايل ازبك ها براي بسط روابط با ناتو، دولت و مجلس قرقيزستان نيز وارد گام هاي عملياتي براي گسترش مناسبات با اين سازمان شده و در اين بين، پيش نويس لايحه تاسيس دفتر نمايندگي ناتو در قرقيزستان را به تصويب رسانده است. تصويب اين لايحه نيز از جمله رويدادهايي است كه مي تواند اهداف و سمت وسوي فعاليت ها و برنامه هاي ميان مدت و بلندمدت ناتو براي گسترش حضور در منطقه آسياي مركزي و قفقاز را تبيين كند. هرچند اين پيش نويس بايد در صحن پارلمان به راي گذاشته شود اما به باور بسياري از كارشناسان نظامي و امنيتي، مانع و مشكل خاصي در مسير تصويب اين لايحه در پارلمان قرقيزستان و اجراي آن وجود ندارد. در خارج از پارلمان قرقيزستان، رييس جمهوري اين كشور نيز در ديدار روز سه شنبه گذشته خود با نماينده ويژه ناتو در قفقاز و آسياي مركزي، خواستار همكاري و دخالت اين سازمان براي استقرار صلح، ثبات و ايجاد امنيت در اين كشور بحران زده در آسياي مركزي شده بود. وي در ديدار با آپاتوراي، نوسازي و تجهيز انبارهاي سلاح و مهمات و تامين امنيت در مرزهاي قرقيزستان را درخواست كرده بود. قرقيزستان بخشي از برنامه مشاركت صلح ناتو است و اين سازمان از سال 2005 تا 2008 يك افسر را به عنوان نماينده در بيشكك گمارده بود. در سپهر گمانه زني ها و تحليل هاي سياسي و رسانه اي، اين تحولات در روند تدوين سياست ها و اجراي برنامه هاي ناتو براي بسط قلمرو نفوذ به شرق، به طور عام و به منطقه آسياي مركزي و قفقاز به طور خاص، مهم ارزيابي مي شود و مي توان آن را در تحليل وضعيت موجود و ترسيم چشم انداز آتي حضور ناتو در اين منطقه طرف توجه قرار داد. * صورت تاريخي حضور ناتو در آسياي مركزي و قفقاز: -------------------------------------------------------- يكي از مهمترين حوزه هاي گسترش ناتو، آسياي مركزي و قفقاز است، اين حضور بيش از آنكه از سوي ناتو باشد به خاطر تمايل اين كشورها براي پيوستن به اين سازمان است. منطقه آسياي مركزي و قفقاز داراي منابع سرشاري از نفت و گاز است. اين كشورها با چنين شرايطي بعد از كسب استقلال در اواخر دهه 1990 ميلادي، تمايل زيادي براي پيوستن به ناتو از خود نشان داده اند. به دنبال حادثه 11 سپتامبر 2001 در آمريكا، ناتو براي نخستين بار در تاريخ حيات خود به ماده 5 پيمان واشنگتن - كه مطابق آن حمله به يك يا چند عضو سازمان حمله عليه تمامي اعضا تلقي ميشود - استناد كرد و تمامي اعضا با قاطعيت اين حملات را محكوم و حمايت كامل خود را از ايالات متحده اعلام كردند. از آن زمان بود كه اين سازمان، در يك حركت تهاجمي اما با پوشش هاي تدافعي (مبارزه با تروريسم، حمايت ازحقوق بشر، حمايت از دموكراسي و…) وارد منطقه آسياي مركزي و قفقاز شد. مركز بين المللي مطالعات صلح (IPSC) در تحليلي زمينه ها و صورت هاي تاريخي روند گسترش ناتو به شرق را اينگونه شرح مي دهد: روند گسترش ناتو در اوايل دهه 1990 و با تحول شوراي همكاري آتلانتيك شمالي آغاز شد. حركت نخست، يعني گسترش به اروپاي مركزي و شرقي از اواخر سال 1991 كليد خورد و زير عنوان مشاركت براي صلح از اوايل سال 1994 به مثابه مرحله پيش از عضويت رسمي و سپس گسترش كامل از سال 1995 تا 1999 ادامه يافت. در اين مرحله ايالات متحده، آن را به لهستان، جمهوري چك و مجارستان محدود كرد. در اواسط دهه 1990، ناتو نوعي شبه اتحاد نظامي به نام مشاركت براي صلح ايجاد كرد و بر اين اساس، به آموزش، تسليح و استقرار نيروهاي نظامي در اطراف درياي سياه و درياي خزر پرداخت. تفاوت بين ناتو و طرح مشاركت براي صلح - همان طور كه مقام هاي ناتو اعلام كرده اند - بسيار اندك است. از طريق اين طرح، جمهوري هاي آذربايجان، گرجستان، ازبكستان، قزاقستان و تركمنستان مناسبات و روابط نظامي رسمي با سرفرماندهي عالي ناتو دارند. در سايه حمايت هاي ناتو، مشاركت براي صلح گردان پاسدار صلح مشترك آسياي مركزي را ايجاد كرده است كه مرحله اوليه حضور نيروهاي نظامي به رهبري ناتو در منطقه است. البته در دوران جنگ سرد و پيش از حملات يازدهم سپتامبر نيز، منافع آمريكا بيشتر براي جلوگيري از احياي نفوذ مجدد روسيه، جلوگيري از تامين منافع و نفوذ جمهوري اسلامي و همچنين كنترل بر منابع انرژي در اين منطقه تعريف مي شد كه البته اين منافع و ملاحظه هاي راهبردي در چارچوب گسترش ناتو در آسياي مركزي و قفقاز پيگيري مي شود. از منظر راهبردي، تداوم و گسترش حضور ناتو در اين منطقه از آنچنان اولويت بالايي در نزد مقام هاي آمريكايي و متحدان آن برخوردار است كه حتي برخي از مقام هاي آمريكايي از لزوم ايجاد ناتوي آسيايي سخن گفته اند. در يك چنين وضعيتي، اكنون ناتو بيش از هر زمان به سوي افزايش مناسبات و همكاري ها با كشورهاي آسياي مركزي و قفقاز حركت كرده و كشورهاي منطقه را يكي پس از ديگري در مسير همكاري هاي راهبردي با خود قرار داده است. پيش از اين، كشور قرقيزستان زودتر از ساير كشورهاي اين منطقه ، با توافق بر سر واگذاري فرودگاه بين المللي ماناس به نيروهاي آمريكايي و ناتو، در مسير همگرايي راهبردي با اين سازمان پيش رفته است. ماناس ، پايگاه هوايي مهم آمريكا در آسياي مركزي است كه از سال 2001 فعال بوده است. اين پايگاه بهترين مسير دسترسي نيروهاي آمريكايي و ناتو به افغانستان به شمار مي رود. * اهداف متقابل ناتو و كشورهاي آسياي مركزي و قفقاز: ------------------------------------------------------------ در واكاوي زمينه ها و اهداف راهبرد بسط حوزه نفوذ ناتو به منطقه آسياي مركزي و قفقاز، بايد به منافع و اهداف متقابل هر دو سوي آن توجه كرد. 1) اهداف ناتو از تدوين و اجراي راهبرد بسط نفوذ در آسياي مركزي و قفقاز 1-1) تامين اهداف و منافع اقتصادي بر اساس آمارهاي رسمي موجود، مجموع ذخاير نفتي تاييد شده براي كشورهاي آسياي مركزي (بنابر اقوال مختلف) از 15 تا 31 ميليارد بشكه نفت و ذخاير گازي نيز از 230 تا 360 تريليون متر مكعب برآورد شده كه اين حجم از ذخاير بطور تقريبي 2/7 درصد ذخاير نفتي دنيا و 7 درصد ذخاير گازي را شامل مي شود. اين منابع سرشار انرژي، عاملي تعيين كننده براي حضور گسترده قدرت هاي فرامنطقه اي به شمار مي رود. از منظر ملاحظه هاي اقتصادي، تلاش براي كنترل منابع و مسيرهاي انتقال انرژي در منطقه آسياي مركزي و قفقاز از موضوعات مهمي است كه در سال هاي اخير از اهميت بيشتري نزد مقام ها و مسئولان ناتو برخوردار بوده است. همچنين مباحث مربوط به انرژي با حساسيت بيشتري نسبت به گذشته در تمامي ابعاد سياسي، امنيتي و اقتصادي آن پيگيري ميشود. اظهاراتي كه از سوي برخي مقامات رسمي و غير رسمي ناتو مبني بر تهديد انرژي غرب به عنوان يك تهديد امنيتي در نشست هاي مختلف مطرح شده، بيانگر آن است كه هدف مهم و اساسي حضور ناتو در منطقه، تامين امنيت غرب در ابعاد گوناگون آن است. بدين ترتيب تامين امنيت انرژي نيز بخش مهمي از ماموريت هاي ناتو در آسياي مركزي را تشكيل خواهد داد. 2-1) تامين اهداف سياسي در چارچوب تدوين شده، حضور افرادي با تمايلات غرب گرايانه و همچنين استقرار نظام‌هاي پارلماني كه جاي بيشتري براي نفوذ افراد سرسپرده در بدنه دولت در مقايسه با نظام‌هاي رياستي ايجاد مي‌كند از اهميت ويژه‌اي براي غربي‌ها برخوردار است. در سايه حضور قدرت هاي فرامنطقه اي به رهبري آمريكا، بنيان هاي نظام هاي غيرهمسو با غرب و متمايل به روسيه در چند سال گذشته در اين منطقه فروپاشيده و با اجراي انقلاب هاي مخملين از سوي آمريكا و متحدانش، نظام هاي همسو و وابسته به غرب در اوكراين، گرجستان و قرقيزستان روي كار آمده اند. در اين ميان، در يك گستره وسيع جهاني نيز، گسترش ناتو و پذيرش اعضاي جديد در اين حوزه در جهت منافع بلندمدت يك قدرت جهاني موجب تثبيت روند يكجانبه گرايي خواهد شد. تحرك نظامي آمريكا در آسياي مركزي زير عنوان امنيت آفريني و مبارزه با تروريسم و بهره گيري از ناتو در اين جهت، بيانگر طراحي جديد منشور ناتو و نقش آفريني موثرتر آن در چارچوب ياد شده ارزيابي مي شود. 3-1) آمريكا همواره تلاش كرده تا از روش هاي مختلف، چين و روسيه را محدود و مهار كند. از اين رو، به طور قطع يكي از دلايل و اهداف مهم گسترش نفوذ ناتو به شرق و حوزه آسياي مركزي و قفقاز، مقابله و مهار مسكو و پكن ارزيابي مي شود؛ بويژه آنكه كشورهاي منطقه با محوريت روسيه و چين با تاسيس سازمان همكاري شانگهاي در مقابل سازمان پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) قرار گرفته باشند. سازمان همكاري شانگهاي سازماني ميان دولتي است كه براي همكاري هاي چندجانبه امنيتي تشكيل شده است. اين سازمان در سال 2001 توسط رهبران چين، روسيه، قزاقستان، قرقيزستان، تاجيكستان و ازبكستان پايه‌گذاري شد. سازمان همكاري شانگهاي در حقيقت تركيب جديد سازمان شانگهاي 5 است كه در سال 1996 تاسيس شده بود، ولي نام آن پس از عضويت ازبكستان به سازمان همكاري شانگهاي تغيير داده شد. 2) اهداف متصور براي كشورهاي آسياي مركزي و قفقاز به هر حال در كنار ناتو، برخي كشورهاي منطقه نيز بر اين پندار هستند كه مي توانند از سايه حضور و بسط نفوذ ناتو بهره فراوان ببرند؛ چرا كه هركدام از اين كشورها در يك كشمكش دايمي با يكديگر به سر مي برند و امنيت مهمترين دغدغه و مساله آنها به شمار مي رود. 1-2) ناتواني درتامين امنيت: بيشتر كشورهاي حوزه آسياي مركزي و قفقاز گرفتار دولت هاي ضعيف و آسيب پذير و از منظر مرتبه پيشرفت و استانداردهاي توسعه، كشورهايي در حال رشد و توسعه هستند كه از ميان ويرانه هاي شوروي سابق سر برآورده اند. از اين جهت تمايل دارند با پيوستن به سازمان هاي فرامنطقه اي از جمله ناتو، امنيت خود را تضمين كنند. 2-2) چالش ها و نزاع هاي بالقوه در قفقاز: با فروپاشي اتحاد شوروي و استقلال ناگهاني دولت - ملت هاي جديد، مشكلات قومي و ملي گوناگون در منطقه تشديد شد. بسياري از مرزهاي اين كشورها ساختگي و مصنوعي است. از طرف ديگر وجود اقليت هاي قومي و ملي مختلف نيز يكي از چالش هاي مهمي است كه به طور بالقوه مي تواند به بي ثباتي در اين منطقه كمك كند. براي نمونه، مي توان منازعه قره باغ بين جمهوري آذربايجان و ارمنستان را نام برد. با توجه به اين واقعيت هاست كه مي توان گفت تمام جمهوري هاي آسياي مركزي و قفقاز از مشكلات امنيتي از نوع كشورهاي كوچك و ناهمگون رنج مي برند. آنها نمي توانند با تكيه بر منابع ملي خويش دفاع از تماميت ارضي و حاكميت كشور خود را در مقابله با تهديد هاي بالقوه داخلي، درون منطقه اي يا فرامنطقه اي تحقق بخشند. بنابراين ناچار هستند سياست هاي امنيتي خويش را بر اساس ايجاد اتحاد با دولتها يا سازمانهاي قدرتمند منطقه اي يا فرامنطقه اي توسعه دهند. شركت در طرح هايي چون مشاركت براي صلح ناتو در جهت بالابردن ضريب امنيتي است . 3-2) هراس از سلطه مجدد روسيه: بدون شك، روسيه تاثيرگذارترين قدرت منطقه اي در آسياي مركزي و قفقاز به شمار مي رود كه داراي منافع حياتي بيشماري در اين منطقه است. وجود اقليت هاي روس در هر كدام از اين جمهوري ها و منابع سرشار انرژي، روسيه را وادار مي كند كه همواره نقش سنتي خود را ايفا نمايد. با وجود آنكه زوال تسلط مطلق روسيه در آسياي مركزي و قفقاز به شكل گيري موازنه اي مهم منجر شده است ولي همچنان روسيه به حضور قدرتمندانه در منطقه بسيار بيشتر از هر دولت خارجي ديگر ادامه مي دهد. هيچ كدام از دولت هاي منطقه قابل مقايسه با روسيه نيستند به طوري كه تعداد نظاميان تمام جمهوريهاي آسياي مركزي و قفقاز نيز با ارتش روسيه قابل مقايسه نيست. همچنين نيروهاي مسلح اين جمهوري ها، از نظر تسليحات متكي به روسيه هستند. از اين رو، طبيعي به نظر مي رسد كه جمهوري هاي آسياي مركزي و قفقاز براي تضمين استقلال خويش، در جهت كاهش وابستگي نظامي به روسيه اقداماتي را كه حداقل به برقراري موازنه در اين رابطه منتهي مي شود، در دستور كار خود قرار دهند. سياست گسترش مناسبات و روابط دفاعي و امنيتي با ناتو در اين چارچوب بررسي مي شود. 4-2) وجود جنبش هاي فعال سياسي و مذهبي: برخي تحليل گران، قدرت سياسي ويژه اي را براي جنبش هاي اسلامي در آسياي مركزي و قفقاز قايل هستند و بر اين باورند كه گسترش احياگري ديني در اين منطقه، در سال هاي اخير بيشتر شده؛ هر چند كه اسلام قرن هاست كه در اين منطقه حضور موثر داشته است. از اين منظر، بسياري از حاكمان اين منطقه كه اسلام سياسي و اجتماعي را به عنوان يك تهديد تلقي مي كنند، همكاري با سازمانهايي چون ناتو را اقدامي ضروري مي انگارند. * سخن پاياني: ---------------- به باور بسياري از تحليل گران سياسي و نظامي، تجربه حضور چند ساله ناتو در افغانستان مويد اين نكته است كه اين سازمان در جهت استقرار امنيت به هيچ عنوان موفق عمل نكرده است. اكنون ناتو در افغانستان با چالش‌هاي متعددي مواجه شده است و شواهد موجود، آينده روشني را در مقابل نيروهاي ناتو مستقر در اين كشور قرار نمي دهد. با پندآموزي از تجربه افغانستان و مروري بر برنامه هاي ناتو در منطقه آسياي مركزي و قفقاز، مي توان گفت كه در اين منطقه نيز فعاليت‌هاي ناتو در قالب برنامه‌هاي مختلف از جمله طرح مشاركت براي صلح تاكنون نتوانسته است پاسخگوي مسائل و نگراني‌هاي امنيتي اين كشورها باشد. در اين ميان، تداوم اختلافات عميق سياسي بين كشورهاي منطقه آسياي مركزي و قفقاز و حل و فصل نشدن مناقشاتي نظير قره‌باغ و آبخازيا ، بيانگر ناتواني سازمانهاي فرامنطقه‌اي در استقرار صلح و ثبات در منطقه است. تحقيق**ع.ع**1358
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 293]
-
گوناگون
پربازدیدترینها