واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: درآمدي بر ادبيات آمريکاي لاتينقسمت اول:
ادبيات آمريکاي لاتين با حکايات و شرح وقايع کاشفان و فاتحان قاره آمريکا و آثار برخي نويسندگان دوره استعمار در آن منطقه آغاز ميشود.سپس اين آثار در اوايل قرن نوزدهم به بلوغ و کيفيت هنري خاصي ميرسد، اين دوران مصادف با عصر رومانتيسم در اروپاست و بر پايه نمونههاي اروپايي اين مکتب، شاهد شکلگيري اولين آثار قابل توجه در آمريکاي لاتين هستيم. فضاي اصيل رومانتيسم، شامل آزادي انديشه، آرمانانگاري طبيعت، علاقه به گذشته، جنبههاي افسانه¬اي، ماوراءالطبيعه و پديدهها و امور غيربومي و غريب در نمونههاي آمريکاي لاتين نيز به خوبي منعکس شده است. دراين آثار به ميهنپرستي، تاريخگرايي و رومانتيسم اجتماعي برميخوريم. قرن نوزدهم همزمان با موج آزاديخواهي و شور و شوق براي دستيابي به استقلال سياسي در ميان ملتهاي جديد است و داستانها و روايتهاي اين دوران، درگيريهاي اجتماعي ناشي از مبارزات مداوم براي دستيابي به ايدهآلهاي انقلابي و ضداستعماري و آزاديخواهي را بازگو ميکنند.به عنوان نمونه ميتوان به اثر «حکايتهاي پرو» نوشته «ريکاردو پالما» (1) ( 1918-1833 ) نويسنده پرويي اشاره کرد که متعلق به دوران رومانتيسم متأخر است. حکايتهاي پرويي در حقيقت بازسازي گذشته و فضاي افسانهاي منطقه آند است که در آن فضا، اسطوره و طبيعت با تاريخ در هم آميخته ميشوند. اين کتاب براي اولين بار در 1872 به چاپ ميرسد و انتشار «حکايتهاي» جديد تا زمان مرگ اين نويسنده همچنان ادامه مييابد.قرن نوزدهم همزمان با موج آزاديخواهي و شور و شوق براي دستيابي به استقلال سياسي در ميان ملتهاي جديد است و داستانها و روايتهاي اين دوران، درگيريهاي اجتماعي ناشي از مبارزات مداوم براي دستيابي به ايدهآلهاي انقلابي و ضداستعماري و آزاديخواهي را بازگو ميکنند.در نگاهي به داستاننويسي کشورهاي آمريکاي لاتين تاثير جريانهاي اروپايي در سير تحول داستان اين منطقه ديده ميشود. نويسندگان امريکاي لاتين اما اين جريانها را با چشمانداز و فضاي قاره هماهنگ و مطابق کردهاند. داستانهاي سنتگرا (costumbrista)، افسانههاي رومانتيک، رئاليسم اجتماعي و داستانهاي تاريخي از اين دستهاند. سيکوتنکاتل(2) اثر «بيسنته ريبا پالاسيو» (3)، نويسنده و سياستمدار مکزيکي (1896-1832 ) نمونهاي بارز از داستان تاريخي است. اين اثر روايت حوادث در گذشتهاي دور است که در آن فضاها، پديدهها رنگ و بويي شاعرانه يافتهاند. در همين دوران دو جريان ادبي برخاسته از فرانسه کمکم گسترش مييابند: رئاليسم و ناتوراليسم.يکي از چهرههاي ناتوراليسم در اين دوران، نويسنده شيليايي بالدومروليو(4) (1923-1867 ) و معروفترين اثر او (Sub Sole) «ربودن خورشيد» (1907) است که موضوعش از مسايل قومي– اجتماعي فاصله ميگيرد و به فضاي روانشناختي و خيالي نزديک ميشود. «ربودن خورشيد» تمثيلي با تمايلات مدرنيستي است اما همچنان از درگيريهاي اجتماعي تاثير پذيرفته است.
با تحکيم پايههاي اقتصادي و سياسي کشورهاي آمريکاي لاتين، مدرنيسم ظهور کرده و رفته رفته به مظاهر گوناگون زندگي نفوذ ميکند. شاعر مدرنيست وجه مشخصههاي خود را دارد (ويژگيهاي بين ژيگولو و تارک دنيا)، يک نوع لفاظي ويژه و نثري روزنامهنگارانه که در پي زيبايي کلام است و از سوي ديگر به تجملات، امور عجيب و غير بومي و فضاهاي داخلي باروک ميپردازد. مدرنيسم حول دو محور اصلي است: دنياي «احساسات»، که از طريق پرداختن به همه نوع احساسات از قبيل: بصري، لمسي و غيره نمود مييابد. در اين سبک، فضاهاي دلپذير وشگفتانگيزي خلق ميشوند که مملو از شاهزادهها، باغهاي جادويي و جشنهاي مجلل است. محور دوم دنياي «درون» است؛ تمام آنچه مربوط به خلوت انسان ميشود که گهگاه تا مرز امور شهواني پيش ميرود. از ويژگيهاي ديگر اين «دنياي درون»، اندوه، افسردگي و غم غربت است.ادامه دارد...پي نوشت ها: (1) Ricardo Palma (2) Xicotencatl(3) Vicente Riva Palacio (4) Baldomero Lilloگردآوري و ترجمه: علي اکبر فلاحي تنظيم : بخش ادبيات تبيان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 305]