واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: سیاست > دیپلماسی - بهرام امیراحمدیان اکنون ترکیه با سیاست خارجی جدیدی که پیش گرفته است به دنبال تبیین موقعیت خود در دوران عثمانی است؛ در آن دوران ژئوپلوتیک عثمانی از هر سو به جز از سوی ایران باز بوده و قصد توسعه به همه نقاط جهان را داشت در حالی که از جانب شرق ایران صفوی مانع توسعه این امپراطوری بود. امروز نیز ترکیه برای توسعه روابط خود با کشورهای پیرامون و تثبیت موقعیت اش به عنوان قدرتی چهار راهی که کلیه مسائل را به خود مربوط میکند، در حال نقش آفرینی است. در بخش انرژی با وجود بی بهره بودن ترکیه از منافع انرژی، تصمیم گیران این کشور تلاش دارند از طریق بازی با کارت دارندگان این منابع، ارتباط تولید کنندگان و مصرف کنندگان انرژی را برقرار کند. ترکیه برای ایفای این نقش به نزدیکی با ایران ارج مینهد؛ ترکیه در مورد ایران با وجود تفاوتهای ایدئولوژیک تمایل به میانجی گری دارد تا با برقراری ارتباط ایران و غرب، منافعی را کسب کند. ترکیه همان کشوری بود که با خودداری از عضویت در سازمان اقتصادی اکو مانع توسعه فعالیتهای این سازمان اقتصادی شد، این کشور از ابتدای آغاز به کار اکو با نگاه به غرب از عضویت در اکو خودداری کرد. اما اکنون همین کشور خواهان بازی در عرصههای مختلف از جمله آسیای میانه و قفقاز، بالکان، خاورمیانه، افغانستان و ... با هدف توسعه موقعیت ژئوپلوتیک خود است. قدرتهای منطقهای عمده مانعی بزرگ در برابر اهداف منطقهای ترکیه هستند و ایران نیز یکی از این قدرتهاست. با این وجود ترکیه تلاش دارد با اتکا به تنگناهایی که غرب و روسیه برای ایران ایجاد کردهاند، موقعیت خود را در منطقه و در تعامل با ایران تثبیت کند. قدرت گیری ایران میتواند عاملی بازدارنده در برابر فعالیتهای ترکیه باشد. قدرت گیری برای ایران به معنای بهرهمندی از سیاست خارجی مستقل است و سیاست خارجی مستقل ایران در تضاد با سیاستی است که ترکیه در سایه میانجی گری دنبال میکند. در این چارچوب جای تردید نیست که دوستی ترکیه و ایران بیشتر به سود ترکهاست اما ایران نیز در صورت پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا - که بعید به نظر میرسد- میتواند از هم مرزی با اروپا منافع مختلفی را کسب کند. تلاشی که نتیجه نمیدهدبه نظر میرسد که تلاش آنکارا برای ایفای نقش میانجی گر میان ایران و غرب بویژه در بحث هستهای ایران به جایی نخواهد رسید چراکه هدف ایران پیگیری سیاست خارجی مستقل است و بر این اساس نمیتوان انتظار داشت که تهران پیشبرد اهداف خارجی خود را با میانجی گری ترکیه دنبال کند. در همین حال ترکیه به خوبی بر این نکته واقف است که تعامل مستقیم ایران با غرب در مسائل مختلف جایگاه ترکیه در منطقه را تضعیف میکند. ترکیه قصد دارد دروازه ارتباط شرق با اروپا و غرب باشد که این مساله منافع سرشاری برای این کشور خواهد داشت. کلیه تلاشهای دیپلماتیک ترکیه در همین مسیر قرار دارد. در حالی که آینده و امنیت ایران در گرو گسترش فضای سیاست خارجی و تعامل سازنده با کشورهای مختلف جهان است، آنها که قصد واسطهگری یا میانجی گری میان ایران و جهان را دارند خواهان محدود کردن ارتباط ایران با جهان هستند در حالی که ایران این قدرت را دارد که بازتر اندیشه کند و از امکانات موجود در کشور به بهترین شکل برای کسب منافع و تعاملی مثبت با جهان بهره گیرد. استاد دانشگاه و کارشناس مسائل قفقاز
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 872]