واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: خواصخوراکیها- عسل يك واژه عربي است كه در زبان فارسي «انگبين» ناميده ميشود. از نخستين و قديميترين شيرينكنندههاست و در طول تاريخ بهعنوان يك غذاي خوش طعم و شفا بخش مورد توجه قرار گرفته است. انسان تقريبا از 4هزار سال پيش به اصول كندوداري و پرورش عسل پرداخته است. در ايران در دوره هخامنشيان نگهداري زنبور عسل بسيار رواج داشته و از عسل در اين عهد به جاي شكر استفاده ميشده است. امروزه زنبورداري در اكثر نقاط دنيا معمول گشته و توليد سالانه عسل حداقل 300هزار تن است. انواع عسل عسل طبيعي: عسلي است كه توسط زنبورهاي عسل (ApisMellifera) بهطور طبيعي از شهد گل يا قسمتهاي ديگر گياه در كندو بهوجود ميآيد. به محصولي كه از تغذيه مصنوعي زنبور عسل با گلوكز، شكر و غيره ساخته ميشود عسل طبيعي اطلاق نميگردد. عسل شان يا مومدار (comb Honey): عسل طبيعي است كه در خانههاي مومي كه حداقل چهار پنجم آن را پر كرده است قرار گرفته و بهطور كلي دست نخورده باشد. عسل صاف شده: عسل طبيعي است كه موم و مواد خارجي آن جدا شده باشد.براي صاف نمودن عسل ميتوان از طريق سانتريفوژ نمودن يا صافي با منافذ42 درصد ميلي متر به كمك حرارت دادن عسل تا 60درجه سلسيوس بهمدت حداكثر 2ساعت استفاده كرد. به اين ترتيب، عسل حاصل، شفاف و روان است و ديگر شكرك نميزند. (علت آن از بين رفتن آنزيم دياستاز موجود در عسل در اثر حرارت است) مواد خارجي: عبارت است از وجود هرگونه مادهاي غير از عسل صاف شده. مانند موم، قطعات بدن حشرات، قطعات گياهي و غيره. فرايند توليد عسل براي توليد عسل، زنبور عسل شهد گلها را جمعآوري و آن را در كيسه مخصوص خود به نام «كيسه عسلي» كه در بدنش قرار گرفته بهطور موقت ذخيره ميكند. وقتي محتوي كيسه حدود 40 ميلي گرم رسيد، زنبور گلها را رها كرده و به كندو بازميگردد. در بين راه مقداري آنزيم دياستاز از نوع انورتاز (INVERTASES) كه در جدار كيسه عسلي تهيه و به داخل آن ترشح ميشود، به شهد اضافه مينمايد. مقداري هم از آب آن را از راه جدار كيسه عسلي جذب بدنش نموده و به كمك كليه دفع ميكند. با تكرار اين عمل، شهد كاملا غليظ شده و مقدار آب آن به 17 الي 18 درصد كاهش مييابد. چنين شهد غليظي را عسل رسيده مينامند. هر زنبور در طول زندگياش فقط يك قاشق مرباخوري از آن را تهيه ميكند. در نهايت زنبور براي تميز ماندن عسل، روي آن را با يك لايه موم ميپوشاند. طي فرايند توليد «ساكاروز» كه قند طبيعي شهد جمع شده توسط زنبور است به «فروكتوز» كه قند عسل است تبديل ميگردد. رنگ عسل توليد شده بسته به شهد مصرفي به رنگهاي زردكم رنگ تا قرمز تيره است. عسل تازه كم رنگ است و به مرور زمان پر رنگ ميشود. در جدول ذيل رنگ تعدادي از عسلهاي گياهان مختلف ذكر شده است. تركيبات عسل تركيبات عسلهاي مختلف تا حدي تفاوت دارد و رنگ، بو و مزه عسل به شهد استفاده شده گلها توسط زنبور مرتبط است. بهطور كل حدود 80 درصد عسل را قندها تشكيل ميدهند كه شامل 34درصد فروكتوز، 40درصد گلوكز و2-1 درصد ساكاروز و كمتر از 1درصد ساير قندهاست. همين مقدار كم ساكاروز نيز بعد از مدتي به كمك «انورتاز» به فروكتوز تبديل ميگردد. مواد پروتئيني در عسل حدود 1درصد است كه 25 تا27 درصد آن را اسيدهاي آمينه مختلف شامل ميشود. از ديگر تركيبات ميتوان به املاح معدني (كلسيم، پتاسيم، آهن و...) ويتامينهاي گروه B و C، استرها و آنتياكسيدان اشاره نمود. انرژي حاصل از 100گرم عسل معادل 330كيلو كالري است. شكرك زدن عسل علت متبلور شدن و رسوب دادن عسل وجود دياستاز و همچنين مقدار قند گلوكز در آن است. دياستازها ذرات خيلي ريز عسل را بهخود جذب و كدر نموده و باعث ته نشين شدن آن ميشوند. اين خاصيت فقط در عسل طبيعي و غير تقلبي ديده ميشود. عسل وقتي رسوب داد حتما طبيعي است ولي وقتي رسوب نداد ميتواند طبيعي يا مصنوعي باشد كه تشخيص آن با انجام آزمايشهاي كنترل كيفي ميسر است. لازم به يادآوري است كه مدت زمان لازم براي رسوبدادن عسلهاي مختلف فرق ميكند كه اين مدت تابع مقدار قند گلوكز موجود در عسل است. ميزان زيادتر گلوكز باعث ميشود سريعتر رسوب دهد. مثلا عسل اقاقيا 4سال و عسل كلزا يك هفته پس از استخراج ته نشين ميشوند. اثر ضدميكروبي عسل بعد از گرم شدن در مقابل آفتاب زياد، بسيار كم ميشود. ويژگيهاي استاندارد عسل اولين نكته اين است كه عسل حاصل از شهد وگياهان سمي ممكن است سمي باشد. بعضي افراد هم ممكن است به دانههاي گرده موجود در عسل حساسيت داشته باشند.ويژگيهاي فيزيكي عسل استاندارد عبارتند از: -رنگ: بر حسب نوع گياه مورد استفاده زنبور، رنگ عسل از زرد كاهي تا قرمز تيره متغير است. - بو: عسل طبيعي داراي بوي مخصوص بهخود است. اين بو متناسب با گياهي است كه زنبور از آن استفاده كرده است. - مزه: عسل بايد داراي مزه شيرين مخصوص بهخود باشد و عاري از مزه سوختگي، تخمير و كپكزدگي و بهطور كلي هرگونه مزه نامطبوع باشد. - كف: در سطح عسل نبايد هيچ گونه كف موجود باشد. ويژگيهاي ناپذيرفتني مواد زير نبايد در عسل وجود داشته باشد: - مواد خارجي مانند ذرات گياهي ( به استثناي گرده )، تمام يا قسمتي از بدن حشرات و هرگونه ماده خارجي ديگر - مواد افزودني - گلوكز تجارتي عسل مايع يا شان بايد در ظروفي بسته بندي شود كه اين ظروف روي تركيبات عسل اثر سويي باقي نگذارد. مشخصات زير هم بايد بهطور واضح و خوانا به زبان فارسي و در صورت صادرات به زبان انگليسي يا به زبان كشور خريدار روي ظروف نوشته شود: نوع و نام محصول؛ نام و نشاني توليد كننده؛ علامت تجارتي؛ وزن خالص بر حسب گرم يا كيلو گرم؛ عبارت «ساخت ايران»؛ شماره سري ساخت؛ تاريخ توليد و انقضاء مصرف و شماره پروانه ساخت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 143]