تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833047241
از صاحب بن عبّاد تا محتشم كاشانی
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: از صاحب بن عبّاد تا محتشم كاشانی
محمد قاسم هاشمی ادبیّات عاشوراسوزنی سمرقندی (وفات 569 هجری)سوزنی اهل نسف (نخشب) بوده و در نظم استاد مسلّم و در نثر نیز دستی داشته است، سوزنی شاعری مدّاح و هزلگو بوده و از اشعار وی برمیآید كه شیعه اثنی عشری بوده است. در اثبات شیعه دوازده امامی بودن وی، شعر ذیل گواه است:گویند مهدی آید، صاحب قرآن برون چون مدت زمانه خواهد بر كران رسیددر جای دیگری هم گفته:سپهر جاه علی افتخار دین كه ز فخر چو شیعه مذهب خود را بر آن علی بندم بسیاری از ممدوحانِ سوزنی از سادات آل حسن و آل حسین بوده كه در آن زمان در ولایت خراسان سِمَت امیری داشتهاند.از اشعار اوست:از نسل حسین بن علی، شاه شهیدی نز تخمه جمشیدی وز گوهر مهراج1اطهر و اشرف شه آل حسین بن علی آنكه علی جاه او هر روز عالیتر سزد*** چون مناقب نامه آل علی دفتر كند نام او چون فاتحه آغاز آن دفتر سزدتاج سر سادات حسین علی آنكو پیغمبر حق راست گرامیتر فرزند*** من از هوای جگر گوشگان پیغمبر نه بر كنم دل تا جان بود موافق تنهمه هوای من آن است تا شود ماهر به مدح آل نبی طبع من به نظم سخن*** از آن چه به، كه مزیّن شود مرا دیوان به مدح عترت كرّار2، شیرِ شیراوزژن3 رشید الدّین وطواط(وفات 573 هجری)در قصیده مدیحهای گوید:در فوت من مكوش، مبادا ز حبّ فضل وقت تحسری بود از فوت من ترادر خون من مشو، كه به خونِ شستهام دورخ بیتو، به حق خون شهیدان كربلا و در قصیده دیگری سروده است:ای شهِ شرق، اتسز غازی وی هدی را ز تیغت استظهارچون تو بودی به دانش و مردی در زمانه چو حیدر كرّاررفت فرزند تو به عاشورا چون حسین علی به دار قرارصبر كن، صبر كن، خداوندا اِنَّماَ الصبر شیمة الأحرار4 فلكی شروانی(وفات 577 هجری)فلكی برخلاف شعرا و درباریان همعصر خویش، تمایل به روش شیعه و دوستی با خاندان علی علیهالسلام را داشته است برای نمونه در ضمن قصیدهای كه از زندان به عنوان «شروان شاه» گفته، اشعار ذیل را سروده و ممكن است یكی از علل حبس و خشم شروان شاه، نسبت به فلكی، همین تمایل او به شیعه بودن وی باشد.به نور روضه سیّد، به خاك مشهد حیدر به سنگ خانه كعبه، به آب چشمه زمزمبه آب چشم اسیران اهل بیت پیغمبر به خون پاك شهیدانِ عشر ماه محرم5 اثیر الدین آخسیكتی(وفات 580 هجری)اثیر الدین به مقام امیرالشعرائی دربار سلاجقه رسیده است وی با این كه حنفی مذهب متعصّبی بوده با این وجود در مدح حضرت علی وامام حسن وامام حسین علیهمالسلام اشعاری دارد كه از جمله آنهاست:كجا رمزی در اندازد قتیلی چون حسین آرد كجا زهری برافشاند شهیدی چون حسن دارد در قصیده مدحیه قزل ارسلان هم گفته است:ایمان به دان دو میوه شاخ پیمبری كاز وی مراد عنصر شبّیر و شبّر است منظور از شبیر و شبّر حضرت امام حسن و امام حسین علیهماالسلام میباشد زیرا حسن در اصل به معنی شَبّر و حسین به معنی شبّیر میباشد.و در قصیده دیگر گوید:سبزه فكنده بساط، برطرف آبگیر لاله حُقه نمای، شعبده بوالعجبپیش نسیم ارغوان قرطه خونین به كف خون حسینان6 باغ كرده چو زهرا طلب7 انوری ابیوردی(وفات 587 هجری)انوری در خراسان بزرگ آن زمان، دارای شهرت بسیار بوده و معاصر سلطان سنجر سلجوقی بوده است.از اشعار اوست:ای جوادی كه خاك پایست را بوسه ده گشته هر كه تاجور استعفو فرمای گر مثل گنهم خون شبّیر و كشتن شبّر است8*** حسام دولت و دین ای خدای داده ترا جمال احمد و جود علی و نام حسین9به من از كربت و بلا آورد كه نیاورد كربلا به حسین10 جمال الدین محمد اصفهانی(وفات حدود588 هجری)جمال الدین پدر استاد كمال الدین اسماعیل و سرآمد قصیدهسرایان ایران در قرن ششم هجری میباشد وی حنفی مذهب بوده، اما به تشیع نیز مایل بوده است. از اشعار اوست د رمدح اهل بیت و واقعه كربلا:مباش غرّه بدین گند پیر دنیا زانك هزار شوهر كُشت و هنوز بكر این زنببین چه كرده او با اهل بیت مصطفوی حدیث رستم بگذار و قصه بهمنچه تیر غدر كه رخنه نكرد شان سینه چه تیغ ظلم كه خونین نكردشان گردننه بهر ایشان بود، آفرینش عالم؟ نه بهر ایشان بود، ازدواج روح و بدن؟خدای عزّ و جلّ، در زمین دو شاخ نشاند ز یك نهال برون آخته، حسین و حسنیكی زبیخ بكندند آب ناداده یكی به تیغ به زهر آب داده اینت حزناگر زمانه كسی را به طبع گشتی رام دگر نبودی مر اهل بیت را توسنچو با سلاله پیغمبر آن رود، تو كهای؟ كه از سلامت خواهی كه با شدت جوشنبمیر پیشتر از مرگ، تا رسی جائی كه مرگ نیز نیاردت گشت پیرامنو در جائی دیگر در لُغَزی به اسم آب (كه اشاره به لب تشنگی یاران امام حسین علیهالسلام دارد) میگوید:پیوسته در حمایت او لشگر بَلا همواره در رعایت او اهل روستامقصود جستجوی سكندر به شرق و غرب مطلوب آرزوی شهیدان كربلاگاهی دهد به تیغ زبان رونق سخن گاهی زبان تیغ بدو یا بدانجلا11 خاقانی شروانی(وفات 595 هجری)خاقانی را به سبب كمالی كه در صناعت شعر داشته، حسان العجم هم لقب دادهاند وی شاعری آزاده، بلندنظر، دارای احساسات لطیف، عالی و همّت بلند و مردی كامل بوده است.چون در روزگار وی بلیّه تقیّه12 در طائفه علیّه شیعه مرتضوی، ساری بود، لاجرم وی بعضی از عقائد خود را در قطعههای شعر به طریق كنایه ادا نموده است. خاقانی به علت بدگوئی و حسدورزی مغرضین در دو نوبت مدتی از عمر خود را در زندان حكومتی گذرانده است.مرحوم شیخ عباس قمی و شهید قاضی نورالله شوشتری و دیگران او را شیعه دانستهاند.خاقانی در جائی گوید:علوی دوست باش خاقانی كز عشیره علی است فاضلتربدشان، بِهْ ز مردم نیكو نیكشان از فرشته كاملتر و با توجه به اشعار ذیل میتوان گفت كه او به یقین شیعه دوازده امامی بوده است (زیرا فقط شیعیان اثنی عشری هستند كه حضرت امام رضا علیهالسلام وامامان پس از وی را هم قبول دارند).در شعری به مطلع:به خراسان شوم انشاءالله آن ره آسان شوم انشاءالله گوید:بر سر روضه معصوم رضا شِبه رضوان شوم انشاءاللهگرد آن روضه چو پروانه شمع مست جولان شوم انشاء اللهو در اشعار دیگری گفته:كو آن كه به پرهیز و به توفیق و سداد هم باقر بود و هم رضا و هم سجّاداز بهر عیار دانش اكنون به بلاد كو صیرفی و كو محك و كو نقّادو دلیل قطاعتر در شیعه دوازده امامی بودن خاقانی شعر زیر است كه اشاره به ظهور حضرت مهدی(عج) دارد:مفخر اول البشر، مهدی آخرالزمان وحی به جاش آمده آیت عدل گستریاز اشعار اوست در وقایع كربلا و امام حسین علیهالسلام :با كه گیرم انس كز اهل وفا بیروزیم روزی من نیست، یا خود نیست در عالم وفادر همه شروان مرا حاصل نیامد، نیم دوست دوست خود ناممكن است ای كاش بودی آشنامن حسین وقت و نااهلان یزید و شمر من روزگارم جمله عاشورا و شروان كربلاای عراق الله جارك سخت مشعوفم به تو وی خراسان عمرك الله سخت مشتاقم تراگرچه جان از روزن چشم شما بیروزی است از دریچه گوش میبیند شعاعات شما13 *** ز صد هزار خلف یك خلف بود چو حسین كه نفس احمد بختی رام او زیبدز صد هزاران بختی یكی نجیب آید كه كتف احمد جای زمام او زیبد14 ظهیرالدین فاریابی(وفات 598 هجری)تمام دیوان او متبوع و مقبول است به لطافت و سلاست، به حلاوت گفتار و بلاغت اشعار و نهایتِ امتیاز را دارد.به ظنّ قریب به یقین ظهیر فاریابی شیعه بوده و اعتقادی محكم و خالصانه به خاندان نبوت داشته است.از جمله اشعار ذیل گواه این مدعی است و میتوان گفت: شیعه دوازده امامی بوده است.ظهیر با تو چه گویم عجب كه نشناسی غریب خاك خراسان شهید خطّه طوسیا در شعری دیگر گوید:ای صبا گر به خراسان گذری بهر ظهیر همتی جز زِ دمِ شاه غریبان مَطَلَب از اشعار اوست، درباره كربلا وامام حسین علیهالسلام :ای ظهیر از گور نقبی میزنم تا كربلا میروم گریان به پابوس حسین تشنه لب15بس كه چشم غم سرشكم، بابلا آمیخته است خاك من دارد شرف مانند خاك كربلا16 ابوالمفاخر رازی(وفات حدود 600 هجری)رازی، ادیبی فاضل بوده است، دیوانش به نظر نرسید، اما اشعاری از او در آتشكده آذر و روضةالشهداء نقل شده است.اصولاً همانگونه كه در جاهای دیگر نیز یادآور شدهایم، شاعرانِ شیعه، یا اشعار خود را از جور ظالمان و مغرضین، آنگونه كه بایسته است، ثبت و ضبط ننموده و یا اگر دیوانی ترتیب دادهاند، از میان برده شده است. چرا كه از هر صد شاعر شیعه، شعر یكی از آنان هم به دست ما نرسیده است.برای نمونه به كتاب شرح حال صاحب بن عُبّاد كه در آن ا ز شاعران شیعه عهد وی و پس از وی نام برده شده است، رجوع نمائید و سپس ملاحظه كنید كه شعر كدام یك مانده و به دست ما رسیده است؟اشعار ذیل از ابوالمفاخر رازی است كه ترجمه زبان حال عمر سعد است كه به طمع حكومت ری و طبرستان، راضی به جنگ با حضرت امام حسین علیهالسلام شده:مرا بخواند عبیدالله از میان عرب رسید بر دلم از خواندنش هزار تعبمرا اِمارت ری داد و گفت حربِ حسین قبول كن كه از او ملك راست، شور و شغب17به ملك ری دل من مایل است و میترسم به كینه چون بكُشم پادشاه ملك ادبچگونه تیغ كشم در رخ كسی كه وراست شجاعت و نسب و علم و حلم و فضل و حسبسزای قاتل او دوزخ است و میدانم كه این چنین عمل آرد خدای را به غضبولی چو در نگرم در ری و حكومت آن همی رود ز دلم خوف نار ذات لهبضمنا ابوالمفاخر ترجمه رجز حرّ ریاحی را هم به صورت زیر بیان نموده است:منم شیر دل حرّ مردم ربای كمر بسته پیش ولی خدایمنم شیر و شمشیر برّان به دست كه دارد بر شیر و شمشیر پای شهاردت حرّ ریاحی را اینگونه بیان نموده است:خوشا حرّ فرزانه نامدار كه جان كرده بر آل احمد نثارز رخش تكبر فرود آمده شده بر براق شهادت سواربه عشق جگو گوشه مصطفی برآورده از جان دشمن دمار18 بابا افضل كاشانی(وفات 610 هجری)بابا افضل از رباعی سرایانی است كه او را در ردیف ابو سعید ابوالخیر و خیّام شمردهاند:بابا افضل شیعه اثنی عشری بوده و مدایحی درباره اهل بیت علیهمالسلام دارد كه از جمله آنهاست:از روز ازل مهر علی در دل ماست با مهر علی سرشته آب و گل ماستگویند كه در جهان چه حاصل كردی اندر دو جهان، مهر علی حاصل ماستگر مهر علی در دل و جانت نَبُود از دین محمدی نشانت نبوداثنا عشری اگر نباشی به یقین از دوزخ سوزنده امانت نبودیا رب به رسالت رسول الثقلین یا رب به غزا كننده بدر و حُنینعصیان مرا دونیم كن در عرصات نیمی به حسن ببخش و نیمی به حسین19 پاورقیها:10) مدرك قبل، ج 2، صفحات 706 و 710. 13) دیوان خاقانی شروانی، به كوشش ضیاء الدین سجادی، تهران، 1338، ص 2. 1) دیوان سوزنی سمرقندی، به ااهتمام ناصرالدین شاه حسینی، تهران، 1338، ص 45. 15) دیوان ظهیرالدین فاریابی، به اهتمام هاشم رضی، تهران، بیتا، صفحات 187 و 280. 11) دیوان جمال الدین محمد اصفهانی، تصحیح حسن وحید دستگردی، تهران، 1341، صفحات 17 و 294. 17) شغب یعنی فتنهانگیزی و فساد، یا شور و غوغا برانگیختن (فرهنگ معین، ص 2050). 16) دیوان ظهیرالدین فاریابی، به اهتمام هاشم رضی، تهران، بیتا، صفحات 187 و 280. 18) روضةالشهداء ملاحسین واعظ كاشفی، تصحیح ابوالحسن شعرانی، تهران، 1349، صفحات: 263 و 278. 12) تقیّه، در لغت یعنی، پرهیز كردن، خودداری كردن، خودداری از اظهار عقیده و مذهب خویش، در مواردی كه ضرر مالی یا جانی یا عِرضی و آبرو رفتن متوجه شخص باشد و تقیه از آن جا پدید آمد كه شیعیان برای مدتهای مدیدی در معرض خطر مغرضین و متعصّبین قرار گرفته بودند. برای اطلاع بیشتر از معنی و اصطلاح تقیّه و دستور و زمان پیدایش آن به كتاب ارزشمند «تشیّع در مسیر تاریخ» تألیف دكتر سید حسین جعفری (هندی الأصل) و اصول كافی، مراجعه فرمائید. 14) همان منبع، ص 854. 19) دیوان بابا افضل كاشانی، تصحیح مصطفی فیضی و دیگران، تهران، 1363، صفحات 15، 98 و 263. 2) كرّار یا حیدر كرّار، لقب حضرت علی علیهالسلام و به معنی شیرحملهور و بسیار تكرار كننده است كه اشاره به دلاوریها و رشاتهای آن حضرت در جنگ با دشمنان اسلام دارد(گزیده اشعار كسائی، ص 51). 3) دیوان سوزنی سمرقندی، صفحات 28 و 159. 4) دیوان رشید الدین وطواط، تصحیح سعید نفیسی، تهران، 1339، صفحات 8 و 256. 5) دیوان فلكی شروانی، به اهتمام طاهر شهاب، تهران، 1345، صفحات 9 و 47. 6) منظور از حسینان باغ هم حضرت امام حسن وامام حسین علیهماالسلام میباشد. 7) دیوان اثیر الدین آخسیكتی، تصحیح ركن الدین همایون فرخ، تهران، 1337، صفحات 27، 50 و 250. 8) دیوان انوری، جلد اول، به اهتمام محمد تقی مدرس رضوی، تهران، 1340، ص 66. 9) مدرك قبل، ج 2، صفحات 706 و 710.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 3203]
-
گوناگون
پربازدیدترینها