خط لوله دردسرساز

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: خط لوله دردسرساز

انرژي- آرزو ديلمقاني:
ارسال گاز از ايران به تركيه اوايل روز دوشنبه 26 مي ‌پس از انفجار در خط لوله گاز متوقف شده است.

به گزارش خبرگزاري آناتولي تركيه اين انفجار كه دليل آن هنوز به‌طور كامل مشخص نشده است، چندين كيلومتر آنطرف‌تر از مرزهاي ايران، در منطقه آغري در تركيه اتفاق افتاده است.
دفتر وزير انرژي تركيه اعلام كرد كه هنوز نشانه‌هايي از اينكه اين يك عمليات تروريستي در منطقه بوده به دست نيامده است و تحقيقات براي پيدا كردن عوامل اين حادثه همچنان ادامه دارد.

در 23 سال گذشته و از زماني كه حزب كارگران كرد (پ.ك.ك) فعاليت خود را آغاز كرده‌اند اين چندمين باري است كه خطوط گاز و نفت در اين منطقه مورد حمله تروريست‌ها قرار مي‌گيرد. آتش اين انفجار در حال حاضر با قطع گاز اين خط لوله تحت كنترل در آمده است.

همكاري‌هاي ايران و تركيه در زمينه انتقال گاز

ماه جولاي سال گذشته ايران و تركيه براي انتقال حدود 30 ميليارد متر مكعب گاز طبيعي ايران و تركمنستان از طريق تركيه به اروپا با يكديگر به توافق رسيدند. هرچند توافق ايران و تركيه از سوي ايالات متحده آمريكا در راستاي سياست‌هاي انزواي ايران مورد استقبال قرار نگرفت اما تركيه همچنان به همكاري با ايران در اين زمينه ادامه داد.

حلمي گولر، وزير انرژي تركيه در سفر خود به ايران با نوذري كه در آن زمان سرپرست وزارت نفت بود درخصوص چگونگي همكاري تركيه با ايران بر سر مسئله گاز گفت‌وگو كرد و دو طرف در پايان اين گفت‌وگو توافق كردند كه سالانه حدود 30 ميليارد متر مكعب گاز ايران با راه‌اندازي خط لوله‌اي كه از عسلويه به خاك تركيه كشيده مي‌شود به اروپا صادر شود. طرف ترك نيز همچنين پذيرفت كه براساس قانون بيع متقابل در ميدان‌هاي 22/23 و 24 پارس جنوبي سرمايه‌گذاري كند.

از آنجا كه تركيه به لحاظ جغرافيايي در كنار خاورميانه و آسياي ميانه قرار گرفته است كه تامين‌كننده 8/71 درصد گاز و 7/72درصد نفت جهان محسوب مي‌شود، در نظر دارد با بااهميت جلوه دادن موقعيت سرزميني خود نسبت به عبور خطوط انرژي از كشور خود به كشورهاي اروپايي نظر مساعد هر دو طرف توليد‌كننده و مصرف‌كننده اين منابع را به‌خود جلب كند و به‌عنوان كشوري كليدي در اين منطقه نقش بازي كند.

از همين رو تركيه درصدد است تا روابط خود در زمنيه انرژي را با ايران گسترش دهد. رجب طيب اردوغان، نخست وزير تركيه با وجود هشدار آمريكا در مورد همكاري تركيه با ايران، اعلام كرد كه تركيه تنها به‌دنبال منافع خود اقدام خواهد كرد.

روسيه جايگزين ايران مي‌شود

اكنون ايران پس از روسيه دومين صادر‌كننده گاز طبيعي به تركيه است. تركيه بخشي از گاز وارداتي از ايران را صرف مصارف داخلي مي‌كند و بخش ديگر آن را مي‌تواند به اروپا و ساير كشورها ارسال كند.

ايران تامين‌كننده بيش از 20 درصد از نياز گازي تركيه است. اما در اين ميان روسيه نيز درصدد است تا از مشكلاتي كه در ارسال گاز ايران به تركيه به وجود آمده است استفاده كند و فرصت را از دست ندهد.

شركت گازپورم، كه بزرگ‌ترين شركت گازي روسيه است اعلام كرده است كه از روز سه‌شنبه 27 مي‌صادرات خود را به تركيه افزايش خواهند داد. سرگي كوپريانوف، سخنگوي شركت گازپورم اعلام كرد كه روزانه 30 ميليون متر مكعب گاز طبيعي به تركيه صادر خواهد كرد.

وي همچنين اشاره كرد كه تصميم براي افزايش ميزان صادرات گاز طبيعي توسط روسيه در پي قطع گاز ايران به تركيه در روز دوشنبه اتخاذ شده است. پيش از اين روزانه 22 ميليون متر مكعب گاز طبيعي از طريق خط لوله جريان آبي به تركيه صادر مي‌شد كه با تصميم‌هاي جديد به 30 ميليون متر مكعب افزايش يافته است.

شركت گازپورم يكي از بزرگ‌ترين شركت‌هاي گازي بزرگ دنيا است كه در زمينه‌هاي استخراج، توليد، انتقال و ذخيره‌سازي‌ گاز فعاليت مي‌كند. خط لوله جريان آبي، 1213 كيلومتر طول دارد كه گاز طبيعي را از روسيه به تركيه منتقل مي‌كند. پيش‌بيني مي‌شود كه تا سال 2010 روسيه بتواند از تمام توان اين خط لوله براي انتقال گاز طبيعي به تركيه و از آنجا به اروپا استفاده كند و سالانه 16 ميليارد متر مكعب گاز را از طريق اين خط لوله منتقل كند.

انتقال گاز ايران به تركيه

در حال حاضر 2هزار و 577 كيلومتر خط لوله انتقال گاز طبيعي بين ايران و تركيه وجود دارد كه از گاز طبيعي ايران را از تبريز به شهر آنكارا در تركيه منتقل مي‌كند. همكاري‌هاي گازي بين ايران و تركيه از اهميت بالايي براي دو طرف برخوردار است. تركيه مي‌خواهد مركزي براي انتقال انرژي از منطقه قفقاز و ايران به اروپا باشد.

از طرف ديگر ايران نيز از همكاري با تركيه خشنود است و در واقع تركيه بازار بسيار خوبي براي ايران به شمار مي‌رود. اما از دست دادن فرصت‌ها و واگذاري ميدان به رقبا براي تامين نيازهاي تركيه مي‌تواند بازاري را كه ارزش بسياري براي ايران دارد به راحتي به ديگران واگذار كند.

قرارداد انتقال گاز طبيعي ايران و تركيه در سال 1996 بسته شده است و انتقال گاز از اين طريق از 26 جولاي 2001 ادامه دارد. هرچند بارها گاز انتقالي ايران به تركيه با مشكلاتي روبه‌رو شده است و به‌خصوص با سرد شدن هوا در زمستان انتقال گاز به تركيه قطع شده است اما از آنجا كه به‌عنوان يك همسايه ايران بهترين بازار براي تركيه به شمار مي‌رود، تركيه نتوانسته است از همكاري با ايران به‌خصوص در زمينه انرژي منصرف شود.

در 7 ژانويه سال‌جاري، گاز انتقالي از ايران به تركيه به‌دليل قطع گاز انتقالي از تركمنستان به ايران قطع شد و پس از انتقال مجدد در فوريه سال 2008 به‌علت كاهش ناگهاني دماي هوا باز هم ايران نتوانست به تعهدات خود در قبال انتقال گاز از ايران به تركيه پايبند بماند.

درحال حاضر ايران روزانه 30 ميليون متر مكعب گاز طبيعي از ايران دريافت مي‌كند كه مسائل تكنيكي مربوط به بخش تركيه را شركت بوتاش برعهده دارد و حدود 600 ميليون دلار هزينه در برداشته است. در ارزروم كه بخشي از خط لوله جنوبي منطقه قفقاز از آنجا مي‌گذرد به خط لوله ايران و تركيه مرتبط است و در آينده اين خط لوله نقش بسيار مهمي در خط لوله ناباكو كه قرار است گاز طبيعي را از تركيه به اروپا منتقل كند ايفا خواهد كرد.

در حال حاضر دولت تركيه تلاش وسيعي را درخصوص اجرايي نمودن خط لوله طرح ناباكو دارد. براساس اين طرح، انرژي از طريق تركيه به بلغارستان، روماني، مجارستان به اتريش انتقال خواهد يافت.

بازسازي بخشي از خط لوله ايران و تركيه كه در انفجار روز دوشنبه آسيب ديده بود، بلافاصله آغاز شده است تا صادرات گاز ايران به تركيه از سر گرفته شود و پيش‌بيني مي‌شود طي چند روز آينده انتقال گاز طبيعي از سرگرفته شود.

يكي از مقامات شركت بوتاش اعلام كرد كه حدود 30 متر از اين خط لوله آسيب ديده است و نياز به تعويض دارد كه 13 كيلومتر در داخل خاك تركيه است.

قطع گاز ايران به تركيه در پي انفجاري كه احتمال مي‌رود توسط گروه پ.ك.ك صورت گرفته است امري است اجتناب ناپذير. اما اين اولين باري نيست كه انتقال گاز از ايران به تركيه با مشكل روبه‌رو مي‌شود. نبود فناوري‌هاي پيشرفته، اختلافات اقتصادي و سياسي نيز از عواملي هستند كه به امروز موجب شده‌اند در انتقال گاز از ايران به تركيه اختلال به وجود بيايد.

همين مسائل باعث مي‌شود، فرصت‌هاي بهتر براي صادرات و سرمايه‌گذاري از دست برود و در آينده ديگران با قدرت بيشتري به راحتي جايگزيني براي ايران پيدا كنند.

تاريخ درج: 9 خرداد 1387 ساعت 14:10 تاريخ تاييد: 9 خرداد 1387 ساعت 14:54 تاريخ به روز رساني: 9 خرداد 1387 ساعت 14:51
پنجشنبه 9 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 205]