تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836688826
تاثير سنايي و انوري بر شعر حافظ
واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: تاثير سنايي و انوري بر شعر حافظ خبرگزاري فارس: تأثير سنائي بر حافظ چندان از نظر صوري و ساختاري نيست، بلكه بيشتر محتوائي است. ظاهراً سنائي نخستين شاعري است كه قلندريات عارفانه سروده و حديث از مطرب و ميخانه و خرابات درميان آورده است. ابوالمجد مجدود بن آدم سنائي از بزرگترين قصيده‌سرايان و مثنوي سرايان عرفاني و از بنيانگذاران ادبيات منظوم عرفاني فارسي است. شعر او پرشور، خوش‌بيان، متنوع، و تصايح او دلاويز است. تأثير سنائي بر حافظ چندان از نظر صوري و ساختاري نيست، بلكه بيشتر محتوائي است. ظاهراً سنائي نخستين شاعري است كه قلندريات عارفانه سروده و حديث از مطرب و ميخانه و خرابات درميان آورده است. نخستين شاعري كه رندنواز است سنائي است. تجاهر به فسق- به‌قصد ملامت شنوي و تهذيب نفس و زدودن ريا- و دردنوشي و خرابات‌پروري و ترك مسجد و صومعه و روي‌آوردن به خرابات و پرداختن مغبچه و مي‌مغان، كه اوجش در شعر حافظ است، سرآغازش در شعر سنائي است. شادروان فروزانفر مي‌نويسد: 1. «... بخصوص نوع شعر قلندري كه نمودار آزادي فكر و نوعي سركشي نسبت به رسوم و عقايد معمول و ارجمند نزد عامه آن عصر به‌شمار مي‌رود، و حافظ آن‌را به اوج كمال رسانيده است، دستكار صنعت فكر و طبع معني آفرين و فصاحت‌گستر حكيم سنائي است...» (سخن و سخنوران، ص 255). اينك نمونه‌هايي از تضمين‌ها و اقتباس‌هاي حافظ از شعر سنائي و استقبال و افتقاهاي او را نقل مي‌كنيم. الف) تضمين‌ها و شباهت‌ها: 1) سنائي: آنكه مستغني بد از ما هم به ما محتاج بود حافظ: ما به او محتاج بوديم او به ما مشتاق بود 2) سنائي: مرد يزدان‌گر نباشي جفت اهريمن مباش حافظ: مرد يزدان شو و فارغ گذر از اهرمنان 3) سنائي: ساقيا برخيز و مي در جام كن حافظ: ساقيا برخيز و در ده جام را 4) سنائي: دي ناگه از نگارم اندر رسيد نامه قالت راي فوادي من هجرك القيامه حافظ: از خون دل نوشتم نزديك دوست نامه اني رأيت دهرأ من هجرك القيامه 5) سنائي: گفتم كه عشق و دل را باشد علامتي هم قالت دموع عيني لم تكفك العلامه حافظ: دارم من از فراغش در ديده صد علامت ليست دموع عيني هذا لنا العلامه 6) سنائي: گفتم وفا نداري گفتا كه آزمودي من جرّب المجرّب حلّت به الندامه حافظ: هر چند كازمودم از وي نبود سودم من جرّب المجرّب حلّت به الندامه 7) سنائي گفتا بگير زلفم گفتم ملامت آيد قالت الست تدري العشق و الملامه حافظ: گفتم ملامت آيد گر گرد دوست گردم والله ما رأينا حبّا بلا ملامه 8) سنائي در بيت دوم از قطعه‌اي گويد: مگر كه جمله بمردند و نيز شايد بود خداي عزو جل جمله را بيامرزاد حافظ در پايان قطعه‌اي گويد: نظير خويش بنگذاشتند و بگذشتند خداي عزوجل جمله را بيامرزاد ب)برخي استقبال‌ها يا همانندي‌هاي وزن و قافيه ( بيت اول هر مدخل از آن سنايي و بيت دوم ازآن حافظ است ) : 1) سوز و شوق ملكي بر دلت آسان نشود تا بد و نيك جهان پيش تو يكسان نشود گرچه بر واعظ شهر اين سخن آسان نشود تا ريا ورزد و سالوس مسلمان نشود 2) اي تماشاگاه جان‌ها صورت زيباي تو اي كلاه فرق مردان پاي تابه پاي تو اي قباي پادشاهي راست بر بالاي تو زينت تاج و نگين از گوهر والاي تو 3) الا اي دلرباي خوش بيا كامد بهاري خوش شراب تلخ ما راده كه هست اين روزگاري خوش كنار آب و پاي بيد و طبع شعر و ياري خوش معاشر دلبري شيرين و ساقي گلعذاري خوش 4) ز جزع و لعلت اي سيمين بناگوش دلم پرنيش گشت و طبع پرنوش ببرد از من قرار و طاقت و هوش بتي شيرين لبي سيمين بناگوش انوري (متوفاي 585ق) اوحدالدين محمد بن محمد انوري از قصيده سرايان بزرگ قرن ششم است. در غزل‌سرائي نيز صاحب سبك شمرده مي‌شود و در سرودن قطعه و رباعي نيز استاد است. انوري از قبيل سخنوران مضمون‌آفريني چون خاقاني، كمال‌الدين اسماعيل و ظهير فاريابي است، و نه از قبيل معني انديشاني چون سنائي و عطار و عراقي. شعر او باريك و بغرنج است و در دشواري همپايه شعر خاقاني است. مي‌توان گفت كه حافظ به چيره‌دستي او در سخنوري با علاقه و اعجاب مي‌نگريسته است. تضمين و شباهت: 1) انوري در مطلع قطعه‌اي مي‌گويد: نگر تا حلقه اقبال ناممكن نجنباني سليما، ايل‌ها، لابلكه مرحوما و مسكينا حافظ در پايان غزلي به مطلع «هواخواه توام جانا و مي‌دانم كه مي‌داني» مصراع اول اين بيت انوري را چنين تضمين كرده است: خيال چنبر زلفش فربيت مي‌دهد حافظ نگر تا حلقه اقبال ناممكن نجنباني 2) انوري و حافظ هر دو، مصراعي از يكي از شعراي جاهلي عرب به نام فند زماني (بر وزن: رند زنداني، متوفاي حدود 70 ق) تضمين كرده‌اند. انوري در پايان قطعه‌اش گويد: همي گويم به آوازي كه جز جان را خبر نبود عسي الايام ان يرجعن قوماً كالذي كانوا حافظ در پايان قطعه‌اش گويد: بيا اي طاير دولت بياور مژده وصلي عسي الايام ان يرجعن قوماً كالذي كانوا 3) انوري گويد: داني غرضم زمي پرستي چه بود تا همچو تو خويشتن پرستي نكنم حافظ گويد: به مي پرستي از آن نقش خود زدم برآب كه تا خراب كنم نقش خود پرستيدن 4) بسياري از الفاظ و تعبيرات حافظ در ديوان انوري نيز سابقه دارد نظير: نصيب / نصاب؛ افراز / افروز؛ راح / روح؛ قصه / غصه؛ كمان / كمين؛ آخر الدواء الكي؛ ازقاف تا قاف: طمع خام؛ سنگ و سبو؛ محال‌انديش؛ زين مغرّق؛ چرخ سفله‌پرور؛ سپهر پر شده؛ حق به دست كسي بودن؛ من يزيد؛ جماش؛ و ده‌ها نظير آنها كه در كتاب حاضر هر يك در جاي مناسب خود نقل شده است. ............................................................................................................. منبع: تبيان انتهاي پيام/
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 3773]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها