واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
درباره عسل بیشتر بدانیم نويسنده:دکتر مسعود کيمياگر* شايد کارتون «بامزي» يادتان مانده باشد؛ خرسي كه براي قوي شدن، شيشههاي عسل را سر ميکشيد. شايد همان خاطرهها خيلي از ما را ناخودآگاه به اين باور رسانده باشد كه براي پيشگيري از هر نوع ضعفي، برويم سراغ عسل. بيشتر ما عسل را فوقالعاده مقوي ميدانيم، ولي نظر متخصصان تغذيه در اين خصوص چيست؟ براي روشن شدن اين موضوع، گفتگويي کردهايم با دکتر مسعود کيمياگر، متخصص تغذيه و رژيمدرماني. وقتي براي خريد عسل به بازار ميرويم، عسلهايي با اسامي گوناگون نظرمان را جلب ميکند. اين عسلها چه تفاوتي با هم دارند و مغذيترين آنها کدام است؟ عسل ماده شيرين شهددار تغليظ شده است که زنبور با بال زدن آب آن را تا حد ممکن تبخير ميکند. نوع عسل، رنگ و مزه آن بستگي به گلها و گياهاني دارد که زنبور از آن تغذيه ميکند و شهد را ميگيرد. عسلها را بسته به نوع گل يا محل به انواع عسل يونجه، عسل کاج، اقاقيا، عسل کوهستان و ... تقسيم ميکنند. رنگ عسل از زرد روشن تا قهوهاي تيره است و غلظت آن هم ميتواند متفاوت باشد. از ميان اين عسلها نميتوان يک نمونه را به عنوان مغذيترين نام برد. در واقع عسلها تفاوت چنداني از نظر مغذي بودن با هم ندارند تنها تفاوت شان در عطر و طعم شان است. در رابطه با خواص عسل زياد شنيدهايم. آيا عسل واقعا غذايي معجزهآساست که خيلي از دردها را درمان ميکند؟ در رابطه با خواص عسل تا حدي اغراق شده است، البته اين ماده غذايي خواصي دارد که به آن اشاره ميکنم. عسل براي رفع سرفه، درمان آسم و اسهال، زخمهاي پوستي، زخمهاي گوارشي و حتي در درمان آب مرواريد هم موثر است و از آنجا که نشاطآور است، آرامبخش بوده و به عنوان ماده خوابآور در گذشته و حال از آن استفاده ميشود. عواملي که سبب ميشود عسل چنين خواصي داشته باشد کاملا روشن نيست و بيشتر اين مسايل به تجربه ثابت شده است. البته عسل حالتي التيامبخش دارد و يک لايه مفيد و مناسبي توليد کرده و پوششدهنده است. در برخي موارد گفته ميشود به دليل پپتيدهاي خاصي که عسل دارد، داراي اين خواص شده اما اين مسايل همانگونه که گفتم بيشتر جنبه تجربي دارد. ويتامين عسل به قدري کم است که کاري انجام نميدهد. در واقع بيشتر حالت فيزيکي عسل است که مثل پماد يک لايه محافظ ايجاد ميکند. در مورد هليکوباکتر که عامل ايجاد زخمهاي گوارشي است شايد بتوان گفت حالت فيزيکي عسل اجازه تکثير به ميکروب را نميدهد و به نظر ميآيد غلظت آن مانع از حرکت و تکثير باکتريها شود اما همانطور که گفتم اين موضوع به کمک کارهاي تحقيقاتي دقيق ثابت نشده و کاملا تجربي است، حتي دوز مصرف عسل براي بهبود بيماريهاي نام برده مثل سرفه، اسهال، آبمرواريد يا زخم گوارشي معلوم و ذکر شده نيست. از ديدگاه ديگر مهمترين دليلي که شايد بتوان اين خواص را به عسل نسبت داد، حالت ضدميکروبي عسل به دليل داشتن آب اکسيژنه و همچنين مواد مغذي گياهي مثل فيتوکميکالهاست. در طب سنتي چين خواص ديگري مثل کاهش فشارخون بالا و رفع يبوست هم به عسل نسبت داده شده اما هنوز به اثبات نرسيده است.
آيا عسل چاقکننده است؟ در مقايسه با قند، چه مقدار کالري دارد؟ از نظر جذب، عسل دقيقا مثل همان قند خالص جذب ميشود. ترکيب اصلي عسل ساکاروز، فروکتوز و گلوکز است که به طور معمول ساکاروز آن بيشتر است. 100 گرم عسل نزديک به 300 كيلوکالري انرژي و 75 گرم کربوهيدرات و به مقدار بسيار جزيي پتاسيم، فسفر و آهن دارد که قابل ملاحظه نيست. بسياري از مردم عسل را جزو قندهاي طبيعي دانسته و فکر ميکنند چاقکننده نيست. اين باور کاملا اشتباه است. البته معمولا کسي عسل را به اندازهاي مصرف نميکند که چاق شود اما يک قاشق چايخوري آن مثل 5 گرم قند 20 كيلوکالري انرژي دارد. مصرف عسل در کدام وعده غذايي بيشتر توصيه ميشود؟ عسل به دليل قند سريعالجذبي که دارد، اگر صبح مصرف شود انرژيزا است و شيريني با تحريک ترشح هورمون بتاآندورفين، نشاطآور است اما نبايد فراموش کرد که نشاطآور بودن و آرامبخش بودن عسل با هم مغايرتي ندارد و اگر عسل را موقع خواب مصرف کنيم ميتواند آرامبخش و خوابآور باشد. مصرف عسل در صبح جايگاه مناسبتري دارد و به همراه شير يا داخل چاي يا به همراه مقدار اندکي خامه يا کره بسيار خوب است البته اگر اضافه وزن نداريد. پس اين موضوع که حل کردن عسل در چاي يا شير داغ ترکيبات مضر ايجاد ميکند، صحيح نيست؟ خير. بسيار هم خوب است. حتي در رفع علايمي مثل سرفه، آنفلوآنزا و خستگي نيز توصيه ميشود. تصور ديگري که در ميان عامه مردم شايع است، اين است که عسلي که شکرک ميزند لابد از کيفيت پايينتري برخوردار است يا تقلبي است. اين موضوع، صحيح است؟ درگذشته مردم اينگونه فکر ميکردند اما در واقع لزوما اينطور نيست. اگر عسل را با ظرف چند دقيقه در آب گرم بگذاريد، اين شکرک باز ميشود. آيا عسل منع مصرف هم براي کسي دارد؟ دادن عسل به کودکان زير يک سال مجاز نيست. دليل آن هم احتمال وجود باکتري کلستروديوم بوتولينوم در آن است که ميتواند کشنده باشد. پي نوشت ها : * متخصص تغذيه و رژيم درماني منبع:www.salamat.com /ج
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 660]